Το Sport24.gr θυμάται τον φιλικό αγώνα ανάμεσα στην Εθνική Αγγλίας και την Μικτή Κόσμου πριν ακριβώς 50 χρόνια στο "Γουέμπλεϊ". Το παιχνίδι διεξήχθη για να τιμηθεί η συμπλήρωση ενός αιώνα από την επίσημη έναρξη του σύγχρονου ποδοσφαίρου με την ίδρυση της Αγγλικής Ομοσπονδίας.

Το ημερολόγιο έδειχνε 23 Οκτωβρίου του 1963, όταν στο «Γουέμπλεϊ» του Λονδίνου συναντήθηκαν η Εθνική Αγγλίας και η Μικτή Κόσμου στα πλαίσια του εορτασμού για τη συμπλήρωση 100 χρόνων ποδοσφαιρικής ιστορίας. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι αυτή την εβδομάδα, το δημοφιλέστερο άθλημα της υφηλίου κλείνει 150 χρόνια ζωής. Το Sport24.gr θυμάται σήμερα, όχι μόνο τον αγώνα του 1963, αλλά πηγαίνει ακόμα πιο πίσω, στο 1863, τότε που δημιουργήθηκε επίσημα το ποδόσφαιρο στην γενέτειρά του, την Αγγλία, με την ίδρυση της FA, της πρώτης ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας στον κόσμο.

ΣΤΗΝ FREEMASON’S TAVERN (ΛΟΝΔΙΝΟ, 26/10/1863)

Για πάρα πολλά χρόνια, μέχρι και τα μέσα του 19ου αιώνα, δεν είχαν θεσπιστεί διεθνώς αποδεκτοί κανόνες του ποδοσφαίρου. Στην Αγγλία, σχεδόν κάθε δημόσιο σχολείο εφάρμοζε τους δικούς του κανονισμούς, με αποτέλεσμα όταν οι μαθητές πήγαιναν στα πανεπιστήμια, να δημιουργείται ένα μικρό χάος, αφού ο καθένας ακολουθούσε όσα είχε μάθει. Το 1848 το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ δημοσίευσε πρώτο μια σειρά από κανόνες, οι οποίοι έγιναν γνωστοί ως «Cambridge Rules». Το 1857 ο σύλλογος του Σέφιλντ επινόησε τους δικούς του κανονισμούς, τους «Sheffield Rules», με αρκετές καινοτομίες όπως το ελεύθερο λάκτισμα και το κόρνερ.

Ο Εμπενίζερ Κομπ Μόρλεϊ, πρωτεργάτης της ίδρυσης της Αγγλικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας και της θέσπισης των κανόνων του σύγχρονου ποδοσφαίρου.

Όμως κανένας από αυτούς τους «κώδικες» δεν έγινε αποδεκτός από όλους όσους έπαιζαν ποδόσφαιρο. Το 1862, ο αρχηγός της ομάδας Mortlake, Εμπενίζερ Κόμπ Μόρλεϊ, δημοσίευσε ένα άρθρο στην εφημερίδα Bell’s Life, στο οποίο υποστήριζε πως θα έπρεπε να δημιουργηθεί μια διοικούσα αρχή για το άθλημα και μαζί ένας καθολικά αποδεκτός κατάλογος κανονισμών. Οι επαφές του Μόρλεϊ οδήγησαν σε μια ιστορική συνάντηση στις 26 Οκτωβρίου του 1863, στην Freemason’s Tavern στην οδό Great Queen του Λονδίνου. Εκεί παραβρέθηκαν εκπρόσωποι σχολείων και 11 ποδοσφαιρικών σωματείων.

