Η Τενερίφη επικράτησε (και) της Ρεάλ Μαδρίτης και παραμένει στην κορυφή του ισπανικού πρωταθλήματος, αποτελώντας την ομάδα θαύμα της φετινής σεζόν του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Το μεγάλο ερώτημα είναι πως τα έχουν καταφέρει.

Η σημερινή Τενερίφη, που συστήθηκε προηγουμένως ως Κανάριας, είναι μια ομάδα που χτίστηκε προσφάτως. Δεν είναι, δηλαδή, από αυτές που κουβαλούν έναν κορμό βασικών παικτών όλα αυτά τα χρόνια. Προβιβάστηκε στην πρώτη κατηγορία το 2012, έχοντας μια σταθερά καλή πορεία. Άγγιξε την 8άδα όλες αυτές τις σεζόν, χωρίς όμως να μπορέσει να την πιάσει. Η καλύτερη της πορεία ως τώρα ήταν η περσινή, με την κατάληψη της 9ης θέσης, που συνοδεύτηκε με τη συμμετοχή στην παρθενική χρονιά του FIBA Champions League

Η φετινή σεζόν, όμως, ήταν μια εντελώς διαφορετική ιστορία και η καλή μέρα φάνηκε από το πρωί. Την πρώτη αγωνιστική της Lega Edensa επικράτησε στο νησιωτικό ντέρμπι του Ατλαντικού της Γκραν Κανάρια. Σημείωση: λίγες ημέρες πριν η Γκραν Κανάρια είχε διαλύσει την Μπαρτσελόνα στον τελικό του Supercopa. Η ομάδα του Βιντορέτα ξεκίνησε την σεζόν με 4-0 (Ομπραντόιρο και Ρεάλ Μπέτις μέσα και Μπανταλόνα έξω), πριν προσγειωθεί εντός έδρας από τη Μάλαγα. Η Ουνικάχα και η Γκραν Κανάρια, που πήρε τελικά την εκδίκηση της, είναι οι μοναδικές ομάδες που έχουν κερδίσει εντός έδρας την Τενερίφη, η οποία μάλιστα επικράτησε τόσο της Ρεάλ (το περασμένο Σάββατο), όσο και της Μπαρτσελόνα. Οι υπόλοιπες ήττες της σημειώθηκαν στη Μαδρίτη (η πιο βαριά ως τώρα με 86-59), στην Σαραγόσα (71-59) και στην Βαλένθια (74-58). Κατά τα άλλα έχουν επιδείξει μια σταθερότητα εντός έδρας και την ικανότητα να αποδρούν με τη νίκη σε "κλειστά" εκτός έδρας παιχνίδια. Έχουν κερδίσει στον πόντο στη Μπασκόνια, αλλά και την Ομπραντόιρο, φτάνοντας στο σημερινό τους ρεκόρ 17-5 και στην πρώτη θέση, έχοντας στο κατόπι τους (με 6 ήττες) την Μπασκόνια, τη Ρεάλ, την Βαλένθια και την Μπαρτσελόνα.

Και να φανταστεί κανείς ότι μιλάμε για μια φρέσκια ομάδα. Αν εξαιρέσουμε τον Αργεντίνο Ρικότι (5), τον νεαρό Μαμαντού Νιανγκ (4) που προέρχεται από τα σπλάχνα της ομάδας και τον βετεράνο πλέι-μέικερ Ροντρίγκο Σαν Μιγκέλ (3), κανείς δεν έχει παίξει περισσότερα από δύο χρόνια στην ομάδα. Από πέρσι για την ακρίβεια συνεχίζουν πέρα από τους προαναφερθέντες ο Ιρλανδός Ουίλ Χάνλεϊ, ο Αμερικανός Τιμ Αμπρομάιτις και ο Ντάβιν Ουάιτ. Οι υπόλοιποι παίκτες μετακόμισαν φέτος στον Ατλαντικό, για να τεθούν υπό της οδηγίες του Τσους Βιντορέτα, ο οποίος ανέλαβε πέρσι στα μέσα της σεζόν τα ηνία της ομάδας.

