Το ρόδο και τα αγκάθια του Σαράγεβο

Δεν παίζει σε μια οποιαδήποτε πόλη της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης την Παρασκευή (με τη Λετονία) και την Κυριακή (με τη Βουλγαρία) η Εθνική ομάδα. Ούτε σε μια οποιαδήποτε πόλη της πάλαι ποτέ ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, ή των Βαλκανίων, ή της Ευρώπης ή και ολόκληρου του κόσμου...

Παίζει σε μια πόλη που είναι όντως ξεχωριστή, μπορεί και μοναδική: στην αποκαλούμενη «Ιερουσαλήμ της Ευρώπης», καθόσον εκεί συναντιούνται σχεδόν όλες οι θρησκείες του κόσμου!

Στην ίδια γειτονιά του Σαράγεβο υπάρχουν τζαμί, καθολική εκκλησία, ορθόδοξη εκκλησία και εβραϊκή συναγωγή, με αποτέλεσμα να μη μένει κανείς θρησκευόμενος παραπονεμένος. Εκτός από θρησκευτικά πολυσχιδής, η πρωτεύουσα της Βοσνίας/Ερζεγοβίνης είναι επίσης μόλις η δεύτερη πόλη των Βαλκανίων, μετά την Αθήνα (1896, 2004) που έχει διοργανώσει Ολυμπιακούς Αγώνες...

Τους Χειμερινούς του 1984.

Τότε, τέσσερα χρόνια μετά τον θάνατο του Στρατάρχη και προέδρου της χώρας, Γιόζιπ Μπροζ Τίτο, η Γιουγκοσλαβία ήταν ακόμη ενιαία και αδιαίρετη...

Η ΤΕΤΡΑΧΡΟΝΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΡΟΔΟ

Τότε επίσης το Σαράγεβο ήταν μια πανέμορφη πόλη που μετά από οκτώ χρόνια θα βρισκόταν στη δίνη του κυκλώνα και θα πλήρωνε ακριβότερα από κάθε άλλη τα επίχειρα του εμφυλίου πολέμου.

Το εννοώ αυτό διότι το Σαράγεβο πολιορκήθηκε από τις δυνάμεις των Σέρβων επί τέσσερα ολόκληρα χρόνια: από τις 5 Απριλίου του 1992 έως τις 29 Φεβρουαρίου του 1996, όταν έχασαν τη ζωή τους 11.541 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων 1.500 παιδιών, ενώ 56.000 τραυματίσθηκαν και η πόλη γέμισε ερείπια, τάφους και... ρητίνη!

Σοβαρολογώ διότι τα κατοπινά χρόνια οι Βόσνιοι προσπάθησαν να καλύψουν τις ρωγμές οι οποίες προκλήθηκαν από τις εκρήξεις των όλμων με επιστρώσεις από κόκκινη ρητίνη που άφησαν παντού ένα αποτύπωμα σαν τριαντάφυλλο...

Αυτό είναι το περίφημο "ρόδο του Σαράγεβο"!

Πέρασαν μόλις εννέα μήνες από την τελευταία επίσκεψη της Εθνικής στη Βοσνία/Ερζεγοβίνη: τότε, στις 24 του περασμένου Φεβρουαρίου είχε αντιμετωπίσει τους οικοδεσπότες στην Τούζλα, όπου επιβλήθηκε με 70-65...

Έχει περάσει όμως σχεδόν μισός αιώνας από την πρώτη και τελευταία φορά που βρέθηκε στην πόλη η οποία κάποτε είχε ως θρησκεία της τη θρυλική πρωταθλήτρια Ευρώπης του 1979, Μπόσνα! Για την ακρίβεια παρήλθον 48 χρόνια από τον Ιούλιο του 1972, όταν η ελληνική ομάδα, σε μια από τις καλύτερες παρουσίες της μέχρι τότε ιστορίας της, κατέλαβε τη δεύτερη θέση στους Βαλκανικούς Αγώνες.

Ο "ΤΕΛΙΚΟΣ" ΜΕ ΤΗ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑ

Διαδοχικά από τις 25 μέχρι τις 28 Ιουλίου η Εθνική έριξε στο κανναβάτσο τη Βουλγαρία με 70-69, την Τουρκία με 87-60 και τη Ρουμανία με 79-61, ενώ στον εν είδει τελικού τελευταίο και μάλιστα επεισοδιακό αγώνα με τους οικοδεσπότες Γιουγκοσλάβους γνώρισε την ήττα με 83-75.