Τα σωματεία που σε εκείνη τη συνάντηση ίδρυσαν την Football Association (την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αγγλίας, γνωστή και ως FA), ήταν τα εξής: Barnes, Civil Service, Crusaders, Forest of Leytonstone (οι κατοπινοί Wanderers), No Names Club, Crystal Palace, Blackheath, Kensington School, Perceval House, Surbiton και Blackheath Proprietary School. Οι εκπρόσωποι των σωματείων συναντήθηκαν συνολικά έξι φορές από τον Οκτώβριο μέχρι και τον Δεκέμβριο του 1863, ολοκληρώνοντας τους «Κανόνες του Παιχνιδιού» (Laws of the Game ή αλλιώς London Rules). Από την ημερομηνία της πρώτης συνάντησης, στις 26 Οκτωβρίου, αρχίζει να μετράει και η επίσημη ιστορία του ποδοσφαίρου.

Οι αυθεντικοί χειρόγραφοι κανονισμοί του ποδοσφαίρου από τον Εμπενίζερ Κόμπ Μόρλεϊ, όπως εκτίθενται σήμερα στο Εθνικό Μουσείο Ποδοσφαίρου της Αγγλίας στο Μάντσεστερ.

Στην τελευταία συνάντηση των 11, ο Francis Campbell, εκπρόσωπος της Blackheath και πρώτος ταμίας της FA, αποχώρησε διαμαρτυρόμενος για την αφαίρεση δυο κανόνων: τον πρώτο που επέτρεπε το τρέξιμο με τη μπάλα στο χέρι και τον δεύτερο που επέτρεπε την τρικλοποδιά ή το κράτημα του αντιπάλου. Κάποια σωματεία συνέχισαν να εφαρμόζουν αυτούς τους κανόνες και αντί να ενταχθούν στην FA, δημιούργησαν λίγα χρόνια αργότερα, το 1871, την Ένωση Ράγκμπι (Rugby Football Union ή απλά RFU). Από εκείνη την εποχή της διάσπασης (ποδοσφαίρου και ράγκμπι) χρονολογείται ο όρος «soccer» που χαρακτηρίζει το παίξιμο του ποδοσφαίρου σύμφωνα με τους κανόνες της FA.

Στις 19 Δεκεμβρίου του 1863 διεξήχθη στο Mortlake ο πρώτος αγώνας με τους καινούργιους κανονισμούς, ανάμεσα στην Barnes (ομάδα του Μόρλεϊ) και την γειτονική Richmond με τελικό αποτέλεσμα τη λευκή ισοπαλία. Η Ρίτσμοντ, που δεν ανήκε τότε στην FA, δεν εντυπωσιάστηκε από την καινούργια προσπάθεια και τελικά «προσχώρησε» στην Ένωση Ράγκμπι. Λίγες μέρες αργότερα, στις 9 Ιανουαρίου του 1864, διοργανώθηκε στο πάρκο Battersea του Λονδίνου το πρώτο επίσημο ματς, ανάμεσα σε δυο ομάδες από γνωστούς ποδοσφαιριστές της εποχής, την επιλογή των οποίων έκαναν ο πρόεδρος της FA, Άρθουρ Πέμπερ και ο γραμματέας, Εμπενίζερ Κόμπ Μόρλεϊ.

ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ (1963)

Το 1963, τη χρονιά που συμπληρώθηκαν εκατό χρόνια από την περίφημη συνάντηση στην Freemason’s Tavern και την ίδρυση της FA, η FIFA αποφάσισε να διοργανώσει ένα φιλικό παιχνίδι για να τιμήσει την εκατονταετηρίδα του αθλήματος. Με κάθε επισημότητα ανακοινώθηκε ότι ο αγώνας θα γινόταν στο «Γουέμπλεϊ» ανάμεσα στην Εθνική Αγγλίας και τον «Υπόλοιπο Κόσμο» (The rest of the World). Ο τότε πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας, Sir Stanley Rous, ανέθεσε στον Χιλιανό Φερνάντο Ριέρα τη θέση του εκλέκτορα για την Μικτή Κόσμου.

