Γιάννης Πανούσης: "Οι χούλιγκαν είναι παίκτες σε ένα παιχνίδι που θα χάσουν"
Ένας 28χρονος Βούλγαρος σκοτώθηκε σε επεισόδια οπαδών και το Sport24.gr υπενθυμίζει την -πάντα επίκαιρη- συνέντευξη του γνωστού εγκληματολόγου και πρώην υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη, Γιάννη Πανούση για το συγκεκριμένο ζήτημα στο πλαίσιο της έρευνας "Ωμή βία και σεξισμός στη συνθηματολογία".
Το ελληνικό ποδόσφαιρο θρηνεί άλλο ένα θύμα της τυφλής οπαδικής βίας. Την περασμένη Κυριακή, ένας 28χρονος από τη Βουλγαρία έχασε τη ζωή του όταν, μαζί με άλλους δύο αλλοδαπούς, δέχθηκαν επίθεση από οπαδούς του ΠΑΟΚ και παρασύρθηκε από διερχόμενο ΙΧ, όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Αστυνομία.
Προφανώς, δεν είναι η πρώτη φορά που το ζήτημα της βίας στα γήπεδα αποτελεί πρώτο θέμα συζήτησης στην Ελλάδα. Άλλωστε, πριν μερικούς μήνες το Sport24.gr παρουσίασε μία μεγάλη έρευνα με τίτλο " Ωμή Βία και σεξισμός στη συνθηματολογία" των Παντελή Βλαχόπουλου και Ηλία Καλλονά, η οποία κι απέσπασε ειδικό έπαινο στα βραβεία ΠΣΑΤ 2019.
Μεταξύ των σπουδαίων προσωπικοτήτων που κατέθεσαν την άποψή τους για το συγκεκριμένο σοβαρό ζήτημα ήταν κι ο γνωστός καθηγητής Εγκληματολογίας και πρώην υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης, ο οποίος κι ανέλυσε τα αίτια του φαινομένου.
"ΟΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΙ ΣΤΡΑΤΟΙ ΗΤΑΝ Ο ΕΥΚΟΛΟΣ ΤΡΟΠΟΣ"
Σύμφωνα, λοιπόν, με τον κ. Πανούση "η βία υπήρχε πάντοτε. Το ποδόσφαιρο ήταν ανέκαθεν ένα άθλημα που είχε ένα δυναμισμό, είχε τη σωματική επαφή κι είχε ως στόχο την εκτόνωση. Έτσι, άλλωστε, 'γεννήθηκε’ στην Αγγλία. Όταν ο κόσμος δούλευε έξι ημέρες την εβδομάδα, 18 ώρες την ημέρα και του έμενε μία Κυριακή για να εκτονωθεί.
Στη συνέχεια, βέβαια, μπήκαν τα συμφέροντα στη μέση. Υπάρχει μία μετεξέλιξη στο θέμα της βίας. Τη δεκαετία του ’70 υπήρχε η βία των παιδιών κατώτερων κοινωνικών τάξεων, που ένιωθαν απομονωμένα και πήγαιναν στο γήπεδο την Κυριακή πιστεύοντας πως είναι ίσα με εκείνα των πλουσίων αφού κάθονταν και πανηγύριζαν δίπλα-δίπλα τα γκολ. Εκείνη την περίοδο υπήρχε βία απέναντι στον διαιτητή, στους αντίπαλους οπαδούς, αλλά ήταν αυθόρμητη.
Στην πορεία, η βία μετεξελίχθηκε, αφού μπήκαν στη μέση τα οικονομικά συμφέροντα. Τότε, λοιπόν, δημιουργείται μία βία οργανωμένων στρατών των προέδρων.
Όταν ολοκληρώθηκε ο συγκεκριμένος κύκλος, υπήρξε σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Πανούση, μία άλλη μορφή βίας, όπου παρεισφρήσανε στα γήπεδα εγκληματοειδή στοιχεία που δεν τους ενδιέφερε ο διαιτητής, η αντίπαλη ομάδα, αλλά είχαν ως μοναδικό στόχο να κάνουν επεισόδια.
"Οι συγκεκριμένοι χούλιγκαν συμμετέχουν και σε άλλου είδους μπίζνες που σχετίζονται τις περισσότερες φορές με τον κόσμο της νύχτας. Μοναδικός στόχος είναι να ασκήσουν ωμή βία, ακόμα και να σκοτώσουν αν τους δοθεί η ευκαιρία. Παράλληλα, στους συνδέσμους των οργανωμένων οπαδών έχουν μπει και πολιτικοειδή στοιχεία.
