Μπορεί ο Ολυμπιακός να έχει ανοίξει φιλικές παρτίδες και να αδελφοποιήθηκε κιόλας με τον Ερυθρό Αστέρα αλλά ως γνωστόν, αυτή η ιστορία έχει πράσινο υπόβαθρο.

Αυτό το υπόβαθρο δεν είναι μονάχα μπασκετικό, αλλά και ποδοσφαιρικό, καθόσον στις 28 Απριλίου θα συμπληρωθούν πενήντα χρόνια από εκείνο το αλήστου μνήμης απόγευμα στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, όπου ο Παναθηναϊκός στη ρεβάνς του 1-4 νίκησε τον Ερυθρό Αστέρα με 3-0 και προκρίθηκε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης με τον Αγιαξ στο Γουέμπλει!

"Ο Καμάρας, γκολ, το γκολ του Καμάρα, το τρίτο γκολ του Αριστείδη του Καμάρα. Πώς μπήκε μεσ’ στην τρύπα ο μεγάλος ο Καμάρας" όπως φώναζε ο Γιάννης Διακογιάννης από το μικρόφωνο της ΕΙΡ όταν επιτεύχθηκε το 3-0 (μετά τα δυο γκολ του Αντώνη Αντωνιάδη) στο 63ο λεπτό.

Μερικούς μήνες νωρίτερα οι δυο ομάδες είχαν ανοίξει παρτίδες στο μπάσκετ σε ένα αντάμωμα που άφησε τον Παναθηναϊκό αμανάτι..…

Τότε λοιπόν ο Ερυθρός Αστέρας που είχε κατακτήσει τον τίτλο στη Γιουγκοσλαβία μετά από 14 "πέτρινα χρόνια", υποδέχθηκε τον Παναθηναϊκό στο πλαίσιο του Β’ γύρου του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης της σεζόν 1969-'70.

Επρόκειτο για μια ιστορική σεζόν στο παγκόσμιο μπάσκετ, καθόσον σηματοδότησε τη δέκατη απανωτή και τελευταία παρουσία της Ινις Βαρέζε στον τελικό στον οποίο νίκησε με 79-74 την ΤΣΣΚΑ Μόσχας στο Σαράγεβο και ανέβηκε για πέμπτη φορά στο θρόνο.

Ο ΓΚΡΙΝΓΟΥΝΤ ΚΑΙ Ο ΚΟΝΤΟΣ

Ο παρθενικός αγώνας, στις 3 Δεκεμβρίου του 1969 στο χιονισμένο Βελιγράδι ναι μεν κατέληξε σε μια (μη ανατρέψιμη, όπως αποδείχθηκε, παρά την αισιοδοξία του Κώστα Μουρούζη) ήττα με 91-66, αλλά υπήρξε σημαδιακός για δυο λόγους: την πρώτη παρουσία Αμερικανού παίκτη σε ελληνική ομάδα και το ευρωπαϊκό ντεμπούτο του Απόστολου Κόντου με την πράσινη φανέλα!

Ο Κρεγκ Γκρίνγουντ έπαιξε κολεγιακό μπάσκετ στο Μπάκνελ επί τρεις σεζόν (1966-69) με μέσο όρο 12.7 πόντους και 13.2 ριμπάουντ, μάλιστα κατέχει το ρεκόρ με 28 από δαύτα, που κατέβασε σε έναν αγώνα με το ΝτεΠολ.

Οι Πράσινοι οι οποίοι την προηγούμενη σεζόν είχαν φτάσει στους ημιτελικούς του Κυπέλλου Κυπελλούχων, ενώ μετά από δυο χρόνια θα έφταναν στην τετράδα του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, τον εντόπισαν στα φιλικά ματς με την περιοδεύουσα ανά τον κόσμο ομάδα της (αεροπορικής εταιρείας) TWA, με προπονητή τον Τζιμ Μακ Γκρέγκορ στο γήπεδο του Σπόρτιγκ, στις 28 Οκτωβρίου του 1969.

