To αντίο στον Jack the Lad
O Τζακ Τσάρλτον ανήκε στην κατηγορία των κλασσικών ποδοσφαιρικών και προπονητικών ηρώων μιας άλλης εποχής. Ο Μάκης Παπασημακόπουλος αποχαιρετά τον Jack the Lad.
Θα επιτρέψετε στην χειρότερη στήλη του ελληνικού διαδικτύου να κάνει μια παράκαμψη σήμερα από τα κάπως ασόβαρα θέματα με τα οποία συνήθως καταπιάνεται, γιατί οφείλει να ασχοληθεί με μια σημαντική απώλεια.
Λίγο πριν μπούμε στο Σαββατοκύριακο που μόλις μας πέρασε, ο ποδοσφαιρικός κόσμος αναγκάστηκε να αποχαιρετίσει τον Τζακ Τσάρλτον, που στα 85 του χρόνια άφησε – όπως μας λένε σε τέτοιες περιπτώσεις – τον μάταιο τούτο κόσμο.
Ο πρώην διεθνής με την εθνική ομάδα της Αγγλίας, αλλά και μεγάλος αδερφός του θρύλου της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Μπόμπι Τσάρλτον, μπορεί να αποτέλεσε ένα λαμπρό παράδειγμα ενός one-club-man, καθώς όλη του την καριέρα ως ποδοσφαιριστής την πέρασε φορώντας την φανέλα της Ληντς, αλλά ως προπονητής σημείωσε λίγες παραπάνω σφραγίδες στο εργασιακό του διαβατήριο, αφού έκατσε σε μια σειρά από αγγλικούς πάγκους, αλλά πάνω και πριν από όλα, έγραψε ιστορία ως προπονητής της εθνικής ομάδας της Ιρλανδίας, στη οποία έκατσε για δέκα ολόκληρα χρόνια.
Αυτό άλλωστε το κομμάτι της ποδοσφαιρικής του ιστορίας ήταν και αυτό που έμελλε να τον σημαδέψει όσο κανένα άλλο. Διότι ναι, η σχέση του με την Ληντς μπορεί να την ήταν μακροβιότερη, αλλά η σχέση του με την πράσινη φανέλα της εθνικής Ιρλανδίας ήταν χωρίς υπερβολή καρμική.
Μέσω αυτής, ο Τσάρλτον δεν έγινε απλώς μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες φιγούρες των πάγκων της εποχής του, αλλά πολύ περισσότερο έδεσε την ίδια του την ψυχή με την χώρα, με πολύ κόσμος εκτός Ηνωμένου Βασιλείου και περιχώρων να θεωρεί (λανθασμένα) ότι και ο ίδιος ήταν Ιρλανδός.
Ασφαλώς και δεν ήταν. Ο Jack the Lad όπως χαϊδευτικά τον αποκαλούσαν οι Ιρλανδοί και όχι μόνο, ήταν μια αγγλική φιγούρα through and through, αλλά πώς να μην τον χαρακτηρίσεις Ιρλανδό στην ψυχή, όταν με εκείνον στο τιμόνι, η εθνική ομάδα της χώρας μάζεψε σκαλπ και φώναξε παρούσα στις μεγάλες διοργανώσεις;
Βασίζοντας τις ομάδες του σε 2-3 χρυσές φουρνιές παικτών για το Ιρλανδικό ποδόσφαιρο, ο Τσάρλτον κατάφερε να φτιάξει ομάδες που μπορεί να μην ήταν οι πλέον τεχνικά χαρισματικές, αλλά είχαν μέταλλο, ξεκάθαρο αγωνιστικό πλάνο, ηγετικές φυσιογνωμίες και την ικανότητα να «κλέβουν» ματς ακόμα και από τους ισχυρότερους αντιπάλους.
