Υπό μια έννοια το παιχνίδι της Πέμπτης ήταν αυτό ακριβώς που χρειαζόταν ο Παναθηναϊκός. Ήταν μια πολύ καλή εμφάνιση απέναντι σε έναν πολύ δυνατό αντίπαλο, που αφενός αποδεικνύει τις πραγματικές δυνατότητες της ομάδας και αφετέρου μετουσιώνει την αισιοδοξία της εποχής που συνδυάζεται με την επιστροφή του Τζέιμς Γκιστ. Όντως, ο Παναθηναϊκός που επικράτησε με 88-82 της Ρεάλ ήταν ο πιο ισορροπημένος της φετινής σεζόν.

Από την άλλη, όμως, το μεγάλο στοίχημα των "πρασίνων" την φετινή σεζόν δεν είναι να αποδείξουν ότι μπορούν να παίρνουν αποτελέσματα στο γήπεδο τους. Αυτό το έχουν αποδείξει και φαίνεται από τα ματς που έχουν γυρίσει στο ΟΑΚΑ, αλλά και από το συνολικό ρεκόρ τους που είναι το καλύτερο (μια μόλις ήττα) μαζί μ' αυτά των ΤΣΣΚΑ και Ρεάλ. Το αληθινό ζητούμενο είναι αν αυτός ο Παναθηναϊκός, που πλέον θα έχει έναν κανονικό pick-n-roll ψηλό, λευκό ιατρικό δελτίο και έναν προπονητή που δεν γνωρίζει, αλλά έμαθε την ομάδα, μπορεί να κερδίσει εκτός έδρας. Γιατί αυτό θα χρειαστεί να κάνει, δεδομένου ότι λογικά θα έχει μειονέκτημα έδρας. Μην προτρέχουμε όμως.

Αυτή τη στιγμή οι "πράσινοι" πήραν το αποτέλεσμα που τους φέρνει μια ανάσα από την πρόκριση . Πλέον χρειάζονται μια νίκη αν η Νταρουσάφακα είναι πολύ καλή (κάνει δηλαδή 4/5 με Μπαρτσελόνα μέσα, ΤΣΣΚΑ έξω, Γαλατάσαραϊ μέσα, Μπάμπεργκ έξω και Ερυθρό Αστέρα μέσα - που είναι πιθανό) και δύο νίκες αν οι Τούρκοι κάνουν το απόλυτο 5/5. Να σημειωθεί ότι οι "πράσινοι" έχουν ένα θεωρητικά πολύ βατό παιχνίδι, αυτό με το Μιλάνο μέσα και δύσκολα παιχνίδια ως το τέλος, μέχρι να φτάσουν να παίζουν στο Τελ Αβίβ με την αδιάφορη Μακάμπι. Επομένως, προκύπτει ότι η υπόθεση πρόκριση έχει "κλείσει".

Αυτό που μένει να δούμε είναι αν το "τριφύλλι" έχει ελπίδες για πλεονέκτημα. Θα πρέπει να κάνει τρεις νίκες παραπάνω από τους Τούρκους στα υπόλοιπα τέσσερα ματς, δηλαδή να κάνει όλα στα όλα και οι Τούρκοι να πάρουν μόνο ένα παιχνίδι, ή αντίστοιχα να κάνουν 3/4 και οι Τούρκοι να μην κερδίσουν κανένα. Σενάριο δύσκολο. Θα ήταν αδύνατο αν δεν είχε προκύψει ο τραυματισμός του Μπόγκνταν Μπογκντάνοβιτς στον αστράγαλο. Τραυματισμός που στην αρχή της χρονιάς είχε κρατήσει τον Σέρβο μακριά από την ομάδα για 12 παιχνίδια, κάνοντας τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια του Ζέλικο Ομπράντοβιτς.

Από εκεί και πέρα η ουσία του θέματος είναι να δούμε τι προκύπτει με το πλασάρισμα. Το ματς-κλειδί παραμένει αυτό με τη Μπασκόνια. Αν νικήσουν στη Βιτόρια τότε έχουν το πάνω χέρι για την 5η και την 6η θέση. Αν χάσουν όμως (δεδομένης της μικρής διαφοράς του πρώτου ματς), τότε κινδυνεύουν να στριμωχτούν στις δύο τελευταίες της 8άδας.

