Η αφορμή για το συγκεκριμένο άρθρο ήταν περισσότερο το πρόσφατο παιχνίδι του Παναθηναϊκού στο Αλεξάνδρειο. Εκεί όπου οι "πράσινοι" βρισκόντουσαν με διψήφια διαφορά μπροστά στο σκορ, αλλά ο Δημήτρης Διαμαντίδης ήταν υποχρεωμένος να μένει μες στο παρκέ ακόμη και στα τελευταία διαδικαστικά δευτερόλεπτα, ανοίγοντας άθελα του ξανά το μεγάλο φάκελο του "τι τρέχει στον Παναθηναϊκό".

Παραθέτοντας αρχικά τα δεδομένα είναι ηλίου φαεινότερο ο Παναθηναϊκός δεν βρίσκεται στην καλύτερη του κατάσταση, θυμίζοντας την ομάδα της περσινής χρονιάς στο αντίστοιχο διάστημα. Όχι μόνο βάσει της απόδοσης, αλλά και βάσει της αιτίας. Οι "πράσινοι" έχουν πρόβλημα στο κομμάτι της δημιουργίας και γενικότερα στην περιφέρεια, κάτι που σημαίνει ότι έξτρα βάρος φορτώνεται στους ώμους του Δημήτρη Διαμαντίδη.

Και συνεχίζουμε με τα δεδομένα: ο Παναθηναϊκός είναι μια ομάδα που "ξεζουμίζει" την κίνηση στην αδύνατη πλευρά και επιμένει αρκετά σε καταστάσεις low-post με τους Μπατίστ, Μαυροκεφαλίδη και Μασιούλις (οι δύο πρώτοι καλύπτουν τις μπάλες που έπαιρνε ο Σχορτσιανίτης), προκειμένου να καλύψει το φύσει δημιουργικό πρόβλημα που έχει βάσει υλικού. "Χοντρά" αυτό μεταφράζεται ως εξής: δεν υπάρχουν παίκτες που θα "φτιάξουν" προσωπική φάση.

Μην βιαζόμαστε, όμως. Το ίδιο πρόβλημα είχε ο Παναθηναϊκός και στην αρχή της περασμένης περιόδου, μέχρι δηλαδή να φορμαριστεί (όπως έκανε στο δεύτερο μισό) ο Ρόκο Λένι Ούκιτς και να αντικαταστήσει ο Ρομέλ Κάρι τον Μάρκους Μπανκς. Οπότε βγαίνει άνετα και με ασφάλεια το συμπέρασμα ότι και φέτος ο Παναθηναϊκός αντιμετωπίζει τις ίδιες δυσκολίες.

Ο Ρόκο Ούκιτς, όπως έχει αναφερθεί και σε άλλο άρθρο , είναι πολύ σημαντικός παίκτης για τον Παναθηναϊκό α) γιατί είναι ένας πολύ καλός αμυντικός πάνω στη μπάλα β) ένας παίκτης που ξελαφρώνει την ομάδα με προσωπικές 1on1 φάσεις γ) κουβαλάει τη μπάλα με ασφάλεια και βάζει τον Διαμαντίδη αποκλειστικά στη θέση "2". Οπότε ο τραυματισμός του Κροάτη και το δικό του "μέσα-έξω" στην injury list έχει χαλάσει κατά πολύ τη χημεία του Παναθηναϊκού στα γκαρντ.

Ο Ρομέλ Κάρι δεν είναι σε καλή κατάσταση και φαίνεται ότι αυτό... βγαίνει προς τα έξω, με τον τρόπο που χρησιμοποιείται. Ο προπονητής του δεν φαίνεται να τον πιστεύει ιδιαίτερα. Ίσως γιατί δεν έχει τα χαρακτηριστικά εκείνα που μπορούν να διορθώσουν το πρόβλημα, με την έννοια ότι είναι ένας καλός σουτέρ μετά από ντρίμπλα κι ένας παίκτης που μπορεί να βρει άνετα τον αμαρκάριστο συμπαίκτη σε καταστάσεις πικ-ν-ρολ. Οπερ σημαίνει ότι είναι ένας "Διαμαντίδης" και όχι ένας "Ούκιτς". Ναι, όμως, ο Παναθηναϊκός αυτή τη στιγμή θέλει έναν... Ούκιτς.

