Τζον Καλιπάρι: Ο άνθρωπος που αρνήθηκε να χάσει

Για τους περισσότερους ο κολεγιακός τίτλος είναι ο απόλυτος στόχος. Για τον Τζον Καλιπάρι, όμως, δεν είναι ούτε το ταξίδι, ούτε η Ιθάκη. Για τον προπονητή του Κεντάκι είναι η... αρχή.

"Χαίρομαι που ξεμπέρδεψα με αυτό. Τώρα μπορώ να κάνω τη δουλειά μου που είναι να προπονώ την ομάδα και να βοηθώ τους παίκτες να γίνουν οι καλύτεροι που μπορούν. Τώρα μπορώ να κοουτσάρω, να μην ασχολούμαι πια με αυτή τη φιλολογία. Να πω την αλήθεια χαίρομαι. Σαν να λέω 'τελείωσα, αφήστε με να κάνω προχωρήσω τώρα" ήταν τα λόγια του μετά το 67-59 επί του Κάνσας που χάρισε στις "Αγριόγατες" τον 8ο τίτλο της ιστορίας τους και τον πρώτο μετά από 14 χρόνια.

Για τον Καλιπάρι αυτός ήταν ο πρώτος. Ναι, ο πρώτος. Ακούγεται παράξενο για έναν προπονητή που έχει πανηγυρίσει τόσα κατορθώματα στην καριέρα του. Και ήταν κάτι που προφανώς τον ενοχλούσε. Διότι τα βιαστικά συμπεράσματα μετρούν την επιτυχία με τίτλους. Λάθος. Αλλά αληθινό. Πλέον ο Καλιπάρι μπορεί να αποκρούσει και τους τελευταίους επικριτές, θυμίζοντας τους τον Απρίλιο του 2012. Το φινάλε μιας από τις καλύτερες ομάδες που είδε ποτέ το κολεγιακό μπάσκετ.

Η "τρέλα του Μαρτίου" μετατράπηκε σε... περίπατο για το Κεντάκι. Κέρδισε με διψήφια διαφορά τα τέσσερα πρώτα παιχνίδια και με 8 τα δύο ματς στο φάιναλ-φορ. Αν και επί της ουσίας ούτε το Λούιβιλ, ούτε το Κάνσας κατάφεραν να κοντράρουν τους φοβερούς και τρομερούς "Wildcats".

Στον τελικό το ιστορικό Κεντάκι (2ο κολέγιο σε τίτλους πίσω από το UCLA, περισσότερες νίκες, καλύτερο ποσοστό νικών, περισσότερες εμφανίσεις σε τουρνουά NCAA και περισσότερες νίκες εκεί) ξέφυγε από νωρίς με διψήφια διαφορά και χρειάστηκε να αντικρούσει στο τέλος την αντεπίθεση των "Τζέιχοκς" για να κάνει αυτό που ήταν γραφτό: να κυριαρχήσει.

Ο... ανεμιστήρας και το "εργαστήριο" παραγωγής ντραφτ-πικ

Το "παίκτης της χρονιάς" και "Most Outstanding Player" του φάιναλ-φορ επιβεβαίωσε το γιατί θεωρείται ο νέος μεγάλος ψηλός της Αμερικής. Ο Άντονι Ντέιβις (καμιά σχέση με τον πρώην παίκτη του Παναθηναϊκού και των Πέισερς) διέπρεψε στην Νέα Ορλεάνη, έστω κι αν τέλειωσε τον τελικό με μόλις 6 πόντους και 1/10 σουτ. Ναι ο MOP είχε 1/10 σουτ. Είναι τόσο καλός, που κάνει τη διαφορά ακόμη και με τέτοια ποσοστά.

Ο Ντέιβις με τα τεράστια χέρια, τη μοναδική πλαστικότητα και στα σμιχτά φρύδια είχε 16 ριμπάουντ, 5 ασίστ, 3 κλεψίματα, 6 κοψίματα και αρκετές ακόμη αλλοιώσεις. "Σκέπασε" τα καλάθια με τέτοιο τρόπο που υποχρέωσε το ESPN να γράψει ότι " το να προσπαθήσεις να σκοράρεις προς το Ντέιβις, είναι σαν να προσπαθείς να σουτάρεις στο ταβάνι προ του ανεμιστήρα". Αυτός είναι ο πρωτοετής που έχει καπαρώσει ήδη το Νο1 του φετινού ντραφτ.

