Δεν έχουν καμία ιδιαίτερη σημασία τα αποτελέσματα των δυο ελληνικών εκπροσώπων στο Europa League την εβδομάδα που μας πέρασε. Τουλάχιστον όχι στη λογική του κειμένου που ακολουθεί. Παίρνοντας αφορμή όμως από αυτά, αλλά και - πολύ περισσότερο - από όσα διαβάζω στα σχόλια που κάνουν αρκετοί είτε εδώ, στο Sport24, είτε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά και σε όσα λέγονται από διάφορους - πολλούς - ακροατές στον Sport24Radio, θα ήθελα να γράψω μερικές δικές μου σκέψεις, σε ότι αφορά την ευρωπαϊκή πραγματικότητα ή ταυτότητα των ομάδων μας συνολικά και διαχρονικά, καθώς και την προοπτική της παρουσίας τους στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις στο άμεσο μέλλον. Φαντάζομαι - χωρίς να είναι αυτός ο στόχος μου - ότι αρκετοί από εσάς που θα διαβάσετε τις γραμμές που θα ακολουθήσουν, θα γίνετε έξαλλοι ή έστω στην καλύτερη, θα διαφωνήσετε. Δεκτές και σεβαστές είναι προφανώς όλες οι απόψεις, αρκεί να διατυπωθούν πολιτισμένα. Για το αν θα αναλυθούν περαιτέρω, αυτό θα εξαρτηθεί από τα επιχειρήματα. Πάμε λοιπόν.

Τον Ιούλιο του 2016 καλύψαμε μαζί με τον Γιώργο Περπερίδη για τρεις εβδομάδες την άδεια του Ηρακλή Αντύπα στη νυχτερινή εκπομπή του Sport24Radio 103,3, "Ξέρεις από μπάλα;" Ήταν η πρώτη μου επαφή με ραδιοφωνική εκπομπή που ανοίγει γραμμές και βγάζει ακροατές στον αέρα. Για να είμαι ειλικρινής, απόρησα όσο και θαύμασα αμέτρητες φορές την ιώβειο υπομονή που επέδειξε όλα εκείνα τα βράδια ο Πέρπε, προσπαθώντας να εξηγήσει τα προφανή σε κάθε φωστήρα που είχε τη δική του άποψη και που για έναν αδιευκρίνιστο λόγο ήταν πάντα η σωστή. Για να μην τα πολυλογώ, ένα βράδυ, λίγο πριν κλείσουμε, πήρε τηλέφωνο ένας τύπος, ο οποίος άρχισε να κράζει τους πάντες και τα πάντα. Ολυμπιακός ήταν και κάποια στιγμή ξεκίνησε τις αναφορές στις περσινές ευρωπαϊκές αποτυχίες των "ερυθρόλευκων" και συγκεκριμένα στην ήττα από την Άρσεναλ στο "Καραϊσκάκης" και στον αποκλεισμό από την Άντερλεχτ.

ΕΛΑ ΜΩΡΕ, ΠΟΙΑ ΑΝΤΕΡΛΕΧΤ;

Καραγκούνης και Μουρίνιο μετά τον αποκλεισμό του ΠΑΟ από την Πόρτο στα προημιτελικά του Κυπέλλου UEFA. Ήταν η τελευταία φορά που ελληνική ομάδα έφτασε μέχρι τους "8" ευρωπαϊκής διοργάνωσης (20/3/2003)

Μιλώντας με απίστευτα μειωτικά λόγια και για τις δύο συγκεκριμένες ομάδες, στο γνωστό στιλ "έλα μωρέ τώρα, ποια Άρσεναλ και ποια Άντερλεχτ", έθεσε κατ' επανάληψη ως επιχείρημα το ότι ο Ολυμπιακός έπρεπε να τις έχει καταπιεί και τις δυο επειδή επί 16 συναπτά έτη μπαίνει στους ομίλους του Champions League, πράγμα που κατά τη γνώμη του, τοποθετεί τους "ερυθρόλευκους" στην αφρόκρεμα του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Αφού τελικά έκανε μια παραχώρηση λέγοντας "και καλά με την Άρσεναλ, άντε να το χωνέψω, είναι η Άρσεναλ", κατέληξε καταδικάζοντας πανηγυρικά τον αποκλεισμό από τους Βέλγους, τονίζοντας το "σε παρακαλώ τώρα, ΠΟΙΑ Άντερλεχτ". Δεν θα το κρύψω, μου ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι, πήρα τον λόγο από τον Πέρπε και άρχισα να του φωνάζω, σχεδόν εκτός εαυτού, ότι τα ευρωπαϊκά τρόπαια που έχει πάρει η Άντερλεχτ (δυο Κυπελλούχων, ένα UEFA και δυο ευρωπαϊκά Σούπερ Καπ), δεν θα τα δει ποτέ, ούτε καν στον ύπνο του και πως θα έπρεπε να μιλάει με περισσότερο σεβασμό για ομάδες που έχουν γράψει τη δική τους ιστορία στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.