Ο πιο ισορροπημένος Παναθηναϊκός

Αρκετά όμως με το τι θα γίνει. Να μείνουμε στο τι έγινε. Ο Παναθηναϊκός επικράτησε της Ρεάλ Μαδρίτης σε ένα ματς που είχε τον έλεγχο στο μεγαλύτερο μέρος του αγώνα και το οποίο κρίθηκε στο τελευταίο 5λεπτο, όπως συνηθίζουν εξάλλου οι "πράσινοι". Η μεγάλη διαφορά αυτού του "τριφυλλιού" ήταν η παρουσία του Τζέιμς Γκιστ, που ειδικά στο πρώτο μέρος όταν είχε δυνάμεις μεταμόρφωσε την επιθετική εικόνα της ομάδας.

Και σίγουρα θα πρέπει να σταθούμε στους 88 πόντους που πέτυχε ο Παναθηναϊκός. Season-high σε 40 αγωνιστικά λεπτά, καθώς οι 92 κόντρα στην Εφές ήρθαν μετά από παράσταση και 22 πόντους σ' αυτό το έξτρα 5λεπτο. Κι αυτό επιβεβαιώνει την "πιο ισορροπημένη" επιθετικά βραδιά των "πρασίνων". Με άλλα λόγια ο Παναθηναϊκός δεν σκόραρε τόσους πόντους επειδή είχε μαγικά ποσοστά από το τρίποντο (9/24 και 37%), ή μεταμορφώθηκε δημιουργικά (12 ασίστ). Ήταν θέμα ρυθμού. Ήταν η αριθμητική απεικόνιση στο ταμπλό μιας συμπαγούς επιθετικής λειτουργίας.

1) Ο Γκιστ που έλειπε από τον Παναθηναϊκό

Έχει αναφερθεί πολλάκις ότι ένα μεγάλο αγωνιστικό μειονέκτημα του Παναθηναϊκού είναι η παρουσία ενός εξαιρετικού pick-n-roll παίκτη, αλλά η απουσία ενός καλού pick-n-cut ψηλού. Ενός παίκτη που θα κόψει με ταχύτητα στο καλάθι, θα τελειώσει τις ασίστ του δημιουργού και θα προκαλέσει τις περιστροφές της αντίπαλης άμυνας. Ο Σίνγκλετον είναι ο πιο σταθερός παίκτης του Παναθηναϊκού και ένας από τους πιο χρήσιμους ψηλούς στην Euroleague, ωστόσο, το roll-in δεν είναι στο ρεπερτόριο του. Απόρροια των χρόνων που έπαιζε ως "3". Ο Μπουρούσης είναι ένας 7-footer που παίζει περισσότερο με το μέγεθος και το μυαλό, παρά με την αθλητικότητα, όπως συμβαίνει με τους άλλους (Αμερικάνους) mobile centers.

Το ρόλο αυτό τον έπαιζε ο Γκιστ, που τέθηκε νοκ-άουτ στο ξεκίνημα της χρονιάς, δείχνοντας τόσο καιρό πόσο πολύ λείπει από την ομάδα. Χρειάστηκαν 1-2 συνεργασίες με τον Καλάθη για να γίνει απολύτως κατανοητό. Εξάλλου, η "μετακόμιση" του Γκιστ στο "5" ήταν η πρώτη κίνηση που έκανε πέρσι ο Αργύρης Πεδουλάκης όταν ανέλαβε τον Παναθηναϊκό, θεωρώντας ότι ο Καλάθης χρειάζεται ένα στήριγμα. Όπως και έγινε.

2) Η επιστροφή του pick-n-roll

Ο Παναθηναϊκός σκόραρε 33 πόντους από pick-n-roll, χωρίς να υπολογιστούν οι ένας-ένας φάσεις των Τζέιμς και Φελντέιν μετά από αλλαγή μαρκαρισμάτων. Δεν είναι μόνο οι πόντοι που σημείωσε ο Γκιστ και ο Γκάμπριελ (στο τρικ που χρησιμοποιεί ο Πασκουάλ βάζοντας το 5άρι Σίνγκλετον στη γωνία και το "4άρι" Γκάμπριελ να ρολάρει). Είναι οι ευκαιρίες που δημιουργήθηκαν στους χειριστές, αλλά και τα σουτ που βγήκαν από τις περιστροφές. Οπως αυτά τα δύο που πέτυχε ο Κέισι Ρίβερς.

