Όταν ο "δράκος" άρχισε να βγάζει φλόγες

Ο Θανάσης Κρεκούκιας θυμήθηκε τι έγινε στο Ευρωμπάσκετ 1987 , εμείς θα σας γυρίσουμε πολλά χρόνια πίσω(γηραιότεροι γαρ), όταν η Εθνική έπαιζε ακόμη στα Challenge Round και για να προκριθεί διοργάνωνε τα τουρνουά στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη.

Ήταν η εποχή προ Γκάλη, χωρίς απευθείας τηλεοπτικές μεταδόσεις, χωρίς Συρίγο, χωρίς Βασιλακόπουλο, χωρίς δημοσιότητα, αφού τους παίκτες τους γνωρίζαμε είτε δια ζώσης, είτε από φωτογραφίες των εφημερίδων.

Η διοργάνωση έγινε στη Θεσσαλονίκη με πολλά καινούργια πρόσωπα και προπονητή τον Αμερικανό Ρίτσαρντ Ντουξάιρ, που έφερε νέα νοοτροπία στο ελληνικό μπάσκετ , παρότι αμφισβητήθηκε από δημοσιογράφους, τεχνικούς και παίκτες επειδή ήταν πρωτοπόρος. Του καταλόγιζαν οτι ήξερε να δουλεύει μόνο με νεαρούς, επειδή το πεδίο του ήταν τα κολεγιακά πρωταθλήματα, ήταν όμως κάτι καινούργιο για τους "παλιούς", που είχαν συνηθίσει να κάνουν κουμάντο. Ήταν η μετά Βασίλη Γκούμα εθνική, καθώς ο ιδιόρρυθμος σταρ του ελληνικού μπάσκετ είχε τιμωρηθεί με αποκλεισμό από τις εθνικές ομάδες, επειδή στο Ευρωμπάσκετ του Βελιγραδίου είχε πετάξει από την ταράτσα του ξενοδοχείου όλα τα δώρα που είχαν πάρει μαζί τους οι Έλληνες παράγοντες για τον πανίσχυρο Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς. Το έκανε όπως είπε στην απολογία του, για να διαμαρτυρηθεί επειδή η Ομοσπονδία άφησε απροστάτευτη την ομάδα από τους διαιτητές και γνώρισε 3 ήττες στον όμιλο της.

Εκείνη την εποχή, τα πέτρινα χρόνια, η Εθνική μπάσκετ, δεν ήταν η "επίσημη αγαπημένη" και την παρακολουθούσαμε μόνο οι φίλοι του μπάσκετ. Λεφτά δεν υπήρχαν, το πρωτάθλημα δεν μεταδιδόταν από την τηλεόραση και για λόγους οικονομίας βλέπαμε 4 ματς το Σαββατοκύριακο. Ερχόταν δυο ομάδες από την Αθήνα και έπαιζαν δυο παιχνίδια, με τον Άρη, τον ΠΑΟΚ, τον Ηρακλή, τον Δημόκριτο. Κάτι ανάλογο γινόταν και όταν οι θεσσαλονικιώτικες ομάδες κατέβαιναν στην πρωτεύουσα. Και κάτι σημαντικό. Οι αθλητικές εφημερίδες τύπωναν το απόγευμα του Σαββάτου και δεν περίμεναν τα αποτελέσματα των αγώνων μπάσκετ, αφού όλες οι ποδοσφαιρικές συναντήσεις γινόταν Κυριακή. Αυτό ανατράπηκε από το "Φως των Σπορ", με πρωτοβουλία του Θόδωρου Νικολαίδη, όταν ο Ολυμπιακός έκανε σπουδαία ομάδα μπάσκετ με Ιωαννίδη και Πάσπαλιε, το 1991 και στην πρεμιέρα του πρωταθλήματος κέρδισε τον Άρη. Τον ακολούθησαν και οι άλλες αθλητικές εφημερίδες της εποχής, οι δημοσιογράφοι ...έχασαν την ημιαργία τους και οι αναγνώστες μάθαιναν την επομένη τα αποτελέσματα. Και το μπάσκετ ακολούθησε ανοδική πορεία.

