Ο πρώτος αποχαιρετισμός

" Οι ήρωες είναι σαν τις μοναχικές νύχτες. Γίνονται μύθοι όταν εξευμενίζουν τις ζωές και αγγίζουν τις καρδιές μας. Ο Πελέ ήταν ένας ήρωας". (Χένρι Κίσινγκερ)

Ακόμα και οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν μπάλα γνωρίζουν ποιος είναι ο Πελέ. Υπήρξε ο κορυφαίος μιας γενιάς Βραζιλιάνων ποδοσφαιριστών που, κατά γενική ομολογία, άφησαν εποχή στο άθλημα.

Ο Πελέ ήταν κάτι παραπάνω από ένας απλός αθλητής. Αντιπροσώπευε την ομορφιά του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου. Το όνομα του είναι ένα διεθνώς κατοχυρωμένο σήμα κατατεθέν. Προσιτός στον περισσότερο κόσμο προσπάθησε στην καριέρα του να μην επηρεαστεί από την δημοτικότητα του.

Κατέκτησε το παγκόσμιο κύπελλο τρεις φορές και είναι ο πρώτος σκόρερ όλων των εποχών στην εθνική Βραζιλίας. Αγαπούσε το ποδόσφαιρο όπως τόσοι άλλοι και κατάφερε να γίνει παγκόσμιο είδωλο.

Αγωνίστηκε στο υψηλότερο ποδοσφαιρικό επίπεδο ξεπερνώντας τα ανθρώπινα όρια. Η θαυμάσια ντρίμπλα, τα δυνατά σουτ και η αντίληψη του τον έκαναν μοναδικό.

Εγωιστής και αποφασιστικός πέτυχε περισσότερα απ' όσα θα μπορούσε ποτέ να είχε φανταστεί. Έγινε πρεσβευτής του ποδοσφαίρου σε ολόκληρο τον κόσμο αυξάνοντας την δημοτικότητα του αθλήματος.

Προσπαθούσε να ικανοποιήσει τους θεατές και ήθελε να είναι σίγουρος ότι θα έφευγαν από το γήπεδο ευχαριστημένοι από το θέαμα που παρακολούθησαν. Τελειομανής προσπαθούσε πάντα να τα κάνει όλα με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Αγωνίστηκε για 18 συναπτά έτη στην Σάντος και στο τέλος της καριέρας του φόρεσε την φανέλα της ομάδας Κόσμος Νέας Υόρκης. Κέρδισε όλους τους ατομικούς τίτλους που θα μπορούσε να κερδίσει ένας ποδοσφαιριστής.

Η καριέρα του στην εθνική Βραζιλίας έμελλε να δημιουργήσει τον μύθο γύρω από τ' όνομα του.

Εμφατική "πρώτη"

Το 1958 ήταν μία "μουντιαλική" χρονιά. Ο εκλέκτορας της Βραζιλίας είχε αποφασίσει να πάρει στην Σουηδία τον 17χρονο Πελέ, ο οποίος κατά την πρώτη του πλήρη σεζόν στην Σάντος είχε κερδίσει δικαιωματικά την φανέλα με το "10" ενώ είχε χριστεί πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα Παουλίστα.

Στους δύο πρώτους αγώνες δεν είχε συμμετοχή λόγω τραυματισμού. Απέναντι στην Σοβιετική Ένωση, στον τελευταίο αγώνα του ομίλου, στον οποίο η Σελεσάο ήθελε τη νίκη, έκανε το ντεμπούτο του.

Πενήντα χιλιάδες φίλαθλοι στο Γκέτεμποργκ εξεπλάγησαν όταν είδαν ένα μαύρο παιδάκι να τρέχει δίπλα στους υπόλοιπους ποδοσφαιριστές κατά την διάρκεια της προθέρμανσης. Ο παγκόσμιος Τύπος άρχισε να ψάχνεται. Μέχρι τότε όλοι οι προβολείς ήταν συγκεντρωμένοι στη σοβιετική ομάδα του Λεβ Γιασίν, που αποτελούσε ένα από τα φαβορί του τίτλου.

