Νίκος Γκάλης: Η ημερομηνία που τον σημάδεψε

Μπορεί το νούμερο "6" να ήταν αυτό που τον έχουμε συνηθίσει να φορά στην πλάτη του από την εποχή που ήρθε στην Ελλάδα και μετά, όμως ο αριθμός "29" ήταν εκείνος που άφησε ανεξίτηλα το σημάδι του στην μεγάλη καριέρα του Νίκου Γκάλη.

Κι αυτό γιατί, ο Έλληνας παίκτης έφτασε για πρώτη φορά στη Θεσσαλονίκη στις 29 Σεπτεμβρίου του 1979, κάνει την τελευταία εμφάνιση του με το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα στις 29 Ιουνίου του 1991, ανεβηκε στην πρώτη θέση του πίνακα των σκόρερ στο ελληνικό πρωτάθλημα (είναι δεύτερος σε επίπεδο Α1) στις 29 Φεβρουαρίου του 1992, ενώ στις 29 Σεπτεμβρίου του 1995 ανακοίνωσε την αποχώρηση του από την ενεργό δράση.

Σαν σήμερα λοιπόν, ο Νίκος Γκάλης ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και 16 χρόνια μετά ανακοίνωσε το τέλος της τεράστιας καριέρας του. Με αυτή την αφορμή και λίγες ημέρες πριν την παρουσία του στο "Navarino Challenge" το Sport24.gr κάνει αναδρομή στην πορεία του “γκάνγκστερ” που άλλαξε για πάντα το μπάσκετ. Ο θρύλος του ελληνικού μπάσκετ θα δώσει το παρών για πρώτη φορά, στην πολυβραβευμένη διοργάνωση "Navarino Challenge". Πρόκειται για τον πρώτο Έλληνα καλαθοσφαιριστή που εντάχθηκε στο Hall Of Fame, περνώντας έτσι στο "πάνθεον" του παγκόσμιου μπάσκετ.

Στο πλαίσιο της φετινής του συμμετοχής στο "Navarino Challenge", ο Νίκος Γκάλης επεσήμανε: "Ο αθλητισμός ενώνει τους ανθρώπους. Ο αθλητισμός ενώνει τους λαούς. To Navarino Challenge ενώνει επαγγελματίες και ερασιτέχνες αθλητές, ανθρώπους διαφορετικών ηλικιών, διαφορετικού φύλου και ειδικών ικανοτήτων. Δημιουργεί φιλίες και σχέσεις μεταξύ των συμμετεχόντων που όλοι μιλάνε την ίδια γλώσσα, αυτή του αθλητισμού. Ως κοινωνία οφείλουμε να στείλουμε το μήνυμα ότι ο αθλητισμός ενώνει τους ανθρώπους - #sportsunitepeople - αλλά και να δώσουμε κυρίως στα νέα παιδιά τις απαραίτητες ηθικές αξίες, μέσω της άθλησης. Το Navarino Challenge, η Μεσσηνία και η Costa Navarino πρωτοπορεί, υπηρετώντας αυτή την ιδέα και με πολύ μεγάλη χαρά θα συμβάλλω και εγώ στην διάδοση της".

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΙΣ ΗΠΑ

Πως όμως ο Νίκος Γκάλης έγινε ο μύθος του ελληνικού μπάσκετ; Ο Γιώργος Γεωργαλής γεννήθηκε στο Άγιο Ισίδωρο της Ρόδου και το 1921 έφυγε από το νησί των Δωδεκανήσων για την Αμερική. Όπως όλοι οι Έλληνες που έφυγαν από την πατρίδα εκείνη την περίοδο έκανε πολλές δουλειές.

Η βασικότερη ήταν αυτή του τσαγκάρη, ενώ παράλληλα δοκίμαζε τις ικανότητές του στην πυγμαχία. Κάπως έτσι προέκυψε και το Γιώργος Γκάλης αφού ήταν πιο εύκολο για τους αγώνες του.