Η εθνική μπάσκετ λοιπόν που είναι και το θέμα μας, έπαιζε προκριματικά για να πάει στα τελικά, αφού δεν ήταν υπερδύναμη και μάλιστα έπαιρνε τη διοργάνωση στην Ελλάδα για να έχει αβαντάζ. Το 1979 ήταν χρονιά ορόσημο, τόσο με τη συμμετοχή του Ρίτσαρντ Ντουξάιρ, όσο και με την καθιέρωση του Παναγιώτη Γιαννάκη στην πεντάδα. Ο "δράκος" της Νίκαιας πήρε το βάπτισμα του πυρός στις 12 Σεπτεμβρίου 1976, στο Τουρνουά της ΔΕΘ, σε ηλικία 17 ετών. Στο "Challenge Round" της Θεσσαλονίκης , στις 12-25 Μαίου 1979, ο Αμερικανός προπονητής έσπασε το κατεστημένη και τον προώθησε στη βασική πεντάδα, με το πλήθος να παραληρεί στις εξέδρες με τον νέο σταρ. Είχε δώσει τα διαπιστευτήρια του στον Ιωνικό και στο γυμναστήριο του "Πλάτωνα¨, όπου οι φίλοι του μπάσκετ(όχι μόνο οι Νικαιώτες) συνέρρεαν για να τον θαυμάσουν.

Φυσικά το τουρνουά με τη συμμετοχή της Ελλάδας έγινε στο "Αλεξάνδρειο", το μεγαλύτερο κλειστό γυμναστήριο της εποχής, τη χρονιά μάλιστα που ο Άρης ξεκίνησε την... επανάσταση του απέναντι στο δίδυμο Παναθηναϊκός-Ολυμπιακός. Το καλοκαίρι του 1978 η διοίκηση του Άρη έδωσε λύση στο θέμα που είχε δημιουργηθεί την προηγούμενη χρονιά με τον Χάρη Παπαγεωργίου και πρότεινε την θέση του προπονητή στον μόλις αποσυρθέντα από την ενεργό δράση, Γιάννη Ιωαννίδη. Η ομάδα του Άρη κατέλαβε για πρώτη φορά μετά από 49 χρόνια τον τίτλο του πρωταθλητή Ελλάδος με ρεκόρ 24 νικών και 2 ηττών, πραγματοποιώντας ταυτόχρονα αήττητο σερί από την 9η μέχρι την 26η αγωνιστική. Ο Ολυμπιακός εκείνη την περίοδο μηδενίσθηκε από τον διαιτητή Προεστό στο ματς του Παπαστράτειο με τον Άρη, λόγω ρίψεως αντικειμένων. Στο ματς-κλειδί κέρδισε στον πόντο τον Παναθηναικό στη Θεσσαλονίκη με τον διαιτητή Τσολακίδη να σφυρίζει βήματα στον Ανδρίτσο στην τελευταία επίθεση . Ο Χάρης Παπαγεωργίου αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος με 924 πόντους, έχοντας ως ρεκόρ τους 60 πόντους στο 104-76 εναντίον του Σπόρτιγκ, στις 11 Φεβρουαρίου του 1979.

Γι αυτό και στην Εθνική του Ντουξάιρ υπήρχαν εκτός του Παπαγεωργίου και ο Βασίλης Παραμανίδης του Άρη, αλλά και οι "Θεσσαλονικείς", Μάνθος Κατσούλης του ΠΑΟΚ , ο Αχιλλέας Παπαργυρίου του Δημόκριτου ο Δημήτρης Καρατζουλίδης και ο συμπαίκτης του Σωτήρης Σακελλαρίου του Ηρακλή, ο κορυφαίος μακρινός πασέρ στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ.

Την εποχή εκείνη για να αγοράσεις παπούτσια Αll Stars, έπρεπε να πας στο Κολωνάκι, στο μαγαζί των Κορωναίου-Κέφαλου, πρόεδρος της ΕΟΚ ήταν ο Ζαχαρίας Αλεξάνδρου, ξεπουλου΄σε το Ούζο 12 και το πιο δημοφιλές κρασί-ρετσίνα ήταν η Δεμέστιχα.

Φυσικά για να βρούμε εισιτήριο περιμέναμε στις ουρές και κάθε ημέρα ήταν μια ξεχωριστή γιορτή με τρείς αγώνες στο πρόγραμμα. Η πρώτη φάση ήταν εύκολη, με αντιπάλους την Ουγγαρία, την Αυστρία, την Σουηδία, την Τουρκία και την Φινλανδία, αλλά στη δεύτερη ήρθαν οι νικητές του τουρνουά της Αθήνας και ανάμεσα τους η Γαλλία των Σενεγκάλ, Ντιμπουισόν(ο μεγάλος σταρ της Ευρώπης) και η Ισπανία των Μπράμπεντερ, Ρουλάν, Ρομάι, Σαν Επιφάνιο. Φυσικά δεν τα καταφέραμε με αυτούς, αλλά προκριθήκαμε.

