10+1 ξεχωριστές ιστορίες για τον Σέρχιο Μαρκαριάν

Δεν του αρέσουν τα παρατσούκλια, αν και στη Νότιο Αμερική τον ακολουθεί ένα μάλλον (πολύ) τιμητικό: Ο μάγος. «Για έναν Χριστιανό, να τον αποκαλούν Μάγο δεν είναι καλό. Σέβομαι τα παρατσούκλια, αλλά αν μου τα λένε, εγώ σηκώνομαι και φεύγω. Με ενοχλεί» εξηγεί ο Σέρχιο Αμπραάμ Μαρκαριάν Αμπραχαμιάν, ο οποίος καλείται να κάνει τα… μαγικά του (συγνώμη, κόουτς) σε μια Εθνική Ελλάδας που έχει χάσει την αυτοπεποίθηση και τις περισσότερες από τις ελπίδες για πρόκριση στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2016.

Επιμέλεια: Αλέξανδρος Λοθάνο

Πως, όμως, γεννήθηκε ο «Μάγος»; Πως κόλλησε το μικρόβιο της μπάλας; Πως άλλαξε εν μια νυκτί τα τσιγάρα με τις… πιπίλες; Πόσα χρόνια είχε να δει τον αδελφό του, έναν από τους πιο σημαντικούς λόγιους της Ουρουγουάης; Ποια είναι η σχέση του με τον τεχνικό της «Σελέστε», Οσκαρ Ουάσινγγκτον Ταμπάρες; Το Sport24.gr παρουσιάζει μια άλλη, όχι και τόσο γνωστή πλευρά του νέου ομοσπονδιακού μας προπονητή. Με τις καλές και τις κακές στιγμές του, αλλά πάντα με τα ξεχωριστά… κόλπα του. Οπως κάθε καλός «Μάγος», άλλωστε

Ενας μάγος με εκρηκτικό χαρακτήρα

Στο Μεξικό τον φωνάζουν «κύριο Μάκα», στην Ουρουγουάη του κόλλησαν το «πιγκουΐνος» (λόγω του Ντάνι ντε Βίτο στον «Μπάτμαν», αν και ο ίδιος δεν βλέπει ομοιότητες) και στο Περού τον γνωρίζουν ως «μάγο». Το… προκάλεσε ο ίδιος με δύο ομάδες. Το 1993 ανέλαβε την Ουνιβερσιτάριο ντε Ντεπόρτες ενώ ήταν προτελευταία στην βαθμολογία και, με 13 νίκες και δύο ισοπαλίες σε 15 αγώνες, την οδήγησε μέχρι την κατάκτηση του πρωταθλήματος.

Το ΄95 μετακόμισε στην Σπόρτινγκ Κριστάλ, η οποία χάρη στην δουλειά του πέτυχε κάτι που μοιάζει ασύλληπτο για ομάδα του Περού: Να παίξει σε τελικό του Κόπα Λιμπερταδόρες. Το έκανε έχοντας στην ομάδα έναν νεότατο τότε (και πολλά χρόνια αργότερα… Λαρισαίο) Νολμπέρτο Σολάνο, αν και η ήττα στον διπλό τελικό από την Κρουζέιρο Ντίντα, Ντονιζέτε και Ρικαρντίνιο) έβγαλε στην επιφάνεια το κακό του πρόσωπο. Τσακώθηκε με τον επιθετικό Ζουλίνιο για ένα γκολ που έχασε, ενώ ήρθε σε ρήξη με άλλους παίκτες – σημεία αναφοράς, όπως ο Πέδρο Γκαράι και ο Μαρσέλο Αστετζιάνο.

Το γκολ του Τζίτζια

Οικογενειακά προβλήματα (λεπτομέρειες παρακάτω) οδήγησαν τον Σέρχιο, σε πολύ νεαρή ηλικία, στην Αργεντινή, μαζί με τον πατέρα του, ο οποίος και τον μεγάλωσε, μαζί με την μητέρα και γιαγιά του Σέρχιο. Στην γειτονιά του Λανούς, ο αρμενικής καταγωγής πιτσιρικάς (πάντα δεμένος με την προέλευση των προγόνων του) αγάπησε να κλοτσάει την μπάλα για ώρες στον δρόμο, αν και το ποδόσφαιρο είχε ήδη προλάβει να του κλέψει την καρδιά.