Συνέντευξη του εκλέκτορα της Μικτής Κόσμου, Φερνάντο Ριέρα σε ισπανική εφημερίδα της εποχής, μετά την ανακοίνωση της διεξαγωγής του αγώνα (1963)

Ο Ριέρα είχε οδηγήσει την Χιλή ένα χρόνο πριν, στο Μουντιάλ του 1962, στην τρίτη θέση του τουρνουά, πίσω από τις Βραζιλία και Τσεχοσλοβακία. Ήταν ο προπονητής που καθιέρωσε την τετράδα στην άμυνα αλλά και το τεχνητό οφσάιντ. Η FIFA όρισε ως ημερομηνία διεξαγωγής του αγώνα την Τετάρτη 23 Οκτωβρίου (για να μην συμπέσει με τα εθνικά πρωταθλήματα) και ο Ριέρα ξεκίνησε την «στρατολόγηση» της πρώτης Μικτής Κόσμου στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Τελικά υπήρξαν αρκετές απουσίες με σημαντικότερη αυτή του Πελέ.

Η Σάντος εκείνη την εποχή έκανε «κατάχρηση» του Πελέ, ζούσε κυριολεκτικά από τις περιοδείες και τα χρήματα που έβαζε στα ταμεία της από την παρουσία του άσου της στα γήπεδα. Έτσι λοιπόν, αρνήθηκε να τον παραχωρήσει δωρεάν, ενώ και η FIFA από τη δική της μεριά, αρνήθηκε να πληρώσει για τον Βραζιλιάνο άσο. Κάτι ανάλογο συνέβη και με την Μίλαν, τότε πρωταθλήτρια Ευρώπης, η οποία δεν επέτρεψε στους Μαλντίνι και Ριβέρα να ταξιδέψουν στο Λονδίνο για τον αγώνα. Ο Ριέρα κατάφερε να συγκεντρώσει τελικά ένα πολύ δυνατό σύνολο, έχοντας όμως μόνο τρεις Λατινοαμερικάνους στη σύνθεση της ομάδας.

Οι 16 παίκτες που επελέγησαν για τη Μικτή Κόσμου. Πίσω σειρά, από αριστερά: Πούσκας, Σάντος, Πλούσκαλ, Γιασίν, Πόπλουχαρ, Σνέλινγκερ, Σόσκιτς, Μάσοπουστ, Εϊσαγκίρε, Μπάξτερ. Μπροστά σειρά, από αριστερά: Κοπά, Λο, Ντι Στέφανο, Εουσέμπιο, Χέντο, Ζέελερ.

Αναλυτικά, οι παίκτες που αποτέλεσαν την Μικτή Κόσμου, ήταν οι εξής: Λεβ Γιασίν (Σοβιετική Ένωση), Μιλούτιν Σόσκιτς (Γιουγκοσλαβία), Τζάλμα Σάντος (Βραζιλία), Λουίς Εϊσαγκίρε (Χιλή), Γιάν Πόπλουχαρ, Σβάτοπλουκ Πλούσκαλ, Γιόζεφ Μάσοπουστ (Τσεχοσλοβακία), Καρλ Χάιντς Σνέλινγκερ, Ούβε Ζέελερ (Δ. Γερμανία), Ρεμόν Κοπά (Γαλλία), Τζίμι Μπάξτερ, Ντένις Λο (Σκωτία), Εουσέμπιο (Πορτογαλία), Αλφρέδο Ντι Στέφανο (Αργεντινή), Φέρεντς Πούσκας (Ουγγαρία) και Φρανθίσκο Χέντο (Ισπανία).

ΠΡΙΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

Τα προβλήματα δεν άργησαν να παρουσιαστούν. Οι Άγγλοι, που εννοούσαν να γίνουν όλα με κάθε επισημότητα, αντιδρούσαν στις αλλαγές, οι οποίες τότε επιτρέπονταν μόνο στα φιλικά παιχνίδια. Ο αγγλικός Τύπος, αλλά και η ίδια η ομοσπονδία (FA) απέρριπταν κάθετα την περίπτωση αντικατάστασης παικτών στη διάρκεια του αγώνα. Θεωρούσαν το παιχνίδι ως ένα είδος ρεβάνς για την ιστορική ήττα που είχαν υποστεί ακριβώς 10 χρόνια πριν, το 1953, από τους Ούγγρους. Σύμφωνα με τους Άγγλους, η «ντροπή» του 3-6 μέσα στο «Γουέμπλεϊ» μπορούσε να ξεπλυθεί μόνο με μια νίκη επί της Μικτής Κόσμου.

