Η Αθλέτικ Μπιλμπάο είναι ξεχωριστή και ιδιαίτερη, ένα πραγματικό ποδοσφαιρικό «παραμύθι» από αυτά που γοητεύουν κάθε φίλαθλο.

Το Sport24.gr ξεδιπλώνει όλες τις πτυχές που διαμόρφωσαν τον μοναδικό χαρακτήρα του βασκικού συλλόγου στα 114 χρόνια της ιστορίας του.

Υπάρχουν μεγάλες και μικρές ομάδες, ιστορικές ομάδες και μη, ομάδες με τρόπαια ή χωρίς, ομάδες που άλλαξαν την πορεία του ποδοσφαίρου ή όχι, ομάδες που σημάδεψαν μια ολόκληρη εποχή ή ξεχάστηκαν, ομάδες τελικά για όλα τα γούστα. Και υπάρχει και η Αθλέτικ του Μπιλμπάο. Μόνη της, απέναντι σε όλες τις άλλες. Για έναν και μοναδικό λόγο. Γιατί επέλεξε να μην αλλάξει. Γιατί συνεχίζει να (δια)τηρεί τις αρχές της εδώ και 114 χρόνια χωρίς κανέναν συμβιβασμό.

Το Sport24.gr «ταξιδεύει» στο χρόνο ακολουθώντας μια υπεραιωνόβια πορεία που δημιούργησε τον πιο ρομαντικό μύθο του σύγχρονου – επαγγελματικού – ποδοσφαίρου. Από τους μαθητές του Zamacois στην ιστορική απόφαση του 1911, από τον «Καθεδρικό ναό» της Ισπανίας στο San Mamés Barria, από τις μεγάλες βραδιές του συλλόγου στο βασκικό πολιτικό ζήτημα, από την primera delantera histórica στην ομάδα του «centenario», από τον Πιτσίτσι στον Γκερέρο, η ιστορία της Αθλέτικ είναι γεμάτη υπερηφάνεια.

Μια από τις ιστορικότερες φωτογραφίες στην ιστορία της Αθλέτικ. Η πρωταθλήτρια ομάδα του 1983 ανεβαίνει τον ποταμό Νερβιόν μέσα στη θρυλική gabarra (φορτηγίδα) εν μέσω αποθέωσης.

1. ΣΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ZAMACOIS ΤΟ 1898

Το ποδόσφαιρο έγινε γνωστό στο Μπιλμπάο από τους Άγγλους ναυτεργάτες που δούλευαν στο λιμάνι. Τα παιχνίδια που οργάνωναν στις ελεύθερες ώρες τους, προκάλεσαν αρχικά την περιέργεια και κατόπιν το ενδιαφέρον των Βάσκων. Στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα όλο και περισσότεροι αυτόχθονες άρχισαν να παίζουν «football», μέχρι που το 1898 μια παρέα από μαθητές του Γυμνασίου Zamacois αποφάσισε να ιδρύσει ένα ποδοσφαιρικό σωματείο κατά τα βρετανικά πρότυπα.

Το ονόμασαν Athletic Club, το οργάνωσαν και ξεκίνησαν να παίζουν με αντίπαλους τους Άγγλους. Το επίσημο καταστατικό κατατέθηκε τρία χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 1901, μέχρι τότε όμως είχε προλάβει να ιδρυθεί ακόμα ένα σωματείο, το Bilbao Football Club. Οι δυο ομάδες άρχισαν να παίζουν μεταξύ τους και πολύ γρήγορα δημιουργήθηκε αντιπαλότητα. Τα δυο σωματεία συμφώνησαν το 1902 να κατεβάσουν μια κοινή ομάδα για να εκπροσωπήσει την πόλη στο εθνικό τουρνουά της Μαδρίτης προς τιμήν της ενηλικίωσης του μονάρχη Αλφόνσο του 13ου.

Η Αθλέτικ του 1903, που κατέκτησε το πρώτο επίσημο ισπανικό Κύπελλο.

Η Bizcaya, όπως ονομάστηκε η μικτή ομάδα, κέρδισε στον τελικό τη Μπαρτσελόνα 2-1 στον Ιππόδρομο της ισπανικής πρωτεύουσας και κατέκτησε το τρόπαιο που είναι ο πρόδρομος του γνωστού μας Copa del Rey. Η Ισπανική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (RFEF) δεν αναγνωρίζει ως επίσημο το Κύπελλο αυτό, όμως η Αθλέτικ συνεχίζει μέχρι σήμερα να το προσμετρά στους τίτλους της και φυσικά βρίσκεται σε περίοπτη θέση στο μουσείο της. Η επιτυχία της κοινής εμφάνισης οδήγησε ένα χρόνο αργότερα (1903) στην ένωση των δυο σωματείων με την ονομασία Athletic Club.

Κάπως έτσι δημιουργήθηκε η Αθλέτικ, ένα πραγματικό σύμβολο για την πόλη του Μπιλμπάο, την επαρχία της Μπιθκάγια και τη Χώρα των Βάσκων. Στη δεκαετία που ακολούθησε, ο σύλλογος πρόσθεσε τα δυο στοιχεία που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία του και τον μετέτρεψαν σε θρύλο του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Το ένα ήταν η απόφαση για χρησιμοποίηση μόνο Βάσκων παικτών στην ομάδα (1911) και το άλλο η ανέγερση του «Καθεδρικού Ναού» της ποδοσφαιρικής Ισπανίας, του «Σαν Μαμές» (1913).

2. Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ 1911

Στα πρώτα χρόνια της, η Αθλέτικ χρησιμοποιούσε αυτόχθονες παίκτες και Άγγλους, μόνιμους κατοίκους της περιοχής, όπως όλες οι ισπανικές ομάδες της εποχής. Το 1909 οι δυο μεγάλες ομάδες της Χώρας των Βάσκων, Αθλέτικ και Ρεάλ Σοθιεδάδ, έφεραν τους πρώτους «ξένους» παίκτες από την Αγγλία, ξένους με την έννοια της προέλευσης και όχι της καταγωγής, αφού όπως είπαμε, Βρετανοί ποδοσφαιριστές αγωνίζονταν ήδη στην Ισπανία. Οι νεοφερμένοι ήταν ερασιτέχνες, αφού τότε η αγγλική ομοσπονδία απαγόρευε στους επαγγελματίες να αγωνίζονται στο εξωτερικό.

Με την προσθήκη λοιπόν των ερασιτεχνών Βρετανών, η Ρεάλ Σοθιεδάδ κατέκτησε το Κύπελλο Ισπανίας το 1909 (τότε ο θεσμός ονομαζόταν πρωτάθλημα Ισπανίας). Την επόμενη χρονιά ήταν η σειρά της Αθλέτικ να κερδίσει το Κύπελλο έχοντας τρεις Άγγλους στη σύνθεσή της. Όταν όμως θέλησε να επαναλάβει το ίδιο το 1911, η Ρεάλ Σοθιεδάδ (η οποία εκείνη τη σεζόν κατέβηκε χωρίς ξένους) διαμαρτυρήθηκε αναγκάζοντας την Μπιλμπάο να αφήσει εκτός τους δυο Άγγλους και να κρατήσει μόνο τον ένα.