Ντελίριο μετά το τέλος των αγώνων, με τον γόη Μάνθο Κατσούλη να μη προλαβαίνει να μαζεύει "θηλυκά" τηλέφωνα και τον Χάρη Παπαγεωργίου να αποχωρεί σχεδόν μετά απο κάθε ματς θυμωμένος και αποφασισμένης να αποχωρήσει από την Εθνική, επειδή ο Ντουκσάιρ δεν του έδινε αρκετό χρόνο συμμετοχής. Υπήρχαν βλέπετε οι Κορωναίος, Γιατζόγλου και ο Νουρέγιεφ Πετρόπουλος. Κάθε βράδυ "έπεφταν" πάνω του όλοι οι μπασκετικοί της πόλης για να τον μεταπείσουν και τα κατάφερναν. Βλέπετε εκείνη την εποχή η Θεσσαλονίκη ζούσε στον αστερισμό του Χάρη και σε κάθε ματς του Άρη, μαζι με τον Κωνσταντίνο, τη Βέτα και τον Αντώνη, παίρναμε χαρτί και μολύβι για να σημειώνουμε τους πόντους του, αφού σκόραρε με ρυθμό πολυβόλου. Στα τελικά της Ιταλίας δεν καταφέραμε σπουδαία πράγματα. Χάσαμε από την Ιταλία και την Τσεχοσλοβακία, κερδίσαμε μόνο το Βέλγιο και τερματίσαμε ένατοι, ενώ στο βάθρο ανέβηκαν οι μεγάλες ομάδες εκείνης της εποχής, Σοβιετική Ένωση, Ισραηλ και Γιουγκοσλαβία.

Εκείνη η χρονιά όμως πετύχαμε το ακατόρθωτο, αφού στους Μεσογειακούς Αγώνες , στις 28 Σεπτεμβρίου κερδίσαμε τη μεγάλη Γιουγκοσλαβία, στην έδρα της, στο Σπλιτ με 85-74. Τους είχαμε προειδοποιήσει δέκα ημέρες νωρίτερα, στον τελικό του Βαλκανικού Πρωταθλήματος, όταν και τους νικήσαμε 66-62.

Πρώτος σκόρερ της Εθνικής Ελλάδας στον τελικό με τη Γιουγκοσλαβία αναδείχθηκε ο Παναγιώτης Γιαννάκης, με 28 πόντους. Από 13 έβαλαν οι Μάνθος Κατσούλης και Δημήτρης Κοκολάκης, 10 είχε ο Τάκης Κορωναίος και 9 ο Κώστας Πετρόπουλος. Σκόραραν και οι Δημήτρης Καρατζουλίδης (5) και Σωτήρης Σακελλαρίου (7). Αγωνίστηκαν επίσης οι Μηνάς Γκέκος, Γιώργος Καστρινάκης, Βασίλης Παραμανίδης και Λιβέρης Ανδρίτσος.

Ο Ντουξάιρ που έβαλε τις βάσεις, προσλήφθηκε στις 7 Ιανουαρίου του 1972 και παρέμεινε στον προπονητικό θώκο έως τις 19 Αυγούστου του 1972. Στη συνέχεια εργάστηκε τόσο στην Εθνική Εφήβων όσο και σε αυτή των Παίδων, για να επιστρέψει στους Άνδρες το 1975. Παρέμεινε μέχρι και το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 1979 (ρεκόρ 64 νίκες, 43 ήττες). Ήταν ο πρώτος ξένος προπονητής της Εθνικής και ο μοναδικός ως το 2009, όταν ανέλαβε ο Γιόνας Καζλάουσκας.

Το Σπλιτ ήταν η πρώτη μεγάλη επιτυχία της Εθνικής μπάσκετ , που άλλαξε ταχύτητα μετά το 1979 για τρείς σημαντικούς λόγους.

1. Το 1979 ήρθε στην Ελλάδα ο Νίκος Γκάλης και έκανε αυτοκράτορα τον Άρη.

2.Πήρε τα ηνία του ελληνικού μπάσκετ ο Γιώργος Βασιλακόπουλος

3. Έβαλε το άθλημα στην κρατική τηλεόραση ο Φίλιππας Συρίγος.