Νέα Ζηλανδία, η Haka του θανάτου και της ζωής
Σε έναν do-or-die αγώνα η Εθνική αντιμετωπίζει τη Νέα Ζηλανδία και ο Βασίλης Σκουντής στροβιλίζεται στον ρυθμό της πατροπαράδοτης Haka και παρουσιάζει τα νταλαβέρια μας με τους Tall Blacks.
Κακό μπελά έχουμε βρει με αυτούς τους Tall Blacks...
Ο χαρακτηρισμός είναι σχετικός: δεν είναι κακός μπελάς επειδή μας έχουν προκαλέσει καμιά νίλα, ίσα ίσα τους έχουμε ρίξει στο κανναβάτσο και στα τέσσερα ανταμώματα μας και μάλιστα με συνολική διαφορά 93 πόντων!
Απλώς τους χαρακτηρίζω κακό μπελά διότι τυγχάνει, για τρίτη φορά, να παίζουμε απέναντι τους έναν αγώνα ζωής και θανάτου!
Δεν μας έφτανε λοιπόν η παραδοσιακή πολεμοχαρής Χάκα τους, κουβαλάνε και τη σάγκα τους, όποτε δένει το γλυκό, που ελπίζω να μη μας βγει αυτή τη φορά ξινό!
Ο ακατάδεκτος καραμπουζουκλής
Βεβαίως για να μην μπερδευόμαστε ενώ ο χορός Χάκα είναι ακραιφνώς νεοζηλανδέζικος, η (επική αφήγηση) σάγκα ανήκει στην παράδοση της Ισλανδίας και της ευρύτερης Σκανδιναβίας, αλλά για να πω την αμαρτία μου και οι σημερινοί αντίπαλοι της Εθνικής (15:40, ΕΡΤ 1 και Novasports Startκαι LIVE από το SPORT24) μοιάζουν κι ελόγου τους με Βίκινγκ!
Οι συμπατριώτες του αείμνηστου θρύλου του ράγκμπι Τζόνα Λόμου και του... καραμπουζουκλή σέντερ των Γκρίζλις Στίβεν Ανταμς ο οποίος πάντως δεν έχει φορέσει ποτέ τη φανέλα της Εθνικής στέκονται απέναντι στην Εθνική σε ένα ματς που θα κρίνει ποια ομάδα θα προκριθεί στον γύρο των 16 και ποια θα υπομείνει γογγύζοντας την αγγαρεία των θέσεων 17-32.
Ο αδερφός της δις χρυσής Ολυμπιονίκη και τετράκις πρωταθλήτριας κόσμου της σφαιροβολίας Βάλερι Ανταμς είναι απών από το Παγκόσμιο Κύπελλο, όπως επίσης οι αδελφοί Γουέμπστερ οι οποίοι στο προηγούμενο μεταξύ μας ματς σκόραραν μαζί 48 πόντους: 17 ο Τάι και 31 ο Κόρι, ο οποίος παρεμπιπτόντως πέρασε από τα μέρη μας το 2016, φορώντας τη φανέλα του Κόροιβου Αμαλιάδας.
Το σύνθημα "Δυναμώστε"
Τους λείπουν αυτοί, αλλά έχουν το δικό τους άρμα μάχης κι αυτό δεν είναι άλλο από τη χορευτική επίδειξη Haka με την οποία φτιάχνονται ψυχολογικά και ανεβάζουν το πολεμοχαρές φρόνημα τους πριν από κάθε αγώνα σε κάθε ηλικία και σε όλα τα σπορ και δη στο ράγκμπι όπου είναι μάστορες.
Τον Απρίλιο του 2019 είχα συναντήσει τους παίκτες της ομάδας του νεοζηλανδέζικου κολεγίου Ρόσμινι που έπαιξαν ένα φιλικό ματς με τον Μίλωνα και τους ζήτησα να μου εξηγήσουν το νόημα της ιεροτελεστίας που περισσότερο από χορός είναι μια ιερή παράδοση.
