Σε 48 ώρες η Ελλάδα από "υπερομάδα των πέντε ηπείρων" μετατράπηκε σε "εθνικό φιάσκο". Ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Το αληθινό ερώτημα είναι αν πραγματικά άλλαξε κάτι στην ομάδα σε αυτό το διάστημα που μεσολάβησε από τον θρίαμβο με την Τουρκία, ως την αναπάντεχη ήττα από τη Φινλανδία. Πριν καταλήξουμε εκεί, όμως, θα πρέπει να ρίξουμε στο τραπέζι όλα τα δεδομένα, απαντώντας σε συγκεκριμένες ερωτήσεις.

Όπως το...

Τι σημαίνει αυτή η ήττα;

Σημαίνει ότι η Ελλάδα πάει σε μειονεκτική θέση στη Λουμπλιάνα. Βρίσκεται ουσιαστικά στην τελευταία θέση (0-2) του νέου ομίλου που απαρτίζεται από την Ιταλία 2-0, Ισπανία 1-1, Σλοβενία 1-1, Κροατία 1-1, Φινλανδία. Κοιτώντας το ποτήρι στη γραμματεία του γηπέδου φαίνεται μισοάδειο. Η Ελλάδα ίσως να μείνει εκτός ακόμη και με δύο νίκες, αν δεν είναι ευνοϊκά τα άλλα αποτελέσματα. Αν αλλάξεις οπτική, όμως, το ποτήρι μοιάζει μισογεμάτο. Όσο εύκολο είναι να μείνει εκτός, άλλο τόσο είναι να περάσει και ως πρώτη, έχοντας ένα καλό σταύρωμα στους "8".

Τι άλλο σημαίνει αυτή η ήττα;

Σημαίνει ότι η ψυχολογία της ομάδας έχει κλονιστεί. Δεν χρειάζεται να είσαι απόγονος του Τζον Γούντεν για να το καταλάβεις. Φαίνεται μόνο από τις φάσεις που οι διεθνείς φοβήθηκαν δίστασαν να πάρουν κάποιο αμαρκάριστο σουτ. Δεν σούταραν, δηλαδή, όταν έπρεπε να σουτάρουν.

Μπορεί αυτή η ήττα να μας κάνει καλό;

Ναι. Προσωπικά τα φοβάμαι τα τρένα. Όχι τα κανονικά. Ούτε καν αυτά με τους ανεύθυνους Ισπανούς μηχανοδηγούς. Τα άλλα τα "αθλητικά " τρένα που κερδίζουν τα πάντα στο πέρασμα τους, είναι που φοβάμαι. Όσο πιο γρήγορα πηγαίνουν, τόσο πιο σφοδρά εκτροχιάζονται. Πείτε με αφελή (δεν θα σας ακούσω ούτως ή άλλως - στην οθόνη θα μιλάτε), αλλά εγώ θεωρώ πιο πιθανό να πάρουμε μετάλλιο με το 3-2, παρά με το 5-0. Ίσως γιατί τελικά οι ομάδες που τα πηγαίνουν καλά στους τελικούς, είναι αυτές που έχουν μάθει να παίζουν τελικούς. Να πω ένα παράδειγμα; Τον περσινό Ολυμπιακό που άρχιζε να παίζει "do or die" παιχνίδια από την πρώτη φάση της Ευρωλίγκας. Και όταν ήρθαν τα πραγματικά νοκ-άουτ έδειξε χαρακτήρα.

Πάμε λίγο πιο πίσω. Γιατί χάσαμε;

α) Γιατί δεν παίξαμε άμυνα. Ατομική. Ότι αμυντική τακτική κι αν ακολουθήσει μια ομάδα, δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική αν πρώτα δεν είναι καλή η ατομική άμυνα. Πως θα αποτρέψει το σκριν, ή πως θα πιέσει τον ντριμπλέρ όταν περνάει από το πικ. Η Εθνική δεν ήταν καλή σε αυτό το κομμάτι. Δέχτηκε αρκετά σουτ μετά από ντρίμπλα, χάσαμε προσωπικές φάσεις, αμυντικά ριμπάουντ, μας "τρυπούσαν".

Η Εθνική στα ματς που κέρδισε κατάφερε να φέρει εις πέρας τις βασικές αμυντικές της αποστολές. Πάμε πάλι: Γιερέμπκο και Τέιλορ είχαν 24 πόντους συνολικά με την Ελλάδα και από εκεί και πέρα 31 με τη Φινλανδία, 47 με τη Ρωσία, 35 με την Τουρκία και 49 με την Ιταλία. Με τη Ρωσία περιόρισε τον Σβεντ στους 2 πόντους μέχρι να καθαρίσει το ματς (στο 30'). Με την Τουρκία κράτησε τον Χινταγιέτ Τούρκογλου χωρίς καλάθι εντός πεδιάς (0/9).