Στον πάγκο της βρισκόταν τότε ο Αμερικανός Ρίτσαρντ Ντουκσάιρ, ενώ το ρόστερ απάρτιζαν ο Απόστολος Κόντος, ο Βασίλης Γκούμας, ο Μιχάλης Γιαννουζάκος, ο Τάκης Κορωναίος, ο Θανάσης Χριστοφόρου, ο Βαγγέλης Αλεξανδρής, ο Χρήστος Ιορδανίδης, ο Μάκης Κατσαφάδος, ο Γιάννης Ζέρβας, ο Νίκος Νεσιάδης και ο Μίλτος Λαζαρίδης.

"Πραγματικά εκεί κάναμε μια από τις καλύτερες εμφανίσεις στα χρονικά" υπερθεματίζει ο Βασίλης Γκούμας, που εκτός από το αγωνιστικό σκέλος της Βαλκανιάδας, δεν θα ξεχάσει ποτέ και το περιβάλλον. "Αναρωτιόμασταν πώς ήταν δυνατόν να ζουν μαζί, δίπλα δίπλα και μέσα στο ίδιο σπίτι Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι. Μας φαινόταν πολύ περίεργο εκείνο το μωσαϊκό που συναντήσαμε".

Στο τελευταίο ματς που θα έκρινε το χρυσό μετάλλιο, η Εθνική στρίμωξε από την πρώτη στιγμή στα σχοινιά τους οικοδεσπότες που ετοιμάζονταν ενόψει των Ολυμπιακών αγώνων, τον Σεπτέμβριο στο Μόναχο.

Οι "Πλάβι" με προπονητή τον Ράνκο Ζεράβιτσα παρέταξαν σε εκείνη τη Βαλκανιάδα μια ομαδάρα: το αγλάισμα τους, με τον Ράτομιρ Τούρντιτς, τον Λιούμποντραγκ Σιμόνοβιτς, τον Βίνκο Γέλοβατς, τον Ζάρκο Κνέζεβιτς, τον Μίρολιουμπ Νταμιάνοβιτς, τον Ντράγκαν Κάπιτσιτς, τον Μπάγκογια Γκεοργκιέφσκι, τον Κρέζιμιρ Τσόσιτς, τον Νταμίρ Σόλμαν, τον Νίκολα Πλέτσας, τον Ντράγκουτιν Τσέρμακ και τον Μίλουν Μάροβιτς.

"Αυτοί είχαν σέντερ φορ τον Τσόσιτς και τον Κνέζεβιτς που ήταν 2.10 κι εγώ με τον Κατσαφάδο προσπαθούσαμε να τους σπρώξουμε και να τους κρατήσουμε μακριά από το καλάθι" ανατρέχει σε εκείνο το ματς ο Γκούμας.

Η ΜΠΑΛΑ ΣΤΗ ΜΟΥΡΗ ΤΟΥ ΔΙΑΙΤΗΤΗ

"Παίξαμε φοβερό μπάσκετ, προηγηθήκαμε στο σκορ και θα νικούσαμε αν δεν υπέκυπταν στην πίεση οι διαιτητές. Σφύριζαν δυο Βούλγαροι, ο Γκάντσεφ και ο Αραμπατζιάν που μας έσφαξαν! Εγώ που ήμουν κι οξύθυμος δεν άντεξα και κάποια στιγμή πέταξα την μπάλα στη μούρη του Γκάντσεφ και αποβλήθηκα"!

Η κόρνα της λήξης βρήκε τη Γιουγκοσλαβία νικήτρια με 83-75, (Κόντος, Γκούμας 26, Γιαννουζάκος, Ραφτόπουλος 2, Κορωναίος 18, Χριστοφόρου 6, Αλεξανδρής 5, Ιορδανίδης 6, Κατσαφάδος 12) , ένα αποτέλεσμα που συνιστούσε μια αξιοπρεπέστατη ήττα για την Εθνική, αλλά οι διεθνείς δεν μπορούσαν να τη χωνέψουν.