Αργότερα, όταν είχα γυρίσει σπίτι, σκέφτηκα ότι η πλύση εγκεφάλου που έχουν υποστεί όχι τόσο οι φίλαθλοι, όσο οι οπαδοί, όχι μόνο του Ολυμπιακού, αλλά όλων των μεγάλων ελληνικών ομάδων, είτε από τους ίδιους τους συλλόγους, είτε από τον Τύπο, είτε ακόμα και από το ίδιο τους το κεφάλι σε μια πρωτοφανή μονοδιάστατη δήθεν κατανόηση της πραγματικότητας, πρέπει να είναι μοναδική στο είδος της. Όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά πιθανότατα και σε παγκόσμια κλίμακα. Εδώ και δεκαετίες παρατηρείται αυτό το φαινόμενο, το οποίο όμως τα τελευταία χρόνια έχει ξεπεράσει κάθε όριο παραλογισμού, καθιστώντας απαγορευτική οποιαδήποτε συνεννόηση μέσω διαλόγου. Στον δικό μου μονόλογο λοιπόν, θα ήθελα να καταθέσω μερικές σκέψεις και συμπεράσματα για το πώς αντιλαμβάνομαι προσωπικά την ευρωπαϊκή πραγματικότητα αλλά και την προοπτική των ελληνικών ομάδων.

ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΕΠΙΠΕΔΑ

Οι "πράσινοι" έχουν τη μερίδα του λέοντος στις ελληνικές ευρωπαϊκές επιτυχίες. Εδώ, ο Γιάννης Κυράστας με τον Φιλ Νιλ της Λίβερπουλ, πριν την έναρξη του επαναληπτικού ημιτελικού του Κυπέλλου Πρωταθλητριών της σεζόν 1984/85

Για να ξεκινήσω, θα μου επιτρέψετε να φτιάξω ένα αυθαίρετο "οικοδόμημα" με τέσσερις ορόφους και έναν βοηθητικό χώρο. Ας ονομάσουμε τους ορόφους επίπεδα και τον βοηθητικό χώρο ένα κλειστό κλαμπ. Στο δικό μου κεφάλι λοιπόν, θα μπορούσα να χωρίσω την ευρωπαϊκή πραγματικότητα σε τέσσερα επίπεδα. Αυτά τα επίπεδα δεν είναι κλειστά, αλλά επικοινωνούν μεταξύ τους, ας πούμε με ένα ασανσέρ ή μια σκάλα. Στο πρώτο επίπεδο, το πιο ψηλό, βρίσκονται οι μεγάλες πρωταγωνίστριες του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και δη του Champions League. Ομάδες δηλαδή όπως η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μπαρτσελόνα, η Μπάγερν, η Γιουβέντους. Στο αμέσως από κάτω, συναντάμε ομάδες οι οποίες έχουν σταθεροποιηθεί πλέον στο δεύτερο επίπεδο και φιλοδοξούν να ανέβουν στο πρώτο, όπως η Ατλέτικο, η Σεβίγια, η Παρί, η Πόρτο, η Ντόρτμουντ, η Σίτι, η Άρσεναλ, η Τσέλσι.

Συνεχίζοντας την "κάθοδο", θα βρούμε στο τρίτο επίπεδο τις Νάπολι, Μονακό, Λεβερκούζεν, Σπόρτινγκ Λισαβόνας, Γκλάντμπαχ, Ζενίτ, Σαχτάρ, Βαλένθια, Φενέρ, Γαλατά, Λιόν κλπ κλπ. Ομάδες δηλαδή που συνδυάζουν σχετική σταθερότητα, φιλοδοξία, χρήμα και υποδομές. Και κατεβαίνοντας στο ισόγειο, εκεί θα συναντήσουμε τον Ολυμπιακό μαζί με συλλόγους όπως ο ΑΠΟΕΛ, η Λουντογκόρετς, η Κοπεγχάγη, η Ρούμπιν Καζάν κλπ. Και αν θέλουμε να βρούμε τις υπόλοιπες δικές μας ομάδες, τις λεγόμενες μεγάλες που λέγαμε και στην αρχή, τότε θα πρέπει να πάμε στο υπόγειο. Ναι, δυστυχώς εκεί θα τις ανακαλύψουμε, τουλάχιστον σε αυτή τη χρονική περίοδο. Για να συμπληρώσουμε το οίκημα, πάμε και στον "βοηθητικό χώρο", στο κλειστό κλαμπ, όπως το ονομάσαμε στην αρχή και το οποίο επικοινωνεί με τα πρώτα δυο επίπεδα. Εκεί βρίσκονται τεράστιοι σύλλογοι με μεγάλη ιστορία και παρελθόν, που περνούν μια περίοδο παρακμής, αλλά προσπαθούν να επανέλθουν, όπως η Μίλαν, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Λίβερπουλ, ο Άγιαξ, η Μπενφίκα, η Ίντερ κλπ.