Το "Γουέμπλεϊ" τη μέρα του αγώνα (23/10/1963)

Αν επιτρέπονταν αλλαγές, ο αγώνας θα έχανε σε επισημότητα και θα «υποβιβαζόταν» στο επίπεδο των φιλικών. Το θέμα όμως ήταν ότι ο Ριέρα δεν μπορούσε να καλέσει παίκτες μόνο και μόνο για να τους έχει «μόστρα» στον πάγκο. Έτσι βρέθηκε η χρυσή τομή. Η Μικτή Κόσμου θα μπορούσε να κάνει αλλαγές, ενώ η Αγγλία θα αποφάσιζε μόνη της αν θα έκανε ή όχι. Την παραμονή του αγώνα, ο Ραϊμούνδο Σαπόρτα (παράγοντας της – μπασκετικής και όχι μόνο – Ρεάλ Μαδρίτης), παρέθεσε γεύμα στους τρεις που αγωνίζονταν στη «βασίλισσα», δηλαδή τους Ντι Στέφανο, Πούσκας και Χέντο, στην ισπανική πρεσβεία.

Εκεί πληροφορήθηκαν οι παίκτες για όλη την κόντρα που είχε ξεσπάσει με τις αλλαγές, διαβάζοντας τις αγγλικές εφημερίδες. Το ίδιο απόγευμα, η Μικτή Κόσμου προπονήθηκε με αντίπαλο την Τσέλσι και διαιτητή τον ίδιο τον Ριέρα, ο οποίος με λυμένο πλέον το πρόβλημα των αλλαγών, είχε έναν άλλο πονοκέφαλο, εξίσου σοβαρό: ποιους παίκτες θα κατέβαζε στην αρχική ενδεκάδα. Η πιο δύσκολη επιλογή ήταν το ποιοι θα έπαιζαν ως επιθετικοί χαφ. Υπήρχαν τρεις επιλογές για δυο θέσεις: Πούσκας, Εουσέμπιο και Λο. Στη διάρκεια του πρωινού, την ημέρα του αγώνα, υπήρξαν «διαπραγματεύσεις» ανάμεσα στον Ριέρα και τους παίκτες για το ποιοι θα ξεκινήσουν το ματς.

Η είσοδος των δυο ομάδων στον αγωνιστικό χώρο. Αριστερά ο αρχηγός της Μικτής Κόσμου, Ντι Στέφανο και πίσω του ο Πούσκας. Δεξιά ο αρχηγός της Αγγλίας, Τζίμι Άρμφιλντ και πίσω του ο Μπόμπι Μουρ.

Ο Ντι Στέφανο είχε εντυπωσιαστεί βλέποντας τους Άγγλους παίκτες να τρώνε πρωί πρωί αυγά με μπέικον και τους Γερμανούς γιαούρτι με μπανάνα!!! Του φαινόταν απίστευτο ότι μετά από τέτοια διατροφή, οι παίκτες μπορούσαν να παίξουν μπάλα! Με τα πολλά τελικά ο Ριέρα κατέληξε στους εξής έντεκα: Γιασίν, Τζάλμα Σάντος, Πόπλουχαρ, Σνέλινγκερ, Πλούσκαλ, Μάσοπουστ, Κοπά, Λο, Ντι Στέφανο, Εουσέμπιο και Χέντο. Αναγκαστικά ο Πούσκας έμεινε έξω. Το παιχνίδι είχε προγραμματιστεί για το μεσημέρι, στις δυο παρά τέταρτο ώρα Αγγλίας.