Πολλά χρόνια αργότερα θα γνωρίσει και θα ερωτευτεί την Στέλλα, η οποία και εκείνη πήγε στις ΗΠΑ το 1940. Ο έρωτας τους στις 23 Ιουλίου του 1956 θα επισφραγιστεί με τη γέννηση του γιου τους. Το όνομα αυτού Νίκος.

Ο μικρός Νίκος Γεωργαλής γεννήθηκε στο Μανχάταν και το 1963 μετακόμισε μαζί με τους γονείς του στο Νιου Τζέρσεϊ. Εκεί μεγάλωσε μαζί με άλλα παιδιά μεταναστών, ενώ ακόμα και στο σπίτι του μιλούσαν τόσο αγγλικά όσο και ελληνικά. Άλλωστε, οι γονείς του δεν ξέχασαν ποτέ την πατρίδα τους.

ΛΑΤΡΗΣ ΤΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΩΝ ΣΠΟΡ, ΤΟΝ ΚΕΡΔΙΣΕ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ

Από μικρός ήταν δραστήριος και ασχολήθηκε με πολλά σπορ. Η πυγμαχία δεν θα μπορούσε να απουσιάσει από το μενού λόγω της σχέσης του πατέρα του με αυτήν.

Όπως, άλλωστε, συνέβη και με όλα τα σπορ τα οποία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα στις ΗΠΑ. Το NFL ήταν η μεγάλη του αγάπη και μάλιστα ασχολήθηκε με αυτό στα παιδικά του χρόνια με αρκετά μεγάλη επιτυχία, ενώ του άρεσε να παρακολουθεί τόσο αγώνες μπέιζμπολ, όσο και χόκεϊ επί πάγου.

Τελικά, όμως, άλλο ήταν το άθλημα που τον κέρδισε και όπως αποδείχθηκε αυτή η σχέση ήταν καρμική. Ο Νικ Γκάλης από την πρώτη στιγμή που έπιασε την μπάλα του μπάσκετ άρχισε να την ερωτεύεται και να περνά αμέτρητες ώρες παίζοντας μπάσκετ σε ανοικτά γήπεδα.

Στο γυμνάσιο αποφάσισε ότι αυτό ήθελε να κάνει στο υπόλοιπο της ζωής του και έτσι το συνδύασε με το υπόλοιπο των ακαδημαϊκών χρόνων του. Το Union Hill ήταν το πρώτο που απόλαυσε τις μπασκετικές παραστάσεις του και στα 17 του κλήθηκε να πάρει την πρώτη του μεγάλη απόφαση. Το ποιο θα ήταν το κολέγιο που θα περνούσε τα επόμενα χρόνια της μπασκετικής του ζωής.

Η ΝΤΟΝΑ ΣΑΜΕΡ ΚΑΙ Ο ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΙΧΙΣΑΝ

North Carolina και Florida State ήταν τα κορυφαία που του έκαναν πρόταση κι ενώ όλοι περίμεναν να καταλήξει σε ένα από αυτά εκείνος είχε διαφορετική άποψη. Το Seton Hall ήταν εκείνο που τον κέρδισε τελικά και τα επόμενα χρόνια τον βρίσκουν να εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς.

Από τους 3,2 πόντους κατά μέσο όρο της πρώτης του σεζόν, έφτασε στο τέλος της περιόδου 1978-79 να μετρά 27,5 ανά παιχνίδι με 3,5 ριμπάουντ και 3,9 ασίστ. Αυτές οι επιδόσεις τον έφεραν στην τρίτη θέση των σκόρερ του κολεγιακού πρωταθλήματος πίσω από τους Λόρενς Μπάτλερ και Λάρι Μπέρντ.