Το αδιαχώρητο στους δρόμους του Μπιλμπάο από το ένα εκατομμύριο Βάσκους που συγκεντρώθηκαν για να υποδεχτούν τους πρωταθλητές του 1983.

Υπήρχε τότε ένας κανονισμός που προέβλεπε πως κάθε ξένος θα έπρεπε προηγουμένως να έχει μείνει τουλάχιστον 6 μήνες στην πόλη του συλλόγου, με την ομάδα του οποίου ήθελε να αγωνιστεί. Επειδή στη διάρκεια ολόκληρης της σεζόν οι γκρίνιες σχετικά με το θέμα των ξένων ήταν συνεχείς, η διοίκηση της Αθλέτικ πήρε την απόφαση (1911), στην ομάδα να παίζουν αποκλειστικά παίκτες από την Μπιθκάγια, την μια δηλαδή από τις τρεις επαρχίες της Χώρας των Βάσκων, αυτή με πρωτεύουσα το Μπιλμπάο (οι άλλες δυο είναι η Άλαβα με πρωτεύουσα τη Βιτόρια και η Γκιπούθκοα με πρωτεύουσα το Σαν Σεμπαστιάν).

Για 50 περίπου χρόνια στην Αθλέτικ αγωνίστηκαν – χωρίς καμία εξαίρεση – μόνο ποδοσφαιριστές με καταγωγή από τη συγκεκριμένη επαρχία. Στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 αυτό άρχισε να αλλάζει σιγά – σιγά και η ομάδα δέχτηκε τους πρώτους παίκτες από τις υπόλοιπες δυο επαρχίες του Εουσκάδι. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι Γκουισασόλα και Ιρίμπαρ, αμφότεροι από την Γκιπούθκοα. Ακολούθησαν οι Ιρουρέτα, Λάσα και Τσουρούκα ανάμεσα σε άλλους και έτσι, προς το τέλος της δεκαετίας του ’70 παγιώθηκε η παρουσία στην ομάδα παικτών από ολόκληρη τη Χώρα των Βάσκων.

3. EUSKAL HERRIA (ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΒΑΣΚΩΝ)

Στη δεκαετία του ’80, χωρίς ποτέ να επισημοποιηθεί από κάποια διοίκηση, φτάσαμε στο σημερινό στάτους. Πριν το παρουσιάσουμε, να ανοίξουμε μια μικρή αλλά χρήσιμη γεωγραφική παρένθεση. Στο καταστατικό της Αυτονομίας της Χώρας των Βάσκων, το περίφημο Estatuto de Guernica, που ψηφίστηκε το 1979, αλλά και σύμφωνα με παλαιότερες αναφορές που ξεκινούν από τα μέσα του 16ου αιώνα, χρησιμοποιείται ο βασκικός όρος Euskal Herria για να προσδιορίσει τα εδάφη της Χώρας των Βάσκων, ή αν προτιμάτε, της Πατρίδας των Βάσκων.

Ο χάρτης με τις 7 επαρχίες της Euskal Herria.

Ως Euskal Herria (πατρίδα, χώρα, επικράτεια των Βάσκων) περιγράφεται η περιοχή που βρίσκεται στις δυο μεριές των Πυρηναίων και οριοθετείται γεωγραφικά και διοικητικά από τις εξής 7 επαρχίες: Στην Ισπανία από τις Vizcaya (Μπιλμπάο), Álava (Βιτόρια), Guipúzcoa (Σαν Σεμπαστιάν) και Navarra (Παμπλόνα). Στη Γαλλία από τις Labourd (Μπαγιόν), Soule (Μολεόν) και Basse Navarre (Σεν Ζαν Πιέ ντε Πορτ). Οι Βάσκοι ονομάζουν τις 4 επαρχίες επί ισπανικού εδάφους, Euskadi και τις 3 γαλλικές, Iparralde. Στον παραπάνω χάρτη μπορείτε να δείτε τις 7 επαρχίες, οι οποίες εδώ και αιώνες θεωρούνται αμιγώς βασκικές και αποτελούν την Euskal Herria.

4. ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΣΤΑΤΟΥΣ

Κλείνουμε την παρένθεση για να συνεχίσουμε με το τι ισχύει τα τελευταία 30 χρόνια στην Αθλέτικ. Στις τάξεις της μπορούν πλέον να αγωνίζονται παίκτες που κατάγονται από τις 7 επαρχίες της Euskal Herria, αλλά και όσοι δεν έχουν βασκική καταγωγή, όμως είναι «προϊόντα» των ακαδημιών της Lezama, ή ακαδημιών άλλων βασκικών ομάδων. Ο πρώτος παίκτης που αγωνίστηκε στην Αθλέτικ χωρίς να είναι Βάσκος, ήταν ο Λουίς ντε λα Φουέντε (από τη Ριόχα), αφού πρώτα πέρασε 4 χρόνια στη Λεθάμα. Άλλα αντίστοιχα παραδείγματα είναι ο Πάτσι Φερέιρα (Σαλαμάνκα) και βέβαια ο «δικός μας» Ερνέστο Βαλβέρδε (Εξτρεμαδούρα).

Ο Ερνέστο Βαλβέρδε με τη φανέλα της Αθλέτικ.

Δυο ημερομηνίες – σταθμοί στην ιστορία της Αθλέτικ σε ότι αφορά τους παίκτες της και την καταγωγή τους, είναι οι ακόλουθες: Στις 2 Μαρτίου του 2011, ακριβώς εκατό χρόνια μετά την αρχική απόφαση του συλλόγου που προέβλεπε ότι στην ομάδα θα αγωνίζονται μόνο παίκτες από την Μπιθκάγια, η Αθλέτικ παρατάχθηκε για πρώτη φορά στα 113 χρόνια της χωρίς ούτε έναν ποδοσφαιριστή από την εν λόγω επαρχία! Λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, έκανε το επίσημο ντεμπούτο του ο Jonás Ramalho, ο πρώτος έγχρωμος παίκτης στην ιστορία του συλλόγου (πατέρας Αγκολέζος, μητέρα Βάσκα).

5. ΥΠΕΡΗΦΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΡΟΜΑΝΤΙΣΜΟΣ

Αναφέραμε νωρίτερα τον λόγο για τον οποίο η διοίκηση της Αθλέτικ αποφάσισε το 1911 να αγωνίζονται μόνο αυτόχθονες παίκτες στην ομάδα. Στα 100 χρόνια που ακολούθησαν αυτή την απόφαση, οι εκάστοτε διοικήσεις και βέβαια τα μέλη που ορίζουν με την ψήφο τους την πολιτική του συλλόγου στο συγκεκριμένο θέμα, δεν υποχώρησαν ούτε βήμα από τον κανόνα αυτό. Η Αθλέτικ δεν είναι ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρεία, ανήκει (όπως και οι Μπαρτσελόνα, Ρεάλ Μαδρίτης και Οσασούνα) στα μέλη της.

