One Man-ute Show

Δεν ήταν ο καλύτερος σέντερ του κόσμου. Δεν ήταν γρήγορος. Δεν ήταν αλτικός. Δεν φημιζόταν για την ευστοχία του από την γραμμή της φιλανθρωπίας. Το ρεπερτόριο των κινήσεών του ήταν περιορισμένο. Οι τεχνικές αρετές του ήταν το αδύνατο σημείο του. Ο λόγος για τον Μανούτε Μπολ, ο οποίος κατάφερε να καταρρίψει τους νόμους της φυσικής, μετατρέποντας τα μειονεκτήματά του σε πλεονεκτήματα. Κυριότερο όπλο στη φαρέτρα του το ύψος - έβλεπε τον κόσμο από τα 2.37 μ. - όπως και η κατάθεση ψυχής εντός των τεσσάρων γραμμών του παρκέ.

Γράφει ο Γιάννης Κουλουμπός

16 Οκτωβρίου 1962. Σύννεφα πλανώνται στο δίπολο ΗΠΑ- ΕΣΣΔ, έπειτα από την κίνηση της τελευταίας να ενισχύσει με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς την Κούβα, εκτινάσσοντας το ψυχροπολεμικό θερμόμετρο της αντιπαράθεσης στο κόκκινο. Την ίδια μέρα, σε ένα άλλο σημείο του πλανήτη, το Σουδάν, που μαστίζονταν από εμφύλιες συγκρούσεις, βλέπει το πρώτο φως του ήλιου ο Μανούτε Μπολ, ο άνθρωπος που έμελλε να τοποθετήσει στον μπασκετικό χάρτη την αφρικανική χώρα.

Το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Μπολ είχε ως χαρακτηριστικό γνώρισμα το ύψος. Με προγιαγιά 2.39μ., παππού 2.37μ., μητέρα 2.08μ., πατέρα και αδερφή 2.03, ο Μανούτε δεν θα μπορούσε να σπάσει το καλούπι, αφού το υψομετρικό DNA κυλούσε στις φλέβες του. Ακόμα και η φυλή όπου προερχόταν, η Dinka, θεωρείται από τους πιο ψηλούς πληθυσμούς ανά την υφήλιο.

AP Photo

Αν και σε νεαρή ηλικία γοητεύτηκε από την «στρογγυλή θεά», τελικά η πορτοκαλί… σπυριάρα θα τον κέρδιζε ολοκληρωτικά. «Δεν είναι λίγες οι φορές που ένας άνθρωπος συναντά το πεπρωμένο του στον δρόμο που διάλεξε για να το αποφύγει», έλεγε ο Φοντενέλ, με τα λόγια του Γάλλου συγγραφέα να αντικατοπτρίζουν το είδωλο του Μπολ. Εξάλλου, όταν βλέπεις τον κόσμο από τα 231 εκατοστά και με άνοιγμα χεριών που αγγίζει τα 2.60μ., τότε η ενασχόληση με το μπάσκετ -ενδεχομένως- να αποτελεί μονόδρομο.

Συμπληρώνοντας το 17ο έτος της ηλικίας του, ο Μπολ είχε ήδη προσβληθεί από το μπασκετικό… μικρόβιο. Οι συνθήκες που επικρατούσαν στο Σουδάν δεν του επέτρεπαν να καλλιεργήσει το ταλέντο του στο μπάσκετ, με αποτέλεσμα να αναζητήσει ένα πιο «γόνιμο» έδαφος.

Το 1983 επιλέγεται από τους San Diego Clippers (σ.σ.: μετέπειτα Los Angeles Clippers) στον 5ο γύρο του draft, ωστόσο το… βάπτισμα του πυρός στον μαγικό κόσμο του ΝΒΑ θα ερχόταν δύο χρόνια αργότερα.

Το 1985 το διαμάντι από την «Μαύρη Ήπειρο» διέσχιζε τα στενά της Ερυθράς Θάλασσας, για να περάσει στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, με απώτερο σκοπό να ζήσει το «American dream».