Στα πέντε του, άλλωστε, βίωσε από κοντά τον παροξυσμό που προκάλεσε σε όλη την Ουρουγουάη η κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου, μέσα στην Βραζιλία. «Εβλεπα τον κόσμο να κλαίει, να παρελαύνει στους δρόμους και να γιορτάζει έναν παγκόσμιο τίτλο, ούσα μια τόσο μικρή χώρα, απέναντι στην αχανή Βραζιλία. Αυτή η εμπειρία με σημάδεψε» θυμάται ο 70χρονος πλέον Μαρκαριάν, ο οποίος θυμάται κάθε λεπτομέρεια από το ιστορικό «Μαρακανάσο», ήτοι τη νίκη της Ουρουγουάης επί της Βραζιλίας που την έστεψε οπαγκόσμια πρωταθλήτρια. «Επαιζα μπάλα με φίλους στο πεζοδρόμιο, χωρίς να δίνω σημασία στο ματς. Ξαφνικά, βλέπεις την έκρηξη του κόσμου στα μπαρ, στα σπίτια και πως όλοι βγήκαν στους δρόμους να φωνάξουν το δεύτερο γκολ (σ.σ. αυτό του Αλσίδες Τζίτζια)»…

Από το τσιγάρο στην πιπίλα

Υπήρξε μανιώδης καπνιστής. Στην άκρη του πάγκου, πριν σβήσει καλά καλά το ένα τσιγάρο, άναβε το άλλο. Το ποδόσφαιρο, όπως επηρέασε την ζωή του σε τόσες παραμέτρους, το έκανε και με τον εθισμό του. Το 1993, στο ματς που θα έκρινε αν η Ουνιβερσιτάριο ντε Ντεπόρτες θα έπαιρνε το πρωτάθλημα, με αντίπαλο την Σαν Αγκουστίν, ο γιος του αφεντικού, Πέπε Μάλκι, χάρισε στον Δον Σέρχιο μια μικρή πιπίλα.

Το ματς δεν εξελίσσονταν καλά και, στο ξεκίνημα του δευτέρου ημιχρόνου, ο επιθετικός Ρόναλντ Μπαρόνι τον πλησίασε και του είπε: «Κόουτς, το γούρι για να νικήσουμε θα είναι να κόψετε εσείς το κάπνισμα». Ο Μαρκαριάν το πήρε ως πλάκα και είπε: «Οταν θα νικάμε, εγώ θα βγάλω την πιπίλα. Αυτό θα σας δείξει ότι πρέπει να κρατήσουμε την μπάλα, γιατί έτσι θα είμαστε πρωταθλητές». Τα γκολ ήρθαν και ο Μαρκαριάν πανηγύρισε τον τίτλο με μια πιπίλα στο στόμα. Κάπου εκεί, αποφάσισε να αφήσει μια και καλή το κάπνισμα, αν και ήδη είχαν φροντίσει οι γιατροί να τον συνετίσουν για να τον βάλουν στον σωστό (υγιή) δρόμο…

«Πόσα έδωσες στον διαιτητή;»

Οταν βρίσκεται με καλή παρέα, σε χαλαρή διάθεση και πίνοντας ένα κρασάκι, ο Σέρχιο Μαρκαριάν είναι ο καλύτερος φίλος των φίλων του. Μέσα στο γήπεδο, όμως, δεν αναγνωρίζει, δεν «βλέπει» κανέναν. Αυτό επιβεβαιώθηκε με τον πλέον… έντονο τρόπο το 1995, όταν η Σπόρτινγκ Κριστάλ, την οποία προπονούσε, αντιμετώπισε την πρώην ομάδα του, Ουνιβερσιτάριο, σε ματς πρωταθλήματος – πρόωρο τελικό στο Εθνικό Στάδιο της Λίμα.