Με την Ιταλία αντίθετα ο Μπελινέλι έκανε το καλύτερο του παιχνίδι στο τουρνουά (23 πόντοι, 3 ασίστ) , ενώ κι ο Ντατόμε πρόσθεσε 19, την ώρα που είχε 17 στα ματς με Τουρκία, Φινλανδία και Σουηδία. Οι περισσότεροι με ατομικές φάσεις. Με τη Φινλανδία ο Κοπόνεν είχε 29 πόντους και 3 ασίστ. Όχι καλά.

β) αφεθήκαμε στο ρυθμό της Φινλανδίας. Run-n-gun παιχνίδι. Πάνω-κάτω. Περισσότερες ντρίμπλες, παρά πάσες. Περισσότερο ένστικτο, παρά διάβασμα. Περισσότερη βιασύνη, παρά υπομονή. Ο Τρινκέρι προσπαθούσε μέσω του low-post παιχνιδιού να κρατήσει τα γκέμια και να κοντρολάρει το τέμπο, αλλά δεν είναι εύκολο πράγμα. Ειδικά απέναντι σε μια ομάδα που μπορεί να σουτάρει 10 συνεχόμενα τρίποντα στον αιφνιδιασμό χωρίς να αλλάξει μια πάσα.

Δεν είναι καθόλου εύκολο να παίξεις με τη Φινλανδία. Όταν έχει καλό ποσοστό από το τρίποντο και κάνει τ ο παιχνίδι της, καταρρακώνει τη ψυχολογία του αντιπάλου. Ήταν σαν να βλέπουμε σε replay το παιχνίδι Τουρκία-Φινλανδία. Οι Τούρκοι (όπως τώρα οι Έλληνες) ήταν αρχικά άστοχοι. Μετά έγιναν βιαστικοί και κατέληξαν διστακτικοί.

Επαναλαμβάνω δεν είναι εύκολο να δέχεσαι τέτοια σουτ. Από το πουθενά. Μετά από μια πάσα. Σε "σκοτώνουν". Για να γίνω πιο γλαφυρός (ή γραφικός - κοντά είναι αυτά) το να δέχεσαι τέτοια σουτ είναι σαν να σου κλείσουν τα μάτια και να σου πετάνε πέτρες. Δεν ξέρεις τι σου γίνεται. Κάπως έτσι...

γ) είχε λιγότερη ενέργεια. Λογικό. Η Φινλανδία είναι η top ομάδα στη συγκεκριμένη κατηγορία. Εξαιρετική φυσική κατάσταση και παίκτες που τα δίνουν όλα. Την ώρα που βλέπαμε το τζάμπολ του ματς στα γραφεία του Sport24.gr και η κάμερα έδειχνε τον Ντέτμαν (που τείνει να γίνει δήμιος της Εθνικής - θυμίζω το Ευρωμπάσκετ του 2001, τότε ήταν προπονητής της Γερμανίας), τον οποίο παρομοίωσαν με ψυχίατρο. Λάθος. Ο Ντέτμαν έχει κάθε δικαίωμα να είναι ο πιο περήφανος προπονητής της διοργάνωσης. Η ομάδα του έχει ταυτότητα, έχει το δικό της στυλ και πάνω από όλα έχει παίκτες που τα αφήνουν όλα στο παρκέ.

Οι Φινλανδοί, οπότε, στο τρίτο τους παιχνίδι μετά από τρεις ημέρες (και μάλιστα μετά από διπλή παράταση) κέρδισαν το στοίχημα που ονομαζόταν "ενέργεια". Γιατί ήταν ερωτηματικό το ποια ομάδα θα επηρεαστεί περισσότερο, με την έννοια ότι οι Σκανδιναβοί χρειάζονται περισσότερο τα αποθέματα τους (βάσει στυλ παιχνιδιού), από τη δική μας ομάδα που θα μπορούσε να πάει κι αλλού το παιχνίδι. Κέρδισαν κατά κράτος.

