Ο νέος (διπρόσωπος) Παναθηναϊκός

Το τουρνουά "Diamonds Are Forever" προς τιμήν του Δημήτρη Διαμαντίδη ήταν ένα εξαιρετικό τεστ για τον Παναθηναϊκό, καθώς δοκίμασε τις δυνάμεις του απέναντι σε δύο ομάδες του υψηλότερου επιπέδου. Παράλληλα το κοινό είχε την ευκαιρία να δει για πρώτη φορά την "νέα ομάδα του Αργύρη Πεδουλάκη", για την οποία - έστω και σε αυτό το πρώιμο στάδιο - μπορούν να βγουν ασφαλή συμπεράσματα για τον τρόπο παιχνιδιού της.

Επιβεβαιώνεται από την πρώτη ματιά, πάντως, ότι αυτός ο Παναθηναϊκός θα είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν της περιόδου 2013-15 (στην πρώτη θητεία του Πεδουλάκη). Και αυτό για τον απλούστατο λόγο ότι έχει διαφορετική στελέχωση, διαφορετικού είδους παίκτες και διαφορετικό επίπεδο ταλέντου. Κοινό σημείο στο recruiting είναι μόνο το κομμάτι εμπειρίας. Όπως και τότε (όταν η ομάδα κλήθηκε να ασυγκροτηθεί μετά από ένα έντονο καλοκαίρι), έτσι και τώρα - έστω και για άλλους λόγους- επιλέχτηκαν παίκτες με εμπειρία, τουλάχιστον σε ότι αφορά το επίπεδο της Euroleague.

Διαπιστώνουμε επομένως ότι η φιλοσοφία ενός προπονητή παραμένει ως βάση, αλλά από την άλλη διαφοροποιείται α) ανάλογα με το υλικό β) ανάλογα με την εξέλιξη του ίδιου του αθλήματος. Εξάλλου η δουλειά του προπονητή είναι να εξαντλεί τις δυνατότητες του υλικού που έχει στα χέρια του για να πετύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Αυτό προσπαθεί να κάνει και τώρα το προπονητικό τιμ του "τριφυλλιού", που επιλέγει αυτή τη φορά έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο.

Αν μπορούσαμε να βρούμε τις βασικές διαφορές στο υλικό σε ότι αφορά τις δύο εποχές Πεδουλάκη, αυτές θα ήταν οι εξής:

• Δεν υπάρχει ο αρτίστας του pick-n-roll, Δημήτρης Διαμαντίδης, ο παίκτης που θα έχει τη μπάλα στα χέρια του στα τελευταία λεπτά και θα πάρει τις σωστές αποφάσεις.
• Φέτος, υπάρχουν περιφερειακοί με μεγάλη ευχέρεια στο 1on1 (Καλάθης, Παππάς, Τζέιμς), εν αντιθέσει με την προηγούμενη εποχή, όπου υπήρχε "μισός" επί της ουσίας παίκτης για να "τρυπήσει" την αντίπαλη άμυνα (Ούκιτς).
• Τουλάχιστον σε σχέση με την πρώτη χρονιά (2012-13) το ρόστερ έχει μεγαλύτερο βάθος. Εκείνη τη χρονιά οι "πράσινοι" έπρεπε να διαχειριστούν μια σειρά δύσκολων παιχνιδιών με ένα μικρό rotation 8 "έτοιμων" παικτών.

Ας δούμε, όμως και επιμέρους τα σημεία που κάνουν τον φετινό Παναθηναϊκό να ξεχωρίζει

Έμφαση στο transition

Ο φετινός Παναθηναϊκός είναι πολύ γρήγορος. Από την πρώτη κιόλας στιγμή έχει καταφέρει να το βγάλει αυτό στο παρκέ σε ότι αφορά το ανοιχτό γήπεδο και "παλεύει" να το επιβάλει και στο set παιχνίδι (μισό γήπεδο). Οι "πράσινοι" διαθέτουν γρήγορους ψηλούς (Γκιστ, Σίνγκλετον, Νίκολς, Φώτσης) και περιφερειακούς που είναι πολύ αποτελεσματικοί στο transition (Καλάθης, Τζέιμς, Παππάς). Οπότε το "τρέξιμο" πλέον συνιστά επιλογή, εν αντιθέσει με την εποχή των Διαμαντίδη, Μπράμος και Ματσιούλις που δεν ήταν καλοί στο ένας-εναντίον-ενός.