Μάλιστα, με τον μετέπειτα σούπερ σταρ των Celtics και παραλίγο συμπαίκτη του στο ΝΒΑ, έπαιξαν μαζί σε αγώνα επίλεκτων στο Λας Βέγκας και εντυπωσίασαν με την απόδοσή τους. Ο Λάρι Μπερντ σταμάτησε τον αγώνα στους 17 πόντους, ενώ ο Νίκος Γκάλης είχε μεν πέντε πόντους, αλλά μέτρησε παράλληλα επτά ασίστ και τέσσερα κλεψίματα.

Όπως ήταν φυσιολογικό ο Νίκος Γκάλης δήλωσε συμμετοχή στο draft του 1979, όμως το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που περίμενε. Επιλέχθηκε στο τέταρτο γύρο και στο Νο68 από τους Celtics. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό έπαιξε το γεγονός ότι ο ατζέντης του εκείνη την περίοδο, Μπιλ Μέιντεν, είχε ρίξει όλο το βάρος του στην προώθηση της Ντόνα Σάμερ η οποία τότε ξεκινούσε την καριέρα της.

Παρ' όλα αυτά ο Γκάλης δεν πτοήθηκε από το συγκεκριμένο γεγονός και ήταν αποφασισμένος να αποδείξει την αξία του στο camp των Celtics. Κι εκεί όμως τα πράγματα δεν πήγαν όπως τα περίμενε ο 22χρονος τότε παίκτης αφού ένας τραυματισμός στον αστράγαλο του στέρησε το συμβόλαιο με την ομάδα της Βοστόνης που το έδωσε στον Χέντερσον.

Ο ΕΡΧΟΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αυτό ήταν και το τέλος της περιπέτειας του Νίκου Γκάλη στις ΗΠΑ και η αρχή της παρουσίας του στην Ελλάδα. Χρόνια αργότερα ο τεράστιος προπονητής των Celtics, Ρεντ Άουερμπαχ, μιλώντας για εκείνη την εξέλιξη είπε: “Το ότι δεν έδωσα συμβόλαιο στον Γκάλη ήταν το μεγαλύτερο λάθος στην καριέρα μου”. Αυτά από τον άνθρωπο των εννιά πρωταθλημάτων του ΝΒΑ ως προπονητής.

Κάπως έτσι όμως, άνοιξε η πόρτα της Ελλάδας για τον Νίκο Γκάλη. Παναθηναϊκός και Ολυμπιακός προσπάθησαν να τον αποκτήσουν, αλλά εκείνος αποφάσισε να έρθει για χάρη του Άρη. Ήταν 29 Σεπτεμβρίου του 1979 όταν για πρώτη φορά ήρθε στη χώρα μας. Ο Νικ υπέγραψε το συμβόλαιό του με τον Άρη στις 16 Οκτωβρίου και 2 Δεκεμβρίου έπαιξε για πρώτη φορά στο ελληνικό πρωτάθλημα.

Πρώτο του θύμα ήταν ο Ηρακλής, αφού στο ντεμπούτο του ο Νίκος Γκάλης θα βγει από το παρκέ έχοντας πετύχει 30 πόντους κατά του γηραιού. Στην αρχή αγωνίστηκε με το Νο7 στην πλάτη μέχρι την αποχώρηση του Μιχάλη Γιαννουζάκου και έκτοτε δεν αποχωρίστηκε το αγαπημένο του “6” στην πορεία του με τα κιτρινόμαυρα.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΑΤΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΩΝΙΚΟ ΚΑΙ Η ΜΑΧΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΟΡΝΤΑΝ

Την πρώτη του χρονιά με τα κιτρινόμαυρα κατακτά το πρωτάθλημα στον Βόρειο όμιλο, ενώ στην τελική φάση ο Άρης τερματίζει στην τρίτη θέση. Στις 6 Μαΐου 1980 ο Νίκος Γκάλης έκανε το ντεμπούτο του και με την Εθνική ομάδα στο Προολυμπιακό τουρνουά του Βεβέ στην Ελβετία. Η Εθνική ομάδα γνώρισε την ήττα από τους Σουηδούς με 79-71 αλλά εκείνος είχε σημειώσει 25 πόντους.

