Χάτζι, ο αρτίστας των Καρπαθίων
Τζίκα, Κομαντάντε, Ρεγκέλε ή "Μαραντόνα των Καρπαθίων", ο Γκεόργκι Χάτζι αποτέλεσε σημείο αναφοράς για μία ολόκληρη γενιά. Το Sport24.gr ανατρέχει στην καριέρα του Ρουμάνου βιρτουόζου. (VIDEOS, φωτογραφίες)
Γεννήθηκε μία ημέρα σαν σήμερα πριν 50 χρόνια στο Σάτσελε, στην επαρχία της Κοστάντσα. Ήταν η μπάλα το δεύτερο πράγμα που αγάπησε, μετά τη θάλασσα. Αλλά και η μπάλα που τον αγάπησε, ώστε να υπακούει σε κάθε διαταγή του, σε κάθε άγγιγμά του.
Από το λιμάνι στην... πρωτεύουσα
Από οικογένεια Βλάχων της Ρουμανίας, ο Τζίκα - αυτό ήταν το όνομα με τον οποίο τον ήξεραν όλοι, αυτό το παρατσούκλι που προτιμά ο ίδιος - ήξερε ότι από μικρός ότι δύο ήταν οι δρόμοι τους οποίους θα μπορούσε να ακολουθήσει.
Ο ένας αυτός της μοίρας της ρουμανικής πλειοψηφίας που στέναζε και ασφυκτιούσε κάτω από τη διακυβέρνηση του Τσαουσέσκου.
Ο άλλος να γευτεί το "όπιο του λαού" και να ξεφύγει από την κοινή μοίρα. Στην Κοστάντσα, και τη Φαρούλ ξεκίνησε τα πρώτα του βήματα, το 1978. Βήματα απλά. Βήματα διστακτικά. Ισορροπία στην αρχή, φόβος αλλά και άγνοια του, ταυτόχρονα.
Στη θέση των εικονισμάτων, ο Φλορέα Ντουμιτράτσε, ο Σάντου Νεάγκου, ο Λάντισλαβ Πετράς, αλλά και ο λίγο μεγαλύτερός του, Λάζλο Μπόλονι. Από το εξωτερικό, υπήρχε μόνο... Κρόιφ.
"Η έμπνευσή μου ήταν πάντα ο Άγιαξ, η ομάδα που παράγει τους περισσότερους ποδοσφαιριστές στην Ευρώπη, η ομάδα που ανέδειξε το ίνδαλμά μου, Γιόχαν Κρόιφ."
Εκεί, έπρεπε πάση θυσία να βρεθεί κι αυτός. Μαζί τους, ανάμεσά τους. Να "μπλέξει" το όνομά του, στην ιστορία τους. Στην ιστορία της Ρουμανίας. Το λιμάνι της Κοστάντσα πολύ μικρό για να κρατήσει τον, 18άχρονο πλέον, Χάτζι.
Παίρνει το φύλλο πορείας για την Κραϊόβα, αλλά το πεπρωμένο του τον οδηγούσε στο Βουκουρέστι. Γίνεται "φοιτητής" και φορά το 1983 τη φανέλα της Σπορτούλ Στουτέντεντς, διοικούμενη από έναν από τους γιους του Νικολάε Τσαουσέσκου. Ουσιαστικά η ομάδα του Βουκουρεστίου, τον έκανε δικό της πραξικοπηματικά, αν και η Ουνιβερσιτατέα (Κραϊόβα) είχε συμφωνήσει μαζί του.
Μετά από τέσσερα χρόνια, τα δείγματα γραφής είχαν δοθεί και ήταν η ώρα για την επόμενη πίστα. Εντός των τειχών της ρουμανικής πρωτεύουσας, ήταν η Στεάουα που τον κάνει δικό της, για ένα παιχνίδι. Ο τελικός του Ευρωπαϊκού Σούπερ Καπ, έφερε στη "μιλιτάρι" το τρόπαιο και στον Τζίκα, ένα καινούριο συμβόλαιο, καθώς είχε υπογράψει μόνο για ένα παιχνίδι.
Μάλλον "τσαουσεσκικά", η Στεάουα απεφάσισε και διέταξε ότι ο παίκτη ήταν δικός της, αν και η Σπορτούλ τον ήθελε πίσω.
Σε μία τριετία, μέχρι το 1990, έβαλε 76 γκολ σε 97 συμμετοχές, κυρίως όμως διατράνωσε το όνομά του. Έφτασε στα ημιτελικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1988, πήρε Κύπελλα. Επόμενη πίστα... Τον θέλει ο "προφεσόρε" Σάκι, η Μίλαν, η Μπάγερν, ο Παναθηναϊκός του Βαρδινογιάννη. Ο κομαντάντε Νικολάε (Τσαουσέσκου) είναι αυτός που δίνει την έγκριση στα πάντα.
