Η Εθνική ομάδα ολοκλήρωσε την προετοιμασία της για το Ευρωμπάσκετ με τρεις νίκες στο τουρνουά Ακρόπολις . Παλαιότερα η συγκεκριμένη διοργάνωση αποτελούσε την πρόβα τζενεράλε για την "επίσημη αγαπημένη", φέτος όμως ήταν κάτι διαφορετικό. Ήταν ουσιαστικά τα αποκαλυπτήρια της Εθνικής που θα δούμε στο Ζάγκρεμπ και στη Λιλ.

Τα προηγούμενα φιλικά σε Ξάνθη, Κωνσταντινούπολη και Βέλγιο δεν είχαν καμία σχέση με τα παιχνίδια που έγιναν στο ΟΑΚΑ. Από πολλές απόψεις, όπως η σταθερή 12άδα, το ψηλό σχήμα, το συγκεκριμένο rotation, η βελτίωση της χημείας μέσω της τριβής από προπονήσεις και παιχνίδια, οι αγωνιστικές συνθήκες. Στο Ακρόπολις είδαμε ελάχιστα πειράματα και δοκιμές. Είδαμε επί της ουσίας την ομάδα που θα πέσει στη μάχη του Ευρωμπάσκετ.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η Εθνική μας παρουσιάστηκε βελτιωμένη σε πολλούς τομείς του παιχνιδιού. Φάνηκε πιο "κουρδισμένη" σε σχέση με την Ξάνθη. Μπορεί αυτό να μην αποτυπώθηκε με υψηλά σκορ στην επίθεση (εξαίρεση το παιχνίδι με την Ολλανδία), ωστόσο, η καλύτερη επιθετική λειτουργία στο μισό γήπεδο ήταν εμφανής. Πλέον υπήρχαν πιο ξεκάθαρες δημιουργίες, λιγότερες ντρίμπλες, περισσότερες πάσες. Ενδεχομένως να υπήρχε και η αριθμητική αποτύπωση αυτής της καλύτερης εικόνας, αν η Εθνική α) σούταρε καλύτερα β) διατηρούσε καλύτερο ρυθμό για μεγαλύτερο διάστημα.

Το κομμάτι του ρυθμού είναι πολύ σημαντικό στο σύγχρονο μπάσκετ. Και στα δύο φιλικά είδαμε την Ελλάδα να ξεκινάει καλά παίζοντας με ένα συγκεκριμένο σχήμα. Το δίδυμο των φόργουορντ Αντετοκούνμπο-Πρίντεζη δίνει ένα τεράστιο αβαντάζ στην ομάδα στο ανοιχτό γήπεδο. Κι ήταν ξεκάθαρο ότι κάθε φορά που το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα ήταν αποτελεσματικό στην άμυνα, έβρισκε ρυθμό στην επίθεση, όχι μόνο μέσω εύκολων πόντων στο transition, αλλά και στο πέντε-εναντίον-πέντε. Αυτό που δεν κατάφερνε να κάνει είναι να διατηρήσει αυτόν τον ρυθμό για πολύ μεγάλο διάστημα.

Για παράδειγμα; Κόντρα στην Τουρκία η Εθνική παίζοντας αποφασιστικά απέναντι στην πίεση των αντιπάλων (που έπαιξαν το ίδιο χαρτί που τους χάρισε τη νίκη στο φιλικό της Πόλης) πέτυχε 29 πόντους στο πρώτο δεκάλεπτο. Και είχε 19 στα δύο επόμενα και 33 ως το τέλος του παιχνιδιού. Το οποίο μπορεί να μεταφραστεί και μέσω των ασίστ: 9 στο πρώτο δεκάλεπτο, μόλις 7 στα υπόλοιπα τρία. Αυτό είναι ένα δείγμα του ποιοτικού μπάσκετ που μπορεί να παίξει η ομάδα. Αποτυπώνει το "ψηλό της ταβάνι".