Μπορεί να παίξει αυτό το ρόλο ο Νίκος Παππάς; Υπό προϋποθέσεις. Ο διεθνής γκαρντ είναι αντίστοιχα καλός σκόρερ και ικανός να τελειώσει προσωπικές φάσεις, όπως ο Κροάτης. Το απέδειξε με το παραπάνω στο Βελιγράδι. Από την άλλη, όμως, θα πρέπει να είναι πιο "σίγουρος" ως κουβαλητής της μπάλας και σαφώς αποτελεσματικότερος αμυντικός στη μπάλα, ειδικά τώρα που λείπει η "ασφάλεια" που ονομάζεται Στεφάν Λάσμε.

Αν υπολογίσουμε όλα τα παραπάνω βλέπουμε ότι τα... κουκιά δε βγαίνουν. Ο Παναθηναϊκός είτε θα πρέπει να προσθέσει αθλητικότητα στην περιφέρεια (αν ευσταθούν οι φήμες που θέλουν τους "πράσινους" να ψάχνουν παίκτη για τη θέση του Κάρι), είτε να περιμένει να βρει ρυθμό ο Ούκιτς. Διότι όταν ο Κροάτης θα παίζει 13 λεπτά όπως με τον Άρη, ο Διαμαντίδης (32') δεν θα μπορεί να γίνει αλλαγή ούτε για... τουαλέτα.

Αριθμητική επιβεβαίωση

Σύμφωνα με τον πίνακα " On court/off court " του εγκυρότατου και πάρα πολύ χρήσιμου " In the Game ", η διαφορά του Παναθηναϊκού με τον Διαμαντίδη και του Παναθηναϊκού χωρίς τον Διαμαντίδη είναι χαώδης. Για την ακρίβεια το ranking στην επίθεση από το 114.7 πέφτει στο 88.8, ενώ το ranking στην άμυνα από το 100.6 ανεβαίνει στο 114.1 !

Για να γίνουν πιο κατανοητά αυτά τα δεδομένα οι αντίστοιχες μετρήσεις του Μπογκντάνοβιτς για παράδειγμα στη Φενέρ φέρνουν μικρότερη διαφορά στην επίθεση (105.2 με 88.3) και ακόμη μικρότερη στην άμυνα (112.7 με 114.4), αντίστοιχα.

Η πιο περίεργη χρονιά του Διαμαντίδη

Ο Δημήτρης Διαμαντίδης κάνει μια περίεργη χρονιά. Και απαιτείται η παράθεση συγκεκριμένων στοιχείων για να γίνει η εικόνα πιο σαφής:

• Ο Διαμαντίδης παίζει περισσότερο από κάθε άλλη χρονιά: 32.26' ξεπερνώντας και το περσινό ρεκόρ του 31.33'. Για χάριν ακρίβειας, όμως, να σημειωθεί ότι ο Διαμαντίδης παίζει όσο και πέρσι στην κανονική περίοδο. Τότε (σε μια αντίστοιχη κατάσταση) ήταν που είχε σπάσει τα κοντέρ με 33' λεπτά ανά παιχνίδι!
• Ο Διαμαντίδης είναι ο 6ος σε χρόνο συμμετοχής στην Euroleague, αν αποκλείσουμε τον τραυματία Τζαμόν Γκόρντον (της Γαλατά) που πριν χτυπήσει έπαιζε 34'. Περισσότερο από τον Διαμαντίδη παίζουν μόνο οι Χάκετ (34.54'), Ίνγκλις (34.13'), Λοβέρν (34.10'), Κουκ (33.20') και Χίκμαν (33.20'). Ναι μόνο που ο Χάκετ είναι 26, ο Ίνγκλις επίσης 26, ο Λοβέρν 22, ο Κουκ 31 και ο Χίκμαν 28.
• Ο Διαμαντίδης είναι 33 ετών. Κι όποιος λέει "σιγά" α) δεν λαμβάνει υπόψη του όλα τα δεδομένα β) δεν ξέρει πως είναι να είσαι 33 (καλό). Υπάρχουν κορμιά και κορμιά στο μπάσκετ κι ως γνωστόν οι ψηλοί είναι πολύ πιο δύσκολο να διατηρήσουν σε καλό επίπεδο το κορμί τους. Ο Διαμαντίδης μπορεί να είναι περιφερειακός, αλλά είναι ένας γκαρντ με μεγάλο/βαρύ κορμί. Δεν μπορεί πχ να συγκριθεί με εκρηκτικούς/αθλητικούς παίκτες όπως ο Σπανούλης, ή πιο ελαφρύς όπως ο Ιλιέφσκι ή ο Ναβάρο. Ένα παράδειγμα της περίπτωσης Διαμαντίδη είναι ο Θοδωρής Παπαλουκάς, που είχε μια αισθητή πτώση στο παιχνίδι του (και χρειάστηκε να προσαρμοστεί σε αυτά τα δεδομένα) μετά από μια συγκεκριμένη ηλικία.
• Απόδειξη των παραπάνω είναι τα φετινά του στατιστικά: ο Διαμαντίδης έχει 7.8 πόντους και 7.7 ασίστ. Παρά... τρίχα, δηλαδή, να βγάζει περισσότερες ασίστ από πόντους. Ναι, μόνο που τα νούμερα του στα σουτ είναι άσχημα.
• Σουτάρει με 26% στα τρίποντα. Το χειρότερο ποσοστό της καριέρας του! Τα τελευταία εννέα χρόνια που αγωνίζεται στην Euroleague, μόνο μια (το 2005-2006) είχε κάτω από 31%. Και αν φέρουμε στο μυαλό μας την εικόνα των παιχνιδιών, δεν είναι δα ότι σουτάρει και χάνει... πέναλτι ή ότι φαίνεται χτυπητά η αστοχία του. Απλά το κακό ποσοστό οφείλεται σε ένα μεγάλο ποσοστό στο γεγονός ότι σουτάρει δύσκολα σουτ, δηλαδή υπό πίεση χρόνου και υπό πίεση αντιπάλου.
• Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο όμως έρχεται στα δίποντα! Ο Διαμαντίδης έχει 1/8 δίποντα φέτος. Όχι μέσο όρο. Συνολικά! Έχει σκοράρει μια φορά μόλις για δύο πόντους. Και γίνεται χειρότερο: δεν έχει επιχειρήσει ούτε ένα (ναι, ούτε ένα) δίποντο κοντά στη στεφάνη. Δηλαδή και αυτές οι οκτώ προσπάθειες αποτελούν μακρινά ή ενδιάμεσα σουτ. Τι μας λέει αυτό; Ότι το "τούρμπο" του (για να μιλάμε και με όρους... video-games) είναι διαρκώς εξαντλημένο.

Ο Διαμαντίδης και πέρσι είχε αντίστοιχα νούμερα στην κανονική περίοδο: έπαιζε πολύ (33'), είχε αρκετές ασίστ (6.3), αλλά όχι σκορ (8.1 πόντοι), ενώ παράλληλα σούταρε μέτρια από το τρίποντο (30%) και εκτελούσε σπάνια σουτ δύο πόντων (2 προσπάθειες το παιχνίδι). Επαναλαμβάνεται δηλαδή το πρόβλημα και η εικόνα της περσινής χρονιάς.

