Τελικοί: ο Παναθηναϊκός είναι ο "άγνωστος Χ"

Ο Ολυμπιακός και ο Παναθηναϊκός ετοιμάζονται για τις νέες μονομαχίες τους στους τελικούς της Stoiximan.gr Basket League, που όπως συνηθίζεται θα διεξαχθούν σε συνθήκες διαφορετικές και ιδιαίτερες. Το κλισέ "κάθε ματς έχει τη δική του ιστορία" εντείνεται σε υπερθετικό βαθμό, λόγω του άγνωστου "Χ" που φοράει πράσινα και έχει για σήμα το τριφύλλι. Από όποια πλευρά κι αν το δούμε καταλήγουμε ότι ο Παναθηναϊκός βάζει την έννοια του απροσδιόριστου στη σειρά των τελικών, την ώρα που ο Ολυμπιακός έχει επιδείξει τη φετινή χρονιά μεγάλη σταθερότητα και συνέπεια. Οπότε η ομάδα του Πασκουάλ αποτελεί το πρίσμα υπό το οποίο πρέπει να εξετάσουμε τις ισορροπίες των "αιώνιων" αναμετρήσεων που θα ακολουθήσουν.

Καμία σχέση με τις άλλες

Τα ντέρμπι Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού πέρασαν από χίλια κύματα. Ο Ολυμπιακός ήταν η ομάδα που επικράτησε στις τρεις πρώτες αναμετρήσεις: νίκησε με μεγάλη διαφορά για το πρωτάθλημα πυροδοτώντας την αποχώρηση του Αργύρη Πεδουλάκη και εν συνεχεία νίκησε δύο φορές στα πλαίσια της Euroleague. Πήρε διπλό στο ΟΑΚΑ χάρις στο γκολ-φάουλ του Πρίντεζη και επανέλαβε το κατόρθωμα του στο ΣΕΦ. Στη συνέχεια, όμως, ο Παναθηναϊκός αντέδρασε: πήρε την πρόκριση - εκτός έδρας μάλιστα - για τον τελικό του κυπέλλου και διπλασίασε τις νίκες του αυτή τη φορά για το πρωτάθλημα, νικώντας στο ΟΑΚΑ.

Υπήρχαν, όμως, μεγάλες διαφορές σε κάθε παιχνίδι, όπως για παράδειγμα η βαρύτητα του. Άλλο ένα ματς νοκ-άουτ, άλλο ένας τελικός. Άλλη η πρώτη εμπειρία του Πασκουάλ σε "αιώνιο" ντέρμπι και άλλη μια αναμέτρηση χωρίς τον Μάικ Τζέιμς ή με τον Βασίλη Σπανούλη "off". Τώρα οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές, ακόμη κι από ψυχολογική πλευρά. Το "break" στο ΣΕΦ για το κύπελλο άλλαξε το ψυχολογικό momentum. Σε μεγάλο βαθμό μαζί με το διπλό στη Βιτόρια, άλλαξε ολόκληρη σεζόν για τους "πράσινους".

Τώρα έχουμε διαφορετικές συνθήκες: τον Ματ Λοτζέσκι να προέρχεται από τραυματισμό και να είναι μακριά από το 100% σε άποψη ετοιμότητας και ρυθμού, τον Τζέιμς Γκιστ να γίνεται και πάλι "X-Factor", τον Ολυμπιακό να έρχεται από το Final Four και τον Παναθηναϊκό να αντιμετωπίζει τα δικά του εσωτερικά προβλήματα.

Ζητούμενο η κατάσταση του Παναθηναϊκού

Ο Παναθηναϊκός βρίσκεται εδώ και αρκετές ημέρες σε κρίση. Από τον αποκλεισμό στους "8" της Euroleague έχουν ακολουθήσει γεγονότα που έχουν διαταράξει την ηρεμία και την ισορροπία της ομάδας: η επιστροφή με το πούλμαν, η απόφαση των τεσσάρων να ανέβουν στο αεροπλάνο, στην φημολογία για την παραίτηση του Τσάβι Πασκουάλ, στην κίνηση του Δημήτρη Γιαννακόπουλου να διαχωρίσει τη θέση του και να ρίξει το μπαλάκι (και όλη την ευθύνη της χρονιάς) στα χέρια του προπονητή, στην ήττα από την ΑΕΚ. Είναι κοινό μυστικό ότι τα αποδυτήρια των "πρασίνων" μοιάζουν με καζάνι που βράζει και είναι αρκετοί οι παίκτες που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο, ακόμη και με σιωπηρή τιμωρία.