Μιλάμε για ξεκαθάρισμα λογαριασμών που ουδεμία σχέση έχει με την εκάστοτε ομάδα. Μάλιστα, οι εν λόγω οπαδοί δίνουν ραντεβού θανάτου δίχως στην πραγματικότητα να γνωρίζουν το λόγο. Μιλάμε, ουσιαστικά, για περιθωριοποιημένους ανθρώπους, ηλικίας έως 30 ετών, που βρίσκουν μία 'οικογένεια’ σ’ αυτούς τους οργανωμένους στρατούς.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, υπάρχουν κι οι 'μπαχαλάκηδες' τους οποίους μπορείτε να βρείτε παντού. Όχι μόνο γήπεδα. Είναι οι ίδιοι. Μάλιστα, πολλοί εξ αυτών είναι και μισθωμένοι. Πάει με το… κομμάτι. Όπως κατά καιρούς υπήρχαν άνθρωποι που μίσθωναν κόσμο για να κάψει τη μισή Αθήνα, κάτι ανάλογο συμβαίνει και με τις ομάδες. Είναι η δουλειά τους. Όμως, για να καταλάβεις τι πραγματικά συμβαίνει θα πρέπει να αναλύσεις όλο το οικονομικοπολιτικομιντιακό σύμπλεγμα".
"ΔΕΝ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΟΥΝ ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΚΟΤΩΣΟΥΝ"
Τα επεισόδια στη Θεσσαλονίκη μπορεί να μην είχαν τη δομή των "ραντεβού θανάτου", αλλά κατά το πρόσφατο παρελθόν έχουν αποφευχθεί συγκρούσεις μεταξύ οπαδών σε διάφορες πόλεις. Χαρακτηριστικό είναι πως η αναμέτρηση Αστέρας - ΑΕΚ για το Κύπελλο, αναβλήθηκε μία ημέρα πριν τη διεξαγωγή της υπό τον φόβο επεισοδίων στην εθνικό οδό σε πιθανό συναπάντημα οπαδών της Ένωσης και του Ολυμπιακού, ο οποίος αγωνίζεται στην Καλαμάτα.
"Θεωρώ πως οι άνθρωποι που πηγαίνουν στα ραντεβού θανάτου δεν έχουν συνειδητοποιήσει απόλυτα πως είναι πιθανό να σκοτώσουν. Προφανώς, δεν μιλάμε για εγκληματοειδή στοιχεία που έχουν κάνει παρόμοια πράγματα στο παρελθόν, αλλά για εκείνους που συμμετέχουν με πρόφαση την υπεράσπιση της τιμής της ομάδας τους. Στην πραγματικότητα παρασύρονται από τον όχλο και προβαίνουν σε εγκληματικές πράξεις ύστερα από εντολές που λαμβάνουν από τον εκάστοτε αρχηγό ή καθοδηγητή.
Παλαιότερα, όταν γίνονταν επεισόδια στεκόμασταν στον τομέα της δημόσιας τάξης. Πλέον, μιλάμε ξεκάθαρα για θέμα ασφάλειας. Στη Γαλλία, που είχαμε μελετήσει το φαινόμενο, ήταν άτομα του κοινού ποινικού δικαίου, μη ενταγμένοι μετανάστες και ακροδεξιοί. Εύφλεκτες ύλες.
"ΑΝ ΣΟΥ ΠΟΥΝ ΝΑ ΧΤΥΠΗΣΕΙΣ, ΘΑ ΧΤΥΠΗΣΕΙΣ"
Θα πρέπει, βέβαια, να γνωρίζετε πως πολλοί εξ όσων συμμετέχουν στα επεισόδια μπορούν να βρίσκονται υπό την επήρεια ναρκωτικών, το οποίο αυτόματα σημαίνει πως δεν καταλαβαίνουν εκείνη την ώρα τι κάνουν. Όταν είσαι σε ένα αμόκ επιθετικής συμπεριφοράς δεν κάνεις διακρίσεις αν είναι γυναίκα ή άνδρας εκείνος που έχεις απέναντί σου. Εκείνη την στιγμή αν σου πουν να χτυπήσεις, θα χτυπήσεις. Επομένως τα βάζουν με όποιον βρουν.