ΤΑ ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑΚΑ ΠΑΝΩ - ΚΑΤΩ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ

Ο Γκόγκιτς ανοίγει το σκορ στο Ολυμπιακός - Γιουβέντους, στην προημιτελική φάση του Champions League της σεζόν 1998/99. Οι "ερυθρόλευκοι" βρέθηκαν για πρώτη φορά στην ιστορία τους πολύ κοντά στην τετράδα, αλλά τελικά δεν τα κατάφεραν (17/3/1999)

Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, οι "ένοικοι" των διαφόρων επιπέδων δεν είναι μόνιμοι, αλλά αλλάζουν ανάλογα με τις επιδόσεις τους στις διαφορετικές χρονικές περιόδους. Για παράδειγμα, η κορυφαία ομάδα στον κόσμο την τελευταία δεκαετία, Μπαρτσελόνα, ίδρωσε μέχρι να ανέβει στο πρώτο επίπεδο. Βολόδερνε για δεκαετίες ολόκληρες ανάμεσα στο δεύτερο και τρίτο επίπεδο, μέχρι να σταθεροποιηθεί στο δεύτερο και από το 2006 και μετά να καταφέρει να φτάσει στο ρετιρέ. Ή ο Άγιαξ, ο οποίος εδώ και μια δεκαετία περίπου έχει χαθεί όχι μόνο από το πρώτο, αλλά και από το δεύτερο επίπεδο. Το ίδιο και η Μάντσεστερ τα τελευταία χρόνια, η Μίλαν, η Λίβερπουλ και πάει λέγοντας. Για να επανέλθω στο βασικό επιχείρημα του ακροατή, το γεγονός ότι μια ομάδα, στην προκειμένη περίπτωση ο Ολυμπιακός, μπαίνει στους ομίλους του ChL για μιάμιση δεκαετία, αυτό δεν τον κατατάσσει στην αφρόκρεμα, απλά του δίνει μια δυναμική τόσο αγωνιστική όσο και οικονομική να διατηρείται σταθερά στο τέταρτο επίπεδο, έχοντας βλέψεις για να μπει κάποτε στο τρίτο.

Η αλήθεια είναι ότι έχει φλερτάρει κάποιες φορές με την "άνοδο", αλλά οι ελάχιστες παρουσίες του στο τρίτο επίπεδο δεν του εξασφάλισαν "κάρτα μέλους", αλλά μόνο "κάρτα επισκέπτη". Προσέξτε, δεν έχει νόημα να μπερδεύουμε τις μεγάλες νίκες (και τέτοιες έχουν γίνει αρκετές) με την παρουσία στα υψηλά επίπεδα. Σε αυτές τις 16 παρουσίες στους ομίλους του Champions League, ο Ολυμπιακός έφτασε μόνο μια φορά στην προημιτελική φάση και αυτή είτε μας αρέσει, είτε όχι, δεν είναι επίδοση που σε ανεβάζει επίπεδο. Αυτό που σου εξασφαλίζει, είναι η αναγνωρισιμότητα στα υπόλοιπα κράτη. Όπως παλιότερα όταν ήσουν στο εξωτερικό και μιλούσες για μπάλα λέγοντας ότι είσαι Έλληνας, όλοι απαντούσαν "Panathinaikos", έτσι τα τελευταία χρόνια η αντίστοιχη απάντηση είναι "Olympiakos". Αν και οι πιο ψαγμένοι θα πετούσαν και ένα "AEK" ή "PAOK", αλλά σε γενικές γραμμές πάντα ο πρόσφατος "πρωταγωνιστής" ήταν, είναι και θα είναι αυτός που "αναγνωρίζεται" από τους φίλαθλους του εξωτερικού. Οι συχνές παρουσίες κυρίως στους ομίλους του ChL είναι εκείνες που σε βγάζουν από την αφάνεια μικρών χωρών χωρίς ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική παράδοση όπως η Ελλάδα, αλλά μέχρι εκεί.

