Μπορεί κανείς να εξετάσει τη κληρονομιά που άφησε ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς (αλλά και ο Δημήτρης Ιτούδης) στον Παναθηναϊκό από δύο διαφορετικές σκοπιές. Η μια αφορά το αποτέλεσμα, τους τίτλους δηλαδή, τις νίκες και τις διακρίσεις και η άλλη έχει να κάνει με τον τρόπο. Και εντέλει αυτός είναι πιο σημαντικός.

Αυτό που πέτυχε δηλαδή ο Σέρβος προπονητής στον Παναθηναϊκός δεν αλλάζει στο ζύγι επειδή τα τρόπαια είναι 5 και όχι 3, ούτε θα μετριόταν διαφορετικά αν τα ευρωπαϊκά ήταν 10. Ο "Ζοτς" δημιούργησε ένα επιτυχημένο πρόγραμμα, δημιούργησε μια δυναστεία, έδωσε στην πέτρα να... καταλάβει, όπως θα έλεγε και ο Γκρεγκ Πόποβιτς.

Με άλλα λόγια ο Παναθηναϊκός ήταν εκεί. Για χρόνια. Παίκτες πέρσαν, πρόσφεραν και έφυγαν. Άλλοι έχτισαν το όνομα τους στο "τριφύλλι", άλλοι συνέθεσαν κορμό για χρόνια (Αλβέρτης, Διαμαντίδης, Τσαρτσαρής, Χατζηβρέττας), άλλοι αναγκάστηκαν να αλλάξουν ρόλο, άλλοι ανέβασαν τις μετοχές τους, άλλοι απλά δεν ακούμπησαν. Ο Παναθηναϊκός όμως ήταν εκεί. Πιστός στα μεγάλα ραντεβού. Συνεπείς στους τίτλους. Αυτό είναι το σημαντικό.

"Pounding the rock". Αυτό λέει η μεγάλη ταμπέλα στα γραφεία των Spurs. Την έχει βάλει εκεί ο Γκρεγκ Πόποβιτς, για να τονίσει στους παίκτες τους τη σημασία της συνέπειας, της εργατικότητας και της επιμονής: "χτυπώντας την πέτρα". Αυτό σημαίνει. Τι εννοεί; Ότι η πέτρα για να σπάσει θέλει χτυπήματα. Κι όταν σπάσει δεν θα γίνει από το ένα χτύπημα, αλλά από όλα αυτά που έχουν προηγηθεί. Σε ελεύθερη μετάφραση: αν προσπαθείς, κάποια στιγμή θα πετύχεις.

Ο τρόπος, λοιπόν, είναι αυτός που έχει σημασία. Η μέθοδος. Αυτό που λέμε "ομάδα Ομπράντοβιτς" δεν γίνεται εύκολα. Ο ίδιος παραδέχεται ότι η δουλειά του έγινε πολύ ευκολότερη μετά την επιτυχία του 2000, που ουσιαστικά του χάρισε την εμπιστοσύνη της διοίκησης και των οπαδών. Από εκεί και πέρα, όμως, ο Σέρβος προπονητής, που θεωρείται ο κορυφαίος στην Ευρώπη, κατάφερε να αφήσει τη σφραγίδα του σε διάφορα θέματα που αφορούν την τακτική προσέγγιση ενός αγώνα.

Αποθέωσε το pick-n-roll και τα σχήματα με τους δύο χειριστές, καθιέρωσε στο σύγχρονο μπάσκετ των 24 δευτερολέπτων τη φιλοσοφία του "τέσσερις παίκτες έξω - ένας μέσα", με πάουερ-φόργουορντ που σουτάρουν (Ρότζερς, Φώτσης, Τσαρτσαρής), επέλεξε να δοκιμάσει διαφορετικά στυλ μπάσκετ, λάνσαρε τον γρήγορο/ευκίνητο ψηλό (πριν τους Χάινς/Λάσμε/Σλότερ/Ντόρσι υπήρχαν ο Ντάριλ Μίντλετον και κυρίως ο Μάικ Μπατίστ), έγειρε προς πεντάδες με ψηλό μέσο όρο ύψους (ιδέα που υποστήριξε ακόμη περισσότερο φέτος στη Φενέρ), έδωσε ταυτότητα και υπόσταση στις αλλαγές στα screen, κατέθεσε ιδέες για επιθετικά συστήματα και αμυντικές αντιμετωπίσεις (ποιος είχε δει box-and-one στη Euroleague ως το 2011;), καλούπωσε το άθλημα σε ένα παιχνίδι αποστάσεων, ρόλων και συνεργασιών.