Από την δεύτερη σεζόν ανεβάζει στροφές και κάνει απίστευτες εμφανίσεις. Είναι χαρακτηριστικό πως ολοκλήρωσε τη αγωνιστική περίοδο 1980-81 με 44 πόντους μέσο όρο, επίδοση που ήταν και η καλύτερη της καριέρας του. Μάλιστα, εκείνη τη σεζόν μαζί με τον μετέπειτα συμπαίκτη του στον Άρη, Παναγιώτη Γιαννάκη, έδωσαν μια μεγάλη μπασκετική παράσταση.

Το ημερολόγιο έγραφε 24 Ιανουαρίου 1981 όταν ο Ιωνικός έπαιξε με τον Άρη. Το ματς κρίθηκε στην παράταση με τους κιτρινόμαυρους να παίρνουν την νίκη με 113-114. Ο Νίκος Γκάλης πέτυχε 62 πόντους και ο Παναγιώτης Γιαννάκης σταμάτησε στους 73!

Ο Νίκος Γκάλης ήταν πλέον ο ηγέτης του Άρη, ενώ αποτελούσε βασικό στέλεχος και της Εθνικής ομάδας. Ο “γκάνγκστερ” οδήγησε τους κιτρινόμαυρους στην κατάκτηση του τρίτου πρωταθλήματος της ιστορίας τους τη σεζόν 1982-83 και στο ξεκίνημα της επόμενης σεζόν έπαιξε σε ένα φιλικό παιχνίδι στο οποίο έμελλε να πρωταγωνιστήσουν δύο από τους μεγαλύτερους σκόρερ όλων των εποχών.

Στις 20 Οκτωβρίου 1983 η Εθνική ομάδα έπαιξε φιλικό με το πανεπιστήμιο North Carolina του Μάικλ Τζόρνταν. Ο Γκάλης ολοκλήρωσε τον αγώνα με 24 πόντους πόντους, ενώ από την άλλη ο “MJ” σταμάτησε στους 34. Μετά το φιλικό ο 20χρονος τότε Μάικλ Τζόρνταν έκανε μία δήλωση που έμεινε στην ιστορία: "Είναι ένας πλήρης παίκτης. Δεν περίμενα να δω έναν τέτοιο σκόρερ από την Ευρώπη, ειδικά από τη χώρα σας". Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι το North Carolina επικράτησε με 100-83.

Η ΗΜΕΡΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΕ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΜΠΑΣΚΕΤ

Ο Νίκος Γκάλης αποτελούσε μόνιμο πολιορκητή των αντίπαλων καλαθιών, αλλά ο Άρης δεν έφτανε στην κατάκτηση του πρωταθλήματος. Το καλοκαίρι του 1984 ο Παναγιώτης Γιαννάκης ανηφόρισε και εκείνος για τη Θεσσαλονίκη συνθέτοντας ένα μεγάλο δίδυμο που έμελλε να οδηγήσει τους κίτρινους σε μεγάλες επιτυχίες.

Το 1985 ο Άρη έκανε το νταμπλ στις εγχώριες διοργανώσεις, ενώ έφτασε μέχρι τα ημιτελικά του Κυπέλλου Κόρατς. Παράλληλα, ο Νίκος Γκάλης είχε αρχίσει τις εντυπωσιακές του πτήσεις και με τη φανέλα της Εθνικής ομάδας. Φυσικά, το αποκορύφωμα ήταν όσα συνέβησαν από τις 3 μέχρι τις 14 Ιουνίου στο ΣΕΦ. Εκεί όπου ο Νίκος Γκάλης, μαζί με τον Παναγιώτη Γιαννάκη, τον Παναγιώτη Φασούλα και τους υπόλοιπους διεθνείς οδήγησαν την Εθνική στην κορυφή της Ευρώπης για πρώτη φορά στην ιστορία της.