Η καλή χημεία είναι αν μη τι άλλο ένα από τα μεγάλα πλεονέκτημα των πρωτοπόρων της ισπανικής λίγκας, οι οποίοι δεν πλημμυρίζουν ταλέντο, αλλά έχουν από την άλλη να επιδείξουν βάθος και εμπειρία. Ο βασικός κορμός αποτελείται από έμπειρους παίκτες, που ξέρουν καλά τα μυστικά του αθλήματος. Καταλαβαίνουν οπότε το μπάσκετ και ξέρουν να προσαρμόζονται. Επί της ουσίας η ομάδα ξεχειλίζει από εμπειρία, έχοντας αρκετούς παίκτες άνω των 30 ετών (Σαν Μιγκέλ, Ρικότι, Κέρκσεϊ, Βάσκεθ, Ουάιτ, Ντούρνεκαμπ), αρκετούς άνω των 27 (Χάνλεϊ, Μπόγρης, Αμπρομάιτις) και μόνο δύο νεαρούς: τον Νιανγκ (23) που έχει το ρόλο του τρίτου σέντερ και τον Γκριγκόνις (22). Ο τρίτος της 12άδας (Μπασάς) έχει μικρή συμμετοχή στο rotation.

Στην περιφέρεια δεσπόζει ο Ντάβιν Ουάιτ, ο ένας από τους δύο Αμερικανούς της ομάδας. Είναι ο καλύτερος on-ball παίκτης μεταξύ των περιφερειακών, ο μοναδικός που μπορεί να δημιουργήσει το δικό του σουτ και αυτός που μοιράζει τις περισσότερες ασίστ (4.5). Έχει πολλές παραστάσεις από διάφορες ευρωπαϊκές λίγκες (Σερβία, Γερμανία, Βουλγαρία, Ισραήλ και εσχάτως Ισπανία) και μακρινά πρωταθλήματα άγονης γραμμής, όπως το Μεξικό. Η Τενερίφη τον επέλεξε από την Μανρέσα, όπου είχε 11.2 πόντους και 5.6 ασίστ. Μπορεί να ξεκινάει από τον πάγκο, αλλά επί της ουσίας είναι αυτός που τελειώνει τα ματς, παίρνοντας τις σημαντικές αποφάσεις.

Αυτός που ξεκινάει συνήθως είναι ο Ροντρίγκο Σαν Μιγκέλ (6.5 πόντοι, 3.0 ασίστ σε 24 λεπτά), που είναι ο δεύτερος ικανός χειριστής. Οι υπόλοιποι περιφερειακοί δεν είναι παίκτες που χειρίζονται τη μπάλα, αλλά περισσότερο βασίζονται στο καλό τους σουτ και την ικανότητα να νικήσουν την άμυνα σε καταστάσεις close-out, όπως ο Καναδός Άαρον Ντούρνεκαμπ, ο Αργεντίνος Νικολά Ρικότι, ο Λιθουανός Μάριους Γκριγκόνις, ο 37χρονος νατουραλιζέ Κερκ Κέρκσεϊ και ο δεύτερος Αμερικάνος της ομάδας, ο Τιμ Αμπρομάιτις που εκτός από το "3" παίζει και στο "4" σε συνθήκες small-ball.

Ο Ντούρνεκαμπ είναι η αποκάλυψη της φετινής χρονιάς και ο μεγάλος πρωταγωνιστής της Τενερίφης. Ο Καναδός, που αγωνίζεται με ολλανδικό διαβατήριο, είναι φονικός σουτέρ και φέτος ηγείται της Lega Edensa σε εύστοχα τρίποντα (2,6 ανά παιχνίδι). Είναι η 4η ομάδα της επαγγελματικής του καριέρας και είναι χαρακτηριστικό ότι με εξαίρεση την Μπράουνσβαϊγκ (2013-14), έμενε πάντα παραπάνω από ένα χρόνο σε κάθε του σταθμό. Έπαιξε για τρία χρόνια στην ιταλική Καζέρτα και μάλιστα όταν το 2012-13 τραυματίστηκε και έχασε όλη τη σεζόν, παρέμεινε στην ομάδα εκτελώντας χρέη βοηθού προπονητή. Μετά την Μπραουνσβάιγκ μετακόμισε στην Φρανκφούρτη, όπου τον εντόπισε η ισπανική ομάδα.

