Οι τρεις λόγοι του 1-1
Τα τρία κλειδιά χάρις στα οποία ο Παναθηναϊκός πήρε τον δεύτερο τελικό, ο Παπανικολάου σε ρόλο αντι-Σπανούλη κι η μάχη της ρακέτας την οποία κέρδισε ο Μπουρούσης, λόγω της απουσίας του Μιλουτίνοφ. Ο Στέφανος Τριαντάφυλλος αναλύει...
Ο Παναθηναϊκός ήταν ο νικητής του δεύτερου τελικού, ισοφάρισε τη σειρά σε 1-1 και πλέον μεταφέρει την πίεση στο γήπεδο του Ολυμπιακού. Για να τα καταφέρουν οι "πράσινοι" κατέφυγαν στα όπλα που τους είχαν κουβαλήσει στα εντός έδρας παιχνίδια για την Euroleague, απέναντι σε έναν αντίπαλο, που κάλυψε και με το παραπάνω την απουσία του Βασίλη Σπανούλη, δείχνοντας ότι βρίσκεται σε πολύ καλή αγωνιστική κατάσταση.
Παπανικολάου ο αντι-Σπανούλης
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Ήταν δεδομένο πως ο Ολυμπιακός θα αναπροσάρμοζε το πλάνο του μετά την είδηση της απουσίας του Βασίλη Σπανούλη. Οι Πειραιώτες δεν διαθέτουν - μετά τον τραυματισμό του Χάκετ - δεύτερο βασικό pick-n-roll δημιουργό, οπότε θα έπρεπε να μεταφέρουν αλλού τις μπάλες που παίρνει ο 35χρονος γκαρντ. Επομένως το ζητούμενο δεν ήταν μόνο να βρεθεί αντικαταστάτης για τα λεπτά που αγωνίζεται ο αρχηγός των Πειραιωτών, αλλά και οι παίκτες που θα καλύψουν την δημιουργία του.
Σε ότι αφορά τον χρόνο συμμετοχής ο Μάντζαρης, Γκριν και Ουότερς επιμερίστηκαν τα λεπτά του Σπανούλη. Ο Μάντζαρης από τα 25 λεπτά πήγε στα 30, ο Γκριν από τα 14 πήγε στα 27 και ο Ουότερς από τα 6 πήγε στα 14. Παράλληλα είδαμε -έστω και για λίγο- το ψηλό σχήμα με έναν γκαρντ (Ουότερς), τρεις φόργουορντ (Παπαπέτρου, Παπανικολάου, Πρίντεζη) και έναν σέντερ (Μπιρτς), αυτό που είχε κάνει τη διαφορά στα παιχνίδια με την ΤΣΣΚΑ και την Εφές.
Σε ότι αφορά την επιθετική δημιουργία ο Μάντζαρης έτρεξε περισσότερα pick-n-roll από το συνηθισμένο, το ίδιο και ο Ουότερς. Από την άλλη ο κόουτς Σφαιρόπουλος δεν θέλησε να βάλει τον Γκριν σε μια τέτοια διαδικασία και προτίμησε να χρησιμοποιήσει παιχνίδια με screen μακριά από τη μπάλα για τον Αμερικανό σκόρερ, ο οποίος αποδείχτηκε "καυτός".
Η βασικότερη, ωστόσο, διαφορά ήταν η post-up λογική του Ολυμπιακού. Οι Πειραιώτες έβαλαν περισσότερες φορές από το συνηθισμένο τη μπάλα στο post. Και κατά κύριο λόγο στον Κώστα Παπανικολάου, χτυπώντας στην υπεροχή του σε μέγεθος έναντι των αντιπάλων. Μην ξεχνάμε ότι ο Παναθηναϊκός διαθέτει δύο μόνο oversized περιφερειακούς: τον Ρίβερς ως "2" (και όχι ως "3") και τον Χαραλαμπόπουλο ως "4", με τον τελευταίο να μην αγωνίζεται δευτερόλεπτο.