Τόσο στο παιχνίδι με τη Μακάμπι, όσο και σ' αυτό με την ΤΣΣΚΑ οι "πράσινοι" προσπάθησαν και κατάφεραν να "χτυπήσουν" στο transition. Η επιθυμία τους φαίνεται από την ταχύτητα με την οποία προσπαθούσαν να μετατρέψουν το ριμπάουντ σε κατάσταση αιφνιδιασμού, ή με τον τρόπο που προσπαθούσαν να σπρώξουν τη μπάλα (με ντρίμπλα ή πάσα) στο μπροστά μέρος του γηπέδου. Ακόμη και μετά από καλάθι. Ακόμη και αναζητώντας ένα γρήγορο σουτ τριών πόντων, το οποίο μάλιστα ενθάρρυνε και ο πάγκος με το χειροκρότημα του.

Όσο για την αποτελεσματικότητα; Αυτή επιβεβαιώνεται από τους αριθμούς. Κόντρα στη Μακάμπι ο Παναθηναϊκός πέτυχε 28 πόντους στο transition (το 35% δηλαδή), ενώ κόντρα στην ΤΣΣΚΑ το αντίστοιχο νούμερο ήταν 26 πόντοι (το 32% των συνολικών πόντων). Κοινώς οι "πράσινοι" πετυχαίνουν το ένα από τα τρία καλάθια τους στο ανοιχτό γήπεδο!

Ειδικά στο διάστημα που την φροντ-λάιν απάρτιζαν οι Γκιστ και Σίνγκλετον και ο Τζέιμς βρισκόταν στην περιφέρεια, η ομάδα του Αργύρη Πεδουλάκη ήταν πολύ αποτελεσματική: 18 πόντοι στο πρώτο ημίχρονο με την Μακάμπι και 13 πόντοι στο πρώτο ημίχρονο με την ΤΣΣΚΑ!

Ομάδα του 24-8

Αναφέρθηκε και παραπάνω ότι επιθυμία του προπονητικού τιμ είναι ο Παναθηναϊκός να παίζει γρήγορα. Όχι μόνο να σκοράρει στον αιφνιδιασμό, αλλά να έχει και την ίδια ταχύτητα στην οργανωμένη επίθεση. Αυτό το πετυχαίνει κατά διαστήματα, αλλά όχι σε διάρκεια. Ειδικά όταν παίζει ο Μπουρούσης στο "5" και τον σημαδεύουν στο low-post, το τέμπο πέφτει. Βέβαια, αυτό είναι και ζητούμενο διότι θα πρέπει να υπάρχει και αυτή η συνθήκη ειδικά σε εκτός έδρας αναμετρήσεις.

Από εκεί και πέρα πρέπει να σημειωθεί ότι ανέκαθεν ο Αργύρης Πεδουλάκης επέλεγε γρήγορα/απλά plays για την εκμετάλλευση ενός παίκτη με πλεονέκτημα, ή μιας συνεργασίας, με χαρακτηριστικό το γρήγορο χτύπημα (κορύφωση δηλαδή), έτσι ώστε να ακολουθήσει η διαδικασία του διαβάσματος. Έτσι γίνεται και τώρα. Οι "πράσινοι" θέλουν να "χτυπούν" νωρίς στα 24''. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι μια ομάδα που ψάχνει μόνο τον αιφνιδιασμό, αλλά προσπαθεί να επιτεθεί γρήγορα.

Η επίθεση μιας ομάδας διαρκεί 24''. Μια συνηθισμένη διάκριση γίνεται με βάση το κατακερματισμό των 24'' σε τρία μέρη. Στα πρώτα 8'' (16-24), στα επόμενα 8'' (8-16) και στα τελευταία 8" (8-0). Ο Παναθηναϊκός, λοιπόν, εν αντιθέσει με την παλαιότερη εποχή του προσπαθεί να γίνει μια ομάδα transition (των πρώτων 8'', δηλαδή) αλλά και της ενδιάμεσης κατάστασης.