Η Βραζιλία νίκησε 2-0 και προκρίθηκε στους προημιτελικούς. Εκεί, με αντίπαλο την Ουαλία του Τζον Τσαρλς, σημείωσε το πρώτο του γκολ στο παγκόσμιο κύπελλο και μάλιστα το νικητήριο στο συγκεκριμένο παιχνίδι.

Ο ημιτελικός απέναντι στην ισχυρή Γαλλία του Ζιστ Φοντέν (πρώτου σκόρερ στην διοργάνωση) ήταν για τον Πελέ όπως τον ονειρεύονταν. Στο δεύτερο ημίχρονο έκανε την διαφορά. Εκμεταλλευόμενος τις αδυναμίες των αμυντικών της Γαλλίας πέτυχε χατ-τρικ. Η νίκη με 5-2 έστειλε την Βραζιλία στον τελικό. Ο Πελέ, ήταν πλέον ο νέος σταρ του παγκοσμίου ποδοσφαίρου.

Απέναντι στην διοργανώτρια Σουηδία ο τελικός είχε το ίδιο αποτέλεσμα. Δίχως ίχνος επηρεασμού από την σημαντικότητα του αγώνα ο Πελέ, σημείωσε δύο όμορφα γκολ και η Βραζιλία με το επιβλητικό 5-2 κατέκτησε το κύπελλο Ζιλ Ριμέ.

Mετά τις απογοητεύσεις του 1950 και του 1954 η Βραζιλία του Πελέ αναδείχθηκε παγκόσμια πρωταθλήτρια. Ήταν ένα απερίγραπτο συναίσθημα το οποίο θα γεύονταν δύο ακόμα φορές στην καριέρα του.

Η απογοήτευση της Χιλής

Το Μουντιάλ του '58 τον είχε απογειώσει. Η φωτογραφία του φιγουράριζε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και τα εξώφυλλα των περιοδικών όλου του κόσμου. Το Paris Match ανέφερε σ’ ένα άρθρο του πως το ποδόσφαιρο είχε βρει τον καινούριο του Βασιλιά.

Με την Σάντος συνέχιζε να κερδίζει τίτλους, χρήματα και διασημότητα. Όπως και το 1958, όλα έδειχναν πως ένας τραυματισμός θα έκρινε σε πόσα ματς θα αγωνιζόταν το 1962 στο Μουντιάλ της Χιλής.

Στον εναρκτήριο αγώνα της Σελεσάο με το Μεξικό πετυχαίνει το δεύτερο γκολ στη νίκη με 2-0. Στον επόμενο αγώνα εναντίον της Τσεχοσλοβακίας ο τραυματισμός στο πόδι του τον ανάγκασε να τελειώσει τον αγώνα κουτσαίνοντας.

Οι Τσεχοσλοβάκοι δείχνοντας αθλητικό πνεύμα αποφάσισαν να τον αντιμετωπίσουν με έναν πιο αποφασιστικό τρόπο, αφήνοντας τον να ολοκληρώνει τις ενέργειες του, χωρίς να βάζει σε κίνδυνο την ομάδα τους.

Απαρηγόρητος παρακολούθησε το υπόλοιπο του Μουντιάλ ανήμπορος να αντιδράσει. Ο ρόλος του πλέον ήταν εμψυχωτικός. Η Βραζιλία κατέκτησε το παγκόσμιο κύπελλο κερδίζοντας στον τελικό την Τσεχοσλοβακία με 3-1.

Το Μουντιάλ της ντροπής

Οι επιτυχίες της Βραζιλίας το '58 και το '62 είχαν δημιουργήσει υπερβολική αισιοδοξία στον κόσμο και στους παίκτες, που πλέον δεν αντιμετώπιζαν με την ίδια ταπεινοφροσύνη την διοργάνωση.