Ο Παπανικολάου πήρε αρκετές μπάλες σκοράροντας 6 πόντους και δημιουργώντας άλλους 6. Πολύ μεγάλο νούμερο για έναν παίκτη που για παράδειγμα σε 37 παιχνίδια για την Euroleague είχε σκοράρει συνολικά 9 (!) πόντους με πλάτη στο καλάθι. Και στον 2ο τελικό είχε σκοράρει 6 σε ένα ημίχρονο. Οι συνολικοί πόντοι του Ολυμπιακού από το post-up ήταν 14, καθώς ο Γιώργος Πρίντεζης δεν ήταν - ούτε σε αυτό το ματς - αποτελεσματικός από το αγαπημένο του post. Η απουσία του Σπανούλη έδωσε το περιθώριο στον Παναθηναϊκό να χρησιμοποιήσει 23 λεπτά τον Μπουρούση και να δώσει τη δυνατότητα στον Τσάβι Πασκουάλ να ρίχνει πάνω του είτε τον Κρις Σίνγκλετον, είτε τον Τζέιμς Γκιστ. Ο τελευταίος μάλιστα σταμάτησε δύο φορές στο κρίσιμο τελευταίο 5λεπτο τον διεθνή Έλληνα φόργουορντ, ο οποίος είχε μηδέν παραγωγικότητα μες στο καλάθι, απειλώντας κατά κύριο λόγο από την περιφέρεια.
Το Post-up του Μπουρούση και η απουσία του Μιλουτίνοφ
Οι "πράσινοι" κατάφεραν να προσαρμοστούν στο 2ο ημίχρονο, με εξαίρεση το τρίποντο του Πρίντεζη (από δημιουργία του Παπανικολάου) στο τελευταίο λεπτό που παραλίγο να στοιχίσει το παιχνίδι. Πως τα κατάφεραν; Άφησαν την παγίδα από τη δυνατή πλευρά που εφάρμοσαν στο πρώτο μέρος στην άκρη, πίεσαν πολύ περισσότερο τη μπάλα πριν αυτή καταλήξει στο post δυσκολεύοντας πολύ την επιθετική λειτουργία του αντιπάλου και επιστράτευσαν παγίδα από την αδύνατη πλευρά. Καταλυτικός σ' αυτό το κομμάτι ήταν και ο Νικ Καλάθης, που εξακολουθεί να κάνει τη διαφορά με τις αμυντικές του επιδόσεις. Ο διεθνής γκαρντ ήταν "κλειδί" και για αυτό έπαιξε 35 λεπτά στη συγκεκριμένη αναμέτρηση.
Από την άλλη οι γηπεδούχοι κέρδισαν τη μάχη του post-up στο δεύτερο ημίχρονο. Συγκεκριμένα ο Γιάννης Μπουρούσης σκόραρε ή δημιούργησε 10 πόντους στην επανάληψη, κρίνοντας το παιχνίδι. Συνολικά ο έμπειρος σέντερ είχε 12 πόντους, 6 ριμπάουντ και 7 κερδισμένα φάουλ. Αλλά και την πάσα που δημιούργησε τις προϋποθέσεις για το καθοριστικό καλάθι του Μάικ Τζέιμς στο τελευταίο λεπτό. Για πολλοστή φορά φέτος οι "πράσινοι" κατέφυγαν στην "πλάτη" του Μπουρούση για να βγουν από τη δύσκολη θέση σε ένα εντός έδρας παιχνίδι και δικαιώθηκαν. Προηγουμένως, όμως, φρόντισαν να βγάλουν εκτός εξίσωσης τον Νίκολα Μιλουτίνοφ.
Ο Σέρβος σέντερ στο πρώτο παιχνίδι και στα πρώτο δεκάλεπτο του δεύτερου τελικού είχε κυριαρχήσει του Γιάννη Μπουρούση. Μπροστά και πίσω. Το βράδυ της Πέμπτης, όμως, ο Μπουρούσης κατόρθωσε να φορτώσει τον Μιλουτίνοφ με φάουλ και να βγάλει έναν "πονοκέφαλο" για την ομάδα του εκτός αγώνα. Ο Σέρβος έκανε 4 φάουλ στον Μπουρούση (τα τρία σε διεκδίκηση θέσης) και επί της ουσίας όταν κάθισε στον πάγκο του άνοιξε ορθάνοιχτο πεδίο για να δράσει.