ΑΓΓΛΙΑ VS ΜΙΚΤΗΣ ΚΟΣΜΟΥ (ΓΟΥΕΜΠΛΕΪ, 23/10/1963)

Ο αγώνας διεξήχθη σε ένα υπερπλήρες από 100.000 θεατές «Γουέμπλεϊ» με τις εισπράξεις να φτάνουν το μυθικό για την εποχή ποσό των 90.000 λιρών, ενώ μεταδόθηκε τηλεοπτικά σε 30 χώρες. Το τελετουργικό πριν τον αγώνα ήταν απλό. Οι δυο ομάδες μπήκαν μαζί, σε δυο παράλληλες γραμμές στον αγωνιστικό χώρο. Μπροστά οι δυο αρχηγοί, για την Αγγλία ο Άρμφιλντ, ενώ για τον «Υπόλοιπο Κόσμο» ο Ντι Στέφανο. Πίσω όμως από τον Ντι Στέφανο ακολουθούσαν έντεκα παίκτες αντί για δέκα. Τι είχε συμβεί; Για να χρυσώσει το χάπι στον Πούσκας, ο Ριέρα αποφάσισε ότι ο Ούγγρος θα έμπαινε μαζί με την υπόλοιπη ενδεκάδα στο γήπεδο, ως δεύτερος αρχηγός της ομάδας.

Άρμφιλντ και Ντι Στέφανο ανταλλάσσουν λαβαράκια πριν την έναρξη του αγώνα (23/10/1963)

Όπως και έγινε. Ο Πούσκας φορώντας την κόκκινη φόρμα των αναπληρωματικών, μπήκε στο «Γουέμπλεϊ» αμέσως μετά τον Ντι Στέφανο. Οι δυο ομάδες παρατάχθηκαν και στη συνέχεια ήρθαν κοντά τους ο Δούκας του Εδιμβούργου και ο πρόεδρος της FIFA, Sir Stanley Rous. Ο Ντι Στέφανο μαζί με τον Πούσκας παρουσίασαν τους υπόλοιπους παίκτες στους επίσημους και το παιχνίδι ήταν έτοιμο να αρχίσει. Η Εθνική Αγγλίας, τρία χρόνια πριν κατακτήσει τον μοναδικό μεγάλο τίτλο της ιστορίας της, είχε ως εκλέκτορα τον Άλφ Ράμσεϊ, ο οποίος ξεκίνησε τον αγώνα με την εξής σύνθεση:

Γκόρντον Μπανκς, Τζίμι Άρμφιλντ, Ρέι Γουίλσον, Γκόρντον Μάιλν, Μόρις Νόρμαν, Μπόμπι Μουρ, Τέρι Πέιν, Τζίμι Γκριβς, Μπόμπι Σμιθ, Τζορτζ Ίστμαν και Μπόμπι Τσάρλτον. Από αυτούς, μόνο οι Μπανκς, Γουίλσον, Μουρ και Τσάρλτον έπαιξαν στον τελικό του Μουντιάλ του 1966, όμως όλοι τους μπήκαν στον αγωνιστικό χώρο έχοντας ορκιστεί να πάρουν τη νίκη σε ένα τόσο σημαντικό παιχνίδι. Και το κατάφεραν. Κέρδισαν έναν αγώνα στον οποίο καθοριστικός παράγοντας υπήρξε το γεγονός ότι οι Άγγλοι γνώριζαν ο ένας το παιχνίδι του άλλου, σε αντίθεση με τον «Υπόλοιπο Κόσμο», του οποίου οι παίκτες έπαιζαν για πρώτη φορά μαζί.

Το στρίψιμο του νομίσματος από τον Σκωτσέζο διαιτητή της συνάντησης, Μπόμπι Ντέιβιντσον (23/10/1963)

Στο πρώτο ημίχρονο ο Γιασίν κατέβασε τα ρολά και η απόδοσή του σε εκείνο το παιχνίδι ήταν αυτή που του εξασφάλισε τη Χρυσή Μπάλα. Η Μικτή Κόσμου δεν έκανε πολλές επιθέσεις, ο Χέντο δεν έπαιρνε βοήθειες από τον Εουσέμπιο που ήθελε μια μπάλα μόνος του! Το 45’ βρήκε τις δυο ομάδες ισόπαλες χωρίς τέρματα. Στην επανάληψη μπήκαν ως αλλαγές ο Σόσκιτς στη θέση του Γιασίν, ο Εϊσαγκίρε αντί του Τζάλμα Σάντος, ο Ζέελερ αντί του Κοπά και ο Πούσκας αντί του Εουσέμπιο. Ο μοναδικός που δεν αγωνίστηκε ήταν ο Τζίμι Μπάξτερ.