Και δεν θα είναι ο μόνος που θα κάνει το άλμα για το ΝΒΑ. Το ίδιο θα κάνουν επίσης οι freshman Μάικλ Κιντ-Γκίλκριστ και Μαρκίς Τινγκ, ο δευτεροετής γκαρντ Ντορόν Λαμπ που σκόραρε 22 πόντους στον τελικό, ο σόφμορ φόργουορντ Τέρενς Τζόουνς κι ο 4ετής Ντάριους Μίλερ. Συνολικά έξι παίκτες, πιθανότατα όλοι τους πικ στον πρώτο γύρο!

Το πρόγραμμα recruiting του Κεντάκι (αυτό που βρίσκει παίκτες) εξακολουθεί να αποτελεί το κορυφαίο στην Αμερική έχοντας γεμίσει τα τελευταία τρία χρόνια το ντραφτ με "Αγριόγατες", όπως ο Τζον Ουόλ (Νο1 προ τριετίας). Ο ίδιος ο Καλιπάρι είχε αποκαλέσει την νύχτα του Ιουνίου του 2010 όταν ο Ντέιβιντ Στερν φώναξε το όνομα πέντε παικτών του στη διαδικασία των ντραφτ, ως την "καλύτερη στην ιστορία του κολεγίου". Το ρεκόρ της πεντάδας πάει να σπάσει φέτος.

Με τους νέους κανονισμούς -που απαγορεύουν παίκτες κάτω των 18 να αποφύγουν το κολέγιο για να πάνε απευθείας στο ΝΒΑ- το Κεντάκι έχει γίνει ο top προορισμός. Όλοι θέλουν να αφεθούν στα χέρια του προπονητή-γκουρού, που είχε "φτιάξει" ακόμη τον Ντέρικ Ρόουζ και τον Ταϊρέκ Έβανς στο Μέμφις. Για αυτό και οι ειδικοί θεωρούν ότι τα δύο "ατόφια" γυμνασιακά ταλέντα (Σαμπάζ Μουχάμεντ και Νέρλενς Νοέλ) θα καταλήξουν στο Λέξινγκτον, στο "εργαστήριο" του Καλιπάρι.

Οι σκιές πίσω από τη λάμψη

Τρεις αναδείξεις ως "προπονητής της χρονιάς", ένα ιστορικό ρεκόρ, 17 σεζόν με περισσότερες από 20 νίκες, ένα πρωτάθλημα, τρεις "δυναστίες" και δύο σκάνδαλα. Αυτός είναι ο απολογισμός της καριέρας του Ιταλοαμεριανού κόουτς.

Ο Τζον Καλιπάρι είναι (μαζί με τον άσπονδο φίλο του Ρικ Πιτίνο) ο μοναδικός προπονητής που έχει οδηγήσει τρία διαφορετικά σχολεία στο φάιναλ-φορ. Το έκανε τη Μασαχουσέτη, το επανέλαβε με το Μέμφις, το κατάφερε και με το Κεντάκι. Είναι, όμως κι ο μοναδικός προπονητής που έχει δει δύο διαφορετικές χρονιές να "σβήνονται" από τα αρχεία του NCAA για παραβιάσεις κανονισμών.

Στο U-Mass το 1996 οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ο Μάρκους Κάμπι είχε εισπράξει 40.000 δολάρια σε μετρητά και δώρα από έναν ατζέντη, τα οποία σύμφωνα με την υπερασπιστική γραμμή του παίκτη "τα χρειαζόταν ο αδερφός του για ψώνια". Μπορεί ο Καλιπάρι να μην αναμείχθηκε με το σκάνδαλο, ωστόσο, εκείνη η σεζόν "διαγράφτηκε" από τον επίσημο φορέα.

Το ίδιο έγινε και το 2008 με την ομάδα του Μέμφις που έφτασε στον τελικό του κολεγιακού πρωταθλήματος, εκεί όπου ο Μάριο Τσάλμερς έβαλε το τρίποντο-μαχαιριά για να οδηγήσει το Κάνσας στον τίτλο (στην παράταση). Εκείνη η ομάδα, η ίδια στην οποία έπαιξαν ο Τζόι Ντόρσι κι ο Ρόμπερτ Ντόζιερ, ήταν ο Ντέρικ Ρόουζ, ο οποίος "φωτογραφήθηκε" ως ο αθλητής που χρειάστηκε βοήθεια για να περάσει τις εξετάσεις (SAT).