ΦΤΩΧΗ Η ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ

Μια από τις σημαντικότερες νίκες στην ευρωπαϊκή ιστορία της ΑΕΚ, ήταν αυτή επί της Μίλαν, στους ομίλους του Champions League της σεζόν 2006/07. Εδώ ο Ζούλιο Σέζαρ πετυχαίνει το μοναδικό γκολ της συνάντησης (21/11/2006)

Αν κοιτάξουμε συνολικά το ελληνικό κάδρο των ευρωπαϊκών επιτυχιών, τα "επιχειρήματα" που θα βρούμε δεν είναι πολλά. Υπάρχουν μεγάλες στιγμές, αλλά αυτό είναι το πρόβλημα, ότι δηλαδή μιλάμε για μεμονωμένες στιγμές ή έστω χρονιές, όπου οι μεγάλες ελληνικές ομάδες κατάφεραν να πραγματοποιήσουν κάποιες σημαντικές πορείες, αλλά μέχρι εκεί. Φυσικά τη μερίδα του λέοντος σε αυτές τις επιτυχίες έχει ο Παναθηναϊκός, που είναι η μοναδική ελληνική ομάδα με παρουσία σε τελικό (Πρωταθλητριών, 1971), καθώς και σε δυο ακόμα ημιτελικούς της ίδιας διοργάνωσης (1985 & 1996). Η μοναδική άλλη ελληνική ομάδα που έχει φτάσει σε ημιτελική φάση ευρωπαϊκής διοργάνωσης, είναι η ΑΕΚ (UEFA, 1977). Οι ελληνικές ομάδες (εξαιρώντας τις 4 συμμετοχές που αναφέραμε πριν), έχουν φτάσει συνολικά δέκα ακόμα φορές μέχρι τους "8". Ο Παναθηναϊκός δυο φορές στο Πρωταθλητριών (1992 & 2002) και άλλες δυο στο UEFA (1988 & 2003), η ΑΕΚ μια φορά στο Πρωταθλητριών (1969) και δυο φορές στο Κύπελλο Κυπελλούχων (1997 & 1998), ο Ολυμπιακός μια φορά στο Πρωταθλητριών (1999) και μια στο Κύπελλο Κυπελλούχων (1993) και ο ΠΑΟΚ μια φορά στο Κύπελλο Κυπελλούχων (1974).

Άρα λοιπόν, για να επιστρέψουμε στο "οικοδόμημα", η μοναδική ελληνική ομάδα που βρέθηκε ποτέ στο τρίτο επίπεδο, είναι ο Παναθηναϊκός. Με κάρτα μέλους για κοντά μια εικοσαετία, αλλά και με ελάχιστες ελπίδες να ανέβει στο δεύτερο, έστω και ως επισκέπτης. Και βέβαια, δυστυχώς, με μια κατιούσα πορεία τα τελευταία χρόνια, που όπως γράψαμε και πριν, τον έχει φέρει στο υπόγειο της ανυπαρξίας. Φαντάζομαι, αρκετοί θα προβάλλουν ένα άλλο επιχείρημα, εκείνο της κατάταξης της UEFA, όπου τόσο ο Παναθηναϊκός στο παρελθόν, όσο και ο Ολυμπιακός στο παρόν, έχουν βρεθεί σε αρκετά έως και εντυπωσιακά υψηλές θέσεις. Αυτές οι βαθμολογίες όμως δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματική δυναμικότητα των ομάδων μας μέσα στο πραγματικό γίγνεσθαι του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Η συγκομιδή αφορά ναι μεν νίκες και προκρίσεις, αλλά στο οργανόγραμμα του Champions League και του Europa League, όπως αυτά λειτουργούν τουλάχιστον τα τελευταία χρόνια, κάθε ομάδα έχει την ευκαιρία να μαζέψει πολλούς βαθμούς, ειδικά μέσα από τα ματς των ομίλων.

ΜΗΔΕΝ ΥΠΕΡΒΑΣΕΙΣ

Μια από τις μεγαλύτερες νίκες στην ευρωπαϊκή ιστορία του Ολυμπιακού, η οποία όμως δεν συνοδεύτηκε από πρόκριση. Ο Τσόρι ανοίγει το σκορ απέναντι στην Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Οι "ερυθρόλευκοι" νίκησαν 2-0, αλλά αποκλείστηκαν με το 3-0 της ρεβάνς (Champions League, φάση των "16", 25/2/2014)

Αν πάμε όμως στην ουσία της αναζήτησης, δηλαδή στις προκρίσεις οι οποίες πραγματικά μετράνε στη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών επιπέδων (με την έννοια της εισόδου έστω και λίγες, έστω και μία φορά, στα μικρά νούμερα, δηλαδή στους "8" ή στους "4"), τότε τα πράγματα είναι τελείως απογοητευτικά. Και όσο κι αν κάποιοι "οχυρώνονται" είτε πίσω από την βαθμολογία της UEFA, είτε πίσω από τις συνεχόμενες παρουσίες στους ομίλους του ChL, η πραγματικότητα τους διαψεύδει. Όχι στην επιτυχία της συνεχούς παρουσίας, αυτήν δεν την αρνείται κανείς. Διότι εδώ πρέπει να πούμε ότι ο Ολυμπιακός, με όλα αυτά τα χρήματα που εισπράττει από την UEFA τα τελευταία χρόνια, δυνάμωσε την ομάδα του και παίρνει το ένα πρωτάθλημα πίσω από το άλλο στην Ελλάδα. Όμως ευρωπαϊκά δεν έκανε την υπέρβαση ούτε μια φορά, επαναλαμβάνω, στα μικρά νούμερα. Δυο φορές βρέθηκε πολύ κοντά, το 1999 στο ChL με την Γιούβε και το 2012 με την Μέταλιστ στο Europa, αλλά δεν τα κατάφερε σε καμία από αυτές. Και με τα παρά λίγο, δεν ανεβαίνεις επίπεδο. Οπωσδήποτε όχι στην Ευρώπη.

