Ένα καλοκαίρι διαφορετικό από τα άλλα
Το καλοκαίρι της νέας εποχής. Ο Στέφανος Τριαντάφυλλος παρουσιάζει τα νέα δεδομένα στην αγορά του ευρωπαϊκού μπάσκετ λόγω της νέας Euroleague, του σάλαρι-καπ και των άλλων παραμέτρων, που επηρεάζουν μεταξύ άλλων τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό.
Το τέλος μιας εποχής. Η αρχή μιας άλλης. Η φράση ανήκει στον Τζόρντι Μπερτομέου. Την είπε στην εναρκτήρια συνέντευξη Τύπου στην Αλεξάντερπλατς. Την επανέλαβε ενώπιον των δημοσιογράφων στο καθιερωμένο πρωινό που σερβίρει η Euroleague στο Final Four. Και έχει απόλυτο δίκιο, διότι την επόμενη χρονιά όλα αλλάζουν.
Ο εκτελεστικός διευθυντής της Euroleague αναφέρεται περισσότερο στην αλλαγή του συστήματος διεξαγωγής, αυτό του "16 ομάδες που θα παίζουν όλες μεταξύ τους" το οποίο προφέρεται και ως "ευρωπαϊκή λίγκα". Υπάρχουν όμως περισσότεροι παράμετροι που αλλάζουν όλα τα δεδομένα και θα διαμορφώσουν με εντελώς διαφορετικούς όρους την αγορά.
Διαβάστε τις ως τώρα κινήσεις στην Euroleague
1) Μεγαλύτερα ρόστερ
Ζήσαμε τη σεζόν (και το Final Four) των κλειστών rotation. Οι περισσότερες ομάδες έπαιξαν όλη τη σεζόν με 7-8 παίκτες, με αποκορύφωμα αυτό που είδαμε στους ημιτελικούς στο Βερολίνο. Στον ρωσικό εμφύλιο η Λοκομοτίβ Κουμπάν πήρε μηδέν (ναι μηδέν) πόντους από τους Ρώσους παίκτες της. Η Λαμποράλ αγωνίστηκε δίχως Ισπανό στη σύνθεση της. Ούτως ή άλλως για τους Βάσκους οι "Ισπανοί' που χρησιμοποιούνται στο πρωτάθλημα είναι ο Καρμπάτσο, οι αδερφοί Τζοπ από τη Σενεγάλη και ο Γεωργιανός Σενγκέιλα που παίρνει "άδεια" επειδή αγωνίστηκε στο ισπανικό πρωτάθλημα πριν γίνει 18. Το ίδιο συνέβη και με τη Φενέρμπαχτσε που δεν σήκωσε Τούρκο από τον πάγκο, αν θεωρήσουμε ότι ο κοντός γκαρντ δεν είναι ο Μοχάμεντ Άλι (όπως γράφει το νέο του διαβατήριο), αλλά ο Μπόμπι Ντίξον.
Βλέπουμε, λοιπόν, μια διοργάνωση στην οποία οι περισσότερες ομάδες στερούνται του εθνικού στοιχείου. Οι εξαιρέσεις είναι ελάχιστες: Ολυμπιακός, Ρεάλ, Ερυθρός Αστέρας, Τσεντεβίτα και Ζαλγκίρις. Απ' αυτές μόνο οι δύο πέρασαν στους "8". Είναι η εξέλιξη των πραγμάτων, η οποία βέβαια εναντιώνονται στον κανόνα που θέλει τις πρωταθλήτριες ομάδες να ποντάρουν στους γηγενείς: ΤΣΣΚΑ (2016), Ρεάλ (2015), Ολυμπιακός (2012, 2013), Παναθηναϊκός (2011). Μοναδική εξαίρεση η Μακάμπι του 2014.
Το θέμα, βέβαια, δεν είναι οι περιορισμοί. Εξάλλου ήταν ξεκάθαρος ο Τζόρντι Μπερτομέου λέγοντας ότι θα ήταν λάθος να βάλουμε περιορισμούς. Η διοργάνωση βασίζεται στον ανταγωνισμό και χρειάζεται επομένως τους καλύτερους παίκτες. Οπότε το μπαλάκι πηγαίνει στις ομάδες. Πλέον δεν θα μπορούν να στηρίζονται μόνο σε ένα κορμό 7-8 παικτών. Δεν θα "βγάλουν" μια χρονιά με 30 αγωνιστικές κανονικής περιόδου. Δεν θα αντέξουν.