Οι "πράσινοι" κυρίως λόγω του Γκιστ δεν έγιναν αποκλειστικά μια on-ball ομάδα που στηριζόταν στις εμπνεύσεις του παίκτη με τη μπάλα (Τζέιμς), αλλά απέκτησαν μια ολοκληρωμένη pick-n-roll λειτουργία. Με άλλα λόγια οι εκρήξεις του Μάικ Τζέιμς δεν ήταν μονόδρομος, αλλά η πρόσθετη λύση που έκανε τη διαφορά. Όπως συνέβη με τους 5 πόντους που σημείωσε στο τελευταίο 5λεπτο (drive κόντρα στον Κάρολ και pull-up τρίποντο) κρίνοντας την αναμέτρηση.

Αντίθετα οι "πράσινοι" μοίρασαν τις επιθέσεις τους παίρνοντας ακόμη πόντους από screen μακριά από τη μπάλα, isolation παιχνίδι (Τζέιμς, Φελντέιν, Καλάθης, Σίνγκλετον) και post-up, με τους 5 πόντους από τις πάσες του Γιάννη Μπουρούση να ξεχωρίζουν.

3) Πόντοι στο transition

Δώδεκα πόντοι στο ανοιχτό γήπεδο. Δώδέκα πόντοι που έλειπαν από τα προηγούμενα ματς. Εξάλλου, το up-tempo παιχνίδι είναι εκτός της φιλοσοφίας Πασκουάλ. Βγαίνει όμως στο παρκέ ειδικά στα εντός έδρας παιχνίδια, αλλά και στα διαστήματα που χρησιμοποιούνται "αμερικανοθρεμμένες" 5άδες με παίκτες όπως ο Καλάθης, ο Τζέιμς, ο Φελντέιν, ο Γκιστ και ο Σίνγκλετον. Στο παιχνίδι κόντρα στη Ρεάλ οι "πράσινοι" κέρδισαν 12 πόντους στο ανοιχτό γήπεδο, όλοι από λάθη αντιπάλου. Οι περισσότεροι εκ των οποίων μετά από κλεψίματα (11 συνολικά). Ο Νίκος Παππάς έκανε και πάλι πολύ καλή δουλειά, κερδίζοντας για ακόμη ένα ματς (μαζί με τον Σίνγκλετον) τον τίτλο του "αμυντικού εξολοθρευτή".

4) Hustle points

Άλλοι δέκα πόντοι. Με συνέπεια από την αρχή της χρονιάς ο Παναθηναϊκός ανεβάζει το volume της αγωνιστικής του έντασης όταν παίζει εντός έδρας. Κυριαρχεί με άλλα λόγια με τον δυναμισμό της του αντιπάλου. Έτσι έγινε απέναντι και στη Ρεάλ, που θεωρείται πιο soft από τις περισσότερες ομάδες της διοργάνωσης. Συνολικά το "τριφύλλι" κέρδισε 10 πόντους από διεκδικήσεις και χαμένες μπάλες. Από υπερβάσεις και υπερ-προσπάθεια. Πόντοι που προστίθενται στο σύνολο και ανεβάζουν την παραγωγικότητα. Διεκδικήσεις που δίνουν έξτρα κατοχές και καλάθια που γεμίζουν την ψυχολογία και τον πίνακα του σκορ.

Ζώνες και αλλαγές

Η "switching defense" ήταν το τακτικό στοιχείο που κυριάρχησε στην αναμέτρηση. Και οι δύο προπονητές επέλεξαν μια τέτοια τακτική για πολλούς και διάφορους ρόλους. Ο Τσάβι Πασκουάλ το υποστήριξε χρησιμοποιώντας το ψηλότερο του σχήμα από το ξεκίνημα του αγώνα, ένα σχήμα με τον Καλάθη, τον Ρίβερς στο "2", τον Νίκολς στο "3" και τους Σίνγκλετον-Γκιστ στη front-line. Αυτή ήταν η βασική άμυνα του Παναθηναϊκού σε όλη τη διάρκεια της αναμέτρησης με εξαίρεση το μικρό διάστημα που έπαιξε στο 2ο και στο 4ο δεκάλεπτο ο Γιάννης Μπουρούσης. Σ' αυτά τα σημεία, όμως, αμυντικά το "τριφύλλι" αντιμετώπισε προβλήματα κυρίως λόγω του Σέρχιο Γιουλ με αποτέλεσμα ο Πασκουάλ να επιστρατεύσει τον Σίνγκλετον και τον Γκιστ στο φινάλε.