Πέραν του γεγονότος ότι η ψαλίδα έχει ανοίξει πολύ ανάμεσα στις ελληνικές ομάδες και τις μεσαίες - μεγάλες ευρωπαϊκές, τόσο στο αγωνιστικό όσο και στο οικονομικό, ο Ολυμπιακός της τελευταίας δεκαπενταετίας (και μιλάμε μόνο για αυτόν, γιατί στην ίδια περίοδο, οι υπόλοιποι τρεις μεγάλοι πέρα από μερικές σημαντικές νίκες και αυτές κυρίως σε ομίλους, δεν έχουν να επιδείξουν κάτι περισσότερο) έχει αποδειχτεί ανεπίδεκτος στα νοκ άουτ παιχνίδια. Σχεδόν ανυπεράσπιστος σε αυτά του Champions League, σχεδόν αδιάφορος σε εκείνα του Europa League (με ελάχιστες εξαιρέσεις). Αν ψάξετε τους πρόσφατους αποκλεισμούς των "ερυθρόλευκων", τότε θα συνειδητοποιήσετε ότι δεν μπορούν να σταθούν απέναντι σε ομάδες του τρίτου επιπέδου (για τα άλλα δυο επίπεδα δεν συζητάμε καθόλου) και κάποιες φορές ούτε καν σε εκείνες του τέταρτου επιπέδου. Στην παρούσα χρονική περίοδο, δείχνει ότι σε νοκ άουτ, μπορεί να ξεπεράσει μόνο ομάδες που προέρχονται από το υπόγειο, όπως η Αρόουκα και η Οσμάνλισπορ. Και να παλέψει με αυτές που βρίσκονται στο ίδιο με εκείνον επίπεδο.

Πίνακας: Οι 14 φορές που οι τέσσερις μεγάλες ελληνικές ομάδες έχουν αγωνιστεί σε προημιτελικά, ημιτελικά και τελικούς ευρωπαϊκών διοργανώσεων (υπάρχουν και δυο ακόμα παρουσίες ελληνικών ομάδων σε προημιτελική φάση, αμφότερες στο Κύπελλο Κυπελλούχων, της Λάρισας το 1984/85 και του Πανιωνίου το 1998/99)

ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ	ΟΜΑΔΑ	ΦΑΣΗ	ΣΕΖΟΝ
Πρωταθλητριών	ΑΕΚ	Προημιτελικά	1968/69
Πρωταθλητριών	ΠΑΟ	Τελικός	1970/71
Κυπελλούχων	ΠΑΟΚ	Προημιτελικά	1973/74
Κύπελλο UEFA	ΑΕΚ	Ημιτελικά	1976/77
Πρωταθλητριών	ΠΑΟ	Ημιτελικά	1984/85
Κύπελλο UEFA	ΠΑΟ	Προημιτελικά	1987/88
Πρωταθλητριών	ΠΑΟ	Προημιτελικά	1991/92
Κυπελλούχων	ΟΣΦΠ	Προημιτελικά	1992/93
Champions League	ΠΑΟ	Ημιτελικά	1995/96
Κυπελλούχων	ΑΕΚ	Προημιτελικά	1996/97
Κυπελλούχων	ΑΕΚ	Προημιτελικά	1997/98
Champions League	ΟΣΦΠ	Προημιτελικά	1998/99
Champions League	ΠΑΟ	Προημιτελικά	2001/02
Κύπελλο UEFA	ΠΑΟ	Προημιτελικά	2002/03

Αν ρίξουμε μια ματιά στον πίνακα, θα δούμε ότι η τελευταία φορά που ελληνική ομάδα μπήκε στην οχτάδα μιας ευρωπαϊκής διοργάνωσης, ήταν ο Παναθηναϊκός στο Κύπελλο UEFA της σεζόν 2002/03. Η δε τελευταία φορά που δικός μας εκπρόσωπος έφτασε στους "4", ήταν και πάλι οι "πράσινοι" στο Champions League του 1995/96. Άρα λοιπόν έχουν συμπληρωθεί 14 χρόνια χωρίς καμία ελληνική παρουσία στα μικρά νούμερα και δυστυχώς η προοπτική είναι ακόμα πιο δύσκολη έως και απαγορευτική για κάποια υπέρβαση. Είπαμε και πριν ότι η ψαλίδα συνεχώς ανοίγει και οι όποιες φιλοδοξίες προορίζονται να μετατραπούν σε όνειρα θερινής νυκτός. Το πρώτο και το δεύτερο επίπεδο διαθέτουν απίστευτα μπάτζετ και τα οικονομικά μεγέθη ζαλίζουν. Δεν υπάρχει κανείς εδώ στην Ελλάδα που να μπορεί όχι να τα συναγωνιστεί, αλλά ούτε καν να τα συνειδητοποιήσει. Όμως και οι περισσότερες ομάδες του τρίτου επιπέδου ξεπερνούν σε οικονομική άνεση οποιαδήποτε δική μας (και αναφέρομαι στις μεγάλες). Δείτε τις μεταγραφές που κάνουν, τους παίκτες που διαθέτουν, τα τηλεοπτικά που εισπράττουν, τα γεμάτα γήπεδα, τις χορηγίες και όλα τα υπόλοιπα.