Στον αντίπαλο πάγκο κάθονταν ο Αργεντινός, αλλά γεννημένος στην Ουρουγουάη, Εδουάρδο Λουχάν Μανέρα, με τον οποίο ο Μαρκαριάν είχε μια πολύ καλή, φιλική σχέση. Λίγο πριν από το φινάλε, με το σκορ στο 1-1, παίκτες της Ουνιβερσιτάριο πήραν στο… κυνήγι τον διαιτητή Χόρχε Τόρες, έξαλλοι με τις εις βάρος τους αποφάσεις.

Το ματς δεν έληξε ποτέ, με υπαιτιότητα της Ουνιβερσιτάριο βεβαίως και τους παίκτες της Σπόρτινγκ Κριστάλ να κάνουν τον γύρο του θριάμβου, αφού το… 1-1 τους έδινε τον τίτλο. Ο Λουχάν Μανέρα έψαξε τον Μαρκαριάν, του άρπαξε το χέρι και του είπε εξοργισμένος: «Πες μου, πόσα του έδωσες; (σ.σ. του διαιτητή). Αυτά τα πράγματα δεν τα κάνουν. Μου την έφερες εμένα, που είμαι ο φίλος σου. Πρόσεχε, θα μου το πληρώσεις!». Ο Σέρχιο τον κοιτούσε αποσβολωμένος, σιωπηλός.

Πολλά χρόνια αργότερα, ο Λουχάν Μανέρα δήλωσε μετανιωμένος για την αντίδρασή του, αν και έκτοτε δεν ξαναμίλησε με τον Μαρκαριάν. Στις 25 Αυγούστου του 2000, ο καρκίνος είχε εξαπλωθεί σε όλο του το σώμα και τον πήρε πρόωρα από τον μάταιο τούτο κόσμο…

Ο δάσκαλος του «δασκάλου»

Το μεγάλο απωθημένο του Μαρκαριάν και το παραδέχεται και ο ίδιος, είναι ότι δούλεψε ελάχιστα σε ομάδες της Ουρουγουάης και ότι δεν κάθισε ποτέ στον πάγκο της «Σελέστε». Και αυτό, παρ’ ότι το ερέθισμα του για να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο ήταν μια καθαρή ήττα με 2-0 από την Ολλανδία στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1974.

Ο Οσκαρ Ουάσινγκτον Ταμπάρες, νυν ομοσπονδιακός προπονητής της παρέας του Λουίς Σουάρες, είναι γνωστός με το παρατσούκλι «Δάσκαλος», αφού στα νιάτα του δίδασκε σε σχολείο. Επαιζε και μπάλα, όμως, υπό τις οδηγίες του… Σέρχιο Μαρκαριάν, αν και τους χωρίζουν μόλις τρία χρόνια διαφοράς!

Στο Μοντεβίδεο ζούσαν πέντε τετράγωνα μακριά ο ένας από τον άλλο και ο Σέρχιο είχε παίκτη του τον Οσκαρ στην Μπεγιαβίστα, όπου και έκλεισε την καριέρα του ο Ταμπάρες. «Ηταν ένας αρχοντικός αμυντικός, με εξαιρετική τεχνική στο ψηλό παιχνίδι» θυμάται ο Μαρκαριάν για τον διάσημο συνάδελφό του, ο οποίος έπαιζε ως στόπερ και δεξί μπακ.

Ο Μαρκαριάν, από την πλευρά του, ήταν αριστερό μπακ, όχι ιδιαίτερα προικισμένο. Ενας τραυματισμός όταν ήταν 17 ετών έβαλε πρόωρο τέλος στα όνειρα για επαγγελματική καριέρα. Η φωτό – ρετρό είναι από το 1987 και το «Café Británico», όπου συναντιόνταν για να μιλήσουν για μπάλα με τις ώρες. Εκείνη την χρονιά, ο Σέρχιο ήταν προπονητής της Νασιονάλ και ο Οσκαρ της «αιώνιας» αντιπάλου Πενιαρόλ, με την οποία μάλιστα νίκησε τον καλό του φίλο, στο μοναδικό ντέρμπι όπου τέθηκαν αντιμέτωποι.