Με τον Μιλουτίνοφ στο παρκέ ο Μπουρούσης, αλλά και συνολικά ο Παναθηναϊκός είχε σκοράρει μόλις 4 πόντους στη ρακέτα. Χωρίς τον Μιλουτίνοφ οι "πράσινοι" έκαναν περίπατο στη ρακέτα του Ολυμπιακού σκοράροντας 26 πόντους. Και δεν είναι μόνο οι 6 του διεθνούς σέντερ, αλλά και οι φάσεις των Παππά-Τζέιμς που βρήκαν ανοχύρωτο το αντίπαλο καλάθι.
Η προστασία της ρακέτας
Ήταν μια βασική διαφορά στο παιχνίδι. Ο Παναθηναϊκός είχε σαφή πρόθεση να πιέσει. Πολλές φορές φάνηκε να πρεσάρει σε όλο το γήπεδο, ενώ γενικότερα προσπαθούσε να βάλει χέρια στη μπάλα και να δυσκολέψει την επιθετική λειτουργία του αντιπάλου. Λογικό μιας και ο Ολυμπιακός έπαιζε με έναν χειριστή λιγότερο και χωρίς τον βασικό του δημιουργό στην περιφέρεια. Το αποτέλεσμα ήταν πολλές φορές οι "πράσινοι" να ανοίγουν την άμυνα τους και να επιτρέπουν εύκολα lay-up. Αν υπολογίσουμε και τους πόντους του Παπανικολάου από το post, τότε φτάνουμε στους 24 πόντους μες στη ρακέτα στο πρώτο ημίχρονο. Νούμερο που μειώθηκε αισθητά στην επανάληψη (10 χωρίς να υπολογίζεται το μπάσιμο του Μάντζαρη στους 6 πόντους, στο οποίο οι "πράσινοι" επέτρεψαν δύο πόντους για λόγους διαχείρισης χρόνου και σκορ).
Ο Παναθηναϊκός στην επανάληψη συνέχισε να πιέζει και κατάφερε να προστατεύσει πιο αποτελεσματικά τη ρακέτα του. Ο Τσάβι Πασκουάλ επένδυσε στα κοντά (και πιο πιεστικά) σχήματα και κατόρθωσε πολλές φορές να μπλοκάρει τους γκαρντ του Ολυμπιακού. Μοιραία αυτό που ρίσκαραν οι "πράσινοι" ήταν τα περιφερειακά σουτ, μόνο που οι Πειραιώτες ήταν αρκετά εύστοχοι ακόμη και σε δύσκολες προσπάθειες (Αγραβάνης, Γκριν, Πρίντεζης) και έμειναν έτσι μες στο παιχνίδι. Τα εύστοχα τρίποντα, όμως, είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, γιατί από πίσω κρύβεται η συμμετοχή του Μάντζαρη και του Ουότερς. Και οι δύο όταν χρειάστηκαν ήταν αρκετά επιθετικοί στο καλάθι, πολύ περισσότερο από ότι είναι συνήθως. Έτσι κατάφεραν να αποκρούσουν την πίεση του Παναθηναϊκού, να δημιουργήσουν ρήγμα και να βάλουν τους "πράσινους" σε διαδικασία περιστροφών.