Ο λόγος που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα αυτή η παράδοση είναι η υπερηφάνεια που νιώθουν οι φίλοι της ομάδας, γνωρίζοντας ότι όποιος βρίσκεται μέσα στο γήπεδο φορώντας τη φανέλα της Αθλέτικ, είτε είναι Βάσκος, είτε έχει μάθει το ποδόσφαιρο στη Χώρα των Βάσκων. Είναι ρομαντικό, όσο και αν αντιτίθεται σε κάθε λογική του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Και εκεί βρίσκεται η αξία του. Διαχρονική και αδιαπραγμάτευτη.

Οι φίλοι της Αθλέτικ την ακολουθούν παντού. Εδώ η κερκίδα τους στον περσινό τελικό του Europa League.

Από τη μια, στη ζυγαριά, η πεποίθηση ότι το να βγάζεις ποδοσφαιριστές από τα «σπλάχνα» σου ή να παίρνεις παίκτες που έμαθαν τα μυστικά της μπάλας στη χώρα σου, είναι αξία ανεκτίμητη. Από την άλλη, η βεβαιότητα πως με αυτή την πολιτική, οι τίτλοι θα είναι δύσκολοι, η μάχη για την κορυφή άνιση, οι διακρίσεις λιγοστές, ο κίνδυνος μιας κακής χρονιάς πάντα ορατός. Και όμως, 114 χρόνια ιστορίας δεν έχουν αλλάξει το μοτίβο γύρω από το οποίο υπάρχει και λειτουργεί η Αθλέτικ. Η συνέπεια, μια έννοια τόσο δύσκολη στην εφαρμογή της, είναι νόμος απαράβατος.

Και βέβαια, η ψυχολογία των πιτσιρικάδων που περνούν την πόρτα της Λεθάμα, διαμορφώνεται αυτομάτως ανάλογα. Γιατί καθένας τους ξέρει ότι εξαρτάται από τον ίδιο το να φτάσει μέχρι την πρώτη ομάδα και πως ο συναγωνισμός θα είναι σκληρός, αλλά δίκαιος. Και το γνωρίζει αυτό, επειδή ξέρει πως ο σύλλογος είναι συνεπής στις αρχές του και το έχει αποδείξει κατ’ επανάληψη. Οι περιπτώσεις του Γκονσάλο Ιγκουαΐν, του Κέπα Μπλάνκο, του Χόρχε Λόπεθ και άλλων το αποδεικνύουν. Όλοι τους βασκικής καταγωγής, όμως γεννημένοι αλλού και έχοντας μάθει το ποδόσφαιρο έξω από την Euskal Herria, όταν προτάθηκαν στην Αθλέτικ, απορρίφθηκαν χωρίς δεύτερη σκέψη.

Οι δρόμοι γύρω από το Σαν Μαμές γεμίζουν ασφυκτικά με κόσμο πριν από κάθε παιχνίδι.

Και για να κλείσουμε το κεφάλαιο, η «φιλοσοφία» της Αθλέτικ δεν είναι «επιλεκτική». Οι φίλοι της δεν πιστεύουν ούτε σε κάποια ανωτερότητα της φυλής τους, ούτε είναι ρατσιστές απέναντι στους «ξένους», ούτε τους διακρίνει «ελιτισμός». Και αυτός είναι ο βασικός λόγος που αυτή η «πολιτική» δεν έχει περάσει ποτέ επίσημα στο καταστατικό του συλλόγου. Ακριβώς για να αποφευχθούν νομικά προβλήματα που θα μπορούσαν να προκύψουν λόγω παρερμηνείας του σκεπτικού. Αν θέλετε πάντως να νιώσετε τα συναισθήματα που προκαλεί η Αθλέτικ σε όσους αγαπούν το ποδόσφαιρο, διαβάστε εδώ ένα παλαιότερο κείμενο που έχει γράψει στο Sport24.gr ο Παντελής Διαμαντόπουλος.

6. "ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ;" "ΟΧΙ, ΣΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ!"

Η Αθλέτικ αγωνιζόταν αρχικά στο Λαμίακο, μια περιοχή που βρίσκεται στο δέλτα του Νερβιόν, ενώ στη συνέχεια μεταφέρθηκε στο γήπεδο της Χοσαλέτα στο Γκέτσο, μια κωμόπολη περίπου 15 χιλιόμετρα έξω από το Μπιλμπάο. Ενώ οι φίλοι της Αθλέτικ συνεχώς αυξάνονταν, έγινε φανερή η ανάγκη για την κατασκευή ενός γηπέδου πιο κοντά στο κέντρο του Μπιλμπάο, που να μπορεί να στεγάσει τις χιλιάδες του κόσμου που πλέον ήθελαν να παρακολουθούν τους αγώνες της ομάδας τους.

Το "Σαν Μαμές" λίγο μετά την κατασκευή του το 1913, από καρτ ποστάλ της εποχής.

Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η κατασκευή του πιο ιστορικού γηπέδου της Ισπανίας, του μοναδικού που έχει φιλοξενήσει τους αγώνες όλων των πρωταθλημάτων της Πριμέρα Ντιβισιόν, του «Σαν Μαμές». Η θεμέλια λίθος μπήκε τον Ιανουάριο του 1913 και οχτώ μήνες αργότερα έγιναν τα επίσημα εγκαίνια. Το γήπεδο χτίστηκε δίπλα στις όχθες του ποταμού Νερβιόν, σε έκταση που ανήκε στο ταμιευτήριο ΒΒΚ και η οποία εξαγοράστηκε κάποια χρόνια αργότερα από τον σύλλογο.

Στις 21 Αυγούστου του 1913 η Αθλέτικ αντιμετώπισε στο «Σαν Μαμές» την Ράθινγκ του Ιρούν, την οποία νίκησε 2-1. Το πρώτο ιστορικό γκολ στο καινούργιο γήπεδο σημειώθηκε από τον Ραφαέλ Μορένο Αραθάντι, πιο γνωστό με το προσωνύμιο «Πιτσίτσι». Το γήπεδο είχε αρχικά 3.500 θέσεις, όμως με διαδοχικές επεκτάσεις που έγιναν στις επόμενες δεκαετίες, έφτασε να χωράει 52.000 θεατές (όρθιους και καθισμένους). Στην τελευταία μεγάλη ανακατασκευή του, εν όψει του Μουντιάλ του 1982, το «Σαν Μαμές» κατάργησε τους χώρους για τους όρθιους και πήρε την τελική του μορφή, αυτή που διατηρεί μέχρι σήμερα, με χωρητικότητα 40.000 θεατών.

Φωτογραφία από το πρώτο παιχνίδι που διεξήχθη στο Σαν Μαμές στις 21 Αυγούστου του 1913.