Ιδού λοιπόν τι αλίευσα τότε από τον Ρειχάνα Μάξουελ - Τόπια: "Το νόημα είναι να ανταποκριθούμε στην πρόκληση και να την εκτελέσουμε. Ακολουθούμε τα παραγγέλματα του πρωτοχορευτή με στόχο να εκφράσουμε και να εξωτερικεύσουμε τα συναισθήματα μας και ταυτόχρονα να απελευθερώσουμε το πνεύμα μας και να δώσει δύναμη ο ένας στον άλλον. Αυτός που δίνει τα παραγγέλματα χρησιμοποιεί συγκεκριμένες λέξεις από τη διάλεκτο των Μαορί. Η βασικότερη εντολή είναι "δυναμώστε", ενώ χρησιμοποιούμε πολύ το σύνθημα "hi hi" που συμβολίζει τη δύναμη".
Κρυψώνα μέσα στις πατάτες!
Η Ηaka δεν είναι ίδια παντού, αλλά υπόκειται σε διάφορες και διαφορετικές χορογραφίες, ενώ διδάσκεται ως μάθημα στα σχολεία όλης της χώρας.
Στην πραγματικότητα αυτή η ιεροτελεστία αποτελεί τη ζωντανή ιστορία του έθνους και έχει ως σημείο αναφοράς τον ήρωα Τερέιν Παράχα ο οποίος καταδιωκόταν από τους εχθρούς του και βρήκε κρησφύγετο στα όρια του καταυλισμού της φυλής Τουραφετό.
Τότε, σύμφωνα με τον μύθο, ο Παράχα ζήτησε τη βοήθεια του αρχηγού της φυλής, ονόματι Τιχούχου κι αυτός, λέει, τον ορμήνεψε να κρυφτεί κάτω από τα φυλλώματα ενός αγρού όπου φύτρωναν πατάτες.
"Θάνατος, θάνατος, Ζωή, Ζωή"
Όταν έφτασαν οι διώκτες του και τον αναζήτησαν ένιωσε τον θάνατο να πλησιάζει, εξ ου και η κραυγή "Kamate, Kamate" που ακούγεται στον χορό…
"Θάνατος, θάνατος"!
Ο Τιχούχου δεν τον πρόδωσε και ζήτησε από τους εισβολείς να φύγουν για να μη μαγαρίσουν τη γη της φυλής του.
Τότε ο Τερέιν Παράχα αναθαρρεί και φωνάζει "Ka Ora, Ka Ora", ο μεθερμηνευόμενον "Ζωή, Ζωή".
Στο επόμενο κλικ ο ήρωας των Μαορί συνειδητοποιεί ότι χρωστάει τη ζωή του στον φύλαρχο Τιχούχου και σπεύδει να τον ευχαριστήσει και να του αποδώσει τα πρεπά.
"Αυτός είναι ο σωτήρας"
Αυτό είναι το νόημα της φράσης "Tenei te tengata puhuruhuro", που σημαίνει "Αυτός είναι ο άνθρωπος, ο σωτήρας".
Πλάκα πλάκα όλα τα παραγγέλματα κολλάνε γάντι στη σημασία και στη σημειολογία του σημερινού αγώνα: κάποια ομάδα θα... πεθάνει, κάποια θα επιζήσει και κάποιος παίκτης θα γίνει ο σωτήρας!
Οι Tall Blacks συμμετέχουν για έβδομη φορά σε ένα Μουντομπάσκετ, μοστράροντας ως καλύτερο αποτέλεσμα την τέταρτη θέση που κατέλαβαν το 2002 στην Ιντιανάπολις, όπου ηττήθηκαν στον ημιτελικό από την μετέπειτα πρωταθλήτρια Γιουγκοσλαβία με 89-78 και στον αγώνα για το χάλκινο μετάλλιο από τη Γερμανία με 117-94.
Ο Κάμερον και η μπανάνα του Ραντμάνοβιτς
Σε εκείνη τη διοργάνωση έλαμψε το άστρο του... αντιτουριστικού και τροφαντού Πέρο Κάμερον ο οποίος μάλιστα συμπεριλήφθηκε στην καλύτερη πεντάδα του Τουρνουά, μαζί με τον Μανού Τζινόμπιλι, τον Πέτζα Στογιάκοβιτς, τον MVP Ντιρκ Νοβίτσκι και τον Γιάο Μινγκ.
Α, για να μην το ξεχάσω: στον ημιτελικό οι λεγάμενοι ζόρισαν για τα καλά τους Γιουγκοσλάβους, μάλιστα προηγήθηκαν και με διαφορά 14 πόντων, αλλά δεν άντεξαν στο δεύτερο ημίχρονο...