Οπότε αυτό σημαίνει ότι οι 16 ομάδες θα πρέπει να "θωρακιστούν" καλύτερα. Αυτές που αντιμετωπίζουν περιορισμούς στα εγχώρια πρωταθλήτρια θα πρέπει να μπολιαστούν με εθνικό στοιχείο. Διαφορετικά θα την πατήσουν.
Για παράδειγμα ο Ολυμπιακός, που πληγώθηκε πέρσι από τους τραυματισμούς, ετοιμάζεται για ένα ρόστερ 16 παικτών: Μάντζαρης, Χάκετ, Σπανούλης, Λοτζέσκι, Παπανικολάου, Παπαπέτρου, Αθηναίου, Πρίντεζης, Αγραβάνης, Γιανγκ, Μπιρτς, ξένος γκαρντ, ξένος φόργουορντ, Καββάδας ή 3ος σέντερ, Τολιόπουλος, Μουράτος ή Χριστοδούλου. Κάτι αντίστοιχο φιλοδοξεί να κάνει και ο Παναθηναϊκός έχοντας αρκετούς νεαρούς παίκτες να πλαισιώσουν την 12άδα (Κόνιαρης, Λούντζης, Παπαδάκης, Καλαϊτζάκης).
2) Λιγότεροι "Euroleague players"
Πόσοι παίκτες θα αγωνίζονται στην κορυφαία ευρωπαϊκή διασυλλογική διοργάνωση; Με πρόχειρο υπολογισμό 16 Χ 12 = 192. Σαφώς λιγότερο από τους φετινούς (24 Χ 12 = 288). Σχεδόν 100 λιγότεροι. Οπότε θα υπάρχει ακόμη μεγαλύτερος ανταγωνισμούς από πλευράς παικτών, για το ποιοι θα καταφέρουν να "μπουν" σε αυτή την κλίκα. Και να πληρωθούν αναλόγως. Βέβαια, θα πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ούτως ή άλλως αγορές που πληρώνουν καλά (Ρωσία, Τουρκία) και ότι το Eurocup θα είναι αναβαθμισμένο. Ούτως ή άλλως και φέτος είχε "μαζέψει" ποιοτικούς παίκτες, κρίνοντας για παράδειγμα το ρόστερ της Ούνιξ Καζάν ή της Γαλατάσαραϊ.
Και θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι υπάρχουν πολλές ομάδες που για παράδειγμα δεν θα κινηθούν πολύ στην αγορά. Όπως για παράδειγμα η ΤΣΣΚΑ που θα ακολουθήσει τη ρήση "ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει". Για του λόγου το αληθές εκτός από τον Αντόνοφ οι Μοσχοβίτες έδωσαν χρήματα για να κρατήσουν τους περσινούς παίκτες και η μόνη τους σκέψη είναι η αλλαγή του Φρίλαντ, που όμως έχει συμβόλαιο. Το ίδιο ισχύει σε μεγάλο βαθμό για την Φενέρμπαχτσε που θα κάνει κινήσεις μόνο αν χάσει λόγω ΝΒΑ κάποιους εκ των Ούντο, Βέσελι ή Μπογκντάνοβιτς. Από την άλλη οι δύο τούρκικες (Εφές, Νταρουσάφακα) βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής, τη στιγμή που θεωρούνται αμφότερες από τους "δυνατούς" παίκτες της αγοράς.
Στην εξίσωση πρέπει να βάλουμε και το γεγονός ότι οι Ισπανικές ομάδες μπορούν να πάρουν μόνο δύο Αμερικανούς, για αυτό και "χτυπούν" ότι κινείται με κοινοτικό διαβατήριο (παράδειγμα ο Ντόλμαν που έγινε Κοσοβάρος) ή αφρικανικές καταβολές, όπως ο Λιβεριανός Οθέλο Χάντερ. Αντίστοιχο παράδειγμα και ο Ντρέιπερ, ο οποίος μην ξεχνάμε στην Ισπανία λογίζεται ως "Κροάτης". Για αυτό και είπε "όχι" στον Παναθηναϊκό, επειδή ακριβώς περιμένει τη Ρεάλ Μαδρίτης, που θα τον πληρώσει περισσότερο επειδή ακριβώς είναι κοινοτικός.