«Το παιχνίδι της ντροπής»

«Υπάρχουν γεγονότα που σε γεμίζουν περηφάνια και άλλα όχι. Και αυτό δεδομένα είναι ένα γεγονός που δεν με κάνει περήφανο και από το οποίο θέλω να απαλλαγώ». Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Σέρχιο Μαρκαριάν και αφορούν ένα από τα πιο… ύποπτα ματς στην ιστορία του Κόπα Λιμπερταδόρες, το οποίο έγινε γνωστό ως «το παιχνίδι της ντροπής». Η Σολ ντε Αμέρικα του Δον Σέρχιο υποδέχεται την Ολίμπια (αμφότερες ομάδες της Παραγουάης), στην τελευταία αγωνιστική της φάσης ομίλων. Οι δύο τους, μαζί με την Κόλο Κόλο, από την Χιλή, διεκδικούν δύο θέσεις που δίνουν πρόκριση, πίσω από την προκριθείσα Κομπρελόα.

Η οργανωτική αρχή, για την αποφυγή… μαγειρευμάτων, ορίζει τα ματς την ίδια ώρα και ημέρα, αλλά στο 24ο λεπτό, μια διακοπή ρεύματος στο ματς της Σολ ντε Αμέρικα με την Ολίμπια, οδηγεί στην οριστική διακοπή του αγώνα, ο οποίος διεξάγεται την επόμενη ημέρα. Κομπρελόα και Κόλο Κόλο είχαν αναδειχθεί ισόπαλες 2-2, αποτέλεσμα που… υποχρέωνε τις δύο ομάδες της Παραγουάης, εφόσον ήθελαν να προκριθούν παρέα, να τελειώσουν το ματς με σκορ 5-4 υπέρ της Σολ. Και, ω εκ του θαύματος, αυτό ακριβώς το σκορ ήρθε! Παίκτες και των δύο ομάδων, αλλά και ο διαιτητής, Εστανισλάο Μπαριέντος (επίσης Παραγουανός) αρνούνται πως έγινε τίποτα… περίεργο. Τα λόγια του Μαρκαριάν, όμως, άλλα δείχνουν…

Ο αδελφός μου, ο Πρύτανης

Ο Σέρχιο ήταν τεσσάρων ετών και ο Ρομπέρτο μόλις δύο, όταν οι γονείς τους χώρισαν. Μαζί και η κοινή τους ζωή. Ο Σέρχιο πήγε να ζήσει με τον πατέρα του στην Αργεντινή και ο μικρός έμεινε στην Ουρουγουάη με την μητέρα του. Εκαναν πάνω από δέκα χρόνια για να ανταμώσουν ξανά.

«Ο Ρομπέρτο είναι ο έξυπνος της οικογένειας» λέει ο Σέρχιο για τον αδελφό του και αυτός τον χαρακτηρίζει « ο διάσημος της οικογένειας». Για του λόγου τ’ αληθές, ο Ρομπέρτο Μαρκαριάν είναι μαθηματικός και, εδώ και λίγους μήνες, πρύτανης του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της Ουρουγουάης, το οποίο αριθμεί πάνω από 100 χιλιάδες (!) μαθητές. Για να φτάσει μέχρι εκεί, όμως, πέρασε πολλά, αφού έφτασε να φυλακιστεί λόγω των πολιτικών του πεποιθήσεων.

«Μακάρι η ζωή να είχε εξελιχθεί διαφορετικά. Θα μου άρεσε πολύ να με είχε μεγαλώσει η μητέρα μου. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν σκληρά» θυμάται ο Σέρχιο, η σχέση του οποίου με τον Ρομπέρτο δεν είναι ακριβώς αδελφική, λόγω του μακρόχρονου χωρισμού, αλλά «είναι γεμάτη σεβασμό και αγάπη», όπως εξηγεί ο μικρός αδελφός. Την ημέρα που ανακηρύχθηκε πρύτανης, ο αδελφός του ήταν εκεί για να τον καμαρώσει…

Το Σοκ της Πόλης

Μιλάει άπταιστα την αρμένικη γλώσσα, ο ίδιος και τα παιδιά του συμμετείχαν ενεργά σε εκδηλώσεις της αρμένικης κοινότητας του Μοντεβίδεο και, εξαιτίας της γενοκτονίας των Αρμενίων πολιτών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατά την διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο παππούς του Μάρκαρ βρήκε καταφύγιο στην Ουρουγουάη.

