Ούντο στον εχθρό σου

Σκέφτεσαι μπάσκετ και άρχοντα των δαχτυλιδιών και το μυαλό πάει αυτόματα στον Ζέλικο Ομπράντοβιτς. Μπορεί να έχουν περάσει χρόνια από την κινηματογραφική μεταφορά των βιβλίων του Τόλκεν, αλλά οι παρομοιώσεις δεν παλιώνουν ποτέ. Ειδικά όταν θυμίζουν τόσο έντονα τη μονομαχία του Παναθηναϊκού και της Φενέρμπαχτσε, που μπορεί κάλλιστα να μεταφραστεί στην τριλογία. Στο πρώτο παιχνίδι είδαμε τους "Δύο Πύργους" (Ούντο - Βέσελι), το αν θα δούμε στη συνέχεια το τρίτο βιβλίο, "Την Επιστροφή του Βασιλιά", μένει να το μάθουμε από την αντίδραση του ίδιου του Παναθηναϊκού.

Αφήνοντας τον αγαπημένο Γκίμλι στην ησυχία του, είδαμε το "τριφύλλι" να πετάει μέσα σε ένα ημίχρονο, αυτό που κέρδισε με κόπο στο τέλος της κανονικής περιόδου, το πλεονέκτημα έδρας. Πλέον βρίσκεται πίσω στη σειρά (0-1) κόντρα στην ομάδα του Ζέλικο Ομπράντοβιτς και θα πρέπει να κάνει break στην Κωνσταντινούπολη (εκεί που δεν έχει κερδίσει τα τελευταία χρόνια την Φενέρ) για να πάρει την πρόκριση για το φάιναλ-φορ.

Πριν την αναλυτική καταγραφή των όσων είδαμε στο πρώτο ματς, θα πρέπει να υπολογίσουμε τι σημαίνει αυτό το 0-1 με βάση την ιστορία των προημιτελικών της Euroleague. Να αναφερθεί ότι από το 2009, όταν καθιερώθηκαν οι best-of-five σειρές, μόνο μια ομάδα που είχε πλεονέκτημα έδρας και έχασε το πρώτο παιχνίδι κατόρθωσε να προκριθεί. Αυτή ήταν η Μπαρτσελόνα (του Πασκουάλ) το 2009, πριν από 8 χρόνια δηλαδή, απέναντι στην Μπασκόνια. Στο μεταξύ από το 2012 μόνο μια ομάδα που έχει χάσει το πρώτο ματς έχει κατορθώσει να περάσει. Αυτός ήταν ο Ολυμπιακός, τη σεζόν 2014-15, όταν έχασε στη Βαρκελώνη, αλλά έκανε το break στο δεύτερο παιχνίδι και εντέλει προκρίθηκε επί της Μπαρτσελόνα (του Πασκουάλ) με 3-1, χάρις στο τρίποντο του Γιώργου Πρίντεζη.

Προϊστορίας συνέχεια: ο Παναθηναϊκός δεν έχει κερδίσει την Φενέρ του Ομπράντοβιτς στην Κωνσταντινούπολη, κάτι που θα πρέπει να κάνει για πρώτη φορά, επαναλαμβάνοντας το αντίστοιχο κατόρθωμα του "Ζοτς" που δεν είχε κερδίσει ποτέ στην Αθήνα τον Παναθηναϊκό. Και σαν να μην έφτανε αυτό το "τριφύλλι" καλείται να γίνει η πρώτη ομάδα που αποκλείει τον Σέρβο προπονητή από προημιτελική σειρά τα τελευταία 10 χρόνια. Η μοναδική χρονιά που η ομάδα του αποκλείστηκε στους "8" ήταν το 2006 και ο "θύτης" ήταν η Μπασκόνια.

Στα του παιχνιδιού, προκειμένου να αναλύσουμε τα όσα διαδραματίστηκαν στο ΟΑΚΑ, θα πρέπει να χωρίσουμε το παιχνίδι σε τρία διαφορετικά κομμάτια: στο πρώτο δεκάλεπτο, στο δεύτερο δεκάλεπτο και στο δεύτερο ημίχρονο.

Το "πάλι καλά" πρώτο δεκάλεπτο του Παναθηναϊκού

Είναι σύνηθες. Η καυτή έδρα πολλές φορές μέχρι να δώσει την απαιτούμενη ώθηση, προσθέτει νευρικότητα στον γηπεδούχο. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση του Παναθηναϊκού, οι παίκτες του οποίου έπρεπε να διαχειριστούν τον ενθουσιασμό του κόσμου. Ξεκίνησαν, όμως, νευρικά κάτι που φαίνεται από τους αντίστοιχους δείκτες: δύο χαμένες βολές, τρία λάθη, δύο τάπες κατά. Βιαστικές επιλογές, κακές εκτελέσεις.