Στις 19 Νοεμβρίου ο ύψους 1μ.98 γενειοφόρος Αμερικανός μπασκετμπολίστας (επίγονος του οποίου από το Μπάκνελ στην Ελλάδα υπήρξε ο Τζέι Αρ Χόλντεν στην ΑΕΚ) έπαιξε σε ένα φιλικό ματς με τη Νήαρ Ηστ και μάλιστα ο Μουρούζης τον έβαζε δυάρι στην επίθεση και τεσσάρι στην άμυνα.

"ΔΕΝ ΕΚΛΕΙΣΑ ΜΑΤΙ"

Μαζί με την πρώτη εμφάνιση ενός Αμερικανού παίκτη σε ελληνική ομάδα (μόνο για τα ματς των Κυπέλλων Ευρώπης), ο αγώνας με τον Ερυθρό Αστέρα σηματοδότησε και το ντεμπούτο του Απόστολου Κόντου με το Νο 4 πάνω στη... ριγέ (που τότε ήταν της μόδας) πράσινη φανέλα.

Ο 22άχρονος δεινός σουτέρ και σκόρερ που έμελλε να εξελιχθεί σε αρχηγό και σύμβολο του Παναθηναϊκού είχε μεταγραφεί από τον Ιωνικό Νέας Φιλαδελφείας την 1η Ιουλίου του 1969 και ξαφνικά από το πρωτάθλημα της Β’ Εθνικής βρέθηκε να παίζει στο Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης.

Όπως σημειώνει ο ίδιος ο Τόλης στην αυτοβιογραφία του με τίτλο "Έρωτας με το καλάθι", που εκδόθηκε το 2011 με τη συγγραφική επιμέλεια του Τάκη Ευσταθίου, "ήταν τόση η χαρά και τέτοια η ανυπομονησία μου για να παίξω σε έναν ευρωπαϊκό αγώνα, που το προηγούμενο βράδυ δεν έκλεισα μάτι"!

"ΜΑΣ ΚΛΕΨΑΤΕ ΤΟ ΚΑΛΑΘΙ"

Μέσα σε μια... κολασμένη ατμόσφαιρα και μπροστά σε 3.500 θεατές ο Παναθηναϊκός δεν άντεξε στο σφυροκόπημα των Σέρβων και ηττήθηκε με 91-66, με τον Κώστα Μουρούζη να τα βάζει με τον Τσέχο διαιτητή Ντάντα για τα σφυρίγματα του και να διαμαρτύρεται ισχυριζόμενος ότι "το κανονικό σκορ ήταν 89-66 και αυτό το καλάθι που δεν μπήκε, αλλά υπολογίστηκε μπορεί να παίξει ρόλο στη ρεβάνς".

Τσάμπα και βερεσέ πήγαν οι φωνές του, διότι αυτό το παραπανίσιο καλάθι δεν έπαιξε κανέναν ρόλο...

Εκείνο το βράδυ ο Παναθηναϊκός έπεσε στην περίπτωση διότι βρήκε απέναντι του τον φοβερό και τρομερό Βλάντιμιρ Τσβέτκοβιτς...

Ο γεννημένος το 1941 φόργουορντ/σέντερ που την προηγούμενη χρονιά με δυο ελεύθερες βολές είχε σφραγίσει την απροσδόκητη νίκη της Γιουγκοσλαβίας επί της Σοβιετικής Ένωσης στον ημιτελικό στον ημιτελικό του Ολυμπιακού Τουρνουά απέβη ο δήμιος του Παναθηναϊκού, σκοράροντας 44 πόντους!

Παρεμπιπτόντως μετά το τέλος της καριέρας του ο Τσβέτκοβιτς ακολούθησε πολιτική καριέρα και διετέλεσε Υπουργός Αθλητισμού της νεοσύστατης Σερβίας (1992-1998) ως διάδοχος του Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς, ενώ ο γεννημένος το 1970 γιος του Ράστκο αγωνίσθηκε τη σεζόν 1993-94 στην ΑΕΚ και δυο χρόνια αργότερα φόρεσε τη φανέλα των Ντένβερ Νάγκετς.

ΣΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΚΟΡΑΤΣ

Μάλιστα ο Τσέβτκοβιτς υποδέχθηκε τους Πράσινους στο ξενοδοχείο και τους συνόδευσε στην επίσκεψη τους στο νεκροταφείο του Βελιγραδίου για να αποτίσουν φόρο τιμής και μνήμης στον Ραντιβόι Κόρατς, ο οποίος πριν από επτά μήνες (2 Ιουνίου 1969) είχε σκοτωθεί σε τροχαίο δυστύχημα έξω από το Σαράγεβο.

Εκτός από τον Τσβέτκοβιτς ο Παναθηναϊκός βρήκε απέναντι του μερικούς από τους επιφανέστερους Γιουγκοσλάβους παίκτες όλων των εποχών, οι οποίοι κοσμούσαν το ρόστερ του Ερυθρού Αστέρα, με προπονητή τον Μίλαν Μπιεγκόγεβιτς...

Ο πανούργος πόιντ γκαρντ "Μόκα" Ζόραν Σλάβνιτς, ο οποίος ως προπονητής πέρασε και από τον πάγκο της Δάφνης και του Ηρακλή...

Ο μετέπειτα πρόεδρος της σερβικής ομοσπονδίας Ντράγκαν Κάπιτσιτς, ο κατοπινός πρόεδρο του Ερυθρού Αστέρα και της σερβικής ομοσπονδίας Ντράγκισα Βούτσινιτς, ο μαθητής του Ατσα Νίκολιτς και εκ των υστέρων προπονητής του Ερυθρού Αστέρα Νεμάνια Τζούριτς και ο "Rebel Genius" Λιούμποντραγκ Σιμόνοβιτς ο οποίος διαπρέπει πλέον ως σπουδαίος φιλόσοφος και συγγραφέας!

Οι συνθέσεις:

ΕΡΥΘΡΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ: Τσβέτκοβιτς 44, Κάπιτσιτς 18, Σιμόνοβιτς 13, Τζούριτς 6, Βούτσινιτς 8, Πάβλοβιτς 3, Σλάβνιτς 10, Λαζάρεβιτς

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: Κολοκυθάς 15, Κόντος 13, Ιορδανίδης 11, Γκρίνγουντ 8, Πολίτης 2, Χαϊκάλης 6, Παναγιωταράκος 7, Πέππας 4, Κορωναίος.

ΝΙΚΗ ΜΕ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

Η ρεβάνς εξελίχθηκε σε μια περιπέτεια, διότι οι Γιουγκοσλάβοι δεν μπορούσαν να έλθουν στην Αθήνα και ζήτησαν αναβολή δυο ημερών από τη FIBA, ενώ την ίδια στιγμή οι Πράσινοι έτρεχαν να ανανεώσουν τη βίζα του Γκρίνγουντ, που έληγε στις 11 Δεκεμβρίου!

Εντέλει το ματς διεξήχθη στις 12 Δεκεμβρίου στο Καλλιμάρμαρο και παρά τη μεγάλη προσπάθεια και την υποστήριξη του από 30.000 θεατές, ο Παναθηναϊκός δεν κατάφερε να καλύψει τη διαφορά και περιορίσθηκε σε μια νίκη γοήτρου με 83-75.

Μάλιστα, όπως γράφει στο βιβλίο του ο Κόντος, "επικρατούσε η εντύπωση ότι θα καλύψουμε τη διαφορά και θα προκριθούμε και γι’ αυτό στο τέλος του αγώνα ο κόσμος μας αποδοκίμασε"!

Οι συνθέσεις:

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ: Κολοκυθάς 16, Γκρίνγουντ 16, Κόντος 15, Πολίτης 10, Ιορδανίδης 9, Παναγιωταράκος 9, Χαϊκάλης 8, Πέππας, Κορωναίος.

ΕΡΥΘΡΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ: Τσβέτκοβιτς 27, Σιμόνοβιτς 8, Τζούριτς 10, Κάπιτσιτς 9, Σλάβνιτς 6, Πάβλοβιτς 6, Βούτσινιτς 6, Τοντοσίγεβιτς 3.

Υ.Γ. Οι φωτογραφίες από το ταξίδι του Παναθηναϊκού στο Βελιγράδι προέρχονται από το προσωπικό αρχείο του Ανδρέα Χαϊκάλη, τον οποίο ευχαριστώ θερμώς για την πολύτιμη βοήθεια του.