Δίπλα στο νεόκτιστο γήπεδο βρισκόταν η εκκλησία του Σαν Μαμές (Άγιου Μάμα), από την οποία πήρε την ονομασία της η έδρα της Αθλέτικ. Επειδή τον συγκεκριμένο Άγιο τον είχαν πετάξει οι Ρωμαίοι στα λιοντάρια, τα οποία όμως σύμφωνα με την παράδοση, δεν τον ακούμπησαν, οι παίκτες της Αθλέτικ ονομάζονται από τότε «leones» (λιοντάρια στα ισπανικά). Στα πρώτα χρόνια, ήταν πολύ δημοφιλής η εξής φράση ανάμεσα στους φίλαθλους της Αθλέτικ. «Που πάς;» «Στο Σαν Μαμές». Στην εκκλησία;» «Όχι, στον καθεδρικό!». Για να ξεχωρίσουν το ναό από το γήπεδο, οι κάτοικοι του Μπιλμπάο «βάφτισαν» το «Σαν Μαμές» με ένα παρατσούκλι που το ακολουθεί ακόμα και σήμερα. Βέβαια, το «Catedral» αναφέρεται πλέον στην παλαιότητα και ιστορικότητα του γηπέδου αυτού.

7. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΟΥ "ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ"

Το 1952 προστέθηκε πάνω από την κερκίδα των επισήμων το περίφημο τόξο, που είναι από τότε το σήμα κατατεθέν του «Σαν Μαμές». Πέρα από την τιμή να είναι το μοναδικό γήπεδο στην Ισπανία που έχει «ζήσει» όλα ανεξαιρέτως τα πρωταθλήματα της Πριμέρα Ντιβισιόν, η έδρα της Αθλέτικ έχει φιλοξενήσει αρκετούς σημαντικούς αγώνες. Το 1982, στο Μουντιάλ της Ισπανίας, διεξήχθησαν εκεί οι συναντήσεις του 4ου ομίλου (Αγγλία, Γαλλία, Τσεχοσλοβακία & Κουβέιτ). Το 1977 η Μπιλμπάο υποδέχτηκε τη Γιουβέντους στον δεύτερο τελικό του ΟΥΕΦΑ, όπου κέρδισε 2-1 αλλά έχασε το τρόπαιο λόγω του εκτός έδρας γκολ των Ιταλών.

Φάση από το παιχνίδι Αγγλίας - Γαλλίας για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982 που διεξήχθη στο Σαν Μαμές.

Το 1921 το «Σαν Μαμές» φιλοξένησε τον τελικό του ισπανικού Κυπέλλου, κερδίζοντας το τρόπαιο (4-1 την Ατλέτικο Μαδρίτης). Ήταν ο πρώτος και τελευταίος στην έδρα της δεύτερης σε Κύπελλα ομάδας στη χώρα. Η Εθνική Ισπανίας έχει δώσει στο Μπιλμπάο έξι παιχνίδια (4 φιλικά και 2 επίσημα). Από το 1967 έχει να παίξει εκεί η «φούρια ρόχα», κυρίως λόγω της παρουσίας της ΕΤΑ και του φόβου που υπήρχε για επεισόδια μέσα και έξω από το γήπεδο. Τέλος, να προσθέσουμε ότι το «Σαν Μαμές» είναι παραδοσιακά τα τελευταία είκοσι χρόνια η έδρα της Εθνικής ομάδας της Χώρας των Βάσκων.

8. SAN MAMÉS BARRIA

Του χρόνου, μέσα στο 2013, το «Σαν Μαμές» θα γίνει 100 ετών. Η εκατονταετηρίδα θα γιορταστεί με πολλές εκδηλώσεις και ο «καθεδρικός» θα τιμηθεί όπως του αξίζει. Όμως αμέσως μετά θα έρθει και το τέλος για ένα από τα ιστορικότερα γήπεδα της Ευρώπης. Ήδη έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2010 η ανέγερση της καινούργιας έδρας της Αθλέτικ. Το «San Mamés Barria» (Νέο Σαν Μαμές) βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο παλιό, ακόμα πιο κοντά στην όχθη του ποταμού Νερβιόν. Θα είναι έτοιμο μέσα στο 2013 και σύμφωνα με τον προγραμματισμό, η Αθλέτικ θα δώσει σε αυτό τα παιχνίδια της επόμενης σεζόν.

Τα δυο Σαν Μαμές, το παλιό και το καινούργιο.

Όπως μπορείτε να δείτε και στη φωτογραφία, τα δυο γήπεδα είναι κυριολεκτικά κολλημένα το ένα στο άλλο και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, την επόμενη περίοδο, όταν η Μπιλμπάο θα αγωνίζεται πλέον στο καινούργιο, δεν θα υπάρχει ακόμα το ένα από τα δυο πέταλα. Αυτό θα κατασκευαστεί στο σημείο που τώρα βρίσκεται η κεντρική κερκίδα του «Σαν Μαμές» με το τόξο, όταν θα κατεδαφιστεί το παλιό γήπεδο! Παράλληλα με το San Mamés Barria που θα έχει χωρητικότητα 53.332 θεατών και η κατασκευή του οποίου θα κοστίσει περίπου 220 εκατομμύρια ευρώ, η διοίκηση της Αθλέτικ έχει ξεκινήσει και τα έργα ανάπλασης και εκμοντερνισμού στο προπονητικό κέντρο της Λεθάμα.

9. ΑΘΛΕΤΙΚ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αντίθετα σε ότι πιστεύουν πολλοί εδώ στην Ελλάδα, η Αθλέτικ ποτέ δεν αποτέλεσε «βήμα» για τους εθνικιστές Βάσκους και τις διεκδικήσεις τους. Ο σύλλογος, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων, παρέμεινε ένα ποδοσφαιρικό σύμβολο για τους Βάσκους. Χωρίς πολιτικούς χρωματισμούς, όπως, ας πούμε, η Μπαρτσελόνα. Έτσι κι αλλιώς, η πολιτική πραγματικότητα στη Βασκονία υπήρξε πάντοτε πολύ πιο δύσκολη από ότι στην Καταλονία. Η ύπαρξη της ΕΤΑ τρομοκράτησε για δεκαετίες, πολύ περισσότερο από τους Ισπανούς, τους ίδιους τους Βάσκους και η Αθλέτικ λειτούργησε διαχρονικά ως κάτι το οποίο ένωνε το Εουσκάδι.

Πάντοτε υπήρξαν τοποθετήσεις υπέρ του βασκικού ζητήματος από διοικητικούς παράγοντες του συλλόγου ή ακόμα και παίκτες, όμως όλες ήταν προσεκτικά διατυπωμένες και αρκετά «συντηρητικές» στο περιεχόμενό τους. Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε την Αθλέτικ ως το αθλητικό PNV (Partido Nacionalista Vasco) της Βασκονίας, τη μετριοπαθή δηλαδή πλειοψηφία όσων νιώθουν Βάσκοι, χωρίς να όμως να συμφωνούν με τις εγκληματικές πρακτικές που εφάρμοσε επί μισό αιώνα η ΕΤΑ.