Ο Αργεντινός Ρικότι, κάτοχος ιταλικού διαβατηρίου, πήγε στην Ισπανία για λογαριασμό της Ρεάλ Μαδρίτης, αλλά έπαιξε μόνο στην δεύτερη ομάδα, για να καταλήξει για μια 5ετία στην Τενερίφη. Από την ισπανική λίγκα - και συγκεκριμένα την Μανρέσα- αποκτήθηκε και ο 22χρονος Λιθουανός, Μάριους Γκριγκόνις, που έχει γράψει πολλά χιλιόμετρα με τις μικρές εθνικές ομάδες της πατρίδας του. Ξεκίνησε από την Ζαλγκίρις, δόθηκε δανεικός στην Ουέσκα, πριν πάρει χρόνο συμμετοχής στην Μανρέσα. Όσο για τον Αμπρομάιτις; Το όνομα του προδίδει την ευρωπαϊκή του καταγωγή. Ο πατέρας του, λιθουανικής καταγωγής, είναι ο Αμπρομάιτις που είχε παίξει για χρόνια στην Βαρέζε και στη Ρεάλ Μαδρίτης. Ο 27χρονος, όμως, αγωνίζεται ως Αμερικανός. Γαλουχήθηκε στο Νοτρ Ντέιμ, έπαιξε στην Γαλλία (Βιλερμπάν, Στρασμπούρ) και τη Γερμανία (Μπραουνσβάιγκ), καταλήγοντας πέρσι στα Κανάρια Νησιά.

Όσο για Κέρκσεϊ; Ο 37χρονος σμολ-φόργουορντ ήρθε στα μέσα της σεζόν για να αντικαταστήσει τον γνωστό μας από τη θητεία του στην ΑΕΚ, Καρλ Ίνγκλις. Η καριέρα του που χτίστηκε στη Γαλλία (Μπεσανσόν, Ρουέγ, Μπουρζ, Νανσί - εξ ου και το γαλλικό διαβατήριο), βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία. Είχε παίξει και στην Ευρωλίγκα με τη φανέλα της Ούνιξ Καζάν, ενώ τα τελευταία χρόνια αγωνιζόταν στην ισπανική λίγκα (Εστουντιάντες και Μπανταλόνα). Πέρσι τέλειωσε τη σεζόν στην Αγκόλα, από όπου έφυγε για να παίξει ξανά στην Lega Edensa, προσφέροντας ποιοτικά λεπτά από τον πάγκο.

Οι Αμπρομάιτις (κυρίως) και Ντούρνεκαμπ δίνουν ανάσες στο "4", όπου ο μοναδικός κλασσικός πάουερ-φόργουορντ της ομάδας είναι ο Αμερικανοϊρλανδός Ουίλ Χάνλεϊ, που έχει παίξει ακόμη στη Βαλένθια και στην Χιπουσκόα. Πολλές φορές ο Βιντορέτα χρησιμοποιεί σχήματα με τρεις επί της ουσίας σμολ-φόργουορντ στην ίδια πεντάδα, δημιουργώντας σύγχυση στην αντίπαλη ομάδα. Οι άλλοι ψηλοί παίζουν κυρίως στο "5" και είναι ο Γιώργος Μπόγρης, ο νεαρός Νιανγκ και ο βετεράνος Φραν Βάσκεθ. Για τον Μπόγρη η Τενερίφη είναι η 3η ισπανική ομάδα της καριέρας του, μετά την Ανδόρα και το Μπιλμπάο, ενώ ο Βάσκεθ μετά τη μακρά καριέρα στην Μάλαγα, στην Χιρόνα και στη Μπαρτσελονα, έχει βρει πιθανότατα το τελευταίο λιμάνι της καριέρας του στον Ατλαντικό.