Ο ίδιος ο Ρουμάνος, εδώ από το Sport24.gr, αποκάλυψε το παρασκήνιο με την παραλίγο μεταγραφή του στον Παναθηναϊκό, αλλά και την ανωτέρα βία, που του επέβαλε ένα διαφορετικό μονοπάτι στην καριέρα του.
"Ήμουν πολύ κοντά στον Παναθηναϊκό, είχα σχεδόν συμφωνήσει αλλά το παλαιό καθεστώς του Τσαουσέσκου στη Ρουμανία δεν με άφησε. Ήμουν πάρα πολύ κοντά, είναι η αλήθεια. Πριν παίξω στην Μπρέσια μιας και με ρωτάτε δεν υπήρξε άλλη προσέγγιση από τον Παναθηναϊκό.
Σε αυτό το σημείο, θέλω να μου δώσετε την ευκαιρία να ευχαριστήσω τον κύριο Βαρδινογιάννη για όλη της προσπάθεια που κατέβαλε για να με φέρει.
Ήμουν μικρό παιδί και θυμάμαι ότι προσπάθησε πολύ να με φέρει Ελλάδα. Κανένας άλλος ελληνικός σύλλογος δεν με πλησίασε. Ο Παναθηναϊκός είναι ένας σπουδαίος σύλλογος με μεγάλη παράδοση τόσα στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό".
Ο Γκεόργκι Χάτζι γίνεται κάτοικος Μαδρίτης, με τη "βασίλισσα" να βάζει βαθιά το χέρι στα ταμεία για τον κάνει δικό της. Το 1990 φτάνει στην Ισπανία, το 1992 πωλείται στην Μπρέσια. Η πρώτη σεζόν στη Λομβαρδία θα βρει τους "μπιανκοατζούρι" να κατεβαίνουν από τη Serie A, στον... Άδη της Serie B.
Είναι ο Ρουμάνος αρτίστας που θα βοηθήσει τους "μπιανκοατζούρι" να πάρουν το ασανσέρ και την επόμενη χρονιά να είναι πάλι στη Serie A. Η μουντή Λομβαρδία θα "βαρύνει" τον Χάτζι, και θα χρειαστεί να βρει ένα άλλο λιμάνι για να αράξει. Όχι αυτό της Κοστάντσα, αλλά της Βαρκελώνης, και αφού είχε μεσολαβήσει το Μουντιάλ, για το οποίο θα πούμε πιο κάτω.
Μάλιστα η Τότεναμ προσέφερε περισσότερα χρήματα, αλλά ο Χάτζι είχε κάνει την επιλογή του, μη δίνοντας τόση σημασία στο ύψος των απολαβών.
Σε εκείνη τη σούπερ Μπαρτσελόνα πήρε το ισπανικό Σουπερκάπ, αλλά έκανε ουκ ολίγα θαύματα. Με την μπάλα, χωρίς αυτήν, κρύβοντάς την και εμφανίζοντάς την, κατά βούληση.
Και ύστερα από δύο χρόνια, γίνεται Σουλτάνος στην Πόλη. Στη Γαλατασαράι, γίνεται ήρωας, είναι ακόμη ήρωας. Η δημοφιλία του σπάει κάθε κοντέρ, στη γείτονα χώρα.
Θα πάρει τέσσερα πρωταθλήματα, δύο Κύπελλα, δύο τουρκικά Σουπερκάπ, ένα Κύπελλο UEFA στον τελικό με την Άρσεναλ το 2000 και το Σουπερκάπ εκείνης της χρονιάς.
Το πιο σημαντικό είναι ότι άφησε το αποτύπωμα του, στην Κωνσταντινούπολη. Όχι μόνο στη Γαλατά, αλλά σε όλη την Τουρκία. Ακόμη και σήμερα, θεωρείται ήρωας. Ο τότε βοηθός του Μιρτσέα Λουτσέσκου στη Γαλατά, Γκάμπριελ Μπαλίντ, είχε πει:
"Είναι προπονητής στο γήπεδο. Κατευθύνει, δίνει οδηγίες. Όταν δεν παίζει, οι υπόλοιποι μπερδεύονται. Είναι κάτι σαν Θεός, εδώ."
Η μοναξιά του "Αλί Σαμί Γεν'
Μία εντυπωσιακή συνήθεια - επιλογή του Γκιόργκι Χάτζι, ήταν να προπονείται μόνος του. Όταν δεν ήταν κανείς στο γήπεδο. Ο λόγος; "Απολαμβάνω αυτή την ηρεμία, είχε πει."
