Ο νικητής που αντιπαθούν οι Βρετανοί

Κανένας Έλληνας δεν έχει ξεχάσει τον Λίνφορντ Κρίστι ντυμένο αρχαίο Έλληνα να χορεύει συρτάκι αγκαλιά με τη Μέρλιν Ότι και τη Νίκη Ξάνθου σε συνέντευξη Τύπου για το παγκόσμιο πρωτάθλημα ανοιχτού στίβου το 1997 στην Αθήνα.

Αυτή είναι μια πλευρά του κορυφαίου Ευρωπαίου σπρίντερ. Οι άλλες εικόνες είναι "το βλέμμα που σκοτώνει" στην εκκίνηση του τελικού των 100 μέτρων στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992, αλλά και ο γύρος του θριάμβου στην Ατλάντα τέσσερα χρόνια μετά και ενώ είχε αποκλειστεί με διπλή άκυρη εκκίνηση.

Ο Λίνφορντ Κρίστι λοιπόν, ένας από τους σπουδαιότερους σπρίντερ που γέννησε η Τζαμάικα (σ.σ. μετακόμισε στη Μεγάλη Βρετανία στα επτά του χρόνια) γίνεται σήμερα (2/4) 55 ετών. Ας τον θυμηθούμε.

Γεννημένος στο Σεντ Άντριου της Τζαμάικα, την ίδια γειτονιά στην οποία μεγάλωσε και ο "θρύλος" του νησιού, Μπομπ Μάρλεϊ το 1960, ταξίδεψε στο Λονδίνο επτά χρόνια μετά για να ζήσει μόνιμα μαζί με τους γονείς του.

Όσο εκείνοι δούλευαν για το μεροκάματο, ο μικρός Λίνφορντ έβρισκε "καταφύγιο" στο στάδιο. Δεν ήταν αποδεκτός από τους λευκούς συμμαθητές του και χρόνια μετά όταν ήταν ο διασημότερος αθλητής στη Μεγάλη Βρετανία, η αστυνομία τον σταματούσε στο δρόμο. Όχι για να του ζητήσουν αυτόγραφο, αλλά πίστευαν πως η Aston Martin ή η Jaquar που οδηγούσε, ήταν κλεμμένη. Πώς άλλωστε ένας μαύρος θα μπορούσε να αγοράσει ένα τέτοιο αυτοκίνητο.

Ο σωματότυπος του ήταν ιδανικός για στίβο, ήταν γρήγορος, όμως ο Λίνφορντ δεν έβλεπε αποτελέσματα. Παρακολούθησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λος Άντζελες από την τηλεόραση, θαυμάζοντας και ζηλεύοντας τα κατορθώματα του Καρλ Λιούις.

Μονάχα όταν άλλαξε προπονητή και εμπιστεύτηκε την τύχη του στον Ρον Ρόνταν, ξεκίνησε να διακρίνεται. Η βελτίωση των επιδόσεων σε συνδυασμό με την αλλαγή στην εμφάνιση του, προκάλεσαν δυσμενή σχόλια. Συναθλητές, αντίπαλοι και εκπρόσωποι των βρετανικών ΜΜΕ υποστήριζαν πως έπαιρνε αναβολικά, στεροειδή. Αυτή η "σκιά" τον ακολούθησε σε ολόκληρη την καριέρα του και ατυχώς τον έβαλε στο παρασκήνιο.

Αναδείχθηκε πρωταθλητής Ευρώπης το 1984 στη Στουτγάρδη με χρόνο, αλλά... κουμάντο στα 100 μέτρα έκαναν οι εκπρόσωποι των Ηνωμένων Πολιτειών και ο Καναδός Μπεν Τζόνσον, από τον οποίο είχε γνωρίσει την ήττα στον τελικό των Κοινοπολιτειακών Αγώνων.

Όταν ο Τζόνσον πιάστηκε ντοπέ στη Σεούλ στο μεγαλύτερο σκάνδαλο ντόπινγκ στους Ολυμπιακούς Αγώνες, ο Κρίστι... επωφελήθηκε εκ των υστέρων. Εξασφάλισε το χάλκινο μετάλλιο από το παγκόσμιο της Ρώμης το 1987 (10.14 ο χρόνος του, 9.93 ο νικητής Λιούις), ενώ ανέβηκε στο δεύτερο σκαλοπάτι των Ολυμπιακών Αγώνων της Σεούλ.