Μια ομάδα που μπορεί να βγάλει αυτή τη φάση:

ή αυτή τη φάση

Αλλά μπορεί ξαφνικά να κάνει και αυτό:

Το ότι καταφέρνει να παίξει τέτοιο ολοκληρωτικό μπάσκετ, έστω και κατά διαστήματα, είναι ένα καλό νέο. Δείχνει ότι η Ελλάδα μπορεί. Επίσης δείχνει πως αν καταφέρει να επιμηκύνει τη διάρκεια του "καλού μπάσκετ" μπορεί να κυριαρχήσει έναντι οποιουδήποτε αντιπάλου. Και ίσως πρέπει να κρατήσουμε τα λόγια του Φώτη Κατσικάρη, ο οποίος γνωρίζοντας το μικρό διάστημα που είχε τη δυνατότητα να προετοιμάσει την ομάδα, είχε πει από την αρχή ότι η Εθνική δεν θα είναι στο 100% στο πρώτο ματς, αλλά θα πλησιάζει σ' αυτό το επίπεδο όσο κυλούν τα παιχνίδια. Να περιμένουμε, δηλαδή, μια ομάδα που θα βελτιώνεται διαρκώς.

Τα δύο φιλικά με Τουρκία και Λιθουανία ήταν συνολικά δύο πολύ καλά τεστ. Το πρώτο απέναντι σε μια σκληρή αμυντική ομάδα και το δεύτερο απέναντι σε έναν αντίπαλο που επίσης της έβαλε προβλήματα μέσω των ριμπάουντ. Δύο ματς που κρίθηκαν στο τέλος. Δύο ματς που η Εθνική δεν πετούσε φλόγες στην επίθεση. Δύο ματς που "έδειξαν" επί της ουσίας τα πλάνα του Φώτη Κατσικάρη:

• Ο Αντετοκούνμπο θα παίζει κατά κύριο λόγο στο "3". Μετά το τέλος του ματς ο ομοσπονδιακός προπονητής ανέφερε ότι "θα χρησιμοποιούμε το σχήμα που ταιριάζει στον εκάστοτε αντίπαλο", αλλά ήταν φανερή η διάθεση του να περάσει στον Αντετοκούνμπο στη θέση του σμολ-φόργουορντ. Έτσι εκμεταλλεύεται τα μις-ματς του απέναντι στα άλλα "3άρια", τον συνδυάζει με τον φορμαρισμένο Πρίντεζη, βελτιώνει τις αποστάσεις της ομάδας και ουσιαστικά καλύπτει το κενό του Κώστα Παπανικολάου που ψάχνει με τη σειρά του να βρει ρυθμό.

Ό 21χρονος φόργουορντ απέδειξε εμπράκτως πως είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο για την Εθνική. Και ένα πολύ σημαντικό γρανάζι. Όχι μόνο επειδή έκανε ατομικό ρεκόρ (22 πόντοι) με την Ολλανδία. Αλλά επειδή μπορεί να έχει ένα καταλυτικό ρόλο, παρόμοιο για παράδειγμα με αυτόν που είχε ο Κιριλένκο στην ΤΣΣΚΑ και στην Εθνική Ρωσίας. Είναι ένας παίκτης που από μόνος του αλλάζει τα νούμερα των κατοχών για τις δύο ομάδες: παίρνει ριμπάουντ σε άμυνα και επίθεση, κρύβει και αλλοιώνει πάσες, κάνει κοψίματα, σπρώχνει την ομάδα στον αιφνιδιασμό, κερδίζει φάσεις πάνω από τη στεφάνη. Η παρουσία του από μόνη της δίνει στην ομάδα 10 με 15 έξτρα μπάλες, ανεξαρτήτως των πόντων που θα πετύχει.

Παράλληλα η αμυντική του ικανότητα να μαρκάρει όλες σχεδόν τις θέσεις διευκολύνει κατά πολύ τακτικά το προπονητικό τιμ, ότι και αν θελήσει να κάνει στο παρκέ. Παράλληλα οι δικές του καλές άμυνες, πχ ένα κόψιμο ή ένα κλέψιμο από μόνο του μεταφράζεται σε ένα εύκολο καλάθι στον αιφνιδιασμό. Δύο πόντοι για παράδειγμα που μπορούν να κάνουν τη διαφορά σε ένα κλειστό παιχνίδι, όπως έγινε με την Τουρκία.

Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Από τι στιγμή που η Εθνική δεν έχει στηθεί ως μια τυπική Pick-n-Roll ομάδα, δεν είναι σύμπτωση ότι ο χρόνος του Αντετοκούνμπο αυξάνεται συνεχώς. Ο όρος "ομάδα του Γιάννη" είναι άδικος για τους υπόλοιπους, αλλά και τον ίδιο. Θα λέγαμε, όμως, ότι είναι μια ομάδα που προσπαθεί να παίξει το μπάσκετ του Γιάννη. Να αποτυπώσει στην ταυτότητα της πολλά από τα χαρακτηριστικά του. Να τα κάνει σημαία. Όχι κακή ιδέα αφού μιλάμε για έναν παίκτη 21 ετών.

Το έχει κερδίσει με την απόδοση του. Θέλετε αριθμητική απόδειξη; Η εικόνα του απέναντι στην Τουρκία. Με αυτόν στο παρκέ η Ελλάδα σκόραρε 51 πόντους και δέχτηκε 38. Χωρίς αυτόν το αντίστοιχο σκορ ήταν 11-20.

• Το rotation, οι χρόνοι/ρόλοι δηλαδή των παικτών έγινε ξεκάθαρο. Ο Καϊμακόγλου και ο Μάντζαρης θα αποτελούν τον 11ο και τον 12 παίκτη της ομάδας, τον 5ο ψηλό και τον 5ο γκαρντ αντίστοιχα. Ο Μπορούσης με τον Κουφό θα μοιράζονται το χρόνο στο "5" και ο Καλάθης θα παίζει κατά κύριο ρόλο παρτερνέρ του Σπανούλη, με τον Ζήση και τον Σλούκα να παίζουν συχνά ταυτόχρονα στο παρκέ.

Το μόνο που δεν έχει αποκρυσταλλωθεί ακόμη είναι το ποιο θα είναι το σχήμα που θα τελειώνει τα παιχνίδια. Κόντρα στην Τουρκία χρησιμοποιήθηκε το: Καλάθης-Σπανούλης-Αντετοκούνμπο-Πρίντεζης-Κουφός και στη συνέχεια όταν η Εθνική χαμήλωσε το σχήμα για να διαχειριστεί την (μικρή) υπέρ της διαφορά έπαιξε με το Καλάθης-Σπανούλης-Ζήσης-Αντετοκούνμπο-Κουφός, χρησιμοποιώντας δηλαδή τρία γκαρντ. Αντίστοιχα με την Λιθουανία προτιμήθηκε το Καλάθης-Ζήσης-Αντετοκούνμπο-Πρίντεζης-Μπουρούσης, με την ιδιαιτερότητα όμως ότι ο Σπανούλης είχε δεχτεί χτύπημα στο κεφάλι, είχε πάει στα αποδυτήρια και δεν επέστρεψε.

Οπότε προκύπτει ότι θέλει να "χωρέσει" τον Καλάθη (για καλή άμυνα στη μπάλα) και τους έμπειρους Ζήση-Σπανούλη, να έχει τον Αντετοκούνμπο που καλύπτει όλες τις τρύπες και έναν εκ των δύο σέντερ.

• Οι επιθετικοί άξονες παραμένουν οι PnR φάσεις του Σπανούλη, το post-up παιχνίδι του Πρίντεζη κατά κύριο λόγο και κατά δεύτερο του Περπέρογλου, του Μπουρούση, αλλά και του Αντετοκούνμπο ως "3", τα παιχνίδια με screen που λατρεύει ο Κατσικάρης, (screen-the-screener) και τα PnR για τους άλλους χειριστές (Ζήση, Σλούκα, Καλάθη). Η Ελλάδα κατά κύριο λόγο επιλέγει να "χτυπάει" νωρίς στην επίθεση και από εκεί να βασίζεται στο διάβασμα των παικτών για να βρει την καλύτερη φάση, δείχνοντας έτσι τη διάθεση της να παίξει ακόμη πιο γρήγορο μπάσκετ.