"Μας έκλεψαν τη νίκη μέσα από τα χέρια μας" επιμένει ο "Αυτοκράτορας". Και συνεχίζει: "Κάναμε προπόνηση το πρωί του αγώνα κάτι που ήταν πρωτοφανές για τα δεδομένα της εποχής. Ο Ντουκσάιρ με έβαλε να σουτάρω κάνοντας προσποιήσεις για να μην με κόβει ο Τσόσιτς και επίσης μας ανακοίνωσε ότι θα πρεσάραμε σε όλο το γήπεδο. Μπορεί να μην είχαμε τρομερή φυσική κατάσταση, κάποιοι μάλιστα καπνίζαμε πολύ, αλλά ο Κορωναίος, ο Αλεξανδρής, ο Ραφτόπουλος και ο Ιορδανίδης έτρεχαν σαν πουλάρια"!

ΤΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΣΤΟ ΤΣΕΠΑΚΙ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΗ

Οι διαθέσεις της Εθνικής φάνηκαν από την πρώτη κιόλας φάση, με πρωταγωνιστή τον Βαγγέλη Αλεξανδρή, ο οποίος μούνταρε πάνω στον Ράντομιρ Τούρντιτς.

"Ο Ντουκσάιρ ζήτησε pressing και εγώ άλλο που δεν ήθελα" καταθέτει τη δική του μαρτυρία ο "Τίγρης", που δεν έπαιρνε χαμπάρι...

"Ο ιθύνων νους της Γιουγκοσλαβίας ήταν ο αρχηγός της Γιουγκοπλάστικα, ο Τούρντιτς και ανέλαβα εγώ το μαρκάρισμα του. Στην ανάλυση πριν από το ματς ο Ντουκσάιρ πήρε ένα νόμισμα και το έβαλε στο μικρό τσεπάκι του παντελονιού του. “Να, έτσι θέλω να βάλεις κι εσύ τον Τούρντιτς στο τσεπάκι σου” μου είπε. Στην πρώτη επίθεση βούτηξα για να του κλέψω την μπάλα, πέσαμε και οι δυο και... καρφωθήκαμε στο τραπέζι της γραμματείας. Πήγε να γίνει φασαρία, αλλά το σώσαμε και μάλιστα το βράδυ πήγαμε κιόλας μαζί με τον Τούρντιτς για ένα ποτό στο μπαρ του ξενοδοχείου όπου μέναμε. Μας έδιναν βάουτσερ για να τρώμε και να πίνουμε τσάμπα"!

Ο Αλεξανδρής συμφωνεί και επαυξάνει με τα λεγόμενα του Γκούμα. "Πράγματι κοντέψαμε να τους σοκάρουμε και να πάρουμε τη νίκη. Ο Μπίλης σκόραρε όπως γούσταρε, αλλά κάποια στιγμή βρέθηκε στη σκιά του Τσόσιτς που του κάλυπτε το οπτικό πάνω στις προσποιήσεις. Έγινε και μια παρεξήγηση με τον Κορωναίο και τελικά χάσαμε στις λεπτομέρειες...".

ΟΙ DOORS KAI OI EΡΩΤΕΣ

Μολονότι έχουν περάσει 48 χρόνια από εκείνο το Τουρνουά, ο Γκούμας και ο Αλεξανδρής θυμούνται τα πάντα: όλα όσα συνέβησαν εντός και εκτός παιδιάς...

"Τότε ήταν πολύ της μόδας οι Doors που μάλιστα έγιναν μέρος του καθημερινού προγράμματος μας" διηγείται ο Γκούμας. "Ο Μίλτος Λαζαρίδης που ήταν και ο... κουλτουριάρης της ομάδας είχε κουβαλήσει μαζί του ένα μεγάλο κασετόφωνο και κάθε απόγευμα προτού πάμε στο γήπεδο για να παίξουμε ακούγαμε ροκ και φτιαχνόμασταν με τον Τζιμ Μόρισον"!

Ο Αλεξανδρής θυμάται το... νυφοπάζαρο! "Σε εκείνο το Τουρνουά στο Σαράγεβο είχαμε πολλούς έρωτες! Ερχόντουσαν πολλά κορίτσια στο ξενοδοχείο και στο γήπεδο και γινόντουσαν διάφορες επαφές στενού τύπου! Μάλιστα κάποιο μέλος της αποστολής, όχι πάντως παίκτης, για να κάνει εντύπωση στις κοπέλες έλεγε ότι ήταν μεγαλοεπιχειρηματίας και είχε δυο εργοστάσια"!

Photo Credits: Eurokinissi