Εξαίρεση η Μακάμπι που όπως συνηθίζει κινείται πολύ νωρίς. Κάτι τέτοιο βέβαια δεν της βγήκε τα τελευταία χρόνια, αλλά τώρα κατάφερε να αρπάξει από την άνοιξη κιόλας δύο από τα καυτά ονόματα της αγοράς, τους Ζίρμπες και Μίλερ.
3) Μικρότερη δεξαμενή λόγω ΝΒΑ
Τι ισχύει ακριβώς; Λόγω της νέας τηλεοπτικής συμφωνίας θα αυξηθεί το 2016-2017 το σάλαρι-καπ των ομάδων κατά 20%. Αυτό σημαίνει ότι οι ομάδες θα έχουν περισσότερα χρήματα να διαθέσουν. Περισσότερα χρήματα για τους σούπερ-σταρ και τους σταρ, αλλά και διπλάσιες για παράδειγμα απολαβές για τους παίκτες που βρίσκονται στην μεσαία κλίμακα από άποψη απολαβών. Ένας παίκτης που θα έχει συμβόλαιο 4 εκατομμύρια, θα πάρει την επόμενη χρονιά 8 εκατομμύρια ακριβώς επειδή αυτά τα χρήματα υπάρχουν προς διάθεση.
Μπορεί ο αριθμός των παικτών που θα παίζουν στο ΝΒΑ να παραμένει ο ίδιος (οι ομάδες εξάλλου θα παραμείνουν 30), ωστόσο, θα υπάρχουν ακόμη περισσότερα "καλύτερα" συμβόλαια προς διάθεση για παίκτες. Είτε μιλάμε για Ευρωπαίους όπως για παράδειγμα ο Τόμας Σατοράνσκι, είτε για ξένους όπως ο Μάλκομ Ντιλέινι. Ο πλέι-μέικερ της Λοκομοτίβ Κουμπάν που επιλέχτηκε στην καλύτερη 5άδα της διοργάνωσης, έχει ξεκαθαρίσει ότι του χρόνου θα παίζει στο ΝΒΑ, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι και παίκτες όπως ο Ντάριους Άνταμς θα διεκδικήσουν μια θέση στην πατρίδα τους, ενώ αντίστοιχες είναι και οι πληροφορίες για τον Μάικ Τζέιμς. Οι Αμερικάνοι, δηλαδή, που ξεχώρισαν είναι διατεθειμένοι να ρισκάρουν, διότι ακριβώς αν οι λίγες πιθανότητες που έχουν να βρουν συμβόλαιο στην πατρίδα του "βγουν", τότε θα πληρωθούν πολύ καλύτερα.
Απόδειξη και η κίνηση της ΤΣΣΚΑ που προσέφερε γη και ύδωρ στον Νάντο Ντε Κολό, προκειμένου να τον "δέσει" στη Μόσχα και να μην επιστρέψει στο ΝΒΑ. Οπότε να περιμένουμε ότι η δεξαμενή των παικτών θα περιοριστεί ακόμη περισσότερο, τουλάχιστον ως τα τέλη Ιουλίου όταν και θα τελειώσουν τα summer league και η κατάσταση θα ξεκαθαρίσει.
Αυτός είναι ο λόγος που ο Κρις Σίνγκλετον αρνήθηκε τις προτάσεις που είχε στα χέρια του, από Λοκομοτίβ και Παναθηναϊκό. Οι "πράσινοι" μάλιστα του πρόσφεραν ένα πολύ καλό συμβόλαιο, αλλά εκείνος περιμένει το ΝΒΑ. Αντίστοιχη... υπομονή πρέπει να δείξει και ο Ολυμπιακός που κινήθηκε (όπως και ο "αιώνιος" αντίπαλος) για τον Οκάρο Ουάιτ, μόνο που εκείνος θέλει να δοκιμάσει την τύχη του στο Λας Βέγκας.
4) Νέα πρόσωπα στο προσκήνιο
New kids on the block. Στην αντίπερα όχθη εμφανίστηκαν αρκετά νέα πρόσωπα που θα απασχολήσουν το καλοκαίρι τις μεγάλες ομάδες. Παίκτες που θα εξαργυρώσουν την εξαιρετική χρονιά που έκαναν τόσο οι ίδιοι ατομικά, όσο και οι ομάδες τους. Ο λόγος για τους παίκτες της Λαμποράλ για παράδειγμα, της Λοκομοτίβ, του Ερυθρού Αστέρα, της Μπάμπεργκ, της Τσεντεβίτα.