Πίσω από τη μεγάλη επιτυχία της ομάδας κρύβεται ο Τσους Βιντορέτα. Ο Βάσκος δικαιολογεί πλήρως την καταγωγή του, καθώς θεωρείται ένας σκληρός old-school προπονητής που διακατέχεται από πνεύμα νικητή. Είναι έμπειρος (51 ετών) με θητεία στην Μπιλμπάο (2004-2010), την Αλικάντε (2010-12), την Εστουντιάντες (2012-15) και πλέον την Τενερίφη. Θεωρείται ευθύς, αυστηρός και αποδεικνύεται ακόμη μια φορά ότι του ταιριάζει η συνεργασία με έμπειρους παίκτες. Εν αντιθέσει με άλλους προπονητές δεν φημίζεται για την ικανότητα ανάδειξης νεαρών παικτών κι αυτός είναι ένας από τους λόγους αποτυχίας του στην Εστουντιάντες. Στα Κανάρια Νησιά, όμως, έχει βρει το υλικό που του ταιριάζει. Παίκτες με εμπειρία και γνώση του αθλήματος, που μπορούν να αντέξουν και να προσαρμοστούν στον σκληρό του τρόπο.

Στα όπλα της Τενερίφης είναι φυσικά η καλή χημεία των παικτών, η εμπειρία τους, αλλά και το γήπεδο. Το "Παμπεγιόν Σαντιάγο Μαρτίν" θεωρείται ένα από τα δύσκολα ισπανικά γήπεδα, όχι μόνο λόγω της απόστασης και του πολύωρου ταξιδιού που απαιτείται. Όσοι έχουν παίξει εκεί θυμούνται την περίεργη διαρρύθμιση του και τις κερκίδες που ξεκινούν ακριβώς πάνω από το παρκέ, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα που θυμίζει περισσότερο το "Μπομπονέρα", παρά γήπεδο μπάσκετ.

Πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού είναι και η συμμετοχή σε μια αδύναμη διοργάνωση. Η Μπαρτσελόνα, η Ρεάλ και η Μπασκόνια αγωνίζονται στην Euroleague, ενώ η Μάλαγα παίζει στο Eurocup. Η Τενερίφη από την άλλη πήρε φέτος μέρος στο Champions League και βρίσκεται εν προκειμένω στην φάση των "16" με αντίπαλο τον ΠΑΟΚ. Μπορεί τα δικά της ταξίδια να την επιβαρύνουν περισσότερο, μιας και πρέπει να γίνονται ανταποκρίσεις με την ηπειρωτική Ισπανία, αλλά από την άλλη ο βαθμός δυσκολίας είναι μικρότερος, καθώς εν προκειμένω η Τενερίφη έδωσε ελάχιστα δυνατά παιχνίδια. Δυσκολότερα όλων αυτά με την Στρασμπούρ και την Αβελίνο.

Τρίποντη δύναμη

Πρώτος σκόρερ είναι ο Άαρον Ντούρνεκαμπ με 12.5 πόντους ανά παιχνίδι, σουτάροντας παράλληλα με εκπληκτικά ποσοστά (82% στις βολές, 60% στα δίποντα και 44% στα τρίποντα). Έχει ακόμη 4 ριμπάουντ και 1.3 κοψίματα, συγκεντρώνοντας το υψηλότερο ranking (12.6) στην ομάδα. Δεύτερος σκόρερ είναι ο Ντάβιν Ουάιτ με 11.2 πόντους, ο οποίος είναι και ο βασικός δημιουργός με 4.5 ασίστ. Κατά τα άλλα είναι μια που βασίζεται στον πλουραλισμό διαθέτοντας αρκετούς παίκτες που περισσότερους από 7 πόντους: τον Βάσκεθ (8.5), τον Γκριγκόνις (7.9), τον Μπόγρη (7.4) και τον Ρικότι (7.2).