Παίκτες όπως ο θρυλικός Πατ Μπόνερ, ο Κέβιν Μοράν, ο Ρόνι Γουίλαν, ο «εκτελεστής» της εθνικής Ιταλίας στο μουντιάλ του 1994 Ρέη Χάουτον, ο Τζον Όλντριτζ, ο Τόνι Κασκαρίνο, ο Νάηαλ Κουίν, αλλά και οι νεότεροι Άντι Τάουνσεντ, Ρόκ Κιν, Φιλ Μπαμπ, Ντένις Εργουιν, Στηβ Στόντον, Γκάρι Κέλι και Τζέησον Μακατίρ, αποτέλεσαν ένα υλικό που μέσα στην δεκαετή παρουσία του Τσάρλτον στον πάγκο πραγματοποίησε απίστευτους ποδοσφαιρικούς «άθλους», κατορθώματα που η αλήθεια είναι πως οι μεταγενέστερες γενιές της χώρας έχουν δυσκολευτεί να επαναλάβουν.
Λογικότατο βέβαια. Ακούγοντας μέσα στα χρόνια τους παλαιούς διεθνείς της Ιρλανδίας να μιλούν για την εποχή Τσάρλτον, συνειδητοποιείς για μια ακόμη φορά πόσο σφιχτό και οικογενειακό σύνολο έφτιαχνε ο Jack the Lad και πόσο μεγάλο βάρος έδινε στην ενότητα του συνόλου, γνωρίζοντας καλά ότι αυτό θα ήταν το βασικό όπλο των Ιρλανδικών του ομάδων απέναντι σε τεχνικά και ποιοτικά ανώτερους αντιπάλους.
Ο θάνατός του αντιμετωπίστηκε αυτές τις μέρες στην Ιρλανδία ως γεγονός εθνικού πένθους, γιατί πέρα από την απώλεια μιας σημαντικής φυσιογνωμίας για τον αθλητισμό της χώρας, ο θάνατος του Τσάρλτον φαντάζει να βάζει οριστικό τέλος σε μια σχεδόν μυθική περίοδο για το Ιρλανδικό ποδόσφαιρο.
Μια εποχή που η παρουσία της εθνικής τους ομάδας στις μεγάλες διοργανώσεις ήταν λίγο-πολύ δεδομένη, καθώς με τον άνθρωπό τους στο τιμόνι, η Ιρλανδία δήλωσε παρουσία στο Euro 1988, αλλά πολύ περισσότερο στα μουντιάλ της Ιταλίας το 1990 και των ΗΠΑ το 1994.
Προσωπικά θυμάμαι να παρακολουθώ πάντα τους αγώνες της Ιρλανδίας στα μουντιάλ, μιας και πάντα η ομάδα είχε τον χαρακτήρα του απόλυτου underdog, με την κλασσική old-school φυσιογνωμία του Τσάρλτον στον πάγκο, να φοράει το baseball cap του και να δίνει εντολές, την ίδια στιγμή που στο γήπεδο οι πράσινες φανέλες ακολουθούσαν κλασσικά αγγλικά συστήματα και λογικές: 4-4-2, επίθεση από τις πτέρυγες, σέντρες και παιχνίδι πίεσης μέχρι τέλους.
Αλλά τίποτα δεν ξεπερνάει εκείνη την μεγάλη στιγμή του Ρέη Χάουτον, στην πρεμιέρα μάλιστα του USA 1994 αν δεν με απατάει η (όχι και τόσο καλή) μνήμη μου, όταν το σουτ-και-κάτι-σαν-λόμπα του «μάτωσε» τα δίχτυα των Ιταλών και έστειλε τους Ιρλανδούς σε ντελίριο...
ΚΑΙ αυτή, όπως και τόσες άλλες για την εθνική ομάδα της Ιρλανδίας, εκείνη την χρυσή δεκαετία 1986-1996 ήταν έργο του Τζακ Τσάρλτον, ενός εκ των κλασσικών ποδοσφαιρικών και προπονητικών ηρώων μιας άλλης εποχής.