Εθνική Ρουμανίας: Το σύμβολο της "τρικολόρι"
Φόρεσε για πρώτη φορά τη φανέλα της "τρικολόρι" το 1983, σε ηλικία 18 ετών σε ένα φιλικό με τη Νορβηγία, στο Όσλο. Αγωνίστηκε και στο Μουντιάλ του 1990, αλλά αυτό του 1994, στις ΗΠΑ, ήταν ίσως η κορυφαία ποδοσφαιρική στιγμή της καριέρας του.
Και επειδή η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται, σκόραρε στο ντεμπούτο του στη διοργάνωση κόντρα στην Κολομβία, το πρώτο γκολ της νίκης της Ρουμανίας με 3-1, νικώντας από τα... 40 μέτρα τον Όσκαρ Κόρδοβα.
Τέσσερις ημέρες αργότερα, στο ίδιο γήπεδο, σκόραρε ξανά αλλά αυτό το γκολ δεν έφτανε στη συντριβή από την Ελβετία του Ρόι Χόντσον με 4-1.
Και στον "τελικό" με την οικοδέσποινα χώρα των ΗΠΑ, στην τρίτη αγωνιστική του πρώτου ομίλου, μπορεί να μη βρήκε δίχτυα αλλά το έκανε στους "16" με αντίπαλο την Αργεντινή, πετυχαίνοντας το τρίτο γκολ της "τρικολόρι".
Η πορεία εκείνης της εκπληκτικής ομάδας που είχε ως αρχηγό τον Τζίκα Χάτζι, σταμάτησε στα προημιτελικά με αντίπαλο τη Σουηδία, στα πέναλτι.
Για τον Χάτζι υπήρχε λόγος αποκλεισμού: "Παραμονές των αναμετρήσεων παίζαμε Ραμί (παιχνίδι με την τράπουλα) και όταν έχανα, πάντα παίζαμε καλά. Την παραμονή του ματς με τη Σουηδία, είχα κερδίσει.", είπε πρόσφατα σε δηλώσεις του σε βρετανικό περιοδικό.
Ο Γκεόργκι Χάτζι, είχε εκφράσει την άποψη μέσα από το Sport24.gr, ότι εκείνη η εθνική ομάδα θα μπορούσε να φτάσει ακόμη πιο ψηλά, αλλά και ότι η σημερινή εθνική Ρουμανίας, στερείται αντίστοιχης ποιότητας.
Με τη Ρουμανία το 1994 είχαμε τη χρυσή γενιά στο ποδόσφαιρο της χώρας. Ήταν το κράμα, που έδεσε. Χάσαμε στα πέναλτι από τη Σουηδία στα προημιτελικά.
Αλλά έτσι είναι το ποδόσφαιρο. Είναι σπουδαία εκείνη η ομάδα. Μπορούσαμε να πάμε πιο μακριά, αλλά έτσι είναι το ποδόσφαιρο, ήμασταν άτυχοι.
Πλέον στο ρουμανικό ποδόσφαιρο δεν επενδύουν στο ταλέντο του ποδοσφαιριστή και όσο δε συμβαίνει αυτό είναι πρόβλημα".
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1998, στη Γαλλία, η τρικολόρι ήταν πάλι παρούσα, παρόντος του Γκεόργκι. Με ηγετικό ξανά ρόλο, θα τερματίσει πρώτη μπροστά από τις Αγγλία, Κολομβία και Τυνησία, αλλά στο Μπορντό τα βρήκε σκούρα από την Κροατία του Νταβόρ Σούκερ.
Η αυλαία διεθνών διοργανώσεων έπεσε στο Euro 2000, σε Βέλγιο και Ολλανδία. Με τον Χάτζι, γηραιότερο πλην εξίσου ακμαίο, η Ρουμανία προκρίθηκε ως δεύτερη πίσω από την Πορτογαλία και μπροστά από τις Αγγλία και Γερμανία.
Ωστόσο ο προημιτελικός των Βρυξελλών, με τη μετέπειτα φιναλίστ Ιταλία, θα είναι η τελευταία διεθνής - υψηλού επιπέδου -παράσταση του Γκεόργκι Χάτζι. Δεν συμμετείχε και σε ολόκληρη, μιας και απεβλήθη κατά τη διάρκειά της.
Προπονητής: Όνειρο και εφιάλτης
Πήρε το βάπτισμα του πυρός σαν ομοσπονδιακός τεχνικός όταν ο Λάζλο Μπόλονι εγκατέλειψε στα μισά για να πάει στη Σπόρτινγκ. Απέτυχε να οδηγήσει τη Ρουμανία στο Μουντιάλ του 2002, απολύθηκε και την επόμενη χρονιά πήγε εκεί όπου θεωρείται ήρωας, στην Τουρκία. Στην Προύσα, η εφιαλτική αρχή της Μπόυρσασπορ θα του δείξει πάλι την πόρτα της εξόδου το 2003.