Η αντιπροσωπευτική ομάδα πέρασε ως τέταρτη από τον όμιλο κάτι που την έριξε πάνω στην Ιταλία στην προημιτελική φάση. Εμπόδιο που αποδείχθηκε μικρό για την Εθνική η οποία το ξεπέρασε με 90-78. Έτσι για δεύτερη φορά πέσαμε πάνω στους Γιουγκοσλάβους με την αντιπροσωπευτική ομάδα να επικρατεί με 81-77 και να παίρνει την πρόκριση για τον μεγάλο τελικό της 14ης Ιουλίου.

Εκείνη ημέρα έμελλε να αλλάξει για πάντα το ελληνικό μπάσκετ. Η Εθνική μέσα στο κατάμεστο ΣΕΦ επικρατεί στην παράταση με 103-101 (89-89 κ.δ.) επί της Σοβιετικής Ένωσης και κατακτά το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα.

Ο Νίκος Γκάλης έβαλε στον τελικό 40 πόντους, ήταν ο πρώτος σκόρερ του τουρνουά με μέσο όρο 37 πόντους και φυσικά ανακηρύχθηκε ως ο πολυτιμότερος παίχτης της διοργάνωσης. Ο “γκάνγκστερ” είχε πια αφήσει ανεξίτηλο το όνομα του στο ελληνικό μπάσκετ και όχι μόνο. Τα επόμενα χρόνια θα χτίσει τη δυναστεία του Άρη με τρία διαδοχικά νταμπλ, καλές πορείες στην Ευρώπη και το ασημένιο μετάλλιο με την Εθνική ομάδα στο Ευρωμπάσκετ του 1989.

Η ΜΕΤΑΓΡΑΦΗ ΣΤΟΝ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΟΞΟ ΤΕΛΟΣ

Κάπως έτσι φτάσαμε στο 1991 όταν ο Γκάλης κατέκτησε το τελευταίο του πρωτάθλημα Ελλάδας με τη φανέλα του Άρη, ενώ ήταν για τέταρτη φορά πρώτος σκόρερ Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 1991. Η παρουσία του στον Άρη ολοκληρώθηκε στις 13 Μαΐου του 1992 όταν έπαιξε στον τελικό του κυπέλλου απέναντι στην ΑΕΚ. Το συμβόλαιο του με τους κιτρινόμαυρους δεν ανανεώθηκε ποτέ και έτσι Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΠΑΟΚ μπήκαν σε έναν πλειστηριασμό.

Ο ΠΑΟΚ ήταν εκείνος που έφτασε πρώτος κοντά στην υπογραφή του, αλλά αυτό δεν έγινε. Ο Ολυμπιακός έκανε πίσω όταν το ποσό έφτασε σε τεράστια για την εποχή επίπεδα και έτσι ο Νίκος Γκάλης κατέληξε στον Παναθηναϊκό. Ο Παύλος Γιαννακόπουλος έβλεπε στο πρόσωπο του τον παίκτη που θα ξεκινούσε την αυτοκρατορία των πρασίνων. Ο Παναθηναϊκός την προηγούμενη σεζόν είχε τερματίσει στην όγδοη θέση του πρωταθλήματος επίδοση που ήταν η χειρότερη της ιστορίας του.

Το 1993 οι πράσινοι θα καταφέρουν να φτάσουν στην κατάκτηση του Κυπέλλου έπειτα από επτά χρόνια με τον Γκάλη να πληγώνει την παλιά του ομάδα. Ο "γκάνγκστερ" πέτυχε 36 πόντους απέναντι στον Άρη και οδήγησε τους πράσινους στον τίτλο. Παράλληλα, ο Παναθηναϊκός επέστρεψε στις Ευρωπαϊκές διοργανώσεις και έφτασε μέχρι το Final 4 του Τελ Αβίβ όπου κατετάγη τρίτος.