Οι προσταγές του σύγχρονου μπάσκετ

Στο σύγχρονο μπάσκετ έννοιες όπως ο "ρυθμός", η "διάρκεια", η "χημεία" και η "ισορροπία" είναι σημαντικότερες από το "πόντοι", "ριμπάουντ", "λάθη". Το τέμπο του αγώνα είναι τέτοιο που πλέον μια ομάδα πρέπει να μπορεί να αντέξει για 40 λεπτά, ή για την ακρίβεια να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή απόδοση σε αυτά τα 40 λεπτά. Αυτή η ομάδα κερδίζει, για αυτό και το rotation είναι κάτι που οι προπονητές προσέχουν με ευλάβεια. Όπως κάνουν στη φόρμουλα με τα pit stops.

Η χημεία κι η ισορροπία οπότε είναι εξίσου σημαντικές έννοιες. Πως εξηγείται αυτό; Ότι για να παίξει καλά μια ομάδα πρέπει να παίξουν καλά οι παίκτες και για να παίξουν οι παίκτες πρέπει να παίξει η ομάδα. Για παράδειγμα αν ο παρτενέρ του Διαμαντίδη στα pick-n-roll δεν ήταν ο Λάσμε, αλλά ο Τζον Μπράιαντ της Μπάγερν, τότε και ο Διμαντίδης θα ήταν... χειρότερος.

Πέρα από αυτού, όμως, το ίδιο ισχύει και με τους παρτενέρ στο καλάθι ή στην περιφέρεια. Ο καλύτερος Διαμαντίδης που θυμάμαι προσωπικά ήταν αυτός στη σειρά με τη Μπαρτσελόνα του 2011. Ναι, μόνο που τότε συμπτωματικά (καθόλου συμπτωματικά) βλέπαμε και τον καλύτερο Νικ Καλάθη. Για να παίξει καλά ο Καλάθης χρειάζεται τον Διαμαντίδη, προκειμένου να μπορεί ο καθένας να κάνει απερίσπαστος τη δουλειά του και το ρόλο του. Για να παίξει καλά ο Διαμαντίδης χρειάζεται τον Καλάθη για τους ίδιους ρόλους.

Ο καθένας το ρόλο του

Τα προβλήματα αρχίζουν όταν για μια σειρά παιχνιδιών (και όχι για ένα μεμονωμένο παιχνίδι που ισχύουν όλα δεδομένα) κάποιοι παίκτες χρειάζεται να κάνουν "παραπάνω πράγματα". Όταν δηλαδή ο "δεύτερος" πρέπει να γίνει πρωταγωνιστής, ή όταν ο "πρωταγωνιστής" πρέπει να πάρει και τα λεπτά του "δεύτερου", ρίχνοντας την ποιότητα του σε βάρος της ποσότητας.

Αντίστοιχη ήταν η εικόνα και του Ολυμπιακού του 2012. Στην αρχή της χρονιάς, στην προ-Λο εποχή, ο Σπανούλης έπρεπε να παίζει 35 λεπτά (και να βάζει και 20 πόντους) για να κερδίζει ο Ολυμπιακός εκτός έδρας στο ελληνικό πρωτάθλημα. Όταν όμως ενεργοποιήθηκε ο Σλούκας, ήρθε ο Λο και ο Μάντζαρης απέκτησε τον αμυντικό του ρόλο, τότε ο Σπανούλης έπαιξε ως... Σπανούλης και ο Ολυμπιακός κατέκτησε την Euroleague.

Άρα συμπεραίνουμε ότι για να παίξει ξανά καλά ο Παναθηναϊκός δεν πρέπει να βρει αντι-Διαμαντίδη. Για να γίνει ξανά ο Διαμαντίδης... Διαμαντίδης, θα πρέπει ο Ούκιτς να παίξει ως Ούκιτς. Και πάει λέγοντας.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι ο Παναθηναϊκός ξέρει πως μπορεί να αντιστρέψει την εικόνα (όπως έκανε) και κυρίως το "πως" μπορεί να το κάνει... (βρίσκοντας στηρίγματα στην περιφέρεια). Πριν να είναι αργά.