Το σουτ είναι κυρίαρχο στοιχείο στο παιχνίδι της Τενερίφης. Έχει το 2ο καλύτερο ποσοστό τριπόντων (37.6%) και διακρίνεται για την ικανότητα των παικτών της να εκτελέσουν από μακριά. Αυτό φαίνεται κι από το γεγονός ότι στα δύο άσχημα φετινά τους παιχνίδια είχαν πολύ άσχημο ποσοστό πίσω από τα 6.75. Σούταραν με 29% στην ήττα από τη Ρεάλ στη Μαδρίτη, όπου σκόραραν 59 πόντους, 29% κόντρα στη Σαραγόσα, όπου σκόραραν (και πάλι) 59 πόντους και το season-low 14% (4/28) απέναντι στην Βαλένθια όταν έμειναν στους 58.

Και δεν είναι μόνο ο "φονιάς" Ντούρνεκαμπ, που σκοράρει το 70% των πόντων του από catch-n-shoot (5.5 πόντοι ανά ματς - 1ος στη λίγκα), αλλά και οι υπόλοιποι παίκτες: ο Σαν Μιγκέλ έχει 38% πίσω από τη γραμμή, ο Ουάιτ 35% (με 1.9 εύστοχα ανά παιχνίδι), ο Αμπρομάιτις 31%, ο Γκριγκόνις 43%, ο Χάνλεϊ 37% και ο Μπασάς 41%.

Αν το σουτ είναι το ένα χαρακτηριστικό της ομάδας, το δεύτερο είναι η πάσα. Οι παίκτες του Βιντορέτα δείχνουν τη διάθεση να πασάρουν ο ένας στον άλλον, κάτι που φαίνεται και από τις 17.7 ασίστ που μοιράζουν ανά παιχνίδι (4οι στη λίγκα). Τους αρέσει να μεταφέρουν τη μπάλα και εκτός από τον Ουάιτ, κανείς δεν κάνει κατάχρηση ντρίμπλας.

Αντίθετα εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι διαθέτουν ψηλούς που μπορούν να σουτάρουν, να πασάρουν και να παίξουν ένας-εναντίον-ενός, όπως είναι ο Μπόγρης και ο Χάνλεϊ. Ειδικά ο Έλληνας σέντερ παίζει μεγάλο ρόλο στην επίθεση, καθώς γίνεται συχνά δημιουργός και εκτελεστής από μέση απόσταση.

Pick-n-roll is the name of the game

Η Τενερίφη διακρίνεται για τον pick-n-roll προσανατολισμό της, αντλώντας από εκεί το 44% των πόντων της. Συνολικά είναι η τρίτη πιο αποτελεσματική ομάδα στο πρωτάθλημα, με 1.004 πόντους/ανά κατοχή, πίσω μόνο από τη Μάλαγα και την Μπαρτσελόνα. Τρέχει αρκετά κεντρικά pick-n-rolls με τους πλέι-μέικερ, ειδικά όταν ο Νιανγκ ή ο Βάσκεθ δύο καλοί pick-n-cut ψηλοί βρίσκονται στο "5".

Ο Μπόγρης από την άλλη προτιμά το short roll, που του επιτρέπει να κάνει το αγαπημένο του σουτ από μέση απόσταση, ή ένα τελείωμα με το δεξί χέρι. Επειδή δεν είναι γρήγορος στο ρολάρισμα, συχνά οι νησιώτες τρέχουν πλαϊνά pick-n-roll, που του δημιουργούν χώρο για να εκτελέσει.

Οι εναλλακτικές λύσεις είναι το post-up του Μπόγρη και των περιφερειακών (Ντούρνεκαμπ, Κέρκσεϊ) και ορισμένα λιγοστά παιχνίδια για σουτ με screen μακριά από τη μπάλα. Τα plays του Βιντορέτα είναι σχετικά απλά, αλλά εκτελούνται σωστά και πειστικά. Μέσω του pick-n-roll η Τενερίφη προσπαθεί να βρει κυρίως σουτ ή close-out στην αδύνατη πλευρά, εύκολα καλάθια των ψηλών και ως τελευταία επιλογή το σουτ του χειριστή (17% των συνολικών πόντων).