Πέρα από τον Παναθηναϊκό την ίδια τακτική ακολούθησε στο μεγαλύτερο μέρος του αγώνα και η Ρεάλ Μαδρίτης. Μάλιστα ο Πάμπλο Λάσο επέλεξε μια άμυνα ζώνης "3-2" με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (ψηλό παίκτη στην κορυφή και διαρκείς αλλαγές μαρκαρισμάτων), που θύμιζε πολύ την match-up λογική που είχε καθιερώσει στο ευρωπαϊκό μπάσκετ ο Ντέιβιντ Μπλατ. Η σκέψη του Ισπανού προπονητή έχει σίγουρα να κάνει με τον τρόπο επίθεσης του Παναθηναϊκού. Θεωρούσε ότι η ζώνη θα κρατούσε τους ψηλούς μες στο καλάθι, αφαιρώντας από τους γηπεδούχους την πιο σταθερή τους συνεργασία, το pop-out του Κρις Σίνγκλετον. Από την άλλη οι αλλαγές θα έπαιρναν άγαρμπα από τον αντίπαλο και το τρίποντο παιχνίδι, που φέτος αποτελεί σήμα-κατατεθέν. Για αυτό χρησιμοποίησε και δύο πανύψηλες πεντάδες. Η πρώτη απαρτιζόταν από τον Ντόνσιτς (2.01), τον Τέιλορ (2.01), τον Μασιούλις (1.98), τον Ράντολφ (2.11) και τον Χάντερ (2.03) και η άλλη είχε τον Φερνάντεθ (1.96) αντί του Μασιούλις, που είναι ίσως το δυνατότερο 3άρι στην Euroleague.

Να δούμε και τους αριθμούς; Ο Παναθηναϊκός είναι η ομάδα που παίρνει τους περισσότερους πόντους αναλογικά με τους συνολικούς που σκοράρει από τα 6.75.

Ομάδα	Πόντοι από 3π επί του συνόλου
Παναθηναϊκός	36.7%
Μπαρτσελόνα	36.3%
Μπάμπεργκ	34.9%
Γαλατάσαραϊ	34.6%
Ρεάλ	34.3%
Νταρουσάφακα	34.2%
Φενέρμπαχτσε	32.6%
Ζαλγκίρις	31.2%
Ολυμπιακός	30.7%
ΤΣΣΚΑ	30.5%
Μακάμπι	29.6%
Εφές	29.4%
Μιλάνο	28.3%
Μπασκόνια	28.2%
Ούνιξ	28.2%
Ερ. Αστέρας	27.7%

Λογικό επομένως ο Πάμπλο Λάσο να προσπαθήσει να σταματήσει το τρίποντο παιχνίδι του Παναθηναϊκού. Προσπάθησε, χωρίς να τα καταφέρει. Οι "πράσινοι" σκόραραν 9 φορές από τα 6.75 και εντέλει έφτασαν τους 88 πόντους.

Σε ότι αφορά τώρα την αμυντική επίδοση του Παναθηναϊκού είχε να κάνει αφενός με τον περιορισμό του Γιουλ στο μεγαλύτερο διάστημα του αγώνα. Βόλεψε τους "πράσινους" το γεγονός ότι χρεώθηκε με φάουλ και έχασε την ψυχραιμία του. Είχε 10 πόντους με 3/8 σουτ, 8 ασίστ, αλλά και 5 λάθη, αλλά στο τέλος κατέλαβε και πάλι το παιχνίδι. Ο καλύτερος closer της Euroleague σκόραρε ή δημιούργησε συνολικά 11 πόντους στα τελευταία 5 λεπτά. Αυτό που έκανε εντέλει ο Παναθηναϊκός ήταν να σκοράρει περισσότερους.

Αν και πρέπει να σημειωθεί η διαφορά στην "σκληράδα" του Παναθηναϊκού όσο κυλούσε το παιχνίδι. Οι "πράσινοι" στο πρώτο ημίχρονο δέχτηκαν 23 πόντους μες στην καρδιά της ρακέτας τους, ενώ το αντίστοιχο νούμερο για το δεύτερο ημίχρονο έπεσε στους 6 πόντους. Μεγάλη διαφορά αν μη τι άλλο, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στο φινάλε. Όπως και το γεγονός ότι σε όλη τη διάρκεια του αγώνα οι παίκτες του Τσάβι Πασκουάλ "έσωσαν" φάσεις που είχαν αριθμητικό μειονέκτημα στο ανοιχτό γήπεδο. Και δεν ήταν μια και δύο, αλλά εφτά συνολικά! Απόδειξη του πόσο hustle είναι ο Παναθηναϊκός μες στο γήπεδο του.

Photo by: Andreas Papakonstantinou / Tourette Photography