Η Φενέρμπαχτσε κατόρθωσε όχι μόνο να πάρει μια διαφορά 8 πόντων, αλλά να βγάλει και από το παιχνίδι τον παράγοντα "Σίνγκλετον" με δύο φάουλ. Το πόσο καθοριστικό θεωρεί τον συγκεκριμένο παίκτη ο Ζέλικο Ομπράντοβιτς φαίνεται από το γεγονός ότι αποφάσισε να ξεκινήσει τον defensive stopper της ομάδας του, τον Κάλινιτς στο "4" ακριβώς για να αναλάβει το μαρκάρισμα του. Και ο Σέρβος εξελίχθηκε συνολικά σε παίκτη-κλειδί. Βλέποντας την άμυνα του Πασκουάλ να ρισκάρει απέναντι του δίνοντας του το σουτ, εκείνος ξεκίνησε ζεστός με δύο εύστοχα τρίποντα και ένα κερδισμένο φάουλ σε close-out (από τον Σίνγκλετον). Η δική του ορμή έδωσε αυτοπεποίθηση στους Τούρκους, που δεν κατάφεραν ωστόσο να διατηρήσουν το προβάδισμα, παρά το παραγωγικό τους παιχνίδι. Το εντυπωσιακό στοιχείο της καλής λειτουργίας των φιλοξενούμενων είναι το γεγονός ότι όλοι οι πόντοι τους (και οι 16) προήλθαν από ασίστ.

Ο Παναθηναϊκός, με πρωταγωνιστή τον Γιάννη Μπουρούση, αντέδρασαν και έκλεισαν το πρώτο δεκάλεπτο στο -1 (15-16). Κάτι τέτοιο είναι πολύ σημαντικό, διότι οι "πράσινοι" κατόρθωσαν σε ένα διάστημα στο οποίο δεν ήταν καλοί, να βρίσκονται πολύ κοντά στο σκορ.

Το ξέσπασμα του δεύτερου δεκαλέπτου

Στη δεύτερη περίοδο το σχήμα με τον Μπουρούση το "5" και τους Τζέιμς-Παππά-Ρίβερς απέδωσε καρπούς για τους "πράσινους". Ο διεθνής σέντερ έδεσε την άμυνα του Παναθηναϊκού και αναχαίτισε κάθε προσπάθεια των Τούρκων να τον εκθέσουν σε καταστάσεις pick-n-roll. Στα 13 λεπτά που αγωνίστηκε στο πρώτο ημίχρονο δέχτηκε μόνο 2 πόντους (από τον Μπογκντάνοβιτς) και μ' αυτόν στο παρκέ ο Παναθηναϊκός έτρεξε ένα επιμέρους 27-7. Το προσωπικό του +/- δηλαδή ήταν +20. Εντυπωσιακό! Ο Μπουρούσης κυριάρχησε στα ριμπάουντ, αποτέλεσε σημείο αναφοράς στο low-post (2 πόντοι, 1 ασίστ, αλλά και ανισορροπία στην αντίπαλη άμυνα), έβαλε τα χέρια του για να κλέψει μπάλες και να κόψει σουτ αντιπάλων. Επί της ουσίας ήταν ο ένας από τους δύο βασικούς παράγοντες που άλλαξε εντελώς η εικόνα του αγώνα. Και ενδεχομένως αυτό να συμβαίνει σε όλη τη σειρά. Κι αυτό γιατί είναι το μοναδικό μεγάλο κορμί των δύο ομάδων, αυτός που αλλάζει τις ισορροπίες (και για τις δύο ομάδες) μπρος-πίσω.

Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας ήταν οι προσωπικές φάσεις των περιφερειακών. Στο δεύτερο δεκάλεπτο οι "πράσινοι" πήραν 20 προσωπικούς πόντους. Είτε καθαρές φάσεις ένας-εναντίον-ενός, είτε δύσκολα μαρκαρισμένα σουτ, όπως οι 8 πόντοι off screen του Ρίβερς, που ήρθαν όμως υπό πίεση αντιπάλου. Είναι ένα πολύ μεγάλο νούμερο αν το βγάλουμε από τους 27 συνολικά πόντους που σκόραραν οι γηπεδούχοι. Οι υπόλοιποι 7 ήρθαν από τον Μάικ Τζέιμς, που τροφοδοτήθηκε δύο φορές από τον Καλάθη και μια φορά μετά από επιθετικό ριμπάουντ και πάσα του Ρίβερς γράφοντας το σκορ του ημιχρόνου (42-28).

