High και low-tech ποδόσφαιρο
Ο Στέλιος Μαρκάκης αναρωτιέται σε ποιο βαθμό πρέπει να εισχωρήσει η τεχνολογία στη διαιτησία και κατ' επέκταση στο ίδιο το ποδόσφαιρο. Ο ασκός του Αιόλου αξίζει να ανοίξει;
Η διαμάχη, εντός και της ΦΙΦΑ και της ΟΥΕΦΑ για το αν (και κατά πόσον) η τεχνολογία θα πρέπει να αρχίσει να παίζει πιο ενεργό ρόλο στη διαιτησία των αγώνων, είναι πλέον παλιά. (Και επειδή μιλάμε για τεχνολογία και νόμο του Μουρ κ.λπ., ίσως πάρα πολύ παλιά…)
Σε απάντησή μου σε σχόλιο αναγνώστη, εδώ από τις 14 Ιανουαρίου του 2008 ήδη, έγραφα, σχετικώς, τα εξής: "… Όντως: οι κανονισμοί του ποδοσφαίρου δίνουν πολύ μεγάλη ελευθερία “ερμηνείας” αρκετών φάσεων στο διαιτητή και το ζήτημα αυτό απασχολεί τη FIFA εδώ και πολλά χρόνια. Μια λύση θα ήταν ίσως η καθιέρωση ενός tv-referee όπως υπάρχει, π.χ. στο ράγκμπι, όμως, κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι σε όλα τα ματς θα πρέπει να υπάρχει 5ος διαιτητής που να έχει στη διάθεσή του πλήρη τηλεοπτικό εξοπλισμό, κάτι που είναι ασύμφορο.
Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει σε περιπτώσεις που οι κανονισμοί είναι άκαμπτοι -π.χ. η “έξυπνη μπάλα” που δημιούργησε η Adidas και ίσως χρησιμοποιηθεί στο EURO θα ξεκαθαρίζει με απόλυτο τρόπο εάν η μπάλα έχει ή όχι περάσει τη γραμμή (αρχικά του τέρματος, αργότερα ίσως και όλων των γραμμών).
Μακροπρόθεσμα, η ίδια RFID τεχνολογία ίσως βοηθήσει και στο ξεκαθάρισμα με απόλυτο τρόπο και των οφσάιντ ή των εντός κανονισμών εκτελέσεων πέναλτι… "
Τεσσεράμισι χρόνια μετά η είδηση ότι τελικώς, κάποια (άλλου) είδους τεχνολογία εγκρίθηκε για να βοηθήσει το ανθρώπινο μάτι σε δύσκολες αποφάσεις , τουλάχιστον σε επίσημες διοργανώσεις, δεν είναι απαραιτήτως χαρμόσυνο νέο.
Το δίλημμα βλέπετε, ουδέποτε αφορούσε «εκσυγχρονιστές» και μη. Το δίλημμα αφορούσε πάντοτε «λαϊκό» ή «ελιτίστικο» ποδόσφαιρο.
Ως παιχνίδι, το ποδόσφαιρο αντλεί τη δύναμή του από την απλότητά του. Έχει τους πιο εύκολους θεμελιώδεις κανονισμούς και για να παιχτεί σε βασικό επίπεδο («αλάνας»), απαιτεί, εκτός από τους αντιπάλους μόλις… τέσσερις πέτρες (για τα τέρματα) και μια μπάλα –άντε και λίγο ασβέστη για τις γραμμές, αν θέλουμε να το κάνουμε κυριλέ το πράγμα
Όσοι αναφανδόν τάσσονταν ανέκαθεν υπέρ της χρήσης υψηλής τεχνολογίας ως αναπόσπαστου στοιχείου του ποδοσφαίρου, έμοιαζαν να ξεχνούν αυτό το βασικό χαρακτηριστικό και, στο μυαλό τους, να μην έχουν τη «μεγάλη εικόνα», αλλά μόνο ένα μικρό, πολύ λαμπερό μέρος της.
Έβλεπαν –και βλέπουν- μόνον την «αφρόκρεμα» του παιχνιδιού: τα EURO και τα Mundial και τα παρόμοια. Τις κορυφαίες διοργανώσεις-κράχτη του ποδοσφαίρου για τις αγορές όπου δεν είναι ακόμη ευρέως αναπτυγμένο –βασικά την Ασία, δηλαδή και τη Βόρειο Αμερική, όπου, για κάποιο λόγο, έχει περάσει στη συλλογική συνείδηση ως μια χαρά… γυναικείο ομαδικό σπορ, αν είναι ποτέ δυνατόν!
Οι υπόλοιποι, όσοι υποστήριζαν και υποστηρίζουν ότι «όσο λιγότερη τεχνολογία συνυφαίνεται με το παιχνίδι, τόσο το καλύτερο» είναι όσοι λαμβάνουν υπόψη τους την… πεζή «καθημερινότητα» του ποδοσφαίρου, παγκοσμίως. Τα πρωταθλήματα όχι μόνο Β’ και Γ’, αλλά και… Φ’ και Χ’ και Ψ’ κατηγορίας. Τα ταλέντα που θα αποθαρρυνθούν και δεν θα αναδειχθούν εάν οι μικροί σύλλογοι-κύτταρα του παιχνιδιού ανά την υφήλιο βρεθούν αντιμέτωποι με υπέρογκες απαιτήσεις. Το «λαϊκό» χαρακτήρα του.