Σκορ από τους χειριστές
Ο Ολυμπιακός ευστόχησε σε 10 τρίποντα (40%), ενώ αντίθετα οι γηπεδούχοι είχαν 8 εύστοχα και 53%. Για ακόμη μια φορά η τακτική του Ολυμπιακού ήταν η ίδια: να μεταφέρει το παιχνίδι στους χειριστές και να απαγορεύσει το drive-and-kick παιχνίδι του Παναθηναϊκού, δηλαδή φάσεις που ένας παίκτης διεισδύει τραβάει την άμυνα πάνω του και με μια πάσα έξω βρίσκει αμαρκάριστο συμπαίκτη του για σουτ. Με αυτόν τον τρόπο, αλλά και με την πολύ καλή άμυνα τους στα screen μακριά από τη μπάλα κράτησαν τον Παναθηναϊκό στις 15 μόλις "τρίποντες" προσπάθειες, εκ των οποίων ελάχιστες ήταν σε συνθήκες spot-up. Και από αυτές θα πρέπει να εξαιρεθούν ορισμένες τραβηγμένες (μακρινές ή μαρκαρισμένες) του Κένι Γκάμπριελ και φάσεις στον αιφνιδιασμό όπως το τρίποντο του Φελντέιν στο πρώτο δεκάλεπτο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το "τριφύλλι" να χάσει ένα από τα όπλα του, αλλά και να βγουν εκτός παιχνιδιού παίκτες που περιμένουν τέτοιες φάσεις για να σκοράρουν, όπως είναι ο Κρις Σίνγκλετον, ο Τζέιμς Φελντέιν, αλλά και παίκτες που δεν έπαιξαν όπως ο Αντώνης Φώτσης.
Το ρίσκο που παίρνει ο Ολυμπιακός είναι να "παίζει" με το σκοράρισμα των χειριστών και όχι στην δημιουργία τους. Για του λόγου το αληθές ο Παναθηναϊκός είχε 10 ασίστ στο ΣΕΦ και μόλις 11 στο ΟΑΚΑ παρότι σκόραρε 84 πόντους. Με την τριάδα των γκαρντ να έχει μόλις 6. Όπως έκανε και στο πρώτο παιχνίδι, όταν προτίμησε να βλέπει τον Τζέιμς, τον Καλάθη και τον Παππά να εκτελεί. Στο ΣΕΦ οι τρεις χειριστές είχαν 11 πόντους με 4/22 σουτ, ενώ στο ΟΑΚΑ σκόραραν 38 με 9/16 σουτ. Αυτός ήταν και ο τρίτος άξονας στο παιχνίδι του "τριφυλλιού", ο τρίτος αλλά εξίσου βασικός λόγος που πήρε θετικό αποτέλεσμα σε σχέση με τον πρώτο τελικό. Οι άλλοι δύο είναι η παρουσία του Μπουρούση στο 2ο ημίχρονο και η πίεση στη μπάλα.
Η συνέχεια στο ΣΕΦ
Είναι δεδομένο ότι πλέον την πίεση την έχει ο γηπεδούχος, όπως ισχύει σε αυτές τις περιπτώσεις. Και το έργο που θα δούμε δεν θα είναι πολύ διαφορετικό. Ο Ολυμπιακός θα προσπαθήσει ακόμη μια φορά να περιορίσει τα τρίποντα του Παναθηναϊκού και θα επιχειρήσει να κερδίσει τη μάχη της ρακέτας, που εξελίσσεται σε καθοριστική. Ο Μιλουτίνοφ παραμένει ο παίκτης κλειδί για τους Πειραιώτες, ειδικά όσο ο Πρίντεζης δεν θυμίζει τον παλιό καλό εαυτό του στο low-post. Από την άλλη οι "πράσινοι" εξακολουθούν να ποντάρουν στον Μπουρούση και θα εύχονται την καλή ημέρα των χειριστών και του Ρίβερς για να μπορέσουν χάρις σε ατομικές φάσεις να ανεβάσουν το σκορ, γνωρίζοντας το μειονέκτημα που έχουν στο σετ παιχνίδι, αλλά και τη λογική που λέει ότι δύσκολα θα βρουν ξανά 16 πόντους στο transition σε εκτός έδρας παιχνίδι.
Το μεγάλο ερωτηματικό παραμένει, βέβαια, ο Βασίλης Σπανούλης. Η απουσία ενός παίκτη, ακόμη και του μεγαλύτερου πρωταγωνιστή, λειτουργεί συνήθως ευεργετικά για μια ομάδα για ένα ή το πολύ δύο παιχνίδια, αλλά στη συνέχεια επιβαρύνει όσους επιφορτίζονται μεγαλύτερο βάρος και καταλήγει να ξεγυμνώνει αδυναμίες. Το θέμα οπότε δεν είναι μόνο το αν θα παίξει ο 35χρονος γκαρντ, αλλά και σε τι κατάσταση θα βρίσκεται.