Από τη στιγμή, όμως, που βρισκόμαστε στο τέλος της χρονιάς και μπροστά από μια τόσο μεγάλο πρόκληση, όπως είναι η κατάσταση του πρωταθλήματος, που αποτελεί την ιδανική ευκαιρία να σωθεί σεζόν, η έκρυθμη κατάσταση γέρνει την πλάστιγγα υπέρ του Ολυμπιακού, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Παναθηναϊκός ξεκινά σε μειονεκτική θέση από την αφετηρία. Το καζάνι θα ξεχειλίσει μόνο σε περίπτωση που η σειρά "στραβώσει". Ακριβώς επειδή το κίνητρο είναι υψηλό, οι "πράσινοι" ενδέχεται να κάνουν την ύστατη προσπάθεια να μαζέψουν τα κομμάτια τους και να δώσουν τη μάχη. Κανείς όμως δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι υπάρχει το πλαίσιο και μια γερή ομαδική αλυσίδα για να απορροφηθούν οι κραδασμοί και οι συναισθηματικές μεταπτώσεις μιας σειράς playoff.

Το μεγαλύτερο ζήτημα για τον Παναθηναϊκό επομένως δεν είναι αγωνιστικό. Αφορά τα εσωτερικά ζητήματα της ίδιας της ομάδας. Μπορεί να βρει τη διάρκεια που απαιτείται για μια τόσο δύσκολη δοκιμασία, όπως είναι το σπάσιμο της έδρας του Ολυμπιακού; Για να φτάσουμε ξανά στο συμπέρασμα ότι όλοι οι τελικοί θα είναι το 2ο παιχνίδι, αυτό που θα γίνει την Πέμπτη στο ΟΑΚΑ.

Η συναισθηματική διαχείριση του Final Four

Ένας άνθρωπος που γνωρίζει πολύ καλά το τι σημαίνει Final Four είχε πει ότι "είναι μια διοργάνωση που ένας χαίρεται και τρεις επιστρέφουν "διαλυμένοι" στη χώρα τους". Η φετινή ιστορία, όμως, είναι διαφορετική, ίσως γιατί υπήρχε εξαρχής η φαινομενική (που αποδείχτηκε και ουσιαστική) υπεροχή της Φενέρμπαχτσε. Οι Τούρκοι κατέκτησαν πολύ δίκαια το τρόπαιο και ζυγίζοντας την κατάσταση θα μπορούσαμε να πούμε ότι η μοναδική ομάδα που γύρισε "πληγωμένη" ήταν η ΤΣΣΚΑ. Ακόμη και η Ρεάλ που κατέληξε 4η ανέβηκε στο αεροπλάνο, όπως κατέβηκε: σφυρίζοντας αδιάφορα. Ο Ολυμπιακός από τη δική του μεριά ναι μεν πικράθηκε από την τελική διαφορά και την ρεπετισιόν της εικόνας του Final Four του 2015, αλλά έδειξε μέσα σε πολύ λίγες ημέρες και συγκεκριμένα στο παιχνίδι με τον Άρη ότι είναι έτοιμος για τη μεγάλη πρόκληση που εμφανίζεται μπροστά του.