Ιρίμπαρ και Κορταμπαρία με την ικουρίνια λίγο πριν ξεκινήσει το βασκικό ντέρμπι. Οι ομάδες "χωρίζουν" αλλά η Χώρα των Βάσκων ενώνει (1976)

Όποτε χρειάστηκε μάλιστα, οι ίδιοι οι παίκτες στάθηκαν απέναντι στους εθνικιστές τρομοκράτες, στέλνοντας ξεκάθαρα μηνύματα. Τον Δεκέμβριο του 1985, όταν η οργάνωση απήγαγε τον Χουάν Πέδρο Γκουθμάν, βιομήχανο και μέλος της διοίκησης της Αθλέτικ, οι παίκτες της Αθλέτικ και της Ρεάλ Σοθιεδάδ εξέδωσαν κοινή δήλωση, στην οποία υπογράμμιζαν τα εξής: « Κατηγορούμε τους απαγωγείς ότι ζουν μέσα από τη βία και τον εκβιασμό, στηρίζοντας την έλλειψη ανοχής και τον δογματισμό των λίγων. Μέχρι πρότινος, όλα αυτά συνέβαιναν στη δουλειά, στο δρόμο, στα σπίτια. Τώρα μπήκαν και στο γιορτινό περίγυρο του αθλητισμού. Εμείς φωνάζουμε φτάνει, μέχρι εδώ». Τελικά ο Γκουθμάν απελευθερώθηκε λίγες μέρες αργότερα από την Ερτσάιντσα (βασκική αστυνομία).

10. ΤΑ 8 ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ ΕΝΟΣ ΛΕΠΤΟΥ ΣΙΓΗΣ

Προσπαθώντας να κρατήσει αποστάσεις από τις εκδηλώσεις υπέρ ή κατά της ΕΤΑ, η Αθλέτικ, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες ομάδες της Euskal Herria, απέφυγε για δεκαετίες ολόκληρες να τιμήσει με ενός λεπτού σιγή τη μνήμη κάποιου από τα θύματα της οργάνωσης. Η στάση της αυτή συχνά παρεξηγήθηκε, όχι μόνο από την ισπανική κοινωνία, αλλά και από αρκετούς Βάσκους. Η Αθλέτικ έζησε την πιο δύσκολη στιγμή της – κοινωνικά – τον Ιούλιο του 1997.

Τότε που η ΕΤΑ απήγαγε τον Μιγκέλ Άνχελ Μπλάνκο, έναν 29χρονο δημοτικό σύμβουλο της μικρής πόλης Έρμουα και τον εκτέλεσε δυο μέρες αργότερα με μια σφαίρα στο σβέρκο, προκαλώντας την οργή όλης της Ισπανίας και τη φρίκη όλης της Βασκονίας. Οι συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας εναντίον της ΕΤΑ που διοργανώθηκαν αυθόρμητα σε κάθε πόλη της επικράτειας, θεωρούνται από τις μεγαλύτερες στην ισπανική ιστορία. Για μέρες ολόκληρες οι ικουρίνιας (βασκικές σημαίες) κυμάτιζαν μεσίστιες σε ολόκληρη την Euskal Herria. Όλες, εκτός από τη σημαία του «Σαν Μαμές»…

Η κατακραυγή υπήρξε σύσσωμη. Και ανελέητη. Πολλοί απλοί, ανώνυμοι φίλαθλοι της Αθλέτικ ένιωσαν προδομένοι, ενώ ο πρόεδρος, Χοσέ Μαρία Αράτε, άκουσε τα σχολιανά του από όλο τον ισπανικό Τύπο. Η σημαία παρέμεινε ψηλά στον ιστό μέχρι που το γεγονός ξεθύμανε. Αλλά δεν ξεχάστηκε. Τουλάχιστον όχι από τους Βάσκους, που ναι μεν «συγχώρεσαν» την Αθλέτικ, αλλά ποτέ δεν κατανόησαν την επιλογή της. Χρειάστηκε να περάσει μια δεκαετία από τότε, για να δώσει άδεια η διοίκηση ώστε να υπάρξει για πρώτη φορά στην ιστορία του συλλόγου ενός λεπτού σιγή για θύμα της ΕΤΑ.

Το ενός λεπτού σιγή που κράτησε μόλις 8 δευτερόλεπτα. Αθλέτικ - Βαγιαδολίδ (9-3-2008)

Ήταν 9 Μαρτίου του 2008, δυο μέρες μετά την εκτέλεση του Ισαΐας Καράσκο, πρώην μέλους του σοσιαλιστικού κόμματος, όταν στο «Σαν Μαμές» ο διαιτητής της συνάντησης ξεκίνησε να μετράει το χρόνο. Μετά από 8 δευτερόλεπτα, αναγκάστηκε να σταματήσει τη «σιωπή», αφού οπαδοί των ακραίων συνδέσμων Herri Norte Taldea και Abertzale Sur, δε σεβάστηκαν τη στιγμή, αποδοκιμάζοντας και φωνάζοντας συνθήματα πολιτικού περιεχομένου.

11. ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΦΟΥΡΝΙΕΣ ΤΗΣ ΑΘΛΕΤΙΚ

Στα 114 χρόνια της ιστορίας της, η Αθλέτικ έβγαλε μεγάλες φουρνιές ποδοσφαιριστών που πρωταγωνίστησαν σε διαφορετικές εποχές, γράφοντας χρυσές σελίδες στην ιστορία του συλλόγου. Εδώ παρουσιάζουμε τις 6 πιο γνωστές, αυτές που ξεχώρισαν στην υπεραιωνόβια πορεία της ομάδας του Μπιλμπάο. Από την «Primera delantera histórica» μέχρι και την ομάδα του «centenario», απολαύστε τις σημαντικότερες στιγμές της Αθλέτικ. Δε συμπεριλάβαμε την περσινή ομάδα της Μπιλμπάο που έφτασε σε δυο τελικούς, του Europa League και του ισπανικού Κυπέλλου, επειδή είναι πολύ πρόσφατη και όλοι γνωρίζετε έτσι κι αλλιώς με κάθε λεπτομέρεια την παρουσία και πορεία της.

Α. Οι δυο "ιστορικές επιθετικές γραμμές"

Η πρώτη γνωστή «ομάδα» ήταν η περίφημη «primera delantera histórica» (πρώτη ιστορική επιθετική γραμμή) που την αποτελούσαν οι Lafuente, Iraragorri, Bata, Chirri II και Gorostiza. Με προπονητή τον Άγγλο Fred Pentland, εκείνη η Αθλέτικ κατέκτησε 2 πρωταθλήματα (1929/30 & 1930/31) και 4 συνεχόμενα Κύπελλα (1930-33), ενώ πέτυχε και το σκανδαλώδες 12-1 επί της Μπαρτσελόνα, που είναι και το ρεκόρ μεγαλύτερης νίκης στην ιστορία της Πριμέρα Ντιβισιόν, με τον Μπάτα να σημειώνει 7 τέρματα!