• Παράλληλα φάνηκαν οι βασικές αμυντικές αντιμετωπίσεις στο PnR (hedge-out απέναντι σε καλούς σουτέρ όπως ο Ντίξον, η βασική αντιμετώπιση με τον ψηλό να μένει μέσα, αλλά και αλλαγές ειδικά με τον Αντετοκούνμπο στο "3"), η διάθεση να προστατευτεί η ρακέτα, η εντολή όλοι οι παίκτες να χρησιμοποιούν τα χέρια τους είτε βρίσκονται στη μπάλα, είτε βρίσκονται μακριά από αυτή. Και απέναντι στην Τουρκία και απέναντι στη Λιθουανία η Ελλάδα πήρε πολύ καλό βαθμό αμυντικά, παρά την κούραση που είχε αρχίσει να συσσωρεύεται από τα συνεχόμενα παιχνίδια.

Το ερωτηματικό των τριών πόντων

Κοινό σημείο των δύο τελευταίων αγώνων της Εθνικής δεν ήταν μόνο η καλή άμυνα. Ήταν και τα χαμηλά ποσοστά στα σουτ. Η Εθνική μας ομάδα γενικότερα κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας της (με εξαίρεση ίσως το ματς με τη Βοσνία) δεν σούταρε καλά. Και το τρίποντο εξελίσσεται σε έναν καθοριστικό παράγοντα στο σύγχρονο μπάσκετ. Παράδειγμα; Τα σημεία που ευστοχούσε ο Ζήσης σε 2-3 συνεχόμενα σουτ και το σκορ άνοιγε αυτόματα.

Από τη μια βλέπουμε δύο καλούς spot σουτέρ (Μάντζαρης, Καϊμακόγλου) να παίζουν λιγότερο και από την άλλη βασικούς παίκτες να μην έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό το σουτ (Καλάθης, Αντετοκούνμπο). Το ότι δεν υπάρχει "κλασσικός σουτέρ" είναι μια παλιομοδίτικη θεωρία που πλέον πάει περίπατο. Η ύπαρξη ενός και μόνο σουτέρ δεν σημαίνει ότι η ομάδα ξαφνικά θα αυξήσει τα ποσοστά της, καθώς πλέον οι άμυνες είναι αυτές που έχουν τον πρώτο ρόλο και πολλές φορές κατευθύνουν τη μπάλα σε συγκεκριμένους παίκτες για να εκτελέσουν αυτοί, αποκλείοντας με άλλα λόγια τους εύστοχους παίκτες.

Το θετικό είναι ότι υπάρχουν παίκτες που έχουν καλά ποσοστά. Και υπάρχουν και παίκτες που θεωρούνται clutch, βάζουν δηλαδή αυτά που οι φίλαθλοι συχνά αποκαλούν "μεγάλα σουτ". Η λίστα είναι μακρά: Σπανούλης, Σλούκας, Ζήσης, Πρίντεζης, Περπέρογλου. Σ' αυτούς πρέπει να προσθέσουμε τον Μάντζαρη που πέρσι στην Ευρωλίγκα για παράδειγμα είχε 1.558 πόντους ανά κατοχή στις αμαρκάριστες catch-n-shoot φάσεις. Απόδοση που θεωρείται πολύ καλή και τον φέρνει στην 24η θέση της λίστας (Νο18 μεταξύ των γκαρντ), με τη διαφορά ότι έχει πάρει τις περισσότερες τέτοιες φάσεις από οποιονδήποτε παίκτη βρίσκεται σε παραπάνω θέση. Ο Καϊμακόγλου που με εξαίρεση την περσινή χρονιά σουτάρει πάνω από 35% στο τρίποντο, αλλά και τον Κώστα Παπανικολάου, που αποτελεί τον ορισμό του streacky σουτέρ. Του παίκτη δηλαδή που αν βρει ρυθμό μπορεί να τα βάλει όλα, όπως έκανε κατά περιόδους στον Ολυμπιακό.

Οπότε μπορεί το χαμηλό ποσοστό στο τρίποντο στα φιλικά να προβληματίζει, αλλά σε καμία περίπτωση δεν φοβίζει. Όπως έχει αναφερθεί πολλές φορές το αληθινό πρόβλημα είναι να μην έχεις την ικανότητα ή το ταλέντο. Όταν "μπορείς", τότε εξαρτάται από σένα.