Οι "ερυθρόλευκοι" δεν είναι άδειοι, ή τουλάχιστον δεν έχουν αδειάσει όσο θα είχε συμβεί σε αντίστοιχες περιπτώσεις στο παρελθόν. Το μοναδικό μειονέκτημα που έχουν να αντιμετωπίσουν είναι ότι από εκεί που προετοιμαζόντουσαν για την ΤΣΣΚΑ και μέσα σε μια ημέρα διεκδίκησαν τον τίτλο του πρωταθλητή Ευρώπης, έπρεπε να επιστρέψουν στην Ελλάδα, να παίξουν μέσα σε τρεις ημέρες τον τρίτο ημιτελικό κόντρα στον Άρη και ξανά χρειάστηκε να κάνουν μια προετοιμασία δύο ημερών ουσιαστικά για να μπουν στην αρένα των τελικών.

Αντίθετα ο Παναθηναϊκός έχοντας ολοκληρώσει νωρίτερα τη δική του σειρά, είχε περισσότερο χρόνο μπροστά του για να προετοιμαστεί -αγωνιστικά- για τη σειρά.

Οι αγωνιστικές διαφορές

Πέρα από το ερωτηματικό σε σχέση με την κατάσταση του Λοτζέσκι, που δύσκολα θα καταφέρει να παίξει ρόλο στη σειρά, θα πρέπει να σταθούμε και στην επιστροφή του Τζέιμς Γκιστ. Ο Αμερικανός σέντερ έπαιξε στα δύο πρώτα παιχνίδια, αλλά απουσίασε από τα τρία ντέρμπι (Euroleague στο ΣΕΦ, κύπελλο στο ΣΕΦ, πρωτάθλημα στο ΟΑΚΑ) του Ιανουαρίου. Τώρα έχει επιστρέψει στη σύνθεση και αυτός ο παράγοντας παίζει μεγάλη σημασία, από τη στιγμή που επί σειρά ετών αποτελούσε μαζί με τον Στεφάν Λάσμε, τον κρυπτονίτη του Βασίλη Σπανούλη. Με την υποσημείωση ότι δεν είναι σε τοπ φόρμα, κάτι που φαίνεται και από τα νούμερα του: παίζει 17 λεπτά, έχοντας 6.0 πόντους (36% στις βολές), 4.2 ριμπάουντ και 7.7 ranking.

Από την άλλη θα πρέπει να υπογραμμίσουμε το όνομα Βασίλης Σπανούλης. Ο αρχηγός του Ολυμπιακού κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου αντιμετώπισε πολλά προβλήματα και επηρεάστηκε συνολικά το παιχνίδι του. Έχασε ματς, έπαιξε σε άλλα χωρίς να είναι 100% έτοιμος και γενικότερα ήταν εκτός ρυθμού. Τρανή απόδειξη το γεγονός ότι έμεινε άποντος στην τελευταία αναμέτρηση του με τον Παναθηναϊκό στο ΟΑΚΑ, σε ένα ματς που κρίθηκε αρκετά εύκολα.

Σπανούλης ο "ρυθμιστής"

Είναι κοινό μυστικό ότι ο συγκεκριμένος παίκτης αποτελεί βαρόμετρο για την απόδοση των "ερυθρολεύκων". Κάτι που φάνηκε μες στη σεζόν, αλλά και στο πρόσφατο Final Four. Ο τρόπος με τον οποίο, λοιπόν, θα αντιμετωπίσει τον συγκεκριμένο ο Παναθηναϊκός και το πόσο αποτελεσματικός θα είναι σ' αυτό το μαρκάρισμα, θα κρίνει πολλά. Για παράδειγμα στον ημιτελικό του κυπέλλου, όταν ο Τσάβι Πασκουάλ άλλαξε την pick-n-roll άμυνα, ο Σπανούλης τέλειωσε το ματς με 7 πόντους (3/8 σουτ), 1 ασίστ, 5 λάθη σε 24 λεπτά συμμετοχής. Αντίστοιχα έμεινε στα ρηχά στο ματς του ΟΑΚΑ για το πρωτάθλημα: μηδέν πόντοι (0/4 σουτ), 2 ασίστ, 1 λάθος και -3 ranking σε 10 λεπτά.