δ) έχασε την μάχη της τακτικής. Για την άμυνα στη μπάλα έγινε αναφορά πιο πάνω. Ας μείνουμε σε αυτά που έκαναν οι Φινλανδοί, οι οποίοι παρέδωσαν σεμινάριο στις αμυντικές περιστροφές, στο πως καλύπτει ο ένας παίκτης το καλάθι και στη συνέχεια τον αμαρκάριστο παίκτη. Παίζοντας παγίδες τόσο στο Pick-n-roll , όσο και στο low-post, οι Φινλανδοί έβγαλαν την Ελλάδα από το ρυθμό της. Ουσιαστικά της πήραν τους πόντους από το παιχνίδι με πλάτη στο καλάθι και ανάγκασαν την ομάδα του Τρινκέρι να επιτεθεί με διαφορετικούς τρόπους. Οι εκτελεστές κατέληξαν με μπάλες στα χέρια να γίνουν δημιουργοί, αφού οι κατεξοχήν παίκτες που έχουν αυτό το ρόλο (Σπανούλης, Ζήσης, Σλούκας, ακόμη κι οι Περπέρογλου-Καιμακόγλου από το low-post) είχαν το νου τους περισσότερο στο να αποφύγουν το λάθος, παρά να φτιάξουν μια φάση.

Ειδικά στο δεύτερο ημίχρονο η άμυνα στο Pick-n-roll αποδείχτηκε καταλυτική, απενεργοποιώντας τον Βασίλη Σπανούλη, που δεν νιώθει πολύ άνετα απέναντι σε τέτοιες άμυνες, κρίνοντας από το γεγονός ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές ομάδες τον αντιμετωπίζουν με αυτόν τον τρόπο. Ας θυμηθούμε χαρακτηριστικά ότι οι καλές του στιγμές ήρθαν κυρίως από φάσεις που περνούσε αντίθετα από το σκριν, από την πλευρά δηλαδή που δεν τον περίμενε η βοήθεια του ψηλού.

Τι άλλαξε στην Εθνική από το βράδυ του Σαββάτου ως το μεσημέρι της Δευτέρας;

1) Ο Σπανούλης... Συνήθως όταν μια ομάδα παίζει χωρίς τον καλύτερο της παίκτη, αντιδρά σωστά. Συσπειρώνετα. Οι υπόλοιποι αποφορτίζονται, κάνουν ένα βήμα μπροστά και καλύπτουν το κενό με έξτρα προσπάθεια. Για ένα παιχνίδι. Ίσως για δύο. Μακροπρόθεσμα αυτό λειτουργεί αρνητικά. Οι εμπνεύσεις του έλειψαν στο ματς με την Ιταλία, ενώ τώρα στην επιστροφή του δεν ήταν ο γνωστός Σπανούλης. Όχι γιατί δεν πατούσε καλά, αλλά διότι κι ο ίδιος ασφικτυούσε να βρει ρυθμό.

2) Φοβάται να χάσει... Έτσι είναι. Και νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της σημερινής ανάλυσης. Η Εθνική, που όντως έπαιζε στις πρώτες ημέρες ως η καλύτερη ομάδα του τουρνουά, έγινε αμέσως το φαβορί για το μετάλλιο, που δεν πρέπει να χάσει. Και το χειρότερο για μια ομάδα είναι αυτό ακριβώς το συναίσθημα: να φοβάται να χάσει, σύμφωνα με την σοφή φράση του πιο επιτυχημένου ομοσπονδιακού προπονητή της Ελλάδας, του Παναγιώτη Γιαννάκη.

3) Συνάντησε ομάδες που δεν της ταιριάζουν. Σε κανέναν δεν αρέσει ο ρόλος το μετά-Χριστόν προφήτη. Για αυτό θα ανατρέξω στην αρθρογραφία του αγώνα με την Τουρκία. Είχε αναφερθεί (στο περίπου) ότι: "το πρόβλημα στα γκαρντ παραμένει. Οι πιο επικίνδυνοι αντίπαλοι για να φανερωθεί πραγματικά είναι 1) η Φινλανδία 2) η Ιταλία". Η Ελλάδα με τους τρεις + ένα γκαρντ, έχασε και τα δύο ματς που αντιμετώπισε ομάδες με καλούς γκαρντ, που μπορούν να πιέσουν και να δημιουργήσουν ρήγματα. Η τριπλέτα Κόπονεν, Κοϊβίστό, Χαφ έκανε όλη τη ζημιά, καλύπτοντας και το κενό του Τιμού Ράνικο.

Πέρα από τη δημιουργία, πέρα από το rotation, η Εθνική χρειάζεται φρεσκάδα. Όταν χρειάστηκε να παίξει τρίτο συνεχόμενο παιχνίδι σε 72 ώρες οι περιφερειακοί της ήταν σκασμένοι. Και επαναλαμβάνω (τείνω να το γράφω συχνότερα από το όνομα μου) το μπάσκετ είναι άθλημα των κοντών.

