Ήθελα από καιρό να γράψω γι' αυτό το πρωτόγνωρο φαινόμενο με τους Ισπανούς αθλητές, που εδώ και 8-9 χρόνια πρωταγωνιστούν στο παγκόσμιο αθλητικό στερέωμα.

Η αφορμή, τελικά, μου δόθηκε πριν από δέκα ημέρες και συγκεκριμένα στις 27 Ιανουαρίου, όταν η εθνική ομάδα χάντμπολ της Ισπανίας στέφθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια, και μάλιστα με το εμφατικό 35-19 επί της Δανίας στον τελικό.

Ας δούμε όμως γιατί χρησιμοποίησα τη φράση "κυριαρχία της Ισπανίας στον παγκόσμιο αθλητισμό τα τελευταία χρόνια". Ακολουθεί μία λίστα με τα δημοφιλέστερα αθλήματα και τους τίτλους που έχουν κατακτήσει Ισπανοί αθλητές και ισπανικές εθνικές ομάδες (σε επίπεδο ανδρών και γυναικών) από το 2004 και μετά.

Ποδόσφαιρο Εθνική ανδρών 1 παγκόσμιο κύπελλο (2010) 2 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα (2008, 2012) Ποδόσφαιρο σάλας Εθνική ανδρών 1 παγκόσμιο κύπελλο (2004) 3 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα (2005, 2007, 2010) Μπάσκετ Εθνική ανδρών 1 παγκόσμιο πρωτάθλημα (2006) 2 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα (2009, 2011) Τένις Εθνική ανδρών 4 Davis Cup (2004, 2008, 2009, 2011) Ραφαέλ Ναδάλ 1 χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο (2008) 1 Australian Open (2009) 7 Roland Garros (2005, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011, 2012) 2 Wimbledon (2008, 2010) 1 US Open (2010) Χάντμπολ Εθνική ανδρών 2 ευρωπαϊκά πρωταθλήματα (2005, 2013) Βόλεϊ Εθνική ανδρών 1 ευρωπαϊκό πρωτάθλημα (2007) Χόκεϊ επί χόρτου Εθνική ανδρών 1 ευρωπαϊκό πρωτάθλημα (2005) Μηχανοκίνητος αθλητισμός Φερνάντο Αλόνσο 2 παγκόσμια πρωταθλήματα Formula 1 (2005, 2006) Χόρχε Λορένθο 2 παγκόσμια πρωταθλήματα MotoGP (2010, 2012) 2 παγκόσμια πρωταθλήματα μοτοσυκλετών 250cc (2006, 2007) Μαρκ Μάρκεθ 1 παγκόσμιο πρωτάθλημα Moto2 (2012) 1 παγκόσμιο πρωτάθλημα μοτοσυκλετών 125cc (2010) Ντάνι Πεδρόσα 2 παγκόσμια πρωταθλήματα μοτοσυκλετών 250cc (2004, 2005) Άλβαρο Μπαουτίστα 1 παγκόσμιο πρωτάθλημα μοτοσυκλετών 125cc (2006) Νικολάς Τερόλ 1 παγκόσμιο πρωτάθλημα μοτοσυκλετών 125cc (2011) Ποδηλασία Αλμπέρτο Κονταδόρ 2 Tour de France (2007, 2009) 1 Giro d'Italia (2008) 2 Vuelta a España (2008, 2012) Όσκαρ Περέιρο 1 Tour de France (2006) Κάρλος Σάστρε 1 Tour de France (2008) Σαμουέλ Σάντσεθ 1 χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο (2008) Χοάν Γιανέρας 1 χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο (2008) Στίβος Χεσούς Εσπάνια Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα - 5000 μέτρα (2006) Φρανθίσκο Χαβιέρ Φερνάντεθ Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα - 20 χιλιόμετρα βάδην (2006) Αρτούρο Κασάδο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα - 1500 μέτρα (2010) Χοάν Λίνο Μαρτίνεθ Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα κλειστού - Άλμα εις μήκος (2005) Χουάν Κάρλος Ιγκέρο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα κλειστού - 1500 μέτρα (2007) Μανουέλ Ολμέδο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα κλειστού - 1500 μέτρα (2011) Μάρτα Ντομίνγκεθ Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα - 5000 μέτρα (2006) Παγκόσμιο πρωτάθλημα - 3000 μέτρα στιπλ (2009) Νούρια Φερνάντεθ Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα - 1500 μέτρα (2010) Καρλότα Καστρεχάνα Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα κλειστού - Άλμα τριπλούν (2007)

Και φυσικά δεν είναι μόνο αυτά. Υπάρχουν αρκετά ακόμα αθλήματα, όπως η ιστιοπλοΐα, το κανόε-καγιάκ, το τάε κβον ντο, το τζούντο, η ενόργανη γυμναστική, στα οποία οι Ισπανοί έχουν κατακτήσει χρυσά μετάλλια σε μεγάλες διοργανώσεις, αλλά και πολλά ακόμα, στα οποία έχουν διακρίσεις με δεύτερες και τρίτες θέσεις.

Όπως μπορείτε να διαπιστώσετε, έχουν κατακτήσει τουλάχιστον έναν τίτλο σε μεγάλη διοργάνωση σε κάθε δημοφιλές ομαδικό άθλημα (εκτός του πόλο), ενώ σαρώνουν και σε πολλά ατομικά σπορ, όπως το τένις, η ποδηλασία και φυσικά ο μηχανοκίνητος αθλητισμός.