Οι παίκτες ήταν πλέον τέσσερα χρόνια μεγαλύτεροι. Δύσκολα θα μπορούσε η Βραζιλία να εμφανίσει το ίδιο πρόσωπο όπως τα δύο προηγούμενα Μουντιάλ. Καμία εθνική ομάδα δεν το είχε καταφέρει.

Ο Πελέ είχε συμπαίκτες που οι καλές τους ποδοσφαιρικές ημέρες αποτελούσαν παρελθόν. Η κακή προετοιμασία της ομάδας δυσκόλεψε ακόμα περισσότερο την ήδη βαριά ατμόσφαιρα.

Ο εναρκτήριος αγώνας με αντίπαλο την Βουλγαρία ήταν μία δοκιμασία για τον Πελέ για τις κλοτσιές και τις τρικλοποδιές που δέχονταν από τους αντιπάλους του. Λόγω των σκληρών μαρκαρισμάτων τραυματίστηκε και έχασε τον αγώνα κόντρα στην Ουγγαρία. Οι Μαγιάροι νίκησαν 3-1 και το τελευταίο ματς του ομίλου απέναντι στην ισχυρή Πορτογαλία ήταν "τελικός".

Ο Εουσέμπιο και η παρέα του έκαναν "πάρτι" απέναντι σε μία Βραζιλία που δεν είχε συνοχή σαν ομάδα και μοιραία ηττήθηκε 3-1 και αποκλείστηκε από το Μουντιάλ. Ο Πελέ αγωνίστηκε σε ολόκληρο ματς δεχόμενος το σκληρό παιχνίδι των αντιπάλων του.

Η απογοήτευση ήταν το κυρίαρχο συναίσθημα κατά την επιστροφή της αποστολής στην Βραζιλία. Το γεγονός ότι ο Πελέ δεν είχε καταφέρει να αγωνιστεί στο Γουέμπλει (δεν έπαιξε εκεί ούτε σε φιλικό) είχε τσακίσει το ηθικό του. Είχε αποφασίσει να αποχωρήσει από την εθνική και να αγωνίζεται μόνο στην Σάντος. Το 1970, όμως, θα τα ξεχνούσε όλα αυτά.

Αποθέωση στο Μεξικό

Ο Πελέ είχε ήδη συμμετοχή σε τρία παγκόσμια κύπελλα σε κανένα όμως από αυτά δεν είχε αγωνιστεί σε όλους τους αγώνες της διοργάνωσης. Διατηρούσε την αυτοπεποίθηση του και δεν ήθελε να κλείσει την διεθνή του καριέρα ως αποτυχημένος. Ήθελε να αποχωρήσει ως νικητής!

Προερχόμενος από δύο απογοητευτικά Μουντιάλ, (παρότι το 1962 η Βραζιλία είχε κατακτήσει το τρόπαιο) ήταν αποφασισμένος να δώσει τον καλύτερο του εαυτό, γνωρίζοντας ότι ήταν η τελευταία μεγάλη διοργάνωση που συμμετείχε με την φανέλα της εθνικής ομάδας.

Ξεκίνησε τους αγώνες με κίνητρο να κάνει ένα αλησμόνητο Μουντιάλ. Απέναντι στην Τσεχοσλοβακία η Σελεσάο έκανε επίδειξη δύναμης επικρατώντας 4-1. Στον δεύτερο αγώνα απέναντι στην Αγγλία, ο Πελέ πάσαρε στον Ζαιρζίνιο, ο οποίος πέτυχε το μοναδικό γκολ της αναμέτρησης. Μετά το τέλος του αγώνα ο Μπόμπι Μουρ, δήλωνε επιγραμματικά: " Κάναμε ότι μας ζήτησε ο προπονητής μας. Μην αφήνετε τον Πελέ να σουτάρει. Κρίμα που δεν μας είπε να μην τον αφήσουμε και να πασάρει".

Ο αγώνας απέναντι στην Ρουμανία είχε τυπικό χαρακτήρα. Το Περού ήταν ο επόμενος αντίπαλος Η Βραζιλία πραγματοποίησε μία ακόμα εξαιρετική εμφάνιση και οι μνήμες του '58 επανέρχονταν στο μυαλό του.