Πάμε στα ωραία... Φταίει ο Τρινκέρι;

Όχι. Όχι, δηλαδή, σε μεγαλύτερο μερίδιο από ότι ευθύνεται ένας προπονητής σε κάθε ήττα. Ο Ιταλός έκανε πράγματα κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Και το να κάνεις πράγματα σε έναν αγώνα που έχει "στραβώσει" είναι 10 φορές πιο δύσκολο, από το να τα κάνεις σε ένα ματς που όλα πάνε πρίμα (βλέπε Τουρκία). Άλλαξε σχήματα για να αναγκάσει τον αντίπαλο να προσαρμοστεί, έβαλε για πρώτη φορά τρεις γκαρντ για να λύσει προβλήματα, στο τέλος όταν τα είχε δοκιμάσει όλα έβαλε τους πιο "ψημένους". Στην τελική έκανε τα "πονταρίσματα" του και περίμενε τη μπίλια. Τελικά δεν του έκατσε.

Και δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι ευκολότερο σε αυτόν τον κόσμο από το να πει κάποιος τι "έπρεπε να κάνει ένας προπονητής για να κερδίσει η ομάδα του". Σύμφωνοι. Αν ο Σπανούλης έπαιζε 32 και όχι 33. Ή ο Φώτσης 6 και όχι 5, όλα μπορούσαν να είναι διαφορετικά. Τυχαία νούμερα. Τυχαίοι παίκτες. Αν ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ είχε γίνει διαφορετικά θα είχαμε διαφορετικό παιχνίδι. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος ότι θα ήταν και διαφορετικό το αποτέλεσμα.

Έπεσε θύμα κι αυτός του μεγάλου rotation. Η "Λερναία Ύδρα" στα παιχνίδια που όλα βαίνουν καλώς, γίνεται... θηλιά στο λαιμό όταν αυτά στραβώνουν. Όταν, δηλαδή, υπάρχουν τρεις πάουερ-φόργουορντ που θα μπορούσαν να παίξουν 25 λεπτά και πάνω. Καμιά φορά είναι κακό να μην υπάρχουν οι "πέντε που θα τελειώνουν" το παιχνίδι. Όπως κάθε νόμισμα έχει κι αυτό δύο όψεις.... Όπως δηλαδή αυτό το ευρώ που λείπει, όπως συνηθίζει να λέει ο Ιταλός.

Ο Τρινκέρι προσπαθεί να στηριχτεί σε αμυντικά σχήματα στις φάσεις που το παιχνίδι δεν πάει καλά. Προτιμάει, δηλαδή, πιο ελαφριά σχήματα. Πίστεψε συγκεκριμένους παίκτες και δεν δικαιώθηκε. Έτσι είναι αυτό το παιχνίδι. Και δεν φταίει πάντα ο προπονητής. Ή πιο σωστά: δεν φταίει πάντα/μόνο ο προπονητής.

Τελικά... μπορούμε να πάρουμε μετάλλιο

Ναι. Ξεκάθαρα. Η Ελλάδα -ακόμη και πριν από αυτό το παιχνίδι- δεν σου εμπνέει σιγουριά ότι μπορεί να "καθαρίσει" οποιονδήποτε αντίπαλο βρέξει-χιονίσει. Από την άλλη δεν σου εμπνέει απαισιοδοξία ότι θα χάσει με κατεβασμένα χέρια από την όποια Ισπανία, ή την όποια Γαλλία. Όταν παίζει καλά, παίζει πραγματικά καλά. Παίζει ολοκληρωτικά. Της λείπει αυτή η σταθερά. Αυτό που γραφόταν (τσάμπα τα 'χουμε τα γένια - βλέπε φωτογραφία) πριν το τουρνουά, ότι αυτή η Εθνική αποφάσισε να βάζει τα χρήματα της στο χρηματιστήριο (της επίθεσης) και όχι στην τράπεζα (της άμυνας).

Πόσες χρειάζονται; Δύο νίκες; Τρεις νίκες; Ας τις κάνουμε. Όπως δεν τρως ψάρι αν δεν βρέξεις κώλο, έτσι και με το Ευρωμπάσκετ. Δεν παίρνεις μετάλλιο, αν δεν κερδίσεις. Χρειάζεται απλά να γυρίσει πάλι ο διακόπτης. Κι η ήττα στο παιχνίδι είναι. Αρκεί να γίνουμε ξανά η σκληρή ομάδα, που παίζει πάνω στην τακτική, στα πλεονεκτήματα (της) και τα μειονεκτήματα (των αντιπάλων). Και να μη φοβάται να χάσει.