Η ΣΩΣΤΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ

Είναι όμως μόνο τα χρήματα που κάνουν την ψαλίδα να ανοίγει τόσο πολύ; Μην ξεγελιόμαστε, προφανώς και όχι. Οι υποδομές και κυρίως η οργάνωση συμπληρώνουν το τρίπτυχο της επιτυχίας. Αυτά είναι τα θεμέλια για οποιαδήποτε υπέρβαση, αν θέλουμε αυτή να γίνει ο κανόνας και όχι η εξαίρεση μια φορά στα δέκα ή τα είκοσι χρόνια. Και σε αυτόν τον τομέα, οι μεγάλες ελληνικές ομάδες είτε υστερούν, είτε είναι για τα πανηγύρια. Το αγωνιστικό οργανόγραμμα στην Ελλάδα ήταν πάντοτε προβληματικό. Για πολλά χρόνια, η μοναδική ακαδημία που λειτουργούσε σωστά, ήταν η Παιανία και τα αποτελέσματα φάνηκαν περίτρανα στη δεκαετία του '90 και στο πρώτο μισό της πρώτης δεκαετίας του 2000. Οι υπόλοιποι ναι μεν είχαν ακαδημίες, αλλά δεν είδαν καμιά ιδιαίτερη προκοπή. Ο Ολυμπιακός τα τελευταία χρόνια έκανε βήματα προς τα μπροστά και οι προσπάθειές του προς αυτή την κατεύθυνση, ήδη φέρνουν τα πρώτα κέρδη. Οι "μικροί" του πρωταγωνιστούν φέτος, αλλά και αυτό γίνεται με έναν όχι και τόσο ορθόδοξο τρόπο. Βλέπουμε ξαφνικά τρεις και τέσσερις πιτσιρικάδες να παίζουν το ένα ματς πίσω από το άλλο, χωρίς μια συνολικά σωστή διαχείριση αλλά και φιλοσοφία.

Μια μεγάλη ευρωπαϊκή βραδιά στην Τούμπα. Ο ΠΑΟΚ νίκησε 3-0 την Ουντινέζε στην παράταση και προκρίθηκε στον τρίτο γύρο του Κυπέλλου UEFA της σεζόν 2000/01. Εδώ ο Καμπς πετυχαίνει το 1-0 (9/11/2000)

Είναι προφανές ότι βρίσκονται μέσα στο γήπεδο για να καλύψουν τα κενά που δημιουργήθηκαν είτε από την έλλειψη μεταγραφών, είτε από την αναποτελεσματικότητα κάποιων παικτών που αποκτήθηκαν. Η προώθηση νέων παικτών από τις ακαδημίες είναι ένα θέμα που απαιτεί και σοβαρότητα και ισορροπία. Καταρχήν γνωρίζεις ότι είναι πολύ δύσκολο να σου βγουν όλοι (μιλάω γενικά). Επίσης είναι πολύ σημαντικό να μπαίνουν στη δράση με σωστό πλάνο, σιγά-σιγά, χωρίς να φορτώνονται με αχρείαστη πίεση, αλλά και απεριόριστες ευθύνες με το καλημέρα. Από την άλλη, ο Τύπος - οπαδικός και μη - συνεχίζει με τις γραφικότητες του στιλ "ο νέος Μπέκενμπαουερ" και "ο νέος Βιεϊρά", με αποτέλεσμα να παραμονεύει πάντα ο κίνδυνος του "καλαμιού". Και αν σε τόσο μικρή ηλικία, το καβαλήσει κάποιος παίκτης, τότε η ζημιά έχει γίνει. Προς τιμήν τους, οι μικροί του Ολυμπιακού δείχνουν προσγειωμένοι, αλλά το πρόβλημα δεν εντοπίζεται σε αυτούς. Δεν γίνεται να πορεύεσαι για χρόνια με στρατιές ξένων παικτών - αρκετές φορές αμφίβολης αξίας - και να θυμάσαι τους πιτσιρικάδες μόνο όταν σε βολεύει. Οι ακαδημίες πρέπει να είναι συνεχώς παρούσες στο οργανόγραμμα ενός συλλόγου.