Η τρίτη του σεζόν (1994–95) ξεκίνησε με τους καλύτερους οιωνούς, όμως δεν τελείωσε ποτέ. Με τις προσθήκες των Παναγιώτη Γιαννάκη, Ζάρκο Πάσπαλι, Μίροσλαβ Πετσάρσκι έδειχνε ικανός για μεγάλα πράγματα, απέκλεισε τον Ολυμπιακό από το Κύπελλο, πέρασε τα προκριματικά του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, όμως όλα άλλαξαν το απόγευμα της 18 Οκτωβρίου 1994. Η κόντρα του με τον προπονητή της ομάδας, Κώστα Πολίτη, είχε ξεκινήσει νωρίτερα, όμως εκείνη την ημέρα το γυαλί έσπασε.

Στα αποδυτήρια κατά τη διάρκεια της ανάπαυλας τσακώνονται και ο Γκάλης φεύγει από το γήπεδο εκνευρισμένος και απογοητευμένος. Πείσμωσε τόσο πολύ με την εξέλιξη των πραγμάτων που έβαλε τέλος στην καριέρα του εν μία νυκτί. Μέσα σε λίγες ώρες, ο Νίκος Γκάλης μάζεψε τα πράγματα του και έφυγε για τη Θεσσαλονίκη, έχοντας πάρει την απόφασή του!

ΚΡΕΜΑΣΕ ΤΑ ΠΑΠΟΥΤΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕ ΜΙΑ ΔΗΛΩΣΗ

Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, τον Νοέμβριο του 1994, ο Παναθηναϊκός προέβη σε διακοπή του συμβολαίου που ένωνε τις δύο πλευρές. Προσπάθειες έγιναν πολλές, για να αλλάξει η κατάσταση, όμως αυτό δεν συνέβη.

Έτσι στις 29 Σεπτεμβρίου του 1995 ο Νίκος Γκάλης με γραπτή του δήλωση ανακοίνωσε το άδοξο τέλος μιας τεράστιας καριέρας.

Αναλυτικά η δήλωση του: "Κάποτε θα γινόταν κι αυτό. Στη ζωή, όλα έχουν μια αρχή κι ένα τέλος. Πολλές φορές εξαρτάται από μας, πολλές φορές όχι. Ήθελα να σταματήσω αυτό που τόσο αγάπησα κι αγαπώ μέσα στο γήπεδο γιατί πιστεύω ότι ξέρω να παίρνω τις αποφάσεις μου τότε που πρέπει. Αυτή μου η επιθυμία θεωρήθηκε από πολλούς αδυναμία. Ποτέ δεν έχω παρακαλέσει άνθρωπο και ποτέ δε ζήτησα χάρη από κανέναν.

Μέχρι και σήμερα (σ.σ 29/9/1995) έκανα υπομονή περιμένοντας μία κίνηση. Είμαι εγωιστής αλλά δεν είναι εγωιστικό να πιστεύω μέχρι κι αυτή τη στιγμή ότι είμαι ελεύθερος και ότι δεν ανήκω σε κανέναν. Γιατί έχω λόγο και τιμή.

Φεύγω από το άθλημα που αγάπησα πικραμένος. Με μόνη ικανοποίηση ότι ακόμα και σήμερα πολλοί πιστεύουν ότι μπορώ να αλλάζω τις ισορροπίες. Ευχαριστώ όλους τους ανώνυμους φιλάθλους για την αγάπη που μου έδειξαν. Ζητώ συγγνώμη αν κάποιους πίκρανα. Τη ζωή πρέπει να την παίρνουμε όπως έρχεται αν θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι.

Εύχομαι καλή επιτυχία σε όλες τις ομάδες του πρωταθλήματος που αρχίζει αύριο (σ.σ 30/9/1995) κάνοντας μια ευχή: Να μη ξεχνάμε όλοι ότι το μπάσκετ είναι παιχνίδι και ότι υπάρχουν νικητές και ηττημένοι”