Αντίπαλος	24-16		16-8		8-0
	Πόντοι	Κατοχές	Πόντοι	Κατοχές	Πόντοι	Κατοχές
Μακάμπι	28	24	30	26 (30)	24	23 (33)
ΤΣΣΚΑ	26	16	27	27 (32)	22	23 (37)

*Εντός παρένθεσης βρίσκεται το σύνολο των κατοχών, το οποίο όμως δεν δείχνει την ακριβή εικόνα, διότι το χρονόμετρο μετά από φάουλ ή από επιθετικό ριμπάουντ ανανεώνεται στα 14''. Έτσι έχουν αφαιρεθεί οι επιθέσεις μετά από φάουλ, επιθετικό ριμπάουντ, ή αυτές που γίνονται βάσει τακτικής στο τέλος των 24''.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι ο Παναθηναϊκός εκτελεί τις περισσότερες επιθέσεις στα πρώτα 16'' της επίθεσης του, επιβεβαιώνοντας ότι είναι μια ομάδα που θέλει να παίζει πιο γρήγορα. Έχει εξάλλου τους παίκτες, αλλά και το βάθος να το κάνει.

Τέρμα το pick-n-roll

Επί ημερών Ζέλικο Ομπράντοβιτς ο Παναθηναϊκός είχε χτιστεί γύρω από μια pick-n-roll λογική. Λογικό από τη στιγμή που είχε εξπέρ του είδους να χειριστούν τη μπάλα, όπως ο Διαμαντίδης, ο Σπανούλης και ο Γιασικεβίτσιους. Ή παλαιότερα ο ΜακΝτόλαλντ, ο Πέπε Σάντσεθ, ο Μπετσίροβιτς και ο Βούγιανιτς. Μετά την αποχώρηση του Δημήτρη Διαμαντίδη όλο αυτό άλλαξε. Ο Παναθηναϊκός έχει γίνει πλέον μια ομάδα που βασίζεται περισσότερο στο pick-n-pop, παρά στο γρήγορο ρολάρισμα του ψηλού. Λογική επιλογή από τη στιγμή που υπάρχει μόνο ένας τυπικός pick-n-cut ψηλός (Γκιστ) και περιφερειακοί που περισσότερο "τρυπούν" και εκτελούν παρά διαβάζουν, όπως ο Τζέιμς, ο Παππάς και ο Φελντέιν.

Ο Σίνγκλετον για παράδειγμα είναι ένα 5άρι που δεν είναι αποτελεσματικός στο roll. Αντίθετα είναι καλός σουτέρ. Για αυτό και πλέον μετά τα δικά του screen ανοίγει μακριά από το καλάθι. Κάτι που κάνει συνήθως και ο Γιάννης Μπουρούσης. Έτσι οι "πράσινοι" έχουν ξεφύγει από τη λογική του κεντρικού pick-n-roll και χρησιμοποιούν περισσότερα πλαϊνά, αλλάζοντας τους ρόλους των ψηλών. Στις περισσότερες φάσεις ο "5" μένει έξω μετά το screen και ο "4" κόβει στο καλάθι.

Οι "πράσινοι" επιλέγουν με άλλα λόγια να εκμεταλλευτούν όλο το πλάτος του γηπέδου, ποντάροντας στη διεισδυτικότητα των "κοντών", το περιφερειακό παιχνίδι των ψηλών και την ύπαρξη καλών σουτέρ.

Four is the new five

Σε συνέχεια του προηγούμενου: είδαμε τα "4άρια" να αποκτούν άλλο ρόλο. Την ώρα που ο "5" ανοίγει μακριά από το καλάθι, ο "4" καλείται να κάνει τη βρώμικη δουλειά μέσα σ' αυτό. Εκτός από τον Μπουρούση ο Παναθηναϊκός προσπάθησε να βάλει τη μπάλα στους Γκιστ-Νίκολς για να παίξουν με πλάτη. Παράλληλα έτρεξαν αρκετά pick-n-roll με τον "4". Όπως για παράδειγμα συμβαίνει όταν παίζουν οι Σίνγκλετον-Γκιστ. Ο πρώτος είναι το "5άρι" (ειδικά στην άμυνα), αλλά στην επίθεση συχνά αλλάζουν ρόλους με τον συμπατριώτη του.