Αν η Αστυνομία συνελάμβανε κάποιους εξ αυτών και κάναμε μία μελέτη γύρω από τα αίτια της επιθετικής συμπεριφοράς θα βλέπαμε ανθρώπους με σεξουαλικά προβλήματα, εθισμένους στις ναρκωτικές ουσίες, κλέφτες κλπ. Το οποίο σημαίνει πως αυτά τα άτομα στην πραγματικότητα δεν έχουν αναστολές. Η ομάδα είναι η πρόφαση. Δεν υπάρχουν αυτά πλέον. Η φανέλα έχει τελειώσει. Δεν μπορούμε να μιλάμε για τη φανέλα όταν 10 απ’ τους 11 που αγωνίζονται είναι ξένοι. Ποια ψυχή; Έχουν τελειώσει αυτά".
Για το κομμάτι της συνθηματολογίας, των υβριστικών και σεξιστικών σχολίων, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα για τον κ. Πανούση, ο οποίος τόνισε πως "το ποδόσφαιρο είναι άθλημα αρρενωπότητας, ανεξάρτητα αν έχουν δημιουργηθεί και γυναικεία τμήματα στις περισσότερες ομάδες. Είναι ανδρικό άθλημα, τέλος. Αλλά ας αφήσουμε το ποδόσφαιρο στην άκρη. Ας πούμε πως είμαστε έξω και μαλώνουμε. Οι εκφράσεις λεκτικής επιθετικότητας εμπεριέχουν στοιχεία ανδρισμού. Όταν αποκαλείς τον άλλον 'γυναικείο όργανο’ έχεις ως στόχο να τον προσβάλλεις. Πρόκειται για υποσύστημα μίας κουλτούρας. Δεν είμαστε στην καθημερινότητα 'κομ ιλ φο’ και στο γήπεδο βγάζουμε έναν διαφορετικό χαρακτήρα. Είμαστε παντού ίδιοι. Απλά στο γήπεδο μας καλύπτει η εν μέρει ανωνυμία, επειδή είναι κι άλλος κόσμος.
Στο εξωτερικό βλέπεις στις εξέδρες γυναίκες, παιδιά, με αποτέλεσμα ακόμα κι αν ήθελαν να ξεφύγουν, που δεν θέλουν, να σκέφτονται την οικογένειά τους. Αντίθετα, αν ήμασταν μόνο άνδρες, είναι πιθανό να λέγαμε διάφορα για την αδερφή και τη μάνα του διαιτητή. Γιατί, όμως, να προβαίνουμε σε τέτοιους αισχρούς χαρακτηρισμούς; Τι φταίει η μάνα κι η αδερφή του; Πρόκειται για ύψιστη ύβρη. Αν το πεις στη φυλακή, σε σκοτώνουν. Πρόκειται για ακραίες εκφράσεις που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Κανείς δεν το σταματά".
"ΜΑΤΣ ΧΩΡΙΣ ΘΕΑΤΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΧΩΡΙΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ"
Για τους τρόπους πάταξης του φαινομένου της βίας, είναι δεδομένο πως θα πρέπει να υπάρξει ένα πλάνο ομαλοποίησης και βελτιστοποίησης της κατάστασης, αν και για τον κ. Πανούση "δ εν υπάρχει Fair Play. Θα πρέπει να μπει το μαχαίρι στο κόκκαλο. Αλλά για να μπει το μαχαίρι στο κόκκαλο θα πρέπει πρώτα να κοπούν και 5-6 κεφάλια της Λερναίας Ύδρας. Τα συμφέροντα δεν έχουν χρώμα. Πλέον η σύγκρουση παίρνει άλλα χαρακτηριστικά. Για εμένα θα έπρεπε να γίνονται ματς χωρίς θεατές και κυρίως χωρίς τηλεόραση. Χωρίς τηλεόραση δεν θα είχαμε επεισόδια
Οι χούλιγκαν είναι παίκτες σε ένα παιχνίδι που θα χάσουν. Διότι στο τέλος θα χάσουν, δεν υπάρχει περίπτωση. Οι συγκεκριμένοι άνθρωποι που εκείνη την ώρα εκτονώνονται και στη συνέχεια πηγαίνουν στην ταβέρνα και λένε στους άλλους 'τους γαμ@@α' θα έχουν σίγουρα κακό τέλος. Το σύστημα το οποίο τον χρησιμοποιεί θα τον τελειώσει".
Photo Credits: Tourette Photography / Γεωργία Παναγοπούλου