Στη δεκαετία του ’40 σειρά είχε η «segunda delantera histórica» (δεύτερη ιστορική επιθετική γραμμή) με τους Iriondo, Venancio, Zarra, Panizo και Gaínza. Ήταν η εποχή που ο Φράνκο είχε αφαιρέσει κάθε ξενική ονομασία από το ισπανικό ποδόσφαιρο, αναγκάζοντας έτσι την Αθλέτικ να μετονομαστεί σε Atlético de Bilbao. Αυτή η ομάδα κατέκτησε το πρωτάθλημα του 1942/43 και 4 Κύπελλα (1943, 1944, 1945 & 1950). Στην περίοδο αυτή ο Θάρα βγήκε έξι φορές πρώτος σκόρερ!

Β. Οι έντεκα χωρικοί

Η ομάδα των "έντεκα χωρικών" κάνει την είσοδό της στο χιονισμένο Σαν Μαμές για να αντιμετωπίσει τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (16-1-1957)

Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’50, μεγαλούργησε η λεγόμενη ομάδα των «once aldeanos» (των έντεκα χωρικών), η οποία με αστέρια τους Gaínza, Garay, Artetxe, Arieta και προπονητή τον Σλοβάκο Φέρντιναντ Ντάουτσικ, κατέκτησε το πρωτάθλημα (1955/56) και 3 Κύπελλα (1955, 1956 & 1958). Έχει μείνει ιστορικός ο διάλογος μεταξύ του δικτάτορα Φράνκο και του Γκαΐνθα στην απονομή του «Copa del Generalísimo» του 1956.

Με γνωστή την αντιπάθειά του προς τους Βάσκους, τη στιγμή που έδινε το Κύπελλο στον αρχηγό της Αθλέτικ, του είπε ειρωνικά: «Ustedes otra vez aquí?» (Πάλι εδώ εσείς;) Με τον Γκαΐνθα να απαντάει ατάραχος: «Y el año que viene volveremos!» (Και του χρόνου εδώ θα είμαστε πάλι). Εκείνη η ομάδα της Αθλέτικ έπαιξε για πρώτη φορά στην Ευρώπη, στο Κύπελλο πρωταθλητριών της περιόδου 1956/57 και έφτασε μέχρι τα προημιτελικά, όπου αποκλείστηκε από την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, έχοντας κερδίσει στο πρώτο ματς μέσα στο χιονισμένο «Σαν Μαμές» 5-3 σε μια επική συνάντηση.

Βίντεο: Αθλέτικ - Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 5-3 (16-1-1957)

Το 1958 η Αθλέτικ έφτασε σε έναν ακόμα τελικό Κυπέλλου με αντίπαλο την πρωταθλήτρια Ισπανίας και Ευρώπης, παντοδύναμη Ρεάλ Μαδρίτης. Οι Βάσκοι ζήτησαν να αγωνιστούν σε ουδέτερη έδρα, όμως αυτό το αίτημά τους απορρίφθηκε και το παιχνίδι διεξήχθη στο «Τσαμαρτίν», το γήπεδο τότε των «μερένγκες». Η Αθλέτικ κέρδισε 2-0 με τέρματα των Αράτε και Μάουρι και μέσα στη γενική ευφορία ο πρόεδρος Ενρίκε Γκουθμάν φώναξε τη θρυλική πλέον φράση «Con once aldeanos, les hemos pasado por la piedra» (με έντεκα χωρικούς, τους διαλύσαμε)!

Γ. Iribar es cojonudo!

Ο Τσέτσου Ρόχο στον επαναληπτικό τελικό του ΟΥΕΦΑ ανάμεσα στην Αθλέτικ και τη Γιουβέντους (18-5-1977)

Η επόμενη μεγάλη φουρνιά της Αθλέτικ εμφανίστηκε τη δεκαετία του ’70. Έχοντας κατακτήσει τα ισπανικά Κύπελλα του 1969 και του 1973, οι Βάσκοι έφτασαν στη σεζόν 1976/77 στον πρώτο ευρωπαϊκό τελικό της ιστορίας τους, στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ με αντίπαλο τη Γιουβέντους και αφού προηγουμένως είχαν αποκλείσει μεγαθήρια της εποχής όπως η Μίλαν και η Μπαρτσελόνα.

Η Αθλέτικ τελικά δεν κατάφερε να κατακτήσει το ευρωπαϊκό τρόπαιο, αφού στον πρώτο αγώνα ηττήθηκε στην Ιταλία 1-0, ενώ στον επαναληπτικό κέρδισε μεν 2-1, αλλά το εκτός έδρας τέρμα του Μπέτεγκα της στέρησε τον τίτλο. Τα μεγάλα ονόματα εκείνης της ομάδας ήταν οι Alexanco, Uriarte, Villar, Churruca, Irureta, Amorrortu, Dani και Txetxu Rojo, όμως το αστέρι ήταν ο τερματοφύλακας, Χοσέ Άνχελ Ιρίμπαρ, ο επονομαζόμενος «el Txopo» (η λεύκα) λόγω του ύψους του.

Βίντεο: Αθλέτικ - Γιουβέντους 2-1 (18-5-1977)

Ο Ιρίμπαρ σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή της Αθλέτικ, υπήρξε ο κορυφαίος τερματοφύλακας της ιστορίας της και υπερασπίστηκε την εστία της από το 1962 μέχρι το 1980. Αγαπήθηκε όσο λίγοι παίκτες από τους φίλαθλους της Μπιλμπάο, οι οποίοι συνήθιζαν να φωνάζουν ένα από τα πιο γνωστά συνθήματα που έχουν ακουστεί ποτέ στο «Σαν Μαμές»: «Iribar, Iribar, Iribar es cojonudo, como Iribar no hay ninguno!» (Ο Ιρίμπαρ είναι τρομερός, σαν τον Ιρίμπαρ δεν υπάρχει κανένας)!

Δ. Η Αθλέτικ του Κλεμέντε

Οι παίκτες της Αθλέτικ με το Κύπελλο του 1984. Δεξιά διακρίνεται ο Χαβιέρ Κλεμέντε.

Το ξεκίνημα της δεκαετίας του ’80 ανήκει χωρίς καμία αμφιβολία στους Βάσκους. Μετά τα δυο συνεχόμενα πρωταθλήματα που κέρδισε η Ρεάλ Σοθιεδάδ (1980/81 & 1981/82), ήρθε η σειρά της ανανεωμένης Αθλέτικ που μέσα σε μια διετία κέρδισε 4 τίτλους.

Με τον Χαβιέρ Κλεμέντε στον πάγκο της και μεγάλα αστέρια τους Zubizarreta, Goikoetxea, Urkiaga, Dani, Patxi Salinas και Sarabia, η Μπιλμπάο κατέκτησε δυο συνεχόμενα πρωταθλήματα (1982/83 & 1983/84), ενώ τη δεύτερη χρονιά έκανε το νταμπλ κερδίζοντας τη Μπαρτσελόνα του Μαραντόνα σε έναν αξέχαστο τελικό, κυρίως λόγω των επεισοδίων που ακολούθησαν τη λήξη του αγώνα ανάμεσα στους παίκτες και βέβαια το Σούπερ Καπ (άνευ αγώνος).