Στα ημιτελικά θα αντιμετώπιζαν την Ουρουγουάη. Στο μνήμη του ήρθε η υπόσχεση που είχε δώσει στον πατέρα του το 1950. Είχε ορκιστεί ότι η Βραζιλία δεν θα είχε χάσει αν βρισκόταν εκεί. Τώρα λοιπόν, είχε κατά κάποιο τρόπο, την ευκαιρία για εκδίκηση.

Με περισσότερες ουσιαστικές ενέργειες και λιγότερο θεαματικές ο Πελέ και οι συμπαίκτες του πήραν την ρεβάνς με 3-1 και προκρίθηκαν στον τελικό. Ήταν η 4η φορά που η Βραζιλία έφτανε σε αυτό το στάδιο και αντίπαλος της θα ήταν η Ιταλία.

Στο στάδιο Αζτέκα μπροστά σε 100.000 θεατές ο Πελέ σημείωσε το πρώτο γκολ και η Βραζιλία νίκησε με 4-1 κατακτώντας για τρίτη φορά το Ζιλ Ριμέ. Η "όμορφη ομάδα" είχε γράψει ιστορία και ο Πελέ ένιωθε πως είχε πετύχει πλέον κάτι για το οποίο ήταν προορισμένος.

Το αντίο

Εκείνη την στιγμή βρισκόταν στην κορυφή. Είχε παίξει το καλύτερο παγκόσμιο κύπελλο είχε πετύχει πολλά γκολ και ήταν διάσημος σε όλο τον κόσμο. Πλέον, είχε εκπληρώσει κάθε ποδοσφαιρική του επιθυμία και άρχισε να σκέφτεται περισσότερο το μέλλον του. Αφοσιώθηκε στην μόρφωση και στην οικογένεια του.

Η αυλαία για την εθνική Βραζιλίας ήρθε πρώτη με δύο αποχαιρετιστήρια παιχνίδια. Το πρώτο διεξήχθη στις 11 Ιουλίου του 1971 απέναντι στην Αυστρία. Αγωνίστηκε μόνο στο πρώτο ημίχρονο πρόλαβε όμως να σημειώσει το τελευταίο του γκολ με την φανέλα της Σελεσάο, το 77ο συνολικά.

Η τελευταία πράξη δεν θα μπορούσε να παιχτεί πουθενά άλλου από το Μαρακανά. Η Γιουγκοσλαβία ήταν η αντίπαλος που θα αντιμετώπιζε την Βραζιλία. Στις εξέδρες του σταδίου στριμώχτηκαν 180.000 άνθρωποι. Το θέαμα ήταν εντυπωσιακό με τελικό σκορ 2-2.

Όταν τελείωσε ο αγώνας, όλο το γήπεδο άρχισε να τραγουδά "Fica! Fica!" (Mείνε! Μείνε!). Έκανε τον γύρο του θριάμβου περικυκλωμένος από παιδιά και τους φιλάθλους να φωνάζουν ρυθμικά το όνομα του. Kρατούσε την φανέλα στα χέρια του δακρύζοντας.

Με τον Πελέ στην σύνθεση της η Βραζιλία πέτυχε 67 νίκες, 14 ισοπαλίες και 11 ήττες. Σε 92 συμμετοχές σημείωσε 77 γκολ. Δεν ηττήθηκε ποτέ με τον Γκαρίντσα στην 11αδα. Συμμετείχε μία φορά σε Κόπα Αμέρικα πετυχαίνοντας 8 γκολ ρεκόρ που διατηρείται μέχρι σήμερα.

Σε πολλές από τις περιοδείες του στον κόσμο με την Σάντος, έπαιξε και εναντίον του Ολυμπιακού το 1961. Θεωρούσε τον εαυτό του ως έναν απλό θνητό που βρίσκεται στη γη με κάτι σαν αποστολή.