Το στοιχείο του 1on1

Από την περσινούς τελικούς κιόλας είδαμε τον Παναθηναϊκό του Πεδουλάκη να καταφεύγει σε μια λογική "ένας-εναντίον-ενός", προσπαθώντας να πάει το παιχνίδι στα δικά του μέτρα και όχι σ' αυτά του Ολυμπιακού που είχε επιβάλει το ρυθμό του μέσω της άμυνας με αλλαγές. Στο 4ον τελικό για παράδειγμα είδαμε πολλές φορές τον Παππά να παίζει 1on1 τον αντίπαλο του. Είναι κάτι που θα δούμε και φέτος, όχι μόνο από τον Παππά (που μοιάζει αναγεννημένος), αλλά και από τον Μάικ Τζέιμς.

Το βάθος και τα πρώτα "δίδυμα"

Στα δύο αυτά παιχνίδια ο Παναθηναϊκός χρησιμοποίησε πολλά σχήματα, δοκιμάζοντας πολλά πρόσωπα σε διάφορες θέσεις.

1: Καλάθης, Παππάς, Τζέιμς

2: Τζέιμς, Φελντέιν, Μποχωρίδης, Ρίβερς, Παππάς

3: Χαραλαμπόπουλος, Ρίβερς, Νίκολς, Φελντέιν, Παππάς

4: Γκιστ, Φώτσης, Νίκολς, Σίνγκλετον

5: Σίνγκλετον, Μπουρούσης, Γκιστ, Π. Καλάθης.

Επί της ουσίας θα μπορούσαμε να πούμε ότι μόνο ο Καλάθης (ως "1"), ο Χαραλαμπόπουλος (ως "3") και ο Μπουρούσης (ως "5") ήταν οι μοναδικοί που έπαιξαν σε μια θέση. Αντίθετα είδαμε σχήματα με τρεις γκαρντ (Καλάθη-Τζέιμς-Παππά, ή Καλάθη-Τζέιμς-Φελντέιν), αλλά και ψηλά σχήματα με τον Ρίβερς στο "2" και τον Νίκολς στο "3". Για παράδειγμα στο 4ο δεκάλεπτο με την ΤΣΣΚΑ οι "πράσινοι" επέλεξαν το σχήμα με Καλάθη-Ρίβερς-Νίκολς-Γκιστ-Σίνγκλετον, θέλοντας μέσω της άμυνας με αλλαγές στα screen να πάρουν το προβάδισμα, όπως και έκαναν.

Φαίνεται πάντως να ξεχωρίζει ως "κανόνας" ο χωρισμός των ψηλών. Από τη μια Γκιστ-Σίνγκλετον και από την άλλη Μπουρούσης-Νίκολς. Έτσι φάνηκε από τη διαχείριση του Πεδουλάκη, ο οποίος όμως δοκίμασε όλους τους πιθανούς συνδυασμούς. Η επιλογή έχει λογική όμως. Ο "περιφερειακός" Σίνγκλετον με τον "σκληρό" Γκιστ και ο Μπουρούσης που είναι σημείο αναφοράς στην επίθεση, μαζί με τον καλύτερο σουτέρ της 4άδας, τον Νίκολς.

Από την άλλη επίσης ως "νόρμα" μοιάζει το δίδυμο των Μάικ Τζέιμς - Γιάννη Μπουρούση, μια συνεργασία που είδαμε και πέρσι στη Λαμποράλ. Πέρα από το αγωνιστικό, ή το γεγονός ότι ο καλύτερος παίκτης του Παναθηναϊκού στο pick-n-roll, ο Καλάθης είναι λογικό να παίζει με τον Γκιστ, φαίνεται ότι οι "πράσινοι" θέλουν να "παντρέψουν" τους δύο πρώην "Βάσκους", μετατρέποντας τον διεθνή σέντερ στο χαλινάρι του Τζέιμς.