Ο Σέρχιο Μαρκαριάν δεν ξεχνάει τις ρίζες του και, μάλιστα, δύο φορές βρέθηκε πολύ κοντά στο να αναλάβει την εθνική ομάδα της «πρώτης πατρίδας» του, την εποχή που εργάζονταν στην Ελλάδα. Οπως γίνεται εύκολα κατανοητό, λοιπόν, κάθε ταξίδι του στην Τουρκία τον ταξιδεύει στις οδυνηρές στιγμές που έζησαν οι πρόγονοί του. Ο ίδιος, ως προπονητής του Παναθηναϊκού, βίωσε στην Κωνσταντινούπολη τα πιο ακραία φαινόμενα βίας στο ποδόσφαιρο, όπως έχει εκμυστηρευτεί.

«Παίξαμε με τον Παναθηναϊκό για το Κύπελλο ΟΥΕΦΑ (σ.σ. με την Φενέρμπαχτσε) και εκατό φίλαθλοι μας ταξίδεψαν στην Τουρκία για να βρεθούν στο πλευρό μας. Τους χτύπησαν με τέτοια βιαιότητα… Δεν είχα ξαναδεί από τόσο κοντά τόσους τραυματίες. Ερχονταν στα αποδυτήριά μας για να τους φροντίσουν οι γιατροί μας, γιατί οι Τούρκοι δεν τους βοηθούσαν. Είχαν απίστευτα χτυπήματα και, όταν βλέπεις τέτοιες εικόνες, αναρωτιέσαι πως άνθρωποι μπορούν να φτάσουν να χτυπιούνται μεταξύ τους με αυτόν τον τρόπο» θυμάται για την πολύ δυσάρεστη εμπειρία ο Μαρκαριάν…

Πως ένα δέντρο σταμάτησε τον Μέσι

Φημίζεται για την προετοιμασία των αγώνων, την μελέτη του αντιπάλου και το ότι δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. Ετσι έκανε ο Σέρχιο Μαρκαριάν όταν το Περού κλήθηκε να αντιμετωπίσει την Αργεντινή του Λιονέλ Μέσι, στους αγώνες για τα προκριματικά του Μουντιάλ 2014.

Τον Σεπτέμβριο του 2012, στην Λίμα, ο Αργεντινός σούπερ σταρ περνάει απαρατήρητος και το Περού καταφέρνει να σταματήσει την «Αλμπισελέστε» (1-1). Πως, όμως, πέτυχε ο Ουρουγουανός προπονητής να εκμηδενίσει τον καλύτερο ποδοσφαιριστή στον κόσμο; Με την θεωρία του δέντρου!

«Κατέφυγα σε κάτι που είχα μάθει όταν εργαζόμουν ως διευθυντής στην εταιρεία καυσίμων (σ.σ. η δουλειά του πριν γίνει προπονητής): Το δέντρο της απόφασης. Αυτό είχε έναν κορμό, που ήταν ο στόχος (ο Μέσι εν προκειμένω) και τρία κλαδιά. Ενα πρωταρχικό κλαδί ήταν η ατομική άμυνα, ένα άλλο σε ζώνη και το τρίτο κάτι μεικτό» εξηγεί αρχικά ο Δον Σέρχιο.

«Το θέμα είναι ότι πρέπει να αξιολογείες κάθε εναλλακτική. Το κάναμε με βάση τις πιθανότητες επιτυχίες και το ρίσκο που εμπεριέχει. Διαπιστώσαμε ότι το ατομικό μαρκάρισμα είχε πολύ ρίσκο και δεν είχα και παίκτη για να το εφαρμόσω. Καταλήξαμε σε ζώνη. Με ποιους; Με τρεις παίκτες που ήταν δεκάρια (σ.σ. Λομπατόν, Κρουσάδο, Ραμίρες). Με τρεις τύπους που καταλαβαίνουν το παιχνίδι. Εν τέλει αυτό αποφασίσαμε» συνέχισε.