Στην ανάπαυλα κι ενώ οι Γιουγκοσλάβοι βρίσκονταν σε κατάσταση συναγερμού, ο Σβέτισλαβ Πέσιτς έδιωξε τον παροπλισμένο Βλάντιμιρ Ραντμάνοβιτς...
Ο λόγος; Ενώ καιγόταν ο κόσμος, ο τότε παίκτης των Σόνικς έτρωγε αμέριμνος την μπανάνα του!!!
Οι δυο πρωταθλητές του ΝΒΑ
Η χάρη του Κάμερον, σε διεθνές επίπεδο δεν έφτασε ποτέ στο ΝΒΑ, στο οποίο πάντως έχουν αγωνισθεί τέσσερις συμπατριώτες του, εκ των οποίων δυο στέφθηκαν πρωταθλητές!
Ο νυν τζένεραλ μάνατζερ των Μπρούκλιν Νετς και persona non grata για τον Κέβιν Ντουράντ, Σον Μαρκς κατέκτησε τον τίτλο το 2005 με τους Σπερς.
Ο Αρον Μπέινς που γεννήθηκε στη Νέα Ζηλανδία από Νεοζηλανδούς γονείς, αλλά μεγάλωσε στην Αυστραλία και πολιτογραφήθηκε Αυστραλός, βάδισε στα χνάρια του Μαρκς το 2014 (δυο χρόνια μετά το πέρασμα του από τον Ικαρο Καλλιθέας) επίσης με τους Σπερς, ενώ ο Κερκ Πένι πέρασε από τους Χιτ και τους Κλίπερς.
Η γνωριμία στο ΟΑΚΑ το 2008
Η Εθνική βρίσκει στο δρόμο της τη Νέα Ζηλανδία για πέμπτη φορά, αλλά για πρώτη χωρίς τον Γιάννη Μπουρούση και τον Γιώργο Πρίντεζη που αγωνίσθηκαν και στα τέσσερα πρότερα ανταμώματα μας.
Oι δυο ομάδες συστήθηκαν και άνοιξαν παρτίδες στις 18 Ιουλίου του 2008, στο ΟΑΚΑ, όπου στον προημιτελικό του Προολυμπιακού Τουρνουά η Ελλάδα επιβλήθηκε άνετα με 75-48 και έκανε το πρώτο βήμα για το ταξίδι της στο Πεκίνο, που κρίθηκε οριστικώς με τη νίκη της στον ημιτελικό της επόμενης ημέρας επί του Πουέρτο Ρίκο με 88-63.
Σε αυτό το παρθενικό συναπάντημα μας σκόραραν οι Βασιλόπουλος 7, Γλυνιαδάκης 2, Διαμαντίδης 11, Ζήσης 7, Μπουρούσης 9, Παπαλουκάς 8, Πελεκάνος 2, Πρίντεζης 2, Σπανούλης 14, Σχορτσανίτης, Τσαρτσαρής 7, Φώτσης 6.
Οι δυο τριαντάρες
Ακολούθησαν δυο φιλικοί αγώνες στους οποίους η ελληνική ομάδα επιβλήθηκε με διαφορά 30+30 πόντων.
Στις 28 Ιουνίου του 2012 στο Σάο Κάρλο της Βραζιλίας η Εθνική επιβλήθηκε με 99-69 (Πρίντεζης 18, Μπουρούσης 13, Φώτσης 12, Παπανικολάου 12, Βασιλειάδης 8, Καββαδάς 8, Ζήσης 7, Σλούκας 6, Καλάθης 5, Σπανούλης 4, Μάντζαρης 2, Μαυροειδής 2, Μπράμος 2).
Στις 18 Αυγούστου του 2014 στο Κάουνας η ελληνική ομάδα επικράτησε με 95-65 (Μπουρούσης 15, Ζήσης 14, Παπανικολάου 14, Πρίντεζης 10, Βασιλειάδης 9, Βουγιούκας 9, Καϊμακόγλου 7, Γλυνιαδάκης 6, Σλούκας 5, Γ. Αντετοκούνμπο 3, Γιάνκοβιτς 3, Μάντζαρης).