Ο "δημιουργός" Μπουρούσης

Πέρσι ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς τον είπε έναν από τους καλύτερους πλέι-μέικερ της Euroleague. Και έχει δίκιο. Ο Μπουρούσης είναι από τους λίγους ψηλούς-δημιουργούς του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ένας παίκτης που μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς στο post (εκτελώντας ή πασάροντας), αλλά και να βοηθήσει πολύ στην κυκλοφορία της μπάλας από την κορυφή της ρακέτας. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι ο Παναθηναϊκός φέτος δείχνει να έχει δύο πρόσωπα: αυτό με τον Μπουρούση μέσα στο παρκέ και αυτό με τον Μπουρούση στον πάγκο. Όταν θα βρίσκεται στο γήπεδο θα εξελίσσεται στον άνθρωπο από τον οποίο θα περνά η μπάλα. Είτε παίζοντας στο post, είτε παίζοντας στην κορυφή της ρακέτας.

Ένα από τα καινούργια plays του κόουτς Πεδουλάκη, θέλει τον "5" να πιάνει τη μπάλα στην κορυφή και να συνεργάζεται στο πλάι με κάποιον συμπαίκτη του. Εκείνη τη στιγμή ο σέντερ είναι αυτός που παίρνει την απόφαση. Ο προπονητής εμπιστεύεται με αυτή την επιλογή την ικανότητα του Μπουρούση στο διάβασμα του παιχνιδιού.

Εδώ μια χαρακτηριστική φάση:

Αντίθετα όταν δεν παίζει ο Μπουρούσης οι "πράσινοι" γίνονται μια ομάδα που προσπαθεί να μεταφέρει τη μπάλα ακόμη πιο γρήγορα. Έστω κι αν αυτή η διαδικασία του up tempo παιχνιδιού, δεν έχει βρει ισορροπία με τη φιλοσοφία του διαβάσματος, δηλαδή της "τιμωρίας" του mismatch. Το παράλογο, όμως, θα ήταν να είχε βρεθεί αυτή η ισορροπία μετά από λίγες βδομάδες προπόνησης και 2-3 φιλικά παιχνίδια.

Το post-up παιχνίδι πάντως παραμένει έντονο στο επιθετικό playbook του Παναθηναϊκού. Είναι άλλωστε μια κατάσταση που αρέσει πολύ στον κόουτς Πεδουλάκη. Και οι "πράσινοι" επιδιώκουν τέτοιες φάσεις με τον Μπουρούση, αλλά και τα 4άρια, είτε σε συνθήκες transition, είτε μετά από αλλαγή μαρκαρισμάτων. Από εκεί και πέρα ενδέχεται να δούμε τέτοιες φάσεις και για τον Χαραλαμπόπουλο, κάτι που είδαμε και στους περσινούς τελικούς, αλλά όχι στο πρόσφατο τουρνουά.

Νέος defender-stopper

Ο Μάικ Τζέιμς ήταν αν μη τι άλλο η "αποκάλυψη" του φετινού Παναθηναϊκού. Όχι μόνο για την επιθετική του εικόνα, αλλά και για την αμυντική. Ο Αμερικανός, παρά το μικρό του μπόι, διαθέτει εντυπωσιακά σωματικά προσόντα. Είναι δυνατός και εκρηκτικός, κάτι που του δίνει αβαντάζ τόσο στο μπροστά, όσο και στο πίσω μέρος του γηπέδου. Για αυτό θα παίζει και το ρόλο του αμυντικού που θα αναλαμβάνει το μαρκάρισμα του δυσκολότερου περιφερειακού.

Το έκανε εξάλλου με επιτυχία απέναντι στην ΤΣΣΚΑ. Έπαιξε πολύ καλή on-ball άμυνα, "χάλασε" screen, πίεσε και έκανε κλεψίματα, παίρνοντας τη μπάλα ακόμη και μέσα από τα χέρια του αντιπάλου.

Συνολικά: Σ' αυτό το τουρνουά είδαμε ένα μέρος από αυτά που θέλει να κάνει ο Παναθηναϊκός τη νέα σεζόν, τα "δίδυμα" που προσπαθεί να φτιάξει, τη φιλοσοφία του στην επίθεση (κατά κύριο λόγο), αλλά και το στυλ παιχνιδιού, το οποίο κατά γενική ομολογία θα είναι πολύ διαφορετικό από τα προηγούμενα χρόνια. Περισσότερα συμπεράσματα, όμως, θα βγάλουμε όσο κυλούν τα παιχνίδια και δει όταν ξεκινήσουν οι επίσημες υποχρεώσεις.