Κρίσιμο επίσης ήταν το διάστημα στο οποίο ο Έκπε Ούντο πήρε ανάσες. Ο Ομπράντοβιτς τον απέσυρε για λίγο στο 27-23, αλλά τον επανέφερε άρον-άρον τρία λεπτά αργότερα, καθώς οι "πράσινοι" είχαν τρέξει ένα σερί 8-0 και είχαν ξεφύγει με διψήφια διαφορά, που έφτασε στους 14 πόντους (και εν συνεχεία στους 16 στην έναρξη της τρίτης περιόδου). Να το δούμε και μεμονωμένα; Σ' αυτό το δεκάλεπτο - το μοναδικό που κέρδισε ο Παναθηναϊκός - οι παίκτες του Πασκουάλ είχαν 5/6 τρίποντα, 1 μόλις λάθος, υποχρεώνοντας παράλληλα τη Φενέρ να δώσει 5 φορές τη μπάλα, την ώρα που είχε συνολικά 4 στο δεύτερο μέρος.

Το ημίχρονο του Ούντο

Στο δεύτερο ημίχρονο η εικόνα του αγώνα άλλαξε εντελώς. Καθοριστικό ρόλο σ' αυτό έπαιξε η επιλογή του Ζέλικο Ομπράντοβιτς να ποντάρει στο καλό του σχήμα, αυτό με τους δύο ψηλούς. Οι Γιαν Βέσελι και Έκπε Ούντο έπαιξαν κάτι παραπάνω από 3 λεπτά στο πρώτο ημίχρονο, αλλά παρέμειναν σχεδόν όλο το δεύτερο ημίχρονο μαζί. Έβγαλαν τα πρώτα 15 λεπτά χωρίς να γίνει κάποιος από τους δύο αλλαγή και ενώ προηγουμένως είχαν ανατρέψει μια διαφορά 16 πόντων, χάρις στην επιβλητική τους αμυντική παρουσία.

Ο Έκπε Ούντο ήταν ο άνθρωπος που άλλαξε όλες τις ισορροπίες. Μπορεί να φαντάζει υπερβολικό για έναν παίκτη που είχε μόλις 8 πόντους και 2 ριμπάουντ, ωστόσο, η εμφάνιση του ήταν η πιο επιβλητική που έχει κάνει ψηλός παίκτης τα τελευταία χρόνια σε προημιτελικά της Euroleague. Ακόμη και μετά από τη "σβηστή" για τα δικά του δεδομένα κανονική περίοδο, ο σέντερ της Φενέρ ήταν έτοιμος να κυριαρχήσει στα playoffs. Πόσο καλός ήταν; Στο δεύτερο ημίχρονο πήρε μέρος σε 18 αμυντικές φάσεις, είτε σε άμυνα στο low-post, είτε σε pick-n-roll, είτε σε ένας-ένας μετά από αλλαγή. Έβγαλε τις 16 και δέχτηκε συνολικά μόλις 4 πόντους, δύο "σκοτωμένα" σουτ από Ρίβερς και Τζέιμς.

Παράλληλα στην επίθεση η συνεργασία του με τον Γιαν Βέσελι απέδωσε 8 πόντους για τη Φενέρ, κάνοντας μεγάλη ζημιά στον Παναθηναϊκός απαντώντας με short roll και καλό διάβασμα στην επιθετική (hedge-out) άμυνα των "πρασίνων".

Ο Ούντο και ο συνδυασμός του με τον Βέσελι που όπως και ο Κάλινιτς είχαν έντονη αμυντική παρουσία, ήταν ο ένας λόγος που η Φενέρ δέχτηκε μόλις 16 πόντους στο δεύτερο ημίχρονο, υποχρεώνοντας τον Παναθηναϊκό να ισοφαρίσει το αρνητικό του ρεκόρ (16 πόντους είχαν σκοράρει πέρσι στη Βαρκελώνη σε παιχνίδι κανονικής περιόδου). Ο άλλος λόγος ήταν η πολύ βελτιωμένη άμυνα που έπαιξαν οι παίκτες του Ομπράντοβιτς στα σκριν μακριά από τη μπάλα. Έβαλαν το κορμί τους, έπαιξαν "κόντρα" στην κίνηση του Ρίβερς (κατά κύριο λόγο) και δεν επέτρεψαν ούτε έναν πόντο στον αριστερόχειρα Αμερικανό, ο οποίος αντίθετα είχε σκοράρει 8 στο 2ο δεκάλεπτο μόνο από αυτή τη συνθήκη.