Ο Καλιπάρι και πάλι δεν στοχοποιήθηκε, ωστόσο, η χρονιά κατέληξε στα σκουπίδια. Επίσημα οι "Τάιγκερς" δεν αγωνίστηκαν ποτέ στον τελικό. Σαν να μην υπήρχαν, έστω κι αν τόσο ο προπονητής, όσο κι ο Ρόουζ πλήρωσαν 100.000 δολάρια σε συμβιβασμό με κατόχους διαρκείας (!!!) για τη ζημιά που προκάλεσαν στο σχολείο!

Τα δύο αυτά περιστατικά αποτελούν τις δύο βαθιές χαρακιές στην πανοπλία του Καλιπάρι, που κάνουν το περιστατικό με τον δημοσιογράφο Νταν Γκαρσία (τον αποκάλεσε "ηλίθιο Μεξικάνο" να μοιάζει με... γρατζουνιά. Ο Καλιπάρι (τότε προπονητής των Νιου Τζέρσεϊ Νετς) κλήθηκε να πληρώσει 25.000 δολάρια στο ΝΒΑ, αποφεύγοντας να πάει στα δικαστήρια για μια μήνυση ύψους 5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Ο αντι-Πιτίνο

Ο φετινός ημιτελικός ήταν ένα παιχνίδι διαφορετικό από τα άλλα. Αφενός διότι στις δύο γωνίες βρισκόντουσαν δύο κολέγια που απέχουν μόλις 70 μίλια και συντηρούν τη μεγαλύτερη έχθρα (μαζί με αυτή του Ντιουκ με το Νορθ Καρολάινα) στο κολεγιακό μπάσκετ και αφετέρου γιατί στους δύο πάγκους καθόντουσαν δύο άσπονδοι φίλοι: ο Τζον Καλιπάρι κι ο Ρικ Πιτίνο.

Ποιος είναι ο Πιτίνο; Ο άνθρωπος που "αναγέννησε" το Κεντάκι τη δεκαετία του '90 οδηγώντας τις "Αγριόαγτες" στην κατάκτηση του πρωταθλήματος το 1996 με "σημαία" το match-up zone press και παίκτες όπως ο Τόνι Ντελκ, ο Ρον Μέρσερ κι ο Ουόλτερ ΜακΚάρτι.

"Αν μοιάζουμε; Ναι έχουμε κι οι δύο μεγάλες μύτες" λέει με χιούμορ ο Καλιπάρι, που γνώριζε ότι η ήττα από τους "Κάρντιναλς" είναι μια επιλογή που δεν είχε το Κεντάκι στο φάιναλ-φορ της Νέας Ορλεάνης.

Ο Καλιπάρι συνηθίζει να κάνει... πλάκα στις συνεντεύξεις Τύπου. Όταν είχε παρουσιαστεί στη νέα του ομάδα είπε ότι " δεν περπατάω στο νερό, ούτε έχω μαγικό ραβδί. Είμαι άνθρωπος που δουλεύει μέρα με τη μέρα. Δεν είμαι... αυτοκράτορας".

Όταν, δε, είχε ερωτηθεί για το αν πρέπει ο Ντέρικ Ρόουζ να φύγει από το κολέγιο για να πάει στο ΝΒΑ είχε απαντήσει επίσης με χιούμορ λέγοντας: "Αν θέλει το καλύτερο για την... οικογένεια μου, θα πρέπει να μείνει". Στο Μέμφις άλλωστε είχε κληθεί να ανταποκριθεί στην πρόκληση δημοσιογράφου για το "αν είναι οπαδός του Έλβις" λέγοντας "Χωρίς αμφιβολία, για αυτό θα αλλάξω κούρεμα και θα αφήσω φαβορίτα".

Ο θιασώτης του "Refuse to lose"

Ο εγκεφαλικός πλέι-μέικερ του Κλάριον με το πτυχίο στο μάρκετινγκ δεν έπαιξε ποτέ μεγάλο μπάσκετ. Αντίθετα μετά το τέλος της καριέρας του ως παίκτης, κατέληξε στο προπονητικό τιμ του Κάνσας (!), στο πλευρό του Τεντ Όουενς και του Λάρι Μπράουν. Το 1985 μετακόμισε στο Πίτσμπεργκ (από όπου κατάγεται) και το 1988 ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Μασαχουσέτης. Έφυγε από το U-Mass το 1996 για να πραγματοποιήσει το άλμα στο ΝΒΑ: αρχικά ως προπονητής στους και διευθυντής των Νιου Τζέρσεϊ Νετς και στη συνέχεια ως βοηθός του "μέντορα" του Λάρι Μπραόυν στους Φιλαδέλφεια Σίξερς. Επέστρεψε στο κολεγιακό μπάσκετ το 2000 για να καθίσει στον πάγκο του Μέμφις, ενώ από το 2008 είναι ο διάδοχος του Μπίλι Γκιλπάι στο Κεντάκι.