Βίντεο: Εικόνες από το νταμπλ της Αθλέτικ (1983/84)

Το πρωτάθλημα του 1983, το πρώτο μετά το 1956, γιορτάστηκε με κάθε επισημότητα στο Μπιλμπάο, όπου πάνω από ένα εκατομμύριο Βάσκοι υποδέχτηκαν τους «ήρωες» παίκτες που ανέβηκαν τον ποταμό Νερβιόν μέσα στη θρυλική gabarra, μια φορτηγίδα την οποία ακολουθούσαν δεκάδες πλοιάρια δημιουργώντας μια φανταστική ατμόσφαιρα. Οι τίτλοι της ομάδας του Κλεμέντε είναι και οι τελευταίοι που έχει κατακτήσει μέχρι σήμερα η Αθλέτικ.

Ε. Εκατονταετηρίδα & Champions League

Οι παίκτες της Αθλέτικ πανηγυρίζουν την κατάκτηση της δεύτερης θέσης στο πρωτάθλημα και την συμμετοχή τους στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ (1998)

Η τελευταία μεγάλη ομάδα της Αθλέτικ (μέχρι την περσινή) ήταν η ομάδα του «centenario» (της εκατονταετηρίδας). Με προπονητή τον Γαλλο-Ισπανό Λουίς Φερνάντεθ (ή Λουί Φερναντέζ) και μεγάλα ονόματα τους Guerrero, Etxeberria, Ziganda, Alcorta, Larrazabal, Alkiza, Rios και Lasa, η Μπιλμπάο, τη χρονιά που συμπληρώθηκαν 100 χρόνια ιστορίας του συλλόγου, πραγματοποίησε μια εκπληκτική πορεία, τερματίζοντας στη δεύτερη θέση της Πριμέρα Ντιβισιόν και κερδίζοντας για πρώτη φορά ένα εισιτήριο για τους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ.

12. ΑΠΟ ΤΟΝ PICHICHI ΣΤΟΝ GUERRERO

Ανακεφαλαιώνοντας την ιστορία της Αθλέτικ, αν θελήσουμε να βρούμε τους παίκτες εκείνους που έγιναν θρύλοι στην πορεία αυτή των 114 χρόνων, θα καταλήξουμε σε μια πεντάδα. Η Μπιλμπάο έχει βγάλει αμέτρητους παίκτες που πρωταγωνίστησαν στην ομάδα τους, σε άλλους συλλόγους αλλά και στην Εθνική Ισπανίας. Όμως οι ποδοσφαιριστές της συγκεκριμένης πεντάδας που ακολουθεί, ήταν οι μόνοι που κατάφεραν να συνδυάσουν στον απόλυτο βαθμό την υψηλή αγωνιστική απόδοση, τη μακρόχρονη παρουσία τους στον σύλλογο και την αγάπη του κόσμου στο πρόσωπό τους. Τα ονόματά τους έχουν γίνει σύμβολα, συνώνυμα της ίδιας της Αθλέτικ.

Α. Rafael Moreno Aranzadi – "Pichichi"

Η Κυπελλούχος ομάδα της Αθλέτικ το 1921. Δεύτερος από αριστερά, με το χαρακτηριστικό μαντήλι στο κεφάλι, ο Πιτσίτσι.

Ο Πιτσίτσι υπήρξε ένας από τους κορυφαίους επιθετικούς του ισπανικού ποδοσφαίρου στις αρχές του 20ου αιώνα. Αγωνίστηκε μια δεκαετία στην Αθλέτικ (1912-1921), στη θέση του αριστερού εξτρέμ και σε 159 επίσημα παιχνίδια πέτυχε 101 γκολ. Το σήμα κατατεθέν του ήταν το λευκό μαντήλι που φορούσε στο κεφάλι, το οποίο έδενε με 4 κόμπους. Υπήρξε μέλος της πρώτης Εθνικής Ισπανίας η οποία κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920.

Με την Αθλέτικ κατέκτησε 4 κύπελλα Ισπανίας (1914, 1915, 1916 & 1921). Ήταν ανιψιός του μεγάλου συγγραφέα και φιλόσοφου Μιγκέλ ντε Ουναμούνο. Σταμάτησε το ποδόσφαιρο το 1921 για να ξεκινήσει καριέρα ως διαιτητής, όμως ένα χρόνο αργότερα πέθανε από τύφο σε ηλικία μόλις 29 ετών. Το 1926 τοποθετήθηκε η προτομή του στο «Σαν Μαμές» και κάθε ομάδα που επισκέπτεται για πρώτη φορά το γήπεδο της Αθλέτικ, καταθέτει εκεί λουλούδια.

Β. Telmo Zarraonandia Montoya – "Zarra"

Ο Θάρα σε αγώνα της Αθλέτικ στο Σαν Μαμές.

Ο Θάρα είναι ο μεγαλύτερος Ισπανός επιθετικός της μετεμφυλιακής Ισπανίας. Αγωνίστηκε για 15 χρόνια στην Αθλέτικ (1940-1955) και είναι ο κορυφαίος σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου με 333 γκολ. Επίσης είναι μέχρι σήμερα ο πρώτος σκόρερ της Πριμέρα Ντιβισιόν με 252 τέρματα και του ισπανικού Κυπέλλου με 81. Έχει κατακτήσει τον τίτλο του πρώτου σκόρερ στην ισπανική Λίγκα 6 φορές, περισσότερες από οποιονδήποτε άλλο. Φόρεσε 20 φορές τη φανέλα της Εθνικής Ισπανίας και πέτυχε ισάριθμα γκολ.

Ο Θάρα ήταν ασυναγώνιστος στο ψηλό παιχνίδι, σημειώνοντας εντυπωσιακά γκολ με κεφαλιές. Σε ένα παιχνίδι της Εθνικής με τη Σουηδία, οι δρόμοι της Στοκχόλμης είχαν γεμίσει με αφίσες που έγραφαν «θαυμάστε το κορυφαίο κεφάλι της Ευρώπης μετά από αυτό του Τσόρτσιλ»! Το πιο ιστορικό του γκολ το πέτυχε με τη «furia roja» το 1950 στο Μουντιάλ της Βραζιλίας, στο 1-0 επί της Αγγλίας που έφερε την Ισπανία στις 4 κορυφαίες ομάδες του κόσμου. Με την Αθλέτικ (όπου υπήρξε μέλος της «segunda delantera histórica»), κατέκτησε ένα πρωτάθλημα (1942/43) και 5 Κύπελλα (1943, 1944, 1945, 1950 & 1955).

Γ. Agustín Gaínza Vicandi – "Piru"

Ο Γκαΐνθα με το Κύπελλο Ισπανίας στα χέρια.

Ο Γκαΐνθα ξεκίνησε την καριέρα του από τα τμήματα υποδομών της Αθλέτικ και το 1940 έκανε το ντεμπούτο του στην πρώτη ομάδα μαζί με τον Θάρα. Ήταν και αυτός μέλος της «segunda delantera histórica» αλλά και της ομάδας των «έντεκα χωρικών», αγωνίστηκε 19 χρόνια στη Μπιλμπάο (1940-1959) και σε 381 επίσημες συμμετοχές πέτυχε 120 γκολ. Υπήρξε ο εμβληματικός αρχηγός της Αθλέτικ και στη διάρκεια της θητείας του κέρδισε 2 πρωταθλήματα (1942/43 & 1955/56) και 7 Κύπελλα (1943, 1944, 1945, 1950, 1955, 1956 & 1958).