Ευχή και κατάρα

Ο Σάτσελ Πέιτζ, ο κορυφαίος πίστερ στην ιστορία του αμερικάνικου μπέιζμπολ, είχε πει ότι "μην προσεύχεσαι όταν βρέχει, αν δεν προσεύχεσαι όταν έχει ήλιο". Μια φράση που ταιριάζει απόλυτα στην αντιμετώπιση των φιλάθλων στο παιχνίδι του Παναθηναϊκού. Το on-ball παιχνίδι, τα ξεσπάσματα από προσωπικές φάσεις και το τρίποντο είναι χαρακτηριστικά του παιχνιδιού των "πρασίνων", για πολλούς και διάφορους λόγους που έχουν αναλυθεί εις βάθος από την αρχή της χρονιάς. Προσοχή: είναι χαρακτηριστικά, δεν είναι απαραίτητα αδυναμίες. Γιατί πολλές φορές όταν όλα αυτά κλικάρουν, τότε μετατρέπονται σε πλεονέκτημα. Επομένως δεν μπορούμε να βλέπουμε μόνο τη μια όψη του νομίσματος, αδιαφορώντας για την άλλη. Ο τρόπος παιχνιδιού του, που προκύπτει περισσότερο από ανάγκη και όχι από επιλογή, είναι ταυτόχρονα ευχή και κατάρα.

Όπως ο Παναθηναϊκός εκμεταλλεύτηκε αυτά τα στοιχεία για να ξεφύγει στο δεύτερο δεκάλεπτο (27 πόντοι, 5/6 τρίποντα, 20 προσωπικοί πόντοι), έτσι εγκλωβίστηκε στο παιχνίδι του "σουτ μετά από ντρίμπλα" στο δεύτερο δεκάλεπτο. Τα σουτ (του Τζέιμς και του Καλάθη κατά κύριο λόγο) δεν μπήκαν και ο Παναθηναϊκός έδειχνε αδύναμος να αντιδράσει, κάτι που έχει συμβεί πολλές φορές με στη σεζόν. Όχι, όμως, ότι ο Τσάβι Πασκουάλ από τον πάγκο και η ομάδα του δεν προσπάθησε να αντιδράσει. Ο Καταλανός τεχνικός προσπάθησε να αλλάξει τις ισορροπίες χρησιμοποιώντας διαφορετικά σχήματα στην περιφέρεια, βάζοντας τον Μπουρούση στο "5" και τον Σίνγκλετον στο "4".

Τίποτα από αυτά όμως δεν έδειχνε να δουλεύει. Η τροφοδότηση του Μπουρούση στο post έγινε δύσκολη υπόθεση, λόγω της εξαιρετικής άμυνας της Φενέρ και επί της ουσίας δεν απέδωσε. Αντίστοιχα είχε μόνο σπασμωδικά αποτελέσματα η προσπάθεια για αλλαγή ρυθμού, ακόμη και πίεση σε όλο το γήπεδο. Σ' αυτό έπαιξε ρόλο η αντίδραση του αντιπάλου, που έκανε λίγα λάθη, προσεκτικές επιθέσεις και έστειλε περισσότερα σουτ στο διχτάκι, παρά στο σίδερο.

Όσο για τον παράγοντα τρίποντο; Αν και αναφέρεται στο τέλος, θα μπορούσε κάλλιστα αν υπογραμμίζεται στην αρχή, διότι η σημασία του είναι τεράστια. Η Φενέρμπαχτσε σε αυτό το πολύ κρίσιμο παιχνίδι είχε εξαιρετικά ποσοστά: 59% στο τρίποντο (7η καλύτερη επίδοση στην ιστορία των playoffs) και 13 εύστοχα (9η καλύτερη στην ιστορία των playoffs). Ο Μπογκντάνοβιτς από τη δική του μεριά είχε 5/6, αν και επί της ουσίας τη διαφορά την έκανε ο Νίκολα Κάλινιτς (4/6). Ο Σέρβος φόργουορντ θεωρείται κακός σουτέρ και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι για πρώτη φορά ευστόχησε με τη φανέλα της Φενέρ σε ευρωπαϊκό παιχνιδι σε περισσότερα από δύο τρίποντα, με τα 4 να αποτελούν ρεκόρ καριέρας για τον ίδιο στην Euroleague.