Τα... κινέζικα του Γιάννη και του Ιωάννη
Στις 5 Σεπτεμβρίου του 2019 οι δυο ομάδες ξαναβρέθηκαν αντιμέτωπες σε έναν αγώνα που έκρινε ποια θα ταξίδευε στη Σενζέν για τον γύρο των 16 και ποια θα τράβαγε κατά Ντονγκουάν μεριά για να παίξει με τα... υπόλοιπα του Νομού Γκουαντόνγκ!
Αυτή τη φορά η Εθνική δυσκολεύθηκε αρκετά, αλλά εντέλει καθοδηγούμενη από δυο Γιάννηδες (Αντετοκούνμπο, Παπαπέτρου) επικράτησε με 103-97 και πέρασε στου; 16, όπου ηττήθηκε από τις ΗΠΑ και νίκησε την Τσεχία, χωρίς ωστόσο να καλύψει την απαιτούμενη διαφορά, με αποτέλεσμα να επιστρέψει οίκαδε, έχοντας καταλάβει την 11η θέση.
Οι συνθέσεις των δυο ομάδων:
ΕΛΛΑΔΑ: Γ. Αντετοκούνμπο 24 (5/7δ., 1/3τρ., 11/15β., 10ρ., 6ας., 2κλ.), Θ. Αντετοκούνμπο 10, Μπουρούσης 3, Καλάθης 14 (2τρ., 4ρ., 5ας.), Λαρεντζάκης 9, Παπανικολάου 7, (6ρ., 4ας.), Παπαπέτρου 16 (2/2δ., 4/6τρ.), Πρίντεζης 13, Σλούκας 7 (7ας.), Βασιλόπουλος
ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ: Αμπερκρόμπι 18 (6ρ.), Ντιλένι 2, Φοτού 15, Ιλι 9, Λο 5, Τ. Γουέμπστερ 17, Κ. Γουέμπστερ 31(4.6δ., 7/12τρ., 2/2β.), Πλέτζερ, Ράσμπατς, Σμιθ-Μίλνερ
Ο Παπανικολάου και οι "Splash Brothers"
Εκτός από τα 4+1 ματς των Εθνικών ομάδων, η Ελλάδα και η Νέα Ζηλανδία έχουν αναπτύξει και άλλες μπασκετικές σχέσεις...
• Tον Αύγουστο του 2009 στο Οκλαντ η Εθνική Εφήβων κατέκτησε το ασημένιο μετάλλιο στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα κάτω των 19 ετών, γνωρίζοντας την ήττα στον τελικό από τις ΗΠΑ με 88-80. Την ομάδα απάρτιζαν οι Παπανικολάου, Παππάς, Σλούκας, Μάντζαρης, Κασελάκης, Σαρικόπουλος, Γιάνκοβιτς, Κατσίβελης, Παπαντωνίου, Καραθανάσης, Γεωργάκης, Αγγελόπουλος, ενώ στην Team USA αγωνίζονταν μεταξύ άλλων ο Στεφ Κάρι, ο Κλέι Τόμπσον, ο Τρέι Τόμπκινς, ο Γκόρντον Χέιγουορντ, ο Ντάριους Μίλερ και ο Σαμ Μακ.
Οι τέσσερις Νεοζηλανδοί και ο... μισός Μπέινς
• Τέσσερις παίκτες από τη Νέα Ζηλανδία έχουν περάσει από την Ελλάδα: ο Κόρι Γουέμπστερ στον Κόροιβο Αμαλιάδας τη σεζόν 2015-16, ο Μαρκ Ντίκελ στο Μαρούσι (2006-07) και στα Τρίκαλα (2009-10), ο Ρομπ Λο στον ΚΑΟ Δράμας την περίοδο 2014-15 και ο Φιλ Τζόουνς ο οποίος το 1999 αποκτήθηκε από τον Παναθηναϊκό, με τον οποίο έλαβε μέρος σε ένα Τουρνουά στο Φορλί, αλλά δεν φτούρησε και μετά από δυο χρόνια επέστρεψε φορώντας τη φανέλα του Ιωνικού Νέας Φιλαδελφείας στο πρωτάθλημα της Α2., ενώ το 2004 αναδείχθηκε δεύτερος σκόρερ του Ολυμπιακού Τουρνουά στην Αθήνα με 21.0 πόντους, πίσω από τον Πάου Γκασόλ.
