Οι παλιοί υπαγορεύουν ότι "υπήρχε ελληνικό μπάσκετ και πριν το 1987". Και έχουν δίκιο. Η ΑΕΚ του '68, η χρυσή πεντάδα του Πανελληνίου, ο μεγάλος Φαίδωνας Ματθαίου και πάει λέγοντας. Ξέρετε όμως ποιος ήταν ο πρώτος Έλληνας σούπερ-σταρ του αθλήματος; Ούτε εγώ, για να είμαι ειλικρινής. Για την ακρίβεια διαπίστωσα ότι δεν γνώριζα πολλά πράγματα για το ελληνικό μπάσκετ, μέχρι να επισκεφθώ το Μουσείο του μπάσκετ που έχει "χτίσει" εκ του μηδενός η ΧΑΝΘ, η "μητέρα του μπάσκετ", όπως την αποκαλούν.

Εκεί μαθαίνεις ότι το ελληνικό μπάσκετ γεννήθηκε το 1919 στη Θεσσαλονίκη, τον Λιούις Ρης που έπαιξε ρόλο στην διδασκαλία του αθλήματος και στον Μίμη Τσικίνα που πήγε στην Αμερική για να φέρει στις αποσκευές του την τεχνογνωσία, βάζοντας εν συνεχεία την υπογραφή του στη συστατική διακήρυξη της FIBA. Στο μουσείο της ΧΑΝΘ χαζεύεις φωτογραφίες από το γεμάτο ανοιχτό γήπεδο, βλέπεις πως ήταν οι πρώτες μπασκέτες στη Μασαχουσέτη, γυρνάς τα τουρνικέ και τον πίνακα με το σκορ της τότε εποχής. Φανέλες, μπάλες, παπούτσια, εφημερίδες. Ένα ταξίδι στο χρόνο. Στον προθάλαμο του γηπέδου "Μίμης Τσικίνας" μαθαίνεις όλα όσα δεν ήξερες. Όπως το ποιος ήταν ο πρώτος Έλληνας σούπερ-σταρ: ο Τάκης Ταλιαδώρος. Πριν τον Κολοκυθά, πριν τον Γκούμα, πριν τον Αμερικάνο, πριν τον Γκάλη.

Γεννημένος το 1925 αποτέλεσε το τρανό παράδειγμα που θέλει τους μπασκετμπολίστες να είναι πρωτίστως αθλητές. Ασχολήθηκε με την κολύμβηση, την ιστιοπλοΐα, το βόλεϊ και στον στίβο, σημειώνοντας διακρίσεις στο άλμα εις ύψος, στο άλμα εις μήκος και στο τριπλούν. Με τέτοια φυσικά χαρίσματα και αστείρευτο ταλέντο διακρίθηκε ως ο καλύτερος παίκτης της εποχής. Διατέλεσε αρχηγός της ΧΑΝΘ, μέλος της μεικτής Θεσσαλονίκης και στέλεχος της Εθνικής Ομάδας, τη φανέλα της οποίας φόρεσε 31 φορές.

Understatement όπως θα έλεγαν οι Αμερικάνοι. Σε παιχνίδι με την Τουρκία ο Ταλιαδώρος είχε σκοράρει τους 39 από τους 41 πόντους της Ελλάδας. Τόσο καλός. Το παιχνίδι είχε διεξαχθεί το 1946 μπροστά σε 6.000 ανθρώπους, που είχαν πλημμυρίσει το ανοιχτό γήπεδο, που ήταν σκεπασμένο με ποτισμένη με νερό καρβουνόσκονη.

Το 1949 στο Ευρωμπάσκετ της Αιγύπτου (!) οδήγησε την Εθνική μας ομάδα στο πρώτο μετάλλιο της ιστορίας της. Πριν το '68, πριν το '87, πριν το 2005 και το 2006 η Ελλάδα διακρινόταν στο μπάσκετ λίγα μόλις χρόνια μετά την απελευθέρωση. Ήταν η αρχή της μεγάλης παράδοσης. Ήταν το "Big Bang" του μπάσκετ, δια χειρός του Τάκη Ταλιαδώρου, ο οποίος είχε αναδειχτεί 2ος σκόρερ του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος (πίσω από τον Φαίδωνα Ματθαίου) και ο MVP του τουρνουά. Για την επίδοση του πήρε δώρο ένα σακάκι και για το μετάλλιο έξι γραβάτες, όπως αποκάλυψε ο ίδιος.

Αυτές, βέβαια, δεν ήταν οι μοναδικές του ατομικές διακρίσεις, καθώς το 1951 αγωνίστηκε και στη Μεικτή Ευρώπης. Ο πρώτος διεθνής σούπερ-σταρ της μικρής Ελλάδας. Την ίδια χρονιά ένα κλιμάκιο της εθνικής τον επισκέφτηκε στη Θεσσαλονίκη, ζητώντας του να δοκιμαστεί. "Με ενόχλησε αυτό, γιατί γνώριζαν αν άξιζα ή όχι" έλεγε μετά σε συνέντευξη. Τελικά δοκιμάστηκε. Τέλειωσε εκείνο το φιλικό παιχνίδι έχοντας σκοράρει 62 πόντους!

"Μου βάζουν όλη την εθνική απέναντι. Μου δίνουν τέσσερις παίκτες και με βάζουν να μαρκάρω τον παίκτη που είχε βγει πρώτος σκόρερ. Ας μην πω το όνομα του. Ξέρεις πόσους πόντους έβαλε; Έναν. Εγώ; Εξήντα δύο. Ήταν το πρώτο ματς που σημειώθηκαν 80 πόντοι. Στην εξέδρα ήταν ο Απόστολος Νικολαΐδης. Κύριος! Με είχε πρήξει να πάω στον Παναθηναϊκό. Θα πάρουμε το πρωτάθλημα Ευρώπης, μου έλεγε" έχει εκμυστηρευτεί σε συνέντευξη του στην εφημερίδα "Τα Νέα".

Η δική του παρουσία όχι μόνο βοήθησε την εξάπλωση και τη διάδοση του αθλήματος, αλλά και την εξέλιξη του αθλήματος. Ο θρύλος (και το Μουσείο της ΧΑΝΘ) αναφέρει ότι ο Ταλιαδώρος ήταν ο παίκτης που λάνσαρε το jump-shoot την εποχή που όλοι εκτελούσαν με τα δύο χέρια, αλλά και τη ραχιαία ντρίμπλα. Πρωτοπόρος.

Το 1950 όταν υπηρετούσε στην Αεροπορία ένα αμερικάνικο αεροπλανοφόρο είχε "δέσει" στη Θεσσαλονίκη. Οι Αμερικάνοι τους ζήτησαν να παίξουν φιλικό και ο Ταλιαδώρος τους άφησε με το στόμα ανοιχτό. Τότε ήταν που τον πλησίασε ένας εκπρόσωπος ομάδας του ΝΒΑ και του ζήτησε να πάει στη Νέα Υόρκη. Του τηλεφώνησε, του έστειλε τηλεγραφήματα, αλλά εκείνος δίστασε να κάνει το μακρινό ταξίδι, διάρκειας 30 ημερών εκείνη την εποχή.

Ο Τάκης Ταλιαδώρος έφυγε από τη ζωή το 2011 σε ηλικία 85 ετών.

Τι μαθαίνει κανείς...