Το φωτιά με φωτιά (όχι του Κιάμου, ούτε του Πέτγουεϊ) και η χρονική αλυσίδα του Ολυμπιακού. Τα τρία αμυντικά βήματα του Παναθηναϊκού και η προσπάθεια για αλλαγή, μέσω από τη video-ανάλυση.

Ο Δόκτωρ του μπάσκετ - όχι ο Τζούλιους Έρβινγκ, ο άλλος, ο Τζέιμς Νέισμιθ - όταν βρισκόταν στο νεκροκρέβατο του και ετοιμαζόταν να αποχαιρετήσει τον μάταιο τούτο κόσμο, έπιασε το χέρι της νοσοκόμας. Την πλησίασε και της ψιθύρισε με την τελευταία του πνοή: "αν έχεις γκαρντ, μην φοβάσαι τίποτα".

Τα διάσημα τελευταία λόγια του έμειναν στην ιστορία και έγιναν ουσιαστικά η εισαγωγή στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του μπάσκετ. Ή κάπως έτσι, τέλος πάντων.

Τίποτα από τα παραπάνω δεν είναι αλήθεια, αλλά αυτό δεν αλλάζει την ουσία. Πάμε ξανά: το μπάσκετ είναι άθλημα των κοντών ( να μην ξανακάνω το αστειάκι με τη σειρά του Κέβιν Σπέσι το... house of guards ), οπότε όταν οι γκαρντ είναι καλά, τότε η ομάδα είναι καλά. Το είδαμε στο ματς του Παναθηναϊκού, το είδαμε και στο ματς του Ολυμπιακού. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ο Παναθηναϊκός...

Πήρε τη νίκη που ήθελε. Και τη διαφορά. Έμεινε ζωντανός, αλλά όπως φαίνεται θα χρειαστεί και ένα διπλό για να μη σκέφτεται αποτελέσματα και να εξασφαλίσει την πρόκριση. Από εκεί και πέρα οι "πράσινοι" έδειξαν σημάδια ανάκαμψης. Η αλλαγή προπονητή έχει βελτιώσει τη ψυχολογία της ομάδας. Κι αυτό φαίνεται περισσότερο από στιγμές (και αντιδράσεις), παρά από το αποτέλεσμα.

Οι προσωπικές φάσεις του Διαμαντίδη και η εκτελεστική δεινότητα του Μάικ Μπράμος έκριναν ουσιαστικά το αποτέλεσμα στο ΟΑΚΑ, με τον Παναθηναϊκό να καταθέτει και πάλι την αμυντική του ταυτότητα, έστω και χωρίς τον παίκτη-κλειδί σε αυτή τη διαδικασία, τον Τζέιμς Γκιστ.

Τα τρία αμυντικά βήματα

Το πρώτο βήμα για την αμυντική επιτυχία του Παναθηναϊκού ήταν ότι ανέδειξε το μεγάλο πρόβλημα της Φενέρμπαχτσε/Ούλκερ στο "1". Ο ΜακΚάλεμπ ταλαιπώρησε τη μπάλα και τους συμπαίκτες του, αποδεικνύοντας ότι αν η ομάδα δεν στημένη πάνω στις συγκεκριμένες δυνατότητες του, μοιάζει με παίκτη της σειράς, ενώ ο Πιερ Τζάκσον ήταν καλύτερος (του ΜακΚάλεμπ), αλλά όχι καλός. Και σίγουρα δεν ήταν ο "άσος" που θα οδηγήσει μια ομάδα σε διπλό στο Top-16.

Το δεύτερο για την άμυνα του Παναθηναϊκού ήταν η καλή προσωπική άμυνα. Είχε αναφερθεί και πριν το ματς ότι η Φενέρ "ματσάρει" πολύ καλά στα κορμιά των "πρασίνων", γιατί από το 2 ως το 4 είναι εξίσου oversized. Με εξαίρεση κάποιες κακές φάσεις στο πρώτο ημίχρονο (ειδικά στα τελειώματα των επιθέσεων) το "τριφύλλι" δεν επέτρεψε προσωπικές φάσεις στους Μπογκντάνοβιτς, Κλέιζα, ΜακΚάλεμπ , ενώ παράλληλα αμύνθηκε Ε-Κ-Π-Λ-Η-Κ-Τ-Ι-Κ-Α στο low-post.

Παρένθεση σημαντική: Είπαμε ότι η Φενέρ έχει πρόβλημα στο "1". Και καθόλου πικ-εν-ρολ από εκείνη τη θέση. Ουσιαστικά ο μόνος παίκτης που δημιουργεί για την ομάδα είναι ο Πρέλζιτς, που έδειχνε άλλωστε να παλεύει και μόνος του (13 ποντους, 6 ασίστ - αν και στο τέλος δεν πήρε τις σωστές αποφάσεις), οπότε είναι λογικό ο Ομπράντοβιτς να καταφεύγει σε άλλες λύσεις: στο 1on1 (έχουν τέτοια στοιχεία άλλωστε οι παίκτες του) και στο low-post, δύο επιλογές που γίνονται οι βασικοί άξονες στο επιθετικό παιχνίδι των Τούρκων. Κλείνει η παρένθεση.

Άρα ανακεφαλαιώνοντας: οι ΜακΚάλεμπ-Τζάκσον έκαναν τα δικά τους, ο Παναθηναϊκός δεν επέτρεψε εύκολα καλάθια στο 1on1 (στην επανάληψη) και από τη στιγμή που αμύνθηκε εξαιρετικά στο low-post, να πως βγαίνουν οι μόλις 67 πόντοι της Φενέρμπαχτσε/Ούλκερ.

Το σημαντικότερο, βέβαια, κομμάτι από άποψη τακτικής ήταν η άμυνα στο low-post. Οι "πράισνοι" πάλεψαν πολύ να παίξουν από μπροστά σε τέτοιες φάσεις, ειδικά στις θέσεις "3" (Μπογκντάνοβιτς) και "4" (Κλέιζα), με τον Γιόνας Μασιούλις να παραδίδει μαθήματα. Παράλληλα απέτρεψαν συνεργασίες high-low αρνούμενοι τις πρώτες πάσες και έτσι ο Αλβέρτης και το τεχνικό τιμ άρπαξαν από τα χέρια του Ομπράντοβιτς το τελευταίο και ισχυρότερο χαρτί του.

Με λίγα λόγια ο Παναθηναϊκός δέχτηκε μόνο τα καλάθια που ήθελε. Δεν "έφαγε" πόντους στο low-post (ακόμη κι αν αυτή η αντιμετώπιση είχε άλλες συνέπειες στο πρώτο ημίχρονο) και αυτό ήταν το ζητούμενο.

Φαντάζομαι, όμως, ότι το θέμα μας είναι άλλο...

Πόσο άλλαξε ο Παναθηναϊκός;

Ελάχιστα. Είπαμε ήταν φανερή η αλλαγή στην ψυχολογία της ομάδας (εξάλλου μιλάμε για ένα παιχνίδι ειδικών συνθηκών), αλλά στο κομμάτι της τακτικής προσέγγισης οι διαφορές ήταν πολύ μικρές. Προσοχή: μικρές, όχι ασήμαντες.

Μην περιμένει εξάλλου κανείς να δει έναν εντελώς διαφορετικό Παναθηναϊκό κατά τη διάρκεια της χρονιάς. Όχι μόνο γιατί στο συγκεκριμένο σημείο δεν υπάρχουν οι προπονητικές ώρες για κάτι τέτοιο, αλλά κυρίως γιατί οι "πράσινοι" δεν έκαναν αλλαγές σε πρόσωπα, οπότε η ουσία είναι ότι οι συγκεκριμένοι παίκτες, έχουν συγκεκριμένες δυνατότητες και προδιαγραφές.

Οπότε το να βλέπαμε μέσα σε 10 ημέρες έναν τελείως διαφορετικό Παναθηναϊκό θα ήταν αφύσικο. Και απίθανο. Αίσθηση μου είναι ότι ο Παναθηναϊκός έχει σχεδιαστεί για να παίζει ένα τέτοιου στυλ μπάσκετ. Με αμυντική φιλοσοφία, με έναν βασικό δημιουργό (Διαμαντίδη), με υποχρέωση να ψάχνει σουτ τριών πόντων.Όσο για τα νέα στοιχεία;

Επίθεση: Και πάλι ο Παναθηναϊκός σημάδεψε αρκετά με περιφερειακούς στο low-post (Ράιτ, Μασιούλις). Παρουσίασε διαφορετικές ιδέες για καταστάσεις pick-n-roll, ενώ χειρίστηκε πολύ σωστά στην αρχή του ματς την προσπάθεια της Φενέρμπαχτσε/Ούλκερ να παίξει δυναμικά τον Διαμαντίδη, χρησιμοποιώντας την πιο old-school (αλλά και δύσκολα αντιμετωπίσιμη) διάταξη που θα μπορούσε, αναγκάζοντας τον "Ζοτς" να πάει στο plan-B. Όπως και επί Πεδουλάκη έπαιξε αρκετές φορές σε συνθήκες 1on1 με τον Ράιτ και τον Ούκιτς, ενώ η πιο σημαντική αλλαγή αφορά την προσθήκη δύο συστημάτων με αρκετή κίνηση, από αυτά που χρησιμοποιούσε ο Δημήτρης Πρίφτης τόσο στην Καβάλα, όσο και στον Ίκαρο.

Οι "πράσινοι" κατέφευγαν σε αυτά τα μεγαλύτερα σε διάρκεια συστήματα, που περιλαμβάνουν πολλές πάσες και μεταφορά της μπάλας από τη μια πλευρά του γηπέδου στην άλλη, ειδικά μετά από καλάθι. Γενικότερα φάνηκε ότι οι παίκτες φάνηκαν να έχουν μεγαλύτερη ελευθερία στις επιλογές του (ας θυμηθούμε για παράδειγμα κάποια σουτ του Φώτση), εν αντιθέσει με τον αυστηρά ελεγχόμενο μπάσκετ του κόουτς Πεδουλάκη.

Άμυνα: Ίδια φιλοσοφία. Αλλαγές στα pick-n-roll (ειδικά με τον Λάσμε) και μια πιο παθητική αντιμετώπιση όταν αγωνιζόταν ο Μπατίστ. Γενικότερα ο Παναθηναϊκός έπαιξε πολύ κλειστά στην άμυνα, όπως συνηθίζει από την αρχή της χρονιάς. Λογικό βέβαια αυτό να γίνει εντονότερο απέναντι στη συγκεκριμένη ομάδα.

Ρυθμός: Υπήρχε μια σαφή διάθεση -ειδικά στο πρώτο ημίχρονο- να τρέξει ο Παναθηναϊκός στο ανοιχτό γήπεδο. Έψαξε τέτοιες φάσεις με τον Ράιτ στο ρόλο του κινητήριου μοχλού, ενώ προσπάθησε να χτυπήσει αρκετά γρήγορα σε ενδιάμεσες καταστάσεις. Υπήρξε περισσότερο προσπάθεια, παρά αποτέλεσμα. Στο δεύτερο ημίχρονο οι "πράσινοι" κατέφυγαν και πάλι σε ένα πιο ελεγχόμενο παιχνίδι, με πιο αργό ρυθμό.

Rotation: Μικρές διαφορές. Το τεχνικό τιμ του Παναθηναϊκού χρησιμοποίησε οκτώ παίκτες. Δεν έπαιξαν καθόλου οι τραυματίες Κάρι-Γκιστ, οι μικροί Παππάς-Γιάνκοβιτς, ενώ ο Μαυροκεφαλίδης έπαιξε στα 51 τελευταία δευτερόλεπτα του ημιχρόνου. Η ουσιαστική διαφορά ήταν ο χρόνος συμμετοχής του Μπατίστ (17 λεπτά), αν και αυτό το ματς δεν αποτελεί δείγμα για ασφαλή συμπεράσματα, δεδομένου ότι απουσίαζε ο Γκιστ (θα παίζει και τώρα ως δεύτερο 5άρι;) , ενώ ο Στεφάν Λάσμε αντιμετώπισε πρόβλημα με φάουλ.

Κατά τα άλλα η παρουσία του Ράιτ, που ήταν αρκετά θετικός, έλυσε τα χέρια των "πρασίνων", καθώς ο συγκεκριμένος παίκτης κατάφερε να ξεκουράσει τόσο στον Διαμαντίδη (έδειξε αρκετά φρέσκος), όσο και τον Ρόκο Λένι Ούκιτς.

Ο Ολυμπιακός...

Επέστρεψε στις καλές εμφανίσεις και στις νίκες. Μετά από ασίστ της Μπαρτσελόνα (με το διπλό στη Μάλαγα) ο Ολυμπιακός ουσιαστικά χρειάζεται να κερδίσει δύο συγκεκριμένα ματς για να περάσει: στη Μάλαγα και στο ΣΕΦ τον Παναθηναϊκό. Με αυτά τα αποτελέσματα κι αν οι "πράσινοι" δεν κερδίσουν στη Βαρκελώνη περνάει και μαθηματικά

Αλλά πάλι έπεσα στην παγίδα. Σε μια πέτρα στον πύργο του Γκαουντί στη Βαρκελώνη γράφει: "τα μόνα προγνωστικά που μπορεί να κάνει κανείς στο Top-16 είναι ότι ότι δεν υπάρχουν προγνωστικά".

Οπότε καλύτερα να εξετάσουμε το τι έγινε στο ΣΕΦ. Οι "ερυθρόλευκοι" πάτησαν το γκάζι, χάρις στην εξαιρετική παρουσία των "κοντών". Ο Σπανούλης έπαιξε με... χρονοδιάγραμμα μετά από τρία ματς και έδειξε σε καλή κατάσταση (14 πόντοι, 4 ασίστ), ο Σλούκας αν και επιπόλαιος σε συγκεκριμένα σημεία είχε 7 πόντους και 5 ασίστ, ενώ ο Μάντζαρης τέλειωσε το ματς με 5 πόντους, 8 ριμπάουντ και 9 ασίστ. Στο σύνολο; Ο Ολυμπιακός είχε 25 ασίστ εκμεταλλευόμενος την κακή άμυνα της Λαμποράλ Κούτσα.

Έκαστος στο χρόνο του

Η επιστροφή του Σπανούλη είναι σημαντική. Όχι μόνο για τους αναμενόμενους ψυχολογικούς λόγους, αλλά και από αγωνιστικής πλευράς. Οι "ερυθρόλευκοι" ανέκτησαν έναν ακόμη γκαρντ, που τυγχάνει αυτός να είναι και ο δις MVP της διοργάνωσης. Το ότι οι χρόνοι και οι αρμοδιότητες μοιράστηκαν και πάλι σωστά (19 λεπτά ο Σλούκας, 27 ο Μάντζαρης, 19 ο Σπανούλης, 27 ο Λοτζέσκι) έφερε μια ισορροπία στην περιφέρεια και έκανε τη γραμμή των γκαρντ να δουλεύει ξανά σαν ρολόι.

Έτσι είναι το μπάσκετ: αλυσίδα. Όταν ο ένας κρίκος καλείται να σηκώσει μεγαλύτερο φορτίο από αυτό που του αντιστοιχεί (πάνω από 1-2 ματς), τότε κινδυνεύει να σπάσει. Χωρίς να είναι δική του η ευθύνη.

Είναι αυτό που εξηγούσε ο Γιώργος Μπαρτζώκας μετά το ματς, όταν αναφερόμενος στην επιστροφή του Σπανούλη σημείωσε ότι "έτσι μπόρεσε να παίξει καλύτερα και ο Λοτζέσκι, διότι χρειάζεται πλάι του έναν γκαρντ που να σκοράρει". Όταν για παράδειγμα ο Αμερικανός χρειάζεται να κάνει και τον... Σπανούλη, τότε αρχίζουν τα προβλήματα.

Επιθετική άμυνα

Μεγάλη πίεση στη μπάλα και δυναμική αντιμετώπιση στα pick-n-roll. Φαίνεται ότι ο Ολυμπιακός προσπαθεί να λύσει το αμυντικό πρόβλημα των τελευταίων ματς, πολεμώντας τη φωτιά με τη φωτιά. (Ορκίζομαι είχα στο μυαλό μου τους Metallica και όχι τον Κιάμο).

Εκ πρώτης πέτυχε η συνταγή. Οι "ερυθρόλευκοι" έβαλαν πίεση στη μπάλα σε όλο το γήπεδο, αρνήθηκαν αρκετές πάσες και ουσιαστικά δημιούργησαν πρόβλημα στη Λαμποράλ καταφέρνοντας να ανοίξουν έτσι το ρυθμό και να βρουν πόντους στο ανοιχτό γήπεδο.

Από εκεί και πέρα τα hedge-out (όταν ο ψηλός ανακόπτει κάθετα και δυναμικά τον ντριμπλέρ στο pick-n-roll) λειτούργησαν άψογα με αποτέλεσμα ο βασικός δημιουργός της Λαμποράλ (Ερτέλ) να βγει off και οι σουτέρ να "παγώσουν".

Πρόβλημα για κάθε λύση

(δεν είναι οι ξένοι που έχουμε συνηθίσει)

Από εκεί και πέρα ο Ολυμπιακός είναι στην ευχάριστη θέση να έχει σε πολύ καλή κατάσταση το δίδυμο Πέτγουεϊ-Ντάνστον. Ο πρώτος έκανε δεύτερο συνεχόμενο πολύ καλό παιχνίδι στην Euroleague. Δεν φάηνεκ τόσο πολύ στα νούμερα του (6 πόντοι, 8 ριμπάουντ, 2 ασίστ, 2 κοψίματα), όσο στον τρόπο που πήγαινε στις βοήθειες και στα ριμπάουντ.

Ο Ντάνστον από εκεί και πέρα έκανε ξανά μια πολύ καλή εμφάνιση, επιβεβαιώνοντας ότι είναι ο πιο φορμαρισμένος παίκτης του Ολυμπιακού. Το σημαντικό με τον Αμερικανό είναι ότι δείχνει να μπορεί να προσαρμόζεται με άνεση και στο "4" (το κάνει καλύτερα πχ από ότι το έκανε ο Χάινς), λύνοντας έτσι το βασικό πρόβλημα του Ολυμπιακού. Αν λύνεται φυσικά... Γιατί κακά τα ψέμματα δεν είναι η καλύτερη επιλογή όταν ο πιο φορμαρισμένος παίκτης της ομάδας αναγκάζεται να παίζει σε άλλη θέση.

Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για τους Πειραιώτες ενόψει Μάλαγα. Αν δηλαδή δεν παίξουν εκεί ο Πρίντεζης και ο Περπέρογλου, η ομάδα θα κληθεί να αγωνιστεί χωρίς τον 1ο και τον 3ο πάουερ-φόργουορντ. Ποιος μένει; Ο Πέτγουεϊ και ο Ντάνστον, από τη στιγμή μάλιστα που ο Αγραβάνης δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής.

Στο ματς με την Λαμποράλ Κούτσα απέναντι σε φόργουορντ που ανοίγουν το γήπεδο (stretch-four όπως ο Μαϊνόλντι και ο Νοτσιόνι) ο Ολυμπιακός έπαιξε με τον Πέτγουεϊ για 22 λεπτά και με τον Ντάνστον να παίζει το υπόλοιπο διάστημα.

Να σημειωθεί βέβαια ότι και η Μάλαγα έχει μια σημαντική έλλειψη στο "4", τον Κάνερ Μέντλεϊ που δεν έπαιξε για δεύτερο συνεχόμενο ματς, αναγκάζοντας τον Πλάθα να παίξει για 15 λεπτά με τον μικρό Σαμπόνις και από εκεί και πέρα με 3άρια στο "4" (Σουάρεθ και Κουζμίνσκας). Μήπως τελικά και το small-ball (ένας περιφερειακός στο "4") να είναι μια έξτρα λύση για τον Ολυμπιακό;

Παρασύρθηκα και πάλι. Μέχρι το ματς με τη Μάλαγα (αλλά και αυτό του Παναθηναϊκού με τη Μπαρτσελόνα) έχουμε δρόμο ακόμα.