Η «πόλη των αγγέλων» μπορεί να είχε κλείσει ερμητικά τις πύλες της, όμως δεν συνέβη το ίδιο και με την Ουάσιγκτον. Η αμερικανική πρωτεύουσα θα αποτελούσε το μπασκετικό του «σπίτι» για μια τριετία (1985-1988), καθώς οι Washington Bullets (σ.σ.: σημερινοί Wizards) πόνταραν στις ικανότητές του, επιλέγοντάς τον στον δεύτερο γύρο του draft (Νο31).

Ξεχώρισε με το... καλημέρα. Στην παρθενική του σεζόν στο ΝΒΑ μοίρασε συνολικά 397 τάπες (!), επίδοση πραγματικά ασύλληπτη για πρωτοεμφανιζόμενο, που συνιστά την 2η καλύτερη στα χρονικά της λίγκας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ως rookie κατάφερε σε δύο αγώνες της regular season είχε από 15 μπλοκ, δίνοντας άλλη διάσταση στην έννοια «stop».

Στην τελευταία του σεζόν με τους «πρωτευουσιάνους», πρόλαβε να συνθέσει το απόλυτο cult δίδυμο ψηλού-κοντού με τον Muggsy Bogues (1.60μ.) και να αποτελέσουν την ατραξιόν του ΝΒΑ.

Το 1988 αποχαιρετάει (προσωρινά) τις «σφαίρες» από την Ουάσιγκτον, για να φορέσει την «πανοπλία» των «πολεμιστών», μετακομίζοντας στις χρυσαφένιες ακτές της Καλιφόρνια για λογαριασμό των Golden State Warriors. Στο Όκλαντ θα βρει την μπασκετική γαλήνη για δύο χρόνια (1988-1990), ενώ προσθέτει για πρώτη φορά στη γκάμα των κινήσεών του το τρίποντο! Highlight της θητείας του, ο διψήφιος αριθμός «ταψιών» (10) που φιλοδώρησε τους παίκτες των Κλίπερς (12/3/1990), πατώντας παρκέ μόλις για 18 λεπτά!

Επόμενος προορισμός οι Philadelphia 76ers. Στην ομάδα της Πενσυλβάνια το «θαύμα της φύσης» παρέμεινε για τρία συναπτά έτη (1990-1993), ωστόσο ταλαιπωρήθηκε από τραυματισμούς, με τα «πήλινα» πόδια του να αναδεικνύονται σε «αχίλλειο πτέρνα». Πάντως, οι fans των 76ers θα μνημονεύουν τα «όργια» του Μπολ απέναντι στους Phoenix Suns (3/3/1993) και τον μέχρι πρότινος συμπαίκτη του, Τσαρλς Μπάρκλεϊ. Ο «πύργος» από το Σουδάν «βομβάρδισε» το καλάθι των «ήλιων» της Αριζόνα με ρεσιτάλ από τη γραμμή των 7.25μ. (6/12 τρίποντα), ενώ λίγο έλειψε να κερδίσει μόνος του ένα φαινομενικά χαμένο παιχνίδι.

ΤΟ ΜΕΝ ΠΝΕΥΜΑ ΠΡΟΘΥΜΟ, Η ΔΕ ΣΑΡΞ ΑΣΘΕΝΗΣ

Το πλήρωμα του χρόνου είχε φθάσει για τον Μανούτε Μπολ, ο οποίος πέρασε και… δεν ακούμπησε στους Miami Heat (1993-1994), καταγράφοντας συνολικά μόλις 8 εμφανίσεις με απολογισμό 2 πόντους και 6 μπλοκ σε 61 λεπτά συμμετοχής.

Το άστρο του Αφρικανού ψηλού άρχισε να ξεθωριάζει. Υποδύθηκε τον ρόλο του… γυρολόγου, κάνοντας αρχικά ένα σύντομο comeback στους Washington Bullets, ώστε να μεταλαμπαδεύσει τα μυστικά της «πορτοκαλί θεάς» στον Gheorghe Muresan (2.31μ.), ενώ στη συνέχεια επέστρεψε στους Philadelphia 76ers, ως μέντορας του Shawn Bradley (2.29μ.), για να γράψει τον επίλογο της καριέρας του στο ΝΒΑ όντας για δεύτερη φορά μέλος των Golden State Warriors (1995).