Οι μεν έλεγαν πάντοτε: «μα αφού υπάρχει τηλεόραση σε όλα τα σπουδαία ματς. Γιατί να μη χρησιμοποιείται»; Οι δε ανταπαντούσαν: «διότι δεν υπάρχει τηλεόραση σε ΟΛΑ τα ματς, ούτε γίνεται να επιβάλουμε κάτι τέτοιο. Και δεν μπορεί να υπάρχει ‘’σπουδαίο’’ ποδόσφαιρο, χωρίς το λιγότερο σπουδαίο».
Οι μεν έλεγαν: «Υπάρχει τρόπος αυτή τη στιγμή, μέσω μιας ειδικής μπάλας και μερικών ανιχνευτών, να μην ξαναέχουμε ποτέ απορία για το αν η μπάλα βρέθηκε εντός ή εκτός πεδιάς, αν ένα φάουλ έγινε μέσα ή έξω από τη γραμμή, αν ο γκολκίπερ απέκρουσε με το χέρι εκτός μεγάλης περιοχής κ.λπ., κ.λπ. Να την χρησιμοποιήσουμε». Οι δεν απαντούσαν: «Και εκεί που ΔΕΝ θα είναι εφικτό, οικονομικά ή αλλιώς να τη χρησιμοποιήσουμε, τι θα γίνει»; Και ούτω καθεξής.
Η απόφαση της ΦΙΦΑ για τις μικροκάμερες τέρματος βαδίζει, μέχρι στιγμής, προς τη μεσοβέζικη λύση: να εφαρμοστεί, αλλά προς το παρόν, μόνο σε μεγάλες (έτσι κι αλλιώς ακριβές και ‘’ειδικής χρησιμότητας’’) διοργανώσεις.
Όμως, άμα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου, δεν βγαίνει από μέσα μόνο ευχάριστα δροσερή αύρα. Βγαίνουν και θύελλες, Και όταν ήδη, καθώς λέει το ρεπορτάζ, η Premier League σκέφτεται να το υιοθετήσει ως σύστημα «το συντομότερο δυνατόν», τι άλλο θα επακολουθήσει;
Με κόστος πάνω από 300.000 ευρώ για κάθε γήπεδο στο οποίο θα εφαρμοστεί το σύστημα, η Premier League θα τα καταφέρει μάλλον, αλλά είναι πολύ δύσκολο να βρει μιμητές ακόμη και εντός του νησιού. Και, αν για να μην υστερούν σε «αξιοπιστία», το παράδειγμά της ακολουθήσουν οι μεγάλες κατηγορίες π.χ. της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι μικρότερες κατηγορίες σ’ αυτές τις χώρες δεν θα μπορούν να τραγουδήσουν στον ίδιο σκοπό. Και σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα (και όχι μόνο), ούτε καν στη μεγάλη κατηγορία δεν θα υπάρχει το περιθώριο να εφαρμοστεί καθολικά.
Τι σημαίνει, λοιπόν, αυτό; Πολύ απλά ότι ακόμη και εντός συγκεκριμένων χωρών, ένας ιδιότυπος «ρατσισμός», ένας διαχωρισμός «πατρικίων» και «πληβείων» θα υπάρξει. Πόσο μάλλον μεταξύ χωρών!
Γι’ αυτό και η ΟΥΕΦΑ ακόμη «τσινάει» σε τέτοιου είδους μέτρα. Διότι η ΟΥΕΦΑ διοργανώνει το κορυφαίο διασυλλογικό πρωτάθλημα του πλανήτη, το Champions League και αναλόγως θέλει να αναπτύξει και το Europa League. Καμία όρεξη δεν έχει λοιπόν να κάνει «νόρμα» για τα γήπεδα όλων των συλλόγων που συμμετέχουν σ’ αυτές τις δύο διοργανώσεις το να υπάρχει σώνει και ντε ΚΑΙ ένα σύστημα αξίας 300.000 ευρώ –όταν πάνω από τις μισές αυτές ομάδες δεν μπορούν να διαθέσουν ένα τέτοιο ποσό ούτε για τους τρεις καλύτερους παίκτες τους.
Αν, λοιπόν, μείνει το μέτρο ως «κερασάκι στην τούρτα», π.χ. ως απαραίτητη προϋπόθεση για τον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ ή του Γιουρόπα, για το EURO και τις υπόλοιπες μεγάλες διοργανώσεις κ.λπ., έχει καλώς.
Αλλιώς όμως, ότι θα προκαλέσει ποδόσφαιρο «δύο ταχυτήτων», θα το κάνει.
Και αυτό σίγουρα δεν θα είναι καλό για την «κεντρική ιδέα» του παιχνιδιού.
Για να μην πούμε –προκειμένου να μην είμαστε και μόνο ρομαντικοί…- ότι κανείς δεν ξέρει τι επιπτώσεις μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα στο στοίχημα, πάνω στο οποίο τόσα και τόσα βασίζονται πλέον, έτσι; Και… αυτός κι αν είναι λόγος να το σκεφτούν πολύ στα υψηλά κλιμάκια του παιχνιδιού παγκοσμίως).