Οι Φενέρ στην επανάληψη βρήκε τρία τρίποντα (και 11 συνολικά πόντους) στον αιφνιδιασμό, στοιχείο που άλλαξε τις ισορροπίες σε ένα παιχνίδι που ως τότε είχε χαρακτηριστεί ως "μισού γηπέδου". Παράλληλα και οι Τούρκοι εξαργύρωσαν τους προσωπικούς πόντους των ποιοτικών παικτών τους, όπως έκανε ο Παναθηναϊκός στο πρώτο ημίχρονο. Το νόμισμα, όμως, στηρίχτηκε στην άλλη όψη. Ο Παναθηναϊκός που είχε πάρει 23 πόντους στο πρώτο μέρος από Τζέιμς-Ρίβερς, άντλησε 7 από το ίδιο δίδυμο στην επανάληψη, την ώρα που ο "Ζοτς" είδε τους παίκτες του να σκοράρουν 16 πόντους από τα λεγόμενα "μεγάλα" καλάθια, των Μπογκντανοβιτς και Ντίξον.

Μια τυπική περίπτωση του "παίζει και ο αντίπαλος". Η Φενέρ ήταν αυτή που είχε τις καλές στιγμές στην επίθεση, αυτή που κυκλοφόρησε καλύτερα τη μπάλα και αυτή που άπλωσε μια απροσπέλαστη κουρτίνα γύρω από τη στεφάνη της κερδίζοντας κατά κράτος τη μάχη στο πρώτο παιχνίδι.

Η σειρά έχει πολύ ζουμί ακόμα

Η σειρά πήγε στο 0-1. Αυτό σημαίνει πολλά, αλλά και τίποτα. Είναι δεδομένο ότι ο Παναθηναϊκός θα προσαρμόσει τα πλάνα του και ότι θα ετοιμάσει καινούργια τακτικά στοιχεία για το δεύτερο παιχνίδι. Είναι επίσης πολύ πιθανό βασικοί του παίκτες όπως ο Κρις Σίνγκλετον και ο Νικ Καλάθης να παίξουν διαφορετικό ρόλο στα υπόλοιπα ματς. Αυτό που μπορεί να δώσει όμως κουράγιο στον Παναθηναϊκό είναι η βολική θέση του αουτσάιντερ. Οι "πράσινοι" έχοντας αποτινάξει την δική τους πίεση και την έχουν μεταφέρει στο παρκέ μιας ομάδας, που έχει δείξει ότι από την αρχή της χρονιάς δυσκολεύεται να το διαχειριστεί.

Η Φενέρ, που όσο και να προσπαθεί με τις δηλώσεις του ο "Ζοτς" να αποτινάξει το βάρος του φαβορί, παίζει με τεράστια πίεση. Λόγω μπάτζετ και λόγω της διοργάνωσης του φάιναλ-φορ στην πόλη της. Αυτή η πίεση παραλίγο να συνθλίψει την Φενέρμπαχτσε, που είχε το χειρότερο εντός έδρας πρόσωπο από τις πρώτες 7 ομάδες της κανονικής περιόδου. Έπαιξε τα περισσότερα κλειστά παιχνίδια και έχασε ματς από ομάδες που αποκλείστηκαν όπως η Μακάμπι και η Ούνιξ Καζάν. Από την άλλη κέρδισε την ΤΣΣΚΑ, την Ρεάλ, τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό, τις τέσσερις ομάδες της τετράδας, αφενός με μεγάλη δυσκολία (πλην των "πρασίνων") και αφετέρου παίζοντας δυσκοίλια στα υπόλοιπα ματς που είχε το ξεκάθαρο φορτίο του "φαβορί" στους ώμους.

Κοινώς; Η Κωνσταντινούπολη είναι δύσκολη αποστολή, αλλά σ' αυτή την περίπτωση ο καλύτερος σύμμαχος του Παναθηναϊκού θα είναι το "πρέπει" που κάθεται ξανά στον πάγκο της Φενέρμπαχτσε. ΟΚ, προτρέχουμε, όμως γιατί το πραγματικά κρίσιμο παιχνίδι είναι -όπως πάντα- το επόμενο. Σημείωση: καμία ομάδα δεν γύρισε σειρά στην Euroleague από το 0-2.