Και μετά η αγαπημένη του Γαλατά, στη συμπλήρωση 100 χρόνων ιστορίας του συλλόγου, το 2005. Η κατάκτηση του Κυπέλλου με 5-1 επί της Φενέρ, δεν έφτανε καθώς η απώλεια του πρωταθλήματος, έφερε επανάληψη του σκηνικού.
Η Στεάουα τον ήθελε, ο ίδιος ήθελε περισσότερα, αλλά τελικά κατέληξε στην Τιμισοάρα. Πεπρωμένο φυγείν αδύνατος και τελικά ο Χάτζι κάθισε στον πάγκο των "μιλιτάρι". Η "ντιρεκτίβα" του εκκεντρικού προέδρου, Τζίτζι Μπεκάλι, δεν χωρούσε στην κοσμοθεωρία του Ρουμάνου βιρτουόζου και η παραίτηση έμοιαζε μοιραία.
Ξανά επιστροφή στην Πόλη, τον Οκτώβρη του '10, αλλά πάλι τα ίδια πενιχρά αποτελέσματα και απόλυση την άνοιξη του επόμενου έτους. Ο πίστη του κόσμου στον προπονητή Γκέοργκι Χάτζι, έχει κλονιστεί. Η πίστη του Γκεόργκι στον προπονητή Χάτζι, το ίδιο.
Ο διάδοχος Ιάνις
Το μήλο έπεσε κάτω από την μηλιά με τον 15χρονο Ιάνις Χάτζι να αποτελεί τον διάδοχο του "βασιλιά". Πρόκειται για ένα τεράστιο ταλέντο με τους ειδικούς να τονίζουν πως μπορεί να φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο.
"Ο Ιάνις αν είναι ταλαντούχος; Αν δεν ήταν, δε θα ήταν γιος μου (σ.σ.: γέλια). Είναι ακόμη ένα μικρό παιδί. Είναι 16 ετών, παίζει στις μικρές εθνικές ομάδες της Ρουμανίας.
Είναι καλός με την μπάλα, έχει καλή τεχνική, αλλά χρειάζεται να δουλέψει ακόμη στον τομέα της φυσικής κατάστασης. Το πιο σημαντικό από όλα, είναι ότι αγαπά αυτό που κάνει. Αγαπάει το ποδόσφαιρο και αυτό πιστέψτε είναι το πιο σημαντικό στη δουλειά.
Η μοναδική συμβουλή προς το γιο μου είναι η αφοσίωση σε αυτό που κάνει. Να αγαπά αυτό που κάνει και να μοχθεί γι' αυτό. Κανένας δε γεννιέται καλύτερος, παρά μόνο γίνεται μέσα από τη καθημερινή προπόνηση".
Επιστροφή στο λιμάνι: Πρόεδρος και ιδιοκτήτης
Τώρα μετά την επιτυχημένη καριέρα του ποδοσφαιριστή και τη - μάλλον - αποτυχημένη του προπονητή, ο Γκέοργκι Χάτζι αναπτύσσει τα επιχειρηματικά του σχέδια στη γενέτειρα του πόλη της Κοστάντσα, όντας πρόεδρος και ιδιοκτήτης της ομάδας αυτής Βιτορούλ που (επαν)ιδρύθηκε το 2009.
"Είναι ένα καινούριο κλαμπ, βασιζόμαστε σε νέους ποδοσφαιριστές. Βασικά, έχουμε την καλύτερη ακαδημία ποδοσφαιριστών στη Ρουμανία και στελεχώνουμε την U21 ομάδα της χώρας, με ποδοσφαιριστές γεννημένους το 1997 και το 1998. Βασικός μας στόχος είναι να βγάλουμε νέα ταλέντα.
Πότε η ομάδα θα μπορεί να πρωταγωνιστήσει στη Ρουμανία; Θα δούμε. Λέω ξανά, είμαστε μία μικρή ομάδα που βασίζεται σε ποδοσφαιριστές, γεννημένους το 1997 και το 1998. Σαν το γιο μου, τον Ιάνις. Όλα βέβαια στο ποδόσφαιρο εξαρτώνται από το μπάτζετ, και αυτό το ξέρουμε".
Όπως και να έχει η ιστορία έχει γραφτεί. Ο Γκεόργκι Χάτζι θεωρείται ο σπουδαιότερος άσος στην ιστορία του ρουμανικού ποδοσφαίρου και ένας από τους 100 καλύτερους παίκτες του 20ου αιώνα. Ο τρόπος με τον οποίον χάιδευε την μπάλα εξάλλου, ήταν, είναι και θα παραμείνει μοναδικός. Γι΄αυτό άλλωστε και "Μαραντόνα των Καρπαθίων"....