Το μυστικό της επιτυχίας

Πώς όμως έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν αυτό το υψηλό επίπεδο, και μάλιστα σε ένα τόσο μεγάλο εύρος αθλημάτων; Η εξήγηση είναι τόσο απλή. Όλα ξεκινούν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992, που κατά πολλούς θεωρούνται και ως οι κορυφαίοι όλων των εποχών.

Οι Ισπανοί διαχειρίστηκαν άψογα τη δυνατότητα που τους δόθηκε (και ουσιαστικά κέρδισαν) να διοργανώσουν το κορυφαίο αθλητικό γεγονός του πλανήτη. Αλλά δεν έμειναν μόνο στο τότε παρόν, όπως συνέβη αντίστοιχα με την Ελλάδα το 2004, αλλά κοίταξαν και το μέλλον. Φρόντισαν να διατηρήσουν στην καλύτερη δυνατή κατάσταση όλες τις αθλητικές εγκαταστάσεις που χτίστηκαν με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες και εξακολουθούν να τις εκμεταλλεύονται όλες μέχρι σήμερα.

Το Estadi Olimpic Montjuic της Βαρκελώνης

Όπως χαρακτηριστικά μου είπε ο συνάδελφος και περίφημος ισπανολόγος, Θανάσης Κρεκούκιας, είκοσι πόλεις της Ισπανίας διατηρούν αυτή τη στιγμή αθλητικές εγκαταστάσεις παγκοσμίου επιπέδου, ενώ άλλες 30-35 πόλεις διαθέτουν εγκαταστάσεις που μπορούν να φιλοξενήσουν διεθνείς αγώνες σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο. Στη χώρα μας, μετά βίας μπορούμε να βρούμε περισσότερες από 4-5 πόλεις που να έχουν αξιόλογα αθλητικά κέντρα και γήπεδα, κι ας έχουν περάσει μόλις 8,5 χρόνια από τους Αγώνες της Αθήνας.

Επιπλέον, οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1992 αποτέλεσαν ένα ισχυρό κίνητρο στα τότε μικρά παιδιά της χώρας να ασχοληθούν με τον αθλητισμό. Πόσο μάλλον όταν είχαν τη δυνατότητα να αθληθούν σε εγκαταστάσεις σαν αυτές που είχαν δημιουργηθεί. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι ο αθλητισμός στην Ισπανία ανθεί την τελευταία οκταετία, αφού αν βάλουμε και τα μαθηματικά στο κόλπο, θα δούμε ότι έχουν μεσολαβήσει σχεδόν 21 χρόνια από το 1992. Το οποίο σημαίνει πως οι Ισπανοί αθλητές ηλικίας 26-34 ετών, ήταν τότε 5-13 ετών, σε ηλικίες δηλαδή που τα παιδιά αρχίζουν και αποκτούν πιο έντονη σχέση με τον αθλητισμό και επιλέγουν το άθλημα με το οποίο θέλουν να ασχοληθούν.

Κοινώς, οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Βαρκελώνης αποτέλεσαν το έναυσμα για τη δημιουργία μίας αθλητικής σχολής, όχι μόνο στα Ολυμπιακά αθλήματα, αλλά γενικότερα σε όλα τα φάσματα του αθλητισμού, ακόμα και σε σπορ που δεν ενδιέφεραν παραδοσιακά ποτέ τους Ισπανούς.

Στην Ελλάδα τι κάνουμε;

Θεωρητικά, αν ακολουθηθεί ένα αντίστοιχο πλάνο με αυτό της Ισπανίας, σε περίπου 12 χρόνια από τώρα θα ξεκινήσει ένα σερί επιτυχιών σε μεγάλες διοργανώσεις για τα ελληνικά χρώματα. Ποια είναι όμως η βασική διαφορά; Ότι οι -εξαιρετικές κατά τ' άλλα- εγκαταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί στη χώρα μας, παραμένουν αναξιοποίητες εδώ και 8,5 χρόνια και, αν αναλογιστεί κανείς την περίοδο κρίσης που διανύουμε, αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί για αρκετά χρόνια ακόμα.

Η διαφορετική νοοτροπία που έχουμε σε σχέση με τους Ισπανούς, δεν μας επέτρεψε να μάθουμε από το παράδειγμά τους και να το ακολουθήσουμε, αφήνοντας ανεκμετάλλευτη μία σπουδαία ευκαιρία, όπως ήταν η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004. Και φυσικά δεν λέω πως θα έπρεπε να φτάσουμε τον αθλητισμό μας στα επίπεδα του ισπανικού, καθώς οι Ίβηρες έχουν σχεδόν τον τετραπλάσιο πληθυσμό από εμάς, γεγονός που τους επιτρέπει να αναδεικνύουν περισσότερους αθλητές. Ωστόσο, θα μπορούσαμε να βρισκόμαστε σε φάση ανάπτυξης του αθλητισμού μας. Αντιθέτως, εδώ και 5-6 χρόνια, ο ελληνικός αθλητισμός διανύει ίσως τη μεγαλύτερη περίοδο ύφεσής του την τελευταία 20ετία.

* Ευχαριστώ το συνάδελφο Θοδωρή Κουνάδη για τη φωτογραφία-κολάζ