• Mια ιδιάζουσα και... μεσοβέζικη περίπτωση, όπως επισήμανα και πρωτύτερα, αποτελεί ο Αρον Μπέινς ο οποίος αγωνίσθηκε στον Ικαρο Καλλιθέας τη σεζόν 2011-12 και μετά από δυο χρόνια στέφθηκε πρωταθλητής του ΝΒΑ με τους Σπερς. Ο Μπέινς γεννήθηκε στη Νέα Ζηλανδία από Νεοζηλανδούς γονείς, αλλά η οικογένεια μετακόμισε στην Αυστραλία όταν ο ίδιος ήταν τριών ετών, με αποτέλεσμα να πολιτογραφηθεί Αυστραλός και να παίξει στην Εθνική ομάδα των Boomers.
Το "Definitely Greece" και ο Καλαβρός
• Εκτός από τους 4+1 παίκτες η Ελλάδα φιλοξένησε κι έναν προπονητή από τη Νέα Ζηλανδία, τον γεννημένο στις ΗΠΑ Ταμπ Μπάλντγουιν που κάθισε στον πάγκο του ΠΑΟΚ τη σεζόν 2007-08 και είναι παντρεμένος με Ελληνίδα, ονόματι Ευθυμία/Εφη η οποία έχει μια τουριστική επιχείρηση με το όνομα «Definitely Greece», οργανώνοντας ταξίδια στα ελληνικά νησιά
• Ένας δικός μας άνθρωπος έχει διανύσει το αντίθετο δρομολόγιο: ο νυν συνεργάτης του Γιώργου Μπαρτζώκα στον Ολυμπιακό και σεσημασμένος μπασκετικός ρέκτης, Μιχάλης Καλαβρός, ο οποίος το 2013 κατόπιν ενεργειών και συστάσεων του Μπάλντγουϊν κάθισε στον πάγκο των Μαναγουάτου Τζετς.
Μαζί μας στη Μάχη της Κρήτης
Βεβαίως οι δεσμοί των δυο χωρών σφυρηλατήθηκαν από παλιά και εκτείνονται πέρα από το μπάσκετ και τον αθλητισμό...
Τον Μάιο του 1941 εκατοντάδες Νεοζηλανδοί-Μαορί , όπως επίσης Αυστραλοί και Βρετανοί, έλαβαν μέρος, ηρωικώς μαχόμενοι μαζί με τους ντόπιους εναντίον των Ναζί, στη Μάχη της Κρήτης.
Αρκετοί από αυτούς σκοτώθηκαν και θάφτηκαν στο κοιμητήριο που βρίσκεται στις Βλητές της Σούδας, ενώ ένας δρόμος στα Τσικαλαριά ονομάσθηκε 42η οδός, προς τιμήν του 42ου τάγματος που έλαβε μέρος στη μάχη η οποία εκτυλίχθηκε εκεί στις 27 Μαΐου του 1941 και είχε ως αποτέλεσμα να κερδηθεί πολύτιμος χρόνος ώστε να φυγαδευθούν τα συμμαχικά στρατεύματα από τις νότιες ακτές της Κρήτης προς την Αίγυπτο.
Ανάλογο μνημείο υπάρχει και στη Λήμνο για να τιμηθεί η συμβολή των Νεοζηλανδών στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ελληνική αντίσταση
Κατόπιν όλων αυτών, τι δεν καταλαβαίνει κάποιος;
Ένας λαός που έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο στους δυο Παγκοσμίους Πολέμους, μοστράρει στην κουλτούρα του και τηρεί με θρησκευτική ευλάβεια την ιεροτελεστία της Haka και έχει στο αίμα του την αγωνιστικότητα, προφανώς δεν κιοτεύει ποτέ.
Γι' αυτό λοιπόν έχει μαλλιάσει η γλώσσα των προπονητών και των παικτών της Εθνικής ομάδας να διαλαλούν σε κάθε ευκαιρία και προς πάσα κατεύθυνση ότι ο σημερινός αγώνας είναι υπόθεση μαχητικότητας, σκληράδας, αντοχής στον πόνο (και στα φάουλ) και αντιστασιακής δράσης!