Αυτό μαρτυρούν και τα προηγμένα στατιστικά. Η Τενερίφη έχει μακράν του δεύτερου την καλύτερη spot-up επίθεση. Τόσο σε αποτελεσματικότητα (1.124 - 1η), όσο και σε παραγωγικότητα (23.7 πόντοι κατά μέσο όρο - 1η). Και μέσω αυτής της συνεργασίας έχουν χτίσει την καλύτερη τρίτη επίθεση μισού γηπέδου στη Lega Edensa (0.986 πόντοι/ανά κατοχή), πίσω μόνο από τη Μπαρτσελόνα και τη Μάλαγα. Κι αυτό γιατί διαθέτουν χειριστές που διαβάζουν το παιχνίδι, θέλουν να πασάρουν, ψηλούς που ρολάρουν και σουτέρ που τιμωρούν τη βοήθεια της άμυνας.

Η άμυνα που μπερδεύει

Πέρα από την ομαδική της επίθεση, η Τενερίφη ξεχωρίζει και για την εξαιρετική της άμυνα. Έχει το μικρότερο παθητικό στη λίγκα (71.6 πόντοι) και αυτό είναι πολύ σημαντικό μιας και μιλάμε για μια ομάδα που στερείται αθλητικής ικανότητας. Αν εξαιρέσουμε την αθλητικότητα των φόργουορντ, ο Τσους Βιντορέτα, πρέπει να καλύψει τους βραχύσωμους πλέι-μέικερ, να "κρύψει" τον μεγάλο μέσο όρο ηλικίας και την αδυναμία του Γιώργου Μπόγρη στην pick-n-roll άμυνα.

Η Τενερίφη, λοιπόν, είναι μια ομάδα που παίζει άμυνα περισσότερο με το μυαλό και λιγότερο με το σώμα. Με τους Βάσκεθ και Νιανγκ στο "5" παίζει την συνηθέστερη άμυνα στο ισπανικό πρωτάθλημα, το παράλληλο hedge-out. Αντίθετα ο Έλληνας σέντερ συνηθίζει να μένει πιο μέσα, καλύπτοντας τη ρακέτα. Οι αλλαγές είναι συνηθισμένη αντιμετώπιση μιας και από το 2 ως το 4 υπάρχουν ισοϋψείς παίκτες, που έχουν την ικανότητα να γεμίζουν το γήπεδο.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο που έχει δώσει στο παιχνίδη της ομάδας του ο Βιντορέτα είναι ένα τρικ που δεν συνηθίζεται σ' αυτό το επίπεδο. Επί της ουσίας έχει εξελίξει την αμυντική φιλοσοφία του Χουάν Πλάθα που βασίζεται στην άμυνα από τη δυνατή πλευρά (με αυτόν τον τρόπο η Ουνικάχα είναι η ομάδα που δίνει τα περισσότερα τρίποντα, αλλά από την άλλη παίρνει τα περισσότερα ριμπάουντ). Η δική του ιδέα βασίζεται επί της ουσίας στις αλλαγές των περιφερειακών παικτών, το λεγόμενο run-n-jump (το είχε τελειοποιήσει ως πιεστική άμυνα σε όλο το γήπεδο η Εθνική μας ομάδα επί Παναγιώτη Γιαννάκη).

Ο παίκτης που μαρκάρει τη μπάλα δέχεται βοήθεια από τον πλησιέστερο περιφερειακό, ακολουθεί περιστροφή και ο ίδιος ο παίκτης που δέχτηκε το σκριν ψάχνει να βρει τον αμαρκάριστο παίκτη μακριά από τη μπάλα.

Μια ασυνήθιστη στρατηγική που έχει ως στόχο να κρύψει τις αδυναμίες των παικτών του και να μπερδέψει τον αντίπαλο.