AP Photo/G. Paul Burnett

Για μια 10ετία (1985-1995) ο Μανούτε Μπολ υπήρξε φόβητρο μέσα στη ρακέτα, καθώς σκέπαζε τα αντίπαλα καλάθια. Παράλληλα, έπαιξε άμυνα… σεμιναριακού τύπου, κερδίζοντας μία θέση στην δεύτερη καλύτερη αμυντική πεντάδα της λίγκας (1986).

Όσο για τις τάπες; Ήταν το σήμα κατατεθέν του. Κάτι σαν… ψωμοτύρι. Ανέβηκε δις στο πρώτο σκαλί του βάθρου των κοψιμάτων (1986, 1989), προκαλώντας αμέτρητους εφιάλτες στους αντιπάλους του, ενώ αποτελεί τον δεύτερο καλύτερο μπλοκέρ στην ιστορία του ΝΒΑ (3,34 κοψίματα κατά μ.ο.).

Μέτρησε συνολικά 624 αγώνες στο καλύτερο πρωτάθλημα του πλανήτη κι άφησε παρακαταθήκη 1.599 πόντους στο πλεχτό. Ταυτόχρονα, κατέβασε 2.647 ριμπάουντ και “κέρασε” 2.086 τάπες. Άξιο αναφοράς το γεγονός πως “συνδέθηκε” με το καλάθι λιγότερες φορές, συγκριτικά με όσες έσβησε τα... φώτα στους (δύσμοιρους) αντιπάλους του.

Θεωρείται -και όχι αδίκως- μία από τις πλέον χαρακτηριστικές φιγούρες των 80's και των 90's στο ΝΒΑ, ενώ συγκατοικεί με τον ρουμανικό “θωρηκτό” Μουρεσάν στην κορυφή της σχετικής λίστας των ψηλότερων παικτών στο μπασκετικό στερέωμα. Ακόμη και το όνομά του μόνο τυχαίο δεν θεωρείται, αφού μεταφράζεται στα ελληνικά ως “ιδιαίτερη ευλογία”.

Χαρισματικός τόσο εντός, όσο κι εκτός των παρκέ, αποφασίζει μετά την οριστική του απόσυρση από τα μπασκετικά κοινά, να ριχτεί ενεργά στη μάχη κατά των κοινωνικών ανισοτήτων, όπως επίσης και των θρησκευτικών προκαταλήψεων. Άλλωστε, ο ίδιος επέλεξε να ασπαστεί τον χριστιανισμό και να πάει κόντρα στο ρεύμα, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των Σουδανών είναι ισλαμιστές (97%).

Ο πολιτικός του ακτιβισμός επικεντρώθηκε στην καταπολέμηση των φυλετικών διακρίσεων, αλλά και στην βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των συμπατριωτών του, αποδεικνύοντας έμπρακτα πως διατηρεί αναλλοίωτη την ανθρώπινη φύση του. Δημιούργησε το ίδρυμα “Ring True Foundation”, επενδύοντας ένα σημαντικό μέρος της περιουσίας του (3,5 εκατ. δολάρια) για την αγορά φαρμάκων και τροφίμων, με στόχο την ανακούφιση των θυμάτων πολέμου στο Σουδάν.

AP Photo/Matt Rourke

Σαν σήμερα πριν από 8 χρόνια, ξημέρωνε η αποφράδα ημέρα που ο Μπολ θα “έφευγε” από τη ζωή σε ηλικία 47 ετών προδομένος από το νεφρό του και χτυπημένος από την σπάνια ασθένεια του συνδρόμου Stevens-Johnson.

Η κληρονομιά του βαριά. Το κενό του δυσαναπλήρωτο. Το μπάσκετ φτωχότερο. Απέκτησε νοοτροπία νικητή, ενώ δεν το έβαλε κάτω παρά τις αντιξοότητες, ακολουθώντας πιστά το μότο της γενέτειράς του “Victory is ours” (ελληνιστί “η νίκη είναι δική μας”).

Πεθαίνει κάποιος μονάχα όταν ξεχαστεί κι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί με τον Μανούτε Μπολ, ο οποίος κόβει, πλέον, τις προσπάθειες των αντιπάλων του από τη γειτονιά των αγγέλων, κερδίζοντας επάξια την μπασκετική αιωνιότητα.

Thanks for the memories...