Στην κούρσα είχε τερματίσει τρίτος πίσω από τον Τζόνσον και τον Λιούις. Ο χρόνος του Κρίστι ήταν 9.97 δευτερόλεπτα, μεγάλο ρεκόρ Ευρώπης και η πρώτη φορά στην ιστορία των 100 μέτρων που ένας σπρίντερ είχε "σπάσει" το φράγμα των δέκα δευτερολέπτων δίχως να κατακτήσει το χρυσό μετάλλιο.

Βέβαια πέρασε και ο ίδιος την αγωνία του, όταν βρέθηκε θετικός στην απαγορευμένη ουσία "ψευτοεφεδρίνη" σε έλεγχο που υποβλήθηκε μετά τον προκριματικό των 200 μέτρων. Το πάνελ που "καταδίκασε" τον Τζόνσον, "αθώωσε" τον Λίνφορντ Κρίστι εξαιτίας αμφιβολιών.

Τα χρόνια που ακολούθησαν ο Κρίστι επιβεβαίωσε την κυριαρχία του επί ευρωπαϊκού εδάφους και ήταν ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των 100 και 60 μέτρων στα παγκόσμια πρωταθλήματα, ποτέ πρώτος ωστόσο.

Στην "κούρσα του αιώνα" στο Τόκιο το 1991 όπου οι έξι από τους οκτώ φιναλίστ τερμάτισαν σε χρόνο κάτω από τα 10 δευτερόλεπτα, ο Κρίστι ήταν τέταρτος με 9.92, ακόμη ένα ρεκόρ Ευρώπης. Η αμερικανική 3άδα Κάρλ Λιούις-Λιρόι Μπάρελ-Ντένις Μίτσελ φαινόταν πως θα κυριαρχήσει και στους Ολυμπιακούς Αγώνες ένα χρόνο μετά.

Ο Λιούις όμως, ο αθλητής που "ζήλεψε" ο Λίνφορντ το 1984 και τον έβρισκε μπροστά του σε όλες τις επόμενες διοργανώσεις, είχε ξεκινήσει να χάνει όσα είχε χτίσει. Όταν ο Βρετανός έμαθε πως ο Αμερικανός είχε αποτύχει στα τράιαλς των Ηνωμένων Πολιτειών στα 100 και στα 200 μέτρα, άρα δεν θα είχε συμμετοχή σε αυτά τα αγωνίσματα στη Βαρκελώνη, χαμογέλασε πλατιά.

Γνώριζε πως πλέον άνοιγε ο δρόμος για το βάθρο. " Στην εκκίνηση πρέπει να δείξεις στους άλλους πως δεν τους φοβάσαι. Άλλοι χοροπηδούν, βαράνε τον εαυτό τους, εγώ απλά στέκομαι, αυτοσυγκεντρώνομαι κοιτάζοντας τον τερματισμό. Είχα φίλου σε εκείνο τον τελικό. Αλλά δεν τους χρειάζεσαι όταν τρέχεις", δήλωσε χρόνια μετά.

Στον τελικό των Ολυμπιακών Αγώνων στο Ολυμπιακό στάδιο της Βαρκελώνης τερμάτισε πρώτος σε χρόνο 9.96. Ήταν 32 ετών και 121 ημερών ο μεγαλύτερος σε ηλικία νικητής στο 100άρι.

" Τα 100 μέτρα είναι ακριβώς σαν να οδηγείς ένα αυτοκίνητο. Βάζεις την πρώτη, τη δεύτερη μέχρι να φτάσεις στην πέμπτη μετά τα 60 μέτρα. Εκεί προσπαθείς να διατηρήσεις την ταχύτητα. Αυτό είναι. Μετά χαλαρώνεις". Πανηγύρισε την επιτυχία του με τον καλύτερο του φίλο, τον παγκόσμιο ρέκορντμαν στα 110μ. εμπόδια, Κόλιν Τζάκσον.

Ποιος τον έπιανε από εκεί και μετά τον Λίνφορντ. Στέφθηκε παγκόσμιος πρωταθλητής το 1993 στη Στουτγκάρδη και ήταν ο κάτοχος των τεσσάρων σπουδαιότερων τίτλων στα 100 μέτρα (Ολυμπιακοί, παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, Κοινοπολιτεία). Υπέγραφε εμπορικές συμφωνίες και για να έχει τον έλεγχο της καριέρας του, έστησε τη δική του εταιρεία μάνατζμεντ μαζί με τον Τζάκσον. Την ονόμασαν "Nuff Respect", αν και αργότερα η συνεργασία και η φιλία τους, διαλύθηκε.