«Προβάλλαμε ένα βίντεο δέκα λεπτών για να δουν που κινείται και πώς να τον πιέζουν. Είπα στους παίκτες ότι ο πρώτος που θα του έριχνε μια κλωτσιά θα ήταν υποψήφιος για αλλαγή. Οτι δεν θέλω να τον χτυπήσουν, δεν θέλω να τον χαιρετήσουν, δεν θέλω να του ζητήσουν την φανέλα, δεν θέλω να βγάλουν φωτογραφίες μαζί του. Και το Περού έπαιξε πολύ καλά εκείνη την ημέρα» κατέληξε ο Μαρκαριάν, εξηγώντας απλά πως μπορείς να σταματήσεις ένα φαινόμενο όπως ο Μέσι.

«Απαλλαγείτε από την άσχημη γλώσσα»

Λίγοι θα το έλεγαν, ακούγοντας το περίφημο «τι μαλ… είναι» που είχε πει επανειλημμένως, στην διάρκεια αγώνα του Παναθηναϊκού. Ο Σέρχιο Μαρκαριάν, όμως, είναι βαθιά θρησκευόμενος και κάθε μέρα, μάλιστα, φροντίζει να διαβάζει μερικά εδάφια από την Βίβλο, την οποία έχει πάντα στο πλευρό του. Οταν γεννήθηκε ήταν Ορθόδοξος, αλλά στα 15 του έγινε Ευαγγελικός.

«Πιστεύουμε στον Θεό και στην δουλειά που θα κάνουμε με την βοήθεια του Κυρίου» εξηγεί ο Ουρουγουανός προπονητής, ο οποίος προσεύχεται στον Θεό ακόμα και όταν πρόκειται να παραχωρήσει συνέντευξη, αφού « του ζητώ να μου δώσει σοφία ώστε να μπορέσω να ανταποκριθώ στις ερωτήσεις και να φύγει ευχαριστημένος ο δημοσιογράφος. Να νιώσει πως έκανε κάτι θετικό».

Και, παρ’ ότι η… γλώσσα του ξεφεύγει ενίοτε, λόγω νεύρων, μια από τις αγαπημένες διδαχές του είναι η παρακάτω, από την Επιστολή του Απόστολου Παύλου προς Κολοσσαείς: «Ο Θεός μας ζητά να απαλλαγούμε από την άσχημη γλώσσα. Η Αγία Γραφή αναφέρει: ‘Τώρα, όμως, απορρίψτε κι εσείς από το στόμα σας όλα αυτά: Οργή, θυμό, κακία, βλασφημία, αισχρολογία’»…

Τα δάκρυα ευγνωμοσύνης

Η σχέση του με το Περού είναι, αναμφίβολα, μια σχέση στ – οργής. Την ημέρα της πρόσληψής του στην εθνική ομάδα, υπήρξε ακόμα και διαφήμιση στην τηλεόραση για την « έλευση του μάγου που ενθουσιάζει τον κόσμο».

Την οδήγησε στην τρίτη θέση του Κόπα Αμέρικα, λατρεύτηκε από τον κόσμο, αλλά η αποτυχημένη απόπειρα παρουσίας στην τελική φάση του Μουντιάλ επιβεβαίωσε ότι η «κοντή» μνήμη είναι παγκόσμιο φαινόμενο.

Οταν έφυγε (πρόωρα) από την Σπόρτινγκ Κριστάλ, λίγους μήνες αφότου την είχε οδηγήσει στον τελικό του Κόπα Λιμπερταδόρες, το έκανε με δάκρυα στα μάτια, σε μια έντονη συνέντευξη Τύπου.

Ο Μαρκαριάν δεν κρύβει τα συναισθήματά του, αλλά αποφεύγει να κλαίει δημοσίως. Το έκανε τότε, το έκανε και στην διάρκεια των προκριματικών του Μουντιάλ, όταν στην γιορτή των Ευχαριστιών βρέθηκε στην εκκλησία.

Συγκινημένος από τις ψαλμωδίες και τις προσευχές, έχοντας πάντα στο πλευρό του την σύζυγό του Ελίσαβετ, ο Δον Σέρχιο ζήτησε από τον Θεό να του δώσει δύναμη ώστε να οδηγήσει την εθνική ομάδα στην Γη της Επαγγελίας. Δεν τον άκουσε…