Αυτή είναι εν ολίγοις η βιογραφική διαδρομή του Καλιπάρι, που έκανε... μόδα το "dribble motion" μια επίθεση που βασίζεται στην διαρκή κίνηση ανάλογα με την κατεύθυνση του χειριστή της μπάλας. Έμεινε στην ιστορία ως "Memphis Attack".

Το μεγάλο του προσόν δεν είναι άλλο από την ικανότητα του να πείσει τους παίκτες: να παίξουν για την ομάδα και να παίξουν για το πρόγραμμα του. Είναι τόσο καλός στα... λόγια που για ένας αντίπαλος προπονητής είχε πει για αυτόν (όταν ακόμη βρισκόταν στη Μασαχουσέτη) ότι "μπορεί να πουλήσει χιόνι σε... Εσκιμώο". Οπότε το να γράψει τις σκέψεις του σε ένα κομμάτι χαρτί ήταν το πιο φυσιολογικό και αναμενόμενο. Έγραψε συνολικά τρία βιβλία, το "Refuse to Lose", το "Basketball's Half court offense" και το "Bounce Back: Overcoming Setbacks to Succeed in Business and in Life". Το πρώτο αφορά τον τρόπο προσέγγισης μιας ομάδας, το δεύτερο είναι αμιγώς μπασκετικό και το τρίτο αφορά μεθόδους διοίκησης ενός γκρουπ ανθρώπων.

"Οι ρεαλιστές" γράφει "βάζουν μόνοι τους εμπόδιο στο δρόμο. Εγώ δεν είμαι ρεαλιστής, αλλά με έναν θετικό τρόπο" εξηγεί και συνεχίζει αναφέροντας κάποια βασικά συστατικά της "refuse to lose" φιλοσοφίας του:

• Παίζεις πάντα για να κερδίσεις, όποιο κι αν είναι το σκορ γιατί ουσιαστικά μετράει το πως παίζεις το παιχνίδι.
• Ο κανόνας του Καλιπάρι: παίξε πάντα σύμφωνα με τους κανόνες
• Μην ρίχνεις τις ευθύνες στους άλλους: πάρε την ευθύνη πάνω σου.
• Δες ξανά την κασέτα και μάθε από τα λάθη σου
• Αν αγαπάς τους παίκτες σου, θα περάσουν και τοίχο για σένα
• Παίξε για να κερδίσεις, όχι για να μη χάσεις
• Βγες από τη ζώνη της άνεσης σου, γιατί σε αυτή τη ζώνη δεν προσπαθείς για το καλύτερο. Μόνο αν ανεβάσεις τον πήχη θα πετύχεις αυτά που θεωρείς απίθανα

Και πριν προλάβει η μυρωδιά της σαμπάνιας να ξεθυμάνει ο πρωταθλητής Τζον Καλιπάρι ανεβάζει τον πήχη. Παρότι το Κεντάκι θα χάσει τους έξι καλύτερους παίκτες της ομάδας, ήδη τέθηκε ο επόμενος: "Πριν αποσυρθώ θέλω να κάνω μια αήττητη χρονιά". Το τελευταίο σχολείο που τέλειωσε μια σεζόν χωρίς ήττα ήταν η Ιντιάνα (του Μπόμπι Νάιτ) το 1976 (32-0), ενώ μόνο το Νεβάδα Λας Βέγκας το 1991 έφτασε κοντά στο ρεκόρ: μέτρησε 34 σερί επιτυχίες μέχρι να χάσει από το Ντιουκ στον τελικό.

Τόσο με το Μέμφις το 2008, όσο και φέτος το Κεντάκι έφτασαν τις 38 νίκες. Αλλά μες στη χρονιά γνώρισαν την θλίψη της ήττας. Στα μάτια του Καλιπάρι οι "Αγριόγατες" ήταν καλές, αλλά όχι άψογες. Οπότε αυτός θα είναι ο στόχος τους για την επόμενη χρονιά. Αυτός θα είναι ο (ψηλός) πήχης του ανθρώπου που "αρνήθηκε να χάσει". Γιατί; "Γιατί απλά δεν μπορεί να γίνει, οπότε αυτός είναι ένας στόχος που αξίζει να κυνηγήσουμε".