Κατέχει το ρεκόρ των περισσότερων κερδισμένων Κυπέλλων (7) και αυτό των περισσότερων τελικών στην ίδια διοργάνωση (9). Επίσης το ρεκόρ των περισσότερων συμμετοχών στο Κύπελλο Ισπανίας με 99 παιχνίδια. Αλλά είναι και ο παίκτης που έχει πετύχει τα περισσότερα γκολ σε ένα παιχνίδι Κυπέλλου με 8 τέρματα εναντίον της Θέλτα του Βίγκο τη σεζόν 1946/47 (τελικό σκορ 12-1)! Υπήρξε 33 φορές διεθνής (10 γκολ) και φόρεσε το περιβραχιόνιο του αρχηγού στο Μουντιάλ του 1950, ενώ από το δικό του κεφάλι έφυγε η πάσα προς τον Θάρα στο ιστορικό γκολ εναντίον της Αγγλίας.

Δ. José Ángel Iribar Kortajarena – "El Txopo"

Ο Ιρίμπαρ με τη χαρακτηριστική σκούρα ενδυμασία και τις ερυθρόλευκες κάλτσες.

Ο Ιρίμπαρ είναι ο παίκτης με τις περισσότερες συμμετοχές στην ιστορία της Αθλέτικ. Αγωνίστηκε σε 614 παιχνίδια και έμεινε γνωστός με το παρατσούκλι «el Txopo» δηλαδή η λεύκα, επειδή ήταν ψηλός και ξερακιανός. Σήμα κατατεθέν του ήταν τα μαύρα ρούχα και οι ερυθρόλευκες κάλτσες, ενώ στην εποχή του θεωρείτο ένας από τους μεγαλύτερους τερματοφύλακες όχι μόνο της Ισπανίας αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.

Στη διάρκεια των 18 χρόνων που αγωνίστηκε με τη φανέλα της Αθλέτικ (1962-1980) κέρδισε δυο Κύπελλα (1969 & 1973) και τη δεύτερη θέση στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ του 1977. Υπήρξε ο βασικός γκολκίπερ της Εθνικής Ισπανίας από το 1964 μέχρι το 1976 με 49 συμμετοχές. Μεγαλύτερή του επιτυχία με τη «furia roja» ήταν η κατάκτηση του EURO του 1964. Υπήρξε ίσως – μαζί με τον Πιτσίτσι – ο πιο αγαπητός διαχρονικά παίκτης από τους φίλαθλους της Αθλέτικ.

Ε. Julen Guerrero López – "La Perla"

Ο Γκερέρο σε αγώνα της Αθλέτικ με την Μπέτις.

Ο Γκερέρο υπήρξε η τελευταία μεγάλη αγάπη των φιλάθλων της Αθλέτικ. Προϊόν της Λεθάμα, ο Τζούλεν έκανε το ντεμπούτο του με την πρώτη ομάδα το 1992. Αγωνίστηκε 14 χρόνια στη Μπιλμπάο (1992-2006) στη θέση του μεσοεπιθετικού και σε 372 επίσημες συμμετοχές σημείωσε 101 γκολ. Όταν ξεκίνησε την καριέρα του θεωρήθηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, αλλά αρνήθηκε πολλές σημαντικές προτάσεις από μεγάλους συλλόγους, όπως το «λευκό συμβόλαιο» που του πρόσφερε η Μίλαν.

Θέλοντας να μείνει στην ομάδα της καρδιάς του, όπως ο ίδιος είχε δηλώσει, ο Γκερέρο οδήγησε την Αθλέτικ στη δεύτερη θέση του πρωταθλήματος του ιωβηλαίου (1997/98) και την πρώτη έξοδο της ομάδας στο Τσάμπιονς Λιγκ. Στην Εθνική Ισπανίας αγωνίστηκε 41 φορές, πέτυχε 13 γκολ και πήρε μέρος σε δυο Μουντιάλ (1994 & 1998) και στο EURO του 1996. Το 1994 ανακηρύχθηκε κορυφαίος Ισπανός παίκτης της Πριμέρα Ντιβισιόν. «La Perla» (το μαργαριτάρι) όπως ήταν το παρατσούκλι του, υπήρξε η τελευταία μεγάλη «σημαία» του συλλόγου.

13. Η ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Η Λεθάμα, εκεί που βρίσκονται οι ακαδημίες της Αθλέτικ, "στεγάζει" τις ελπίδες για το μέλλον του συλλόγου.

Η Αθλέτικ έχει κατακτήσει πολλούς τίτλους και διακρίσεις στα 114 χρόνια της ιστορίας της, όμως πάνω απ’ όλα έχει κερδίσει το σεβασμό και την αναγνώριση των ποδοσφαιρόφιλων όλου του κόσμου για τη φιλοσοφία της. Η επιλογή – διαχρονική και συνεπής – να αγωνίζονται στην ομάδα μόνο Βάσκοι (ή Βασκο-αναθρεμμένοι) παίκτες έχει διαμορφώσει τον χαρακτήρα αλλά και τη μαγεία αυτού του μοναδικού συλλόγου.

Τα 8 πρωταθλήματα Ισπανίας, τα 24 Κύπελλα, τα 18 τοπικά πρωταθλήματα και όλοι οι υπόλοιποι τίτλου που έχουν κερδηθεί και κοσμούν το μουσείο του συλλόγου, είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας, όμως το πραγματικό μεγαλείο, η σημαντικότερη παρακαταθήκη αλλά και υπόσχεση που αφήνουν οι «λέοντες» για το μέλλον, συνοψίζονται στην απάντηση που μου έδωσε ένας δημοσιογράφος της Deia, όταν τον ρώτησα πότε πιστεύει ότι θα «υποκύψει» η Αθλέτικ στις «επιταγές» των καιρών: «Όσο οι Βάσκοι θα παίζουν ποδόσφαιρο, αυτό δε θα αλλάξει. Ποτέ. Ούτε σε 50, ούτε σε 100 χρόνια. Η Αθλέτικ είναι η καρδιά μας. Και όσο θα χτυπάνε οι καρδιές των Βάσκων, η φανέλα με τις ερυθρόλευκες ρίγες θα είναι δική μας»…

Πηγές: Deia, Diario Vasco, As, Mundo Deportivo, athletic-club.net, miathletic.com

Βίντεο: Η υποδοχή των πρωταθλητών του 1983

Βίντεο: Αθλέτικ - Ρεάλ Σοθιεδάδ 2-1. Η νίκη που έδωσε το πρωτάθλημα στην Μπιλμπάο το 1984

Βίντεο: Σταντάρ Λιέγης - Αθλέτικ 1-7. Η μεγαλύτερη εκτός έδρας ευρωπαϊκή νίκη της Αθλέτικ με τον Ερνέστο Βαλβέρδε στον πάγκο της (16-12-2004)