Από την άλλη ο 35χρονος γκαρντ είχε 22 πόντους (7/11 σουτ), 8 ασίστ, 2 λάθη, 6 κερδισμένα φάουλ και 24 ranking στην καλύτερη του φετινή εμφάνιση κόντρα στον Ολυμπιακό, στο 79-77 με το οποίο απέδρασαν οι Πειραιώτες από το ΟΑΚΑ. Ήταν η μοναδική ήττα του "τριφυλλιού" εντός έδρας για την κανονική περίοδο της Euroleague και το μοναδικό από τα υπόλοιπα τέσσερα ματς (πλην του κυπέλλου) που ο Σπανούλης συνδέθηκε από το τρίποντο (4/6), καθώς στα άλλα είχε 0/9. Αντίστοιχα καλός (12 πόντοι, 7 ασίστ, 7 κερδισμένα φάουλ, 17 ranking) ήταν και στο 77-69 με το οποίο επικράτησαν οι "ερυθρόλευκοι" στο ευρωπαϊκό παιχνίδι του ΣΕΦ.

Η αμυντική τακτική του Παναθηναϊκού στα δύο τελευταία παιχνίδια δούλεψε, επομένως είναι αναμενόμενο να τη δούμε και στους τελικούς. Η βασική λογική είναι να αρνηθούν στον Σπανούλη την επιλογή να πάει στο screen. Έτσι τον κρατούν στο μικρό κομμάτι του γηπέδου και δεν του επιτρέπουν να βγάλει αμαρκάριστα σουτ στους συμπαίκτες του. Αντίθετα τον οδηγούν διαρκώς μες στο καλάθι να σκοράρει απέναντι στους ψηλούς, ή να κάνει ένα δύσκολο σουτ υπό πίεση, έχοντας επί της ουσίας μια μόνο πάσα ως επιλογή.

Το ερωτηματικό του low-post

Το ίδιο ενδιαφέρον θα έχει να δούμε και η άμυνα του Παναθηναϊκού στο low-post του Πρίντεζη, που αποτελεί πάντα έναν σημαντικό επιθετικό παράγοντα για τον Ολυμπιακό. Θα τον αφήσουν σε κατάσταση 1on1 απέναντι σε Σίνγκλετον, Γκάμπριελ και Φώτση ή θα δούμε παγίδα; Κι θα δούμε τι είδους παγίδα θα είναι αυτή; Διαφορετική για παράδειγμα δοκίμασε η ΤΣΣΚΑ (δυνατή πλευρά) και διαφορετική η Φενέρμπαχτσε όσο ο Βέσελι ήταν εκτός 5άδας (από τον διαγώνιο παίκτη).

Ένα σημαντικό κομμάτι του παιχνιδιού θα έχει να κάνει με τον τρόπο που οι δύο ομάδες θα επιτεθούν από το low-post, με την έννοια της ευκολίας στην προσπάθεια ελέγχου του ρυθμού. Ο Παναθηναϊκός στο ΣΕΦ για το κύπελλο έβαλε περισσότερες φορές τη μπάλα στο καλάθι, ακόμη και στον Ρίβερς όταν έπαιξε ως "2". Αντίστοιχα κι ο Ολυμπιακός δοκιμάζει αυτή τη συνθήκη: με τον Μιλουτίνοφ, με τον Πρίντεζη, αλλά και με τους περιφερειακούς όταν αυτοί θα έχουν πλεονέκτημα, δηλαδή ενίοτε με τον Μάντζαρη (κόντρα στον Τζέιμς;), τον Παπανικολάου και τον Παπαπέτρου.

Η φόρμα του Καλάθη και οι εκπλήξεις

Από τα παιχνίδια του Ιανουαρίου οι "πράσινοι" έχουν εντάξει πιο ενεργό στο rotation τον Νίκο Παππά, που εξυπηρετεί πρωταρχικά έναν αμυντικό ρόλο ερχόμενος από τον πάγκο, ενώ έχουν παγιώσει τον Σίνγκλετον σε θέση "4" και όχι τόσο στο "5" μετά την επιστροφή του Τζέιμς Γκιστ.