Χιλιάδες λέξεις θα μπορούσαν να γραφτούν επί του θέματος του (τι ακριβώς πρόσφερε προπονητικά ο Ομπράντοβιτς στο ελληνικό μπάσκετ) , άλλωστε 13 χρόνια είναι αυτά. Δεκατρία χρόνια για το χτίσιμο μιας ομάδας που κέρδιζε, για τη δημιουργία μιας μηχανής που "μάσαγε" στα γρανάζια της τους νέους παίκτες, για το χτύπημα ενός σφυριού σε μια πέτρα. Καλά τα μαθήματα ιστορίας, αλλά να πάμε λίγο και στο... σήμερα.

Κόκκινος κύκλος

Ναι, στο Top-16 μια καλή ή μια κακή ήττα αλλάζει τα δεδομένα. Ναι, όλα τα ματς είναι ανοιχτά. Ναι, δεν χωράνε προγνωστικά και όλο το κλίμα αλλάζει από μέρα σε μέρα, αλλά πως να το κάνουμε... Κοιτώντας το πρόγραμμα του Παναθηναϊκού το παιχνίδι με τη Φενέρμπαχτσε/Ούλκερ είναι αυτό που έχει τον κόκκινο κύκλο γύρω του. Και όχι λόγω της επιστροφής Ομπράντοβιτς.

Τα παιχνίδια με τις ομάδες που έχουν ίδιους στόχους έχουν διπλή σημασία. Από εκεί πηγάζει η έξτρα σημασία της σημερινής αναμέτρησης του "τριφυλλιού", που για να περάσει στην επόμενη φάση θα πρέπει να αφήσει έξω δύο εκ των Ολυμπιακού, Μάλαγα και Φενέρμπαχτσε. Οπότε καταλαβαίνει κανείς ότι η αναμέτρηση με τους Τούρκους είναι το πιο σημαντικό ματς, το παιχνίδι κλειδί.

Το αν οι ιδιατερότητες της αναμέτρησης τον βοηθήσουν ή όχι θα το γνωρίζουμε μόνο μετά το τέλος του ματς και όχι πριν από αυτό. Και είναι σίγουρο για παράδειγμα ότι ο Αλβέρτης και το τεχνικό τιμ θα προβληματίζονται περισσότερο για την απουσία του Τζέιμς Γκιστ, παρά για την επιστροφή του "Ζοτς". Γιατί; Διότι ο Αμερικανός φόργουορντ αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της άμυνας των "πρασίνων", τον παίκτη που παίζει στο "4", δίνει ανάσες στο "5", μαρκάρει στις αλλαγές, καμιά φορά αναλαμβάνει και πιο επικίνδυνους περιφερειακούς. Τα κάνει όλα και συμφέρει.

Match-up... καθρέφτης

Από την άλλη το γενικότερο στήσιμο της Φενέρμπαχτσε, ταιριάζει απόλυτα σε αυτό του Παναθηναϊκού. Και οι δύο ομάδες διαθέτουν oversized παίκτες στις θέσεις 2-3-4, διαθέτουν δύο πυραυλοκίνητους γκαρντ (χωρίς σουτ, τον ΜακΚάλεμπ και τον Ράιτ), παίζουν με πιο κλειστό rotation στις θέσεις των ψηλών, αρέσκονται στο να κάνουν αλλαγές και να καταφεύγουν στη δημιουργία από το low-post.

Επιθετικά η βασικότερη διαφορά της ομάδας του Ομπράντοβιτς έχει να κάνει με την εκμετάλλευση της ικανότητας των παικτών του στο 1on1, στοιχείο που υστερούν οι "πράσινοι". Ο "Ζοτς", δηλαδή, προσπαθεί να δημιουργήσει καταστάσεις απομόνωσης για τον Μπογκντάνοβιτς και τον Κλέιζα, που έχουν έμφυτη ικανότητα να βάλουν τη μπάλα στο καλάθι.

Στο μεταξύ ιδιαίτερη εντύπωση έκαναν τα λόγια του Ρόκο Λένι Ούκιτς στο blog του στο Euroleague Greece , που αναλύει την προσπάθεια του νέου προπονητή να ανεβάσει τις στροφές της ομάδας, να την κάνει να τρέξει περισσότερο, να σκοράρει με μεγαλύτερη άνεση. Θα έχει αρκετό ενδιαφέρον να δούμε κατά πόσο θα βγει αυτό στο παρκέ απέναντι σε μια ομάδα που κατά κύριο λόγο πρέπει να βάλει περισσότερους πόντους από τον αντίπαλο για να κερδίσει.

Κάπως έτσι έχει η ιστορία...