Δεν μιλάμε δηλαδή για τις παραδοσιακές δυνάμεις, αλλά τις ευχάριστες εκπλήξεις που αναμένεται να τροφοδοτήσουν την αγορά με νέα και φρέσκα πρόσωπα. Βέβαια, η αγορά κινείται κατά τέτοιον τρόπο που οι παίκτες που βοήθησαν τις ομάδες τους να πάνε στο final-four θα το εξαργυρώσουν με συμβόλαια που αγγίζουν τα εφτά ψηφία. Μην ψάχνουμε μακριά. Κάτι τέτοιο συνέβη για τον Μπραντ Ουαναμέικερ, που έκανε μια καλή χρονιά με τη Μπάμπεργκ. Η ομάδα του δεν πέρασε καν στους "8", αλλά εκείνος βρήκε ένα συμβόλαιο 2.5 εκατομμυρίων για δύο χρόνια.
5) Το γνωστό πρόβλημα
Γκαρντ και σέντερ. Παίκτες σ' αυτές τις θέσεις ψάχνουν όλες οι ομάδες. "Γκαρντ" δεν σημαίνει απαραίτητα πλέι-μέικερ ή σούτινγκ-γκαρντ. Ο λόγος γίνεται για παίκτες που θα παίζουν με τη μπάλα, θα σκοράρουν και θα δημιουργούν. Αυτοί που συνήθως παίρνουν τα πολλά λεφτά (Σπανούλης, Λάνγκφορντ, Ράις, Ντε Κολό). Δεν υπάρχουν πολλοί τέτοιοι, αλλά αυτό είναι κάτι που ισχύει σταθερά τα τελευταία χρόνια. Και το ΝΒΑ δεν βοηθάει προς αυτή την κατεύθυνση. Από εκεί και πέρα αντίστοιχη λειψανδρία υπάρχει και στους καλούς ψηλούς. Να πάρουμε για παράδειγμα τον Μπουρούση; Οι φήμες λένε ότι έχει αυτή τη στιγμή 12 προτάσεις στα χέρια του. Η Λαμποράλ θέλει διακαώς να τον κρατήσει, η Μπαρτσελόνα μπαίνει γερά στο κόλπο, το ίδιο και οι τούρκικες, ενώ λέγεται ότι υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από την Αμερική. Και όχι από μια ομάδα, αλλά από τέσσερις διαφορετικές.
Συμπέρασμα; Οι ομάδες κινούνται αυτή την εποχή σπασμωδικά, έχοντας δεμένα τα χέρια τους λόγω της νέας συνθήκης με το σάλαρι-καπ, αλλά και του στοιχείο του "αγνώστου" που απλώνεται μπροστά τους και ονομάζεται Euroleague 2016-17. Όσο για τις ελληνικές ομάδες; Κινούνται σε διαφορετική βάση. Ο Ολυμπιακός για παράδειγμα είναι μια από τις λίγες ομάδες που στηρίζεται στο γηγενές στοιχείο. Και το πληρώνει αυτό. Τα "βαριά" του χαρτιά είναι οι Σπανούλης, Πρίντεζης και Παπανικολάου από άποψη συμβολαίων. Και αντίστοιχα οι παίκτες που παίρνει ή ψάχνει είναι συμπληρωματικοί και πιο οικονομική.
Ο Παναθηναϊκός από την άλλη ψάχνει την ισορροπία του. Έχοντας δηλαδή ένα μεγάλο συμβόλαιο (Καλάθη) προσπαθεί να διαθέσει τα χρήματα του με τον σωστό τρόπο. Για παράδειγμα θα διαθέσει ένα μεγάλο ποσό (όπως έκανε πέρσι με τον Έλιοτ Ουίλιαμς) για τον έναν γκαρντ, αλλά και για τον έναν ψηλό (όπως έκανε με τον Σίνγκλετον). Καμία από τις δύο ομάδες δεν είναι πλέον όμως η προτεραιότητα, όπως γινόταν προς το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας. Τον πρώτο λόγο έχουν οι Τούρκοι και οι Ρώσοι. Στην Euroleague ισχύουν οι νόμοι της ελεύθερης αγοράς και όποιος έχει το χρήμα μιλάει πρώτος.