Υπολογίζεται πως κατά τη διάρκεια της καριέρας του ο Λίνφορντ κέρδισε 10.000.000 λίρες, ενώ έγινε πλουσιότερος καΆ 100.000 λίρες για να αντιμετωπίσει τον Λιούις σε μια "μονομαχία" στο Γκέιτσχεντ το 1993, χρονιά που αναδείχθηκε κορυφαίος αθλητής στη Μεγάλη Βρετανία στα βραβεία του BBC.

To 1994 έδωσε μια συνέντευξη, λέγοντας πως πρέπει να συμπεριφέρονται σε όσους κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών. Η απάντηση του συγκλόνισε, τόσο ωμή ήταν: " Μπορούν να τους κρεμάνε. Δεν με ενδιαφέρει. Η ποινή δεν με επηρεάζει, γιατί εγώ δεν παίρνω αναβολικά".

Από εκείνη τη χρονιά και μετά ξεκίνησε η "δύση" της καριέρας του. Υπήρχαν καινούργιοι σπρίντερ πλέον που διεκδικούσαν τον Ολυμπιακό τίτλο του στην Ατλάντα: Ο Τζαμαϊκανός Ντόνοβαν Μπέιλι που έτρεχε για τον Καναδά, ο Άτο Μπόλντον από το Τρίνινταντ και Τομπάγκο, ο Αμερικανός Τζον Ντράμοντ και φυσικά δύο παλιοί του αντίπαλοι, ο Μίτσελ και ο Φράνκι Φρέντερικς από τη Ναμίμπια.

Στον τελικό της Ατλάντα ο Κρίστι είδε τον Μπέιλι να σηκώνει τα χέρια και να πανηγυρίζει τη νίκη από τη φυσούνα. Είχε κάνει διπλή άκυρη εκκίνηση, απέτυχε να υπερασπιστεί τον τίτλο του. Μακριά από τους νικητές έκανε το δικό του γύρο θριάμβου. Ήταν οι τελευταίοι του Ολυμπιακοί Αγώνες.

Το 1999 πιάστηκε ντοπέ στην απαγορευμένη ουσία ναδρολόνη. Βάσει των κανονισμών στη Μεγάλη Βρετανία ο αθλητής που συλλαμβάνεται χάνει το δικαίωμα να κάνει αγώνες ξανά. Η τιμωρία ακολουθεί τον Λίνφορντ Κρίστι ακόμη και όταν έγινε προπονητής. Οι αθλητές του κατέκτησαν μετάλλια, με τον Ντάρεν Κάμπελ να ανεβαίνει στο πρώτο σκαλί του βάθρου το 2004 στη σκυταλοδρομία 4χ100μ, αλλά ο Λίνφορντ δεν είχε δικαίωμα να πατήσει στο ΟΑΚΑ.

Αντάλλαξε βαριές κουβέντες με τον Μπέιλι, τον Λιούις, αλλά ο μεγαλύτερος του αντίπαλος έτρεχε στις μεσαίες αποστάσεις. Πρόκειται για τον Σεμπάστιαν Κόε, τον επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012 και υποψήφιο για την προεδρία της παγκόσμιας ομοσπονδίας (IAAF). " Aυτός τί έκανε για τον στίβο; Όταν έτρεχα εγώ, ήταν σαν να έμπαινα στη "μάχη" για να υπερασπιστώ τη χώρα μου. Έβαλα το βρετανικό σπριντ στον παγκόσμιο χάρτη. Δεν τον αντέχω τον τύπο".

Η κόντρα τους κρατάει από τη δεκαετία του '80 και πραγματικά αν μπορούσε ο Λίνφορντ Κρίστι, θα έβγαζε πρόεδρο της IAAF τον Σεργκέι Μπούμπκα. Προτιμάει να ασχολείται ωστόσο με το χόμπι του, την κηπουρική, ενώ είχε και το δικό του πρόγραμμα στην τηλεόραση. Υπήρξε "ο γρηγορότερος άνθρωπος στον κόσμο" και "ο γρηγορότερος παππούς στον κόσμο" το 1995 όταν γεννήθηκε η εγγονή του, η Σακίρα!