Ο Σόσκιτς, σε αντίθεση με τον Γιασίν, έπαιξε νευρικά, χωρίς αυτοπεποίθηση και δεν είχε σταθερότητα στις επεμβάσεις του. Στο 54’ ο Σκωτσέζος διαιτητής Μπόμπι Ντέιβιντσον ακύρωσε ένα κανονικό γκολ του Γκριβς, όμως οι Άγγλοι προηγήθηκαν 1-0 στο 66’ με τον Πέιν. Η Μικτή Κόσμου απάντησε στο 82’ μετά από θαυμάσιο συνδυασμό των Λο, Χέντο, Πούσκας και ξανά Λο, ο οποίος πέτυχε το 1-1. Όμως στο 87’ μετά από σουτ του Τσάρλτον και ασταθή απόκρουση του Σόσκιτς, ο Γκριβς έστειλε τη μπάλα στα δίχτυα διαμορφώνοντας το τελικό 2-1!

ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΝΤΙ ΣΤΕΦΑΝΟ; ΑΣΥΓΧΩΡΗΤΗ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ…

Οι Άγγλοι, ενθουσιασμένοι από τη νίκη τους, πρότειναν να δημιουργηθεί ένα διεθνές πρωτάθλημα με τη συμμετοχή Εθνικών ομάδων, θέλοντας να αφήσουν πίσω το «British Home Championship», το τουρνουά που διοργανωνόταν από το 1884 με τη συμμετοχή της Αγγλίας, της Σκωτίας, της Ιρλανδίας και της Ουαλίας. Όμως η ιδέα τελικά δεν καρποφόρησε. Οι 16 παίκτες που σχημάτισαν την πρώτη Μικτή Κόσμου στην ιστορία, πήραν από 60 λίρες ο καθένας και την αναμνηστική φωτογραφία υπογεγραμμένη από συμπαίκτες και αντιπάλους.

Τμήμα του Μετρό του Λονδίνου με τα ονόματα ποδοσφαιριστών στους σταθμούς του. Διακρίνονται αριστερά οι σταθμοί Μαραντόνα, Πελέ, Κρόιφ, Πούσκας, Μπέκενμπαουερ, Πλατινί, Μαλντίνι κλπ.

Αυτές τις μέρες, με αφορμή τη συμπλήρωση 150 χρόνων από την ιστορική συνάντηση στην Freemason’s Tavern και την ίδρυση της FA, αλλά και την έναρξη της λειτουργίας του μετρό του Λονδίνου (επίσης το 1863), οι 367 σταθμοί έχουν αλλάξει τα ονόματά τους, παίρνοντας ο κάθε ένας το όνομα ενός μεγάλου ποδοσφαιριστή. Έτσι, η στάση Wembley Park μετονομάστηκε σε Alf Ramsey, ενώ στην γραμμή «Circle Line» φιγουράρουν ονόματα όπως του Μαραντόνα, του Πελέ, του Κρόιφ, του Πλατινί και άλλων άσων του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Οι υπεύθυνοι όμως της αλλαγής των ονομάτων υπέπεσαν σε ένα απίστευτο φάουλ. Δεν έχουν συμπεριλάβει τον Αλφρέδο Ντι Στέφανο. Ασυγχώρητη παράλειψη από την γενέτειρα του ποδοσφαίρου σε έναν από τους κορυφαίους παίκτες όλων των εποχών.

Πηγές: El País, As, Wiki

Βίντεο: Τα τρία γκολ του αγώνα ανάμεσα στην Εθνική Αγγλίας και τη Μικτή Κόσμου (23/10/1963)

Βίντεο: Highlights από τον αγώνα ανάμεσα στην Εθνική Αγγλίας και τη Μικτή Κόσμου (23/10/1963)