Να προωθούν παίκτες στην πρώτη ομάδα με συνέπεια και συνέχεια. Ο δρόμος προς την καθιέρωση είναι από τις σημαντικότερες παραμέτρους της λειτουργίας μιας ακαδημίας και της σχέσης-συνεργασίας της με την πρώτη ομάδα. Έτσι κι αλλιώς, η κρίση των τελευταίων χρόνων στη χώρα μας, δείχνει από μόνη της ότι η σωστή εκμετάλλευση των πιτσιρικάδων στα φυτώρια, είναι η ενδεδειγμένη λύση. Κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι απλή εναλλακτική λόγω της συγκυρίας, αλλά ακόμα κι έτσι, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ώστε οι ελληνικοί σύλλογοι να δουλέψουν με σοβαρότητα πάνω σε αυτή τη βάση. Γιατί θα είναι πραγματικά κρίμα, αν για παράδειγμα, δούμε τον Ολυμπιακό να αγοράζει πάλι ένα καράβι ξένους το καλοκαίρι, στερώντας την εξέλιξη σε παιδιά όπως ο Μανθάτης, ο Ρέτσος, ο Ανδρούτσος κλπ. Τα ταλέντα των ακαδημιών ενός συλλόγου, δεν (πρέπει να) είναι λύσεις ανάγκης, αλλά πραγματική επένδυση για το παρόν και το μέλλον, μέσα από μια διαδικασία συνεχούς ανανέωσης της πρώτης ομάδας με προσθήκες νέων παικτών. Η τεχνογνωσία δείχνει να υπάρχει, το πλάνο είναι εκείνο που χωλαίνει. Και όχι μόνο στον τρόπο εκμετάλλευσης των ακαδημιών, αλλά σε πολλά ακόμα ζητήματα λειτουργία των ελληνικών συλλόγων.

Η ΔΥΣΚΟΛΗ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΜΑΣ

Προημιτελικά Champions League της σεζόν 2001/02. Ο Άγγελος Μπασινάς ευστοχεί στην εκτέλεση πέναλτι και δίνει τη νίκη στον Παναθηναϊκό απέναντι στην Μπαρτσελόνα. Οι "πράσινοι" αποκλείστηκαν τελικά με το 1-3 του "Καμπ Νόου" (3/4/2002)

Διαβάζουμε ότι ο Ολυμπιακός ακολουθεί το πρότυπο της Πόρτο σε ότι αφορά την απόκτηση και μεταπώληση παικτών. Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οι πωλήσεις ποδοσφαιριστών των "ερυθρόλευκων" αποτελούν πρωτοφανή επιχειρηματική επιτυχία για το ελληνικό ποδόσφαιρο. Τα ποσά που εισπράττονται είναι πραγματικά εντυπωσιακά. Από την άλλη όμως, δεν φαίνεται να γίνονται ανάλογες επενδύσεις για την ενδυνάμωση της ομάδας και την επαναφορά της αγωνιστικής ισορροπίας στο ρόστερ. Ο Ολυμπιακός, όπως και κάθε ελληνική ομάδα από εκείνες που παίζουν στην Ευρώπη, βρίσκονται σε ένα πολύ δύσκολο σταυροδρόμι. Τα εκατομμύρια που έμπαιναν μέχρι τώρα στο ταμείο, κυρίως το "ερυθρόλευκο", αφού οι Πειραιώτες ήταν οι μόνιμοι πρωταθλητές και εκείνοι που έμπαιναν στους χρυσοφόρους ομίλους του ChL, θα είναι πλέον ένας πολύ δύσκολος στόχος. Δύσκολος έως και ανέφικτος. Ο καινούργιος σχεδιασμός της UEFA αφήνει δυστυχώς πολύ μικρά περιθώρια για τις ομάδες μας να διεκδικήσουν την είσοδό τους όχι μόνο στους ομίλους του Τσου Λου, αλλά και σε εκείνους του Europa. Μια μακρά όσο και δύσκολη σειρά προκριματικών θα περιμένει τους πάντες, από τον πρωταθλητή μέχρι και τον τελευταίο που θα έχει δικαίωμα να διεκδικήσει την είσοδό του σε ευρωπαϊκή διοργάνωση.

Η ευρωπαϊκή προοπτική φαντάζει πλέον δυσοίωνη όσο ποτέ στο παρελθόν. Οι ελληνικές ομάδες θα πρέπει να ξεκινούν τον προϋπολογισμό τους χωρίς να υπολογίζουν τα κέρδη της Ευρώπης, ένα λάθος που έκανε το περασμένο καλοκαίρι ο Ολυμπιακός, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να προβεί σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ώστε να κλείσει την "τρύπα" που δημιουργήθηκε μετά τον αποκλεισμό του από τους Ισραηλινούς. Τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο, εκτός και αν επιτευχθεί. Από την άλλη, κάθε προοπτική για ευρωπαϊκή επιτυχία, σχεδόν εξαφανίζεται όταν πουλάς τους καλύτερους παίκτες σου τον Γενάρη. Θα μου πείτε, είναι δυνατόν να αρνηθεί μια διοίκηση τέτοιες προτάσεις; Με ποσά πρωτόγνωρα για το ελληνικό ποδόσφαιρο; Θα σας πω, προφανώς και όχι. Όμως είναι υποχρέωση της οποιασδήποτε διοίκησης να φροντίζει την ισορροπία που ανέφερα και πριν. Και όπως και να το κάνουμε, οι προτεραιότητες που θέτει ο καθένας, καθορίζουν στον σχεδόν απόλυτο βαθμό όχι μόνο τους στόχους του, αλλά και τις πιθανότητες επιτυχίας τους. Πουλάς; Γεμίζεις τα ταμεία σου, αλλά αν παράλληλα δεν έχεις φροντίσει να αναπληρώσεις αγωνιστικά τις απουσίες, αποδυναμώνεσαι. Και όταν αποδυναμώνεσαι, ευρισκόμενος στο τέταρτο επίπεδο, τότε δεν μπορείς ή μάλλον, δεν δικαιούσαι να έχεις απαιτήσεις για ευρωπαϊκές επιτυχίες.

Η πιο πρόσφατη ευρωπαϊκή πρόκριση ελληνικής ομάδας. Ο Καρίμ Ανσαριφάρντ πανηγυρίζει το ένα από τα δυο τέρματα που πέτυχε απέναντι στην Οσμάνλισπορ στο θριαμβευτικό 0-3 των "ερυθρόλευκων" μέσα στην Άγκυρα. Ας ελπίσουμε να μην είναι η τελευταία στη φετινή σεζόν (23/2/2017)

Και όταν από το 2018, στο Champions League, θα είναι 56 οι σύλλογοι που θα διεκδικούν μόλις 6 εισιτήρια για τους ομίλους (και στο Europa 144 για 13 εισιτήρια), εύκολα καταλαβαίνει κανείς τον Γολγοθά που θα πρέπει να ανεβαίνουν κάθε καλοκαίρι οι ελληνικές ομάδες. Οι μέρες των παχιών αγελάδων δείχνουν να έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Και οι δικοί μας σύλλογοι θα πρέπει να προσαρμοστούν στην καινούργια πραγματικότητα. Πώς μπορείς να αντιμετωπίσεις την οικονομική κρίση, το συνεχόμενο άνοιγμα της ψαλίδας, την ολοένα και πιο δύσκολη συμμετοχή στην Ευρώπη, αλλά και τις ίδιες τις ομάδες που καλείσαι να αντιμετωπίσεις αν ξεπεράσεις όλα τα προηγούμενα εμπόδια; Οι απαντήσεις είναι δύσκολες αλλά υπαρκτές. Σωστό σκάουτινγκ παικτών, συνεχές ψάξιμο στην αγορά, όχι μόνο το καλοκαίρι και τον Γενάρη, αλλά ολόκληρο τον χρόνο, αναβάθμιση των ακαδημιών με σωστή διαχείριση και προώθηση-ανάδειξη των ταλέντων, αγοραπωλησίες με λογική και διατήρηση της αγωνιστικής ισορροπίας, ψύχραιμη ανάλυση των δυνατοτήτων άρα και των στόχων. Όλα αυτά είναι κάποια από τα βασικά προαπαιτούμενα. Και για να φτάσεις σε θετικά πρόσημα, οι σωστές βάσεις είναι υποχρεωτικές. Μέσα όμως από μια διαδικασία συνέπειας και συνέχειας και όχι στα κουτουρού και ό,τι βρέξει ας κατεβάσει.

Τα παραδείγματα μικρομεσαίων ευρωπαϊκών ομάδων που με σωστή οργάνωση και φιλοσοφία έκαναν υπερβάσεις, είναι πολλά. Και προ(σ)καλούν τις ελληνικές ομάδες να τα μιμηθούν. Χωρίς κορώνες και υπερβολές. Αλλά με σύνεση και σοβαρότητα. Χωρίς τα "έλα μωρέ, ποια Άντερλεχτ" και την ακατάσχετη γκρίνια μετά από κάθε αποκλεισμό. Το ποδόσφαιρο δεν είναι ό,τι αρπάξουμε και έχει ο Θεός. Αλλά ό,τι χτίσουμε προσεκτικά και το διατηρήσουμε-βελτιώσουμε στη συνέχεια. Και πάντα με συναίσθηση της θέσης μας μέσα στην ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Αν οι ελληνικές ομάδες τα καταλάβουν όλα αυτά και τα εφαρμόσουν σωστά, τότε σίγουρα θα βγουν κερδισμένες.