Σε ότι αφορά τα "κόκκινα" ερωτήματα η λογική λέει ότι ο Ολυμπιακός δεν θα αλλάξει την pick-n-roll άμυνα του απέναντι στον Νικ Καλάθη, απέναντι στον οποίο συχνά ρισκάρει το σουτ με ντρίμπλα. Μόνο που ο διεθνής γκαρντ βρίσκεται σε πολύ καλή κατάσταση. Είχε 23, 26 και 17 πόντους απέναντι στην ΑΕΚ σουτάροντας στα τρία νικηφόρα παιχνίδια με 6/14 τρίποντα, μοιράζοντας παράλληλα 6 ασίστ ανά παιχνίδι. Αυτά, όμως, τα έκανε απέναντι σε πιο ευάλωτους αμυντικούς ψηλούς και μια λιγότερο σκληρή άμυνα. Περισσότερο θα έχει σημασία το πως θα διαχειριστεί την κατάσταση ο διεθνής γκαρντ και κατά πόσο θα στηρίξει το παιχνίδι του στην άμεση "τιμωρία" της άμυνας που του δίνει το σουτ.

Αντίστοιχα φορμαρισμένος είναι κι ο Βαγγέλης Μάντζαρης που είχε 7/12 τρίποντα στο Final Four και 14 πόντους με 4/6 τρίποντα στον 3ο ημιτελικό με τον Άρη. Ο διεθνής γκαρντ συχνά γίνεται αποδέκτης ανοιχτών σουτ, λόγω της προσαρμοσμένης άμυνας στον Σπανούλη και τα δικά του ποσοστά παίζουν πάντα ρόλο, όπως και των υπόλοιπων περιφερειακών που θα κληθούν να εκτελέσουν, αλλά και να φτιάξουν δικές τους φάσεις (Ουότερς, Γκριν).

Δεν αποκλείεται ο Ολυμπιακός να ρίξει στο παρκέ την άμυνα "1-3-1" που κράτησε για τον τελικό με τη Φενέρμπαχτσε, χωρίς να αποκλείεται άμυνα ζώνης και από τον Τσάβι Πασκουάλ, που έχει χρησιμοποιήσει περισσότερες φορές μες στη σεζόν τέτοιες τακτικές.

Και πάλι, όμως, θα καταλήξουμε σε παράγοντες όπως οι διεκδικήσεις (τα ριμπάουντ για παράδειγμα) και τα σουτ. Όχι όμως αποκλειστικά στα ποσοστά των δύο ομάδων, όσο στην ποιότητα αυτών των σουτ, στον τρόπο δηλαδή που θα δημιουργηθούν. Στα ματς που εξουδετερώθηκε ο Σπανούλης ο Παναθηναϊκός πήρε τα αμαρκάριστα σουτ από τους εκτελεστές του Ολυμπιακού. Αντίστοιχα το on-ball παιχνίδι και οι προσωπικές προσπάθειες ήταν πάντα η κατάληξη για την "ερυθρόλευκη" άμυνα, που κατέστρεψε τις λιγοστές συνεργασίες του Παναθηναϊκού και υποχρέωνε τους Ρίβερς, Τζέιμς, Σίνγκλετον και Καλάθη να πάρουν το παιχνίδι στα χέρια τους.

Που βρισκόμαστε: ο Ολυμπιακός είναι το ξεκάθαρο φαβορί. Βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση και κυρίως έχει το πλεονέκτημα έδρας. Ο Παναθηναϊκός από τη δική του πλευρά έχει τα στοιχεία (ποιότητα, εμπειρία, σκληράδα) για να ανατρέψει την κατάσταση, αλλά αυτό θα το κάνει μόνο σε μια σειρά που ξεκινήσει καλά, καθώς δείχνουν να μπαίνουν στους τελικούς με αναθυμιάσεις και όχι με γεμάτο ντεπόζιτο. Αν οι "ερυθρόλευκοι" τους στριμώξουν στη γωνία, δύσκολα θα βρουν τα (ψυχολογικά/συναισθηματικά) αποθέματα να αλλάξουν την κατάσταση, που εξ